Το Αζερμπαϊτζάν διαιώνισε τη σταθερή, υποστηρικτική του θέση υπέρ του Πακιστάν στην αφήγηση του στο Κασμίρ, όπως δήλωσε ο απερχόμενος Αζέρος πρεσβευτής στην Ινδία, Ασράφ Σικαλίεφ, σε συνέντευξή του.
Το Αζερμπαϊτζάν έχει διατηρήσει μια φιλική σχέση με το Πακιστάν, μια πολιτική που συνάδει με τη συγγένεια της χώρας για μια στάση παρόμοια με τον Τούρκο αδελφό του. Η Τουρκία διατηρεί σταθερά τις εγκάρδιες σχέσεις της με το Πακιστάν.
Οι περισσότεροι αναλυτές θα απέδιδαν αυτή τη στάση στις αυξανόμενες φιλοδοξίες του Ερντογάν να ασκήσει μεγαλύτερη επιρροή στην περιοχή της Νότιας Ασίας, άμεσα ή έμμεσα μέσω του φίλου του, Πακιστάν. Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποστήριξε σταθερά ότι η Τουρκία θα συνεχίσει να επεκτείνει τη βοήθειά της στην κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη του Πακιστάν.
Ο τουρκικός μισθοφορικός στρατός
Από τότε που ο Ερντογάν επισκέφθηκε το Πακιστάν το 2020, έχει δεσμευτεί για τη στήριξη της χώρας του στο Ισλαμαμπάντ για το Κασμίρ.
Νωρίτερα τον Ιανουάριο του 2023, μια τουρκική ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία με την επωνυμία SADAT, γνωστή και ως ιδιωτικός στρατός του Ερντογάν, φέρεται να δήλωσε ότι θα στείλει μισθοφόρους στο Κασμίρ για να πολεμήσει εναντίον του Ινδικού Στρατού.
Από την ινδική Bharat Sakti- Ο Ερντογάν με τον μισθοφορικό στρατό της Τουρκίας Sadat (2021)
Επίσης, η ακλόνητη υποστήριξη του Πακιστάν στην Τουρκία για το Κυπριακό έχει κερδίσει αρκετούς πόντους με την Άγκυρα.
Η Κατεχόμενη Κύπρος, η Αρμενία, το Ναγκόρνο Καραμπάχ
Το 2021, ο Πρόεδρος του Πακιστάν Arif Alvi δεσμεύτηκε αλληλεγγύη στο ψευδοκράτος που αυτοαποκαλείται «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου (ΤΔΒΚ)».
Εκείνο το έτος, η Τουρκία και η ΤΔΒΚ προσπάθησαν να συγκεντρώσουν υποστήριξη για μια ανεξάρτητη Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου, κάτι που γρήγορα αναγνωρίστηκε τόσο από το Αζερμπαϊτζάν όσο και από το Πακιστάν.
Οι πρόεδροι των κοινοβουλίων Τουρκίας, Αζερμπαϊτζάν και Πακιστάν αποδέχθηκαν τη Διακήρυξη του Μπακού σε τελετή στο αζέρικο κοινοβούλιο. Στόχος μιας τέτοιας δήλωσης ήταν η ενίσχυση των δεσμών και της συνεργασίας μεταξύ των τριών χωρών.
Μετά από μια τέτοια πρωτοβουλία, το Πακιστάν, παραμένοντας με συνέπεια στην τουρκική ατζέντα, έδειξε επίσης υποστήριξη στο Αζερμπαϊτζάν όσον αφορά τη σύγκρουση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Όπως η Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν, το Πακιστάν αρνήθηκε να αναγνωρίσει την Αρμενία ως κυρίαρχο κράτος.
Με τις υπάρχουσες εντάσεις μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν για το Κασμίρ, υπάρχει επίσης μια πιο αξιοσημείωτη εξέλιξη και η εμπλοκή και των δύο εθνών στο μέτωπο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Υπάρχουν αναφορές για το Πακιστάν και το Αζερμπαϊτζάν που διεξάγουν κοινές ασκήσεις από το 2016 και διατηρούν εκτεταμένες στρατηγικές επαφές για την ασφάλεια. Υπάρχει επίσης μεγάλη πιθανότητα το Ισλαμαμπάντ να πουλήσει πακιστανικά και κινεζικά μαχητικά αεροσκάφη JF-17 στο Αζερμπαϊτζάν.
Οι φιλικές σχέσεις Αρμενίας – Ινδίας
Η Ινδία, από την άλλη πλευρά, διατηρεί φιλικές σχέσεις με την Αρμενία. Το 2022, και τα δύο έθνη προσπάθησαν να εξερευνήσουν τις δυνατότητες της στρατιωτικής συνεργασίας.
Με το Πακιστάν να υποστηρίζει το Αζερμπαϊτζάν, αναμένεται εξ ορισμού από την Ινδία να υποστηρίξει την Αρμενία για να εξισορροπήσει την επιρροή του Πακιστάν στη σύγκρουση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Από το 2020, αναφέρθηκε ότι η ινδική κυβέρνηση και ιδιωτικοί αμυντικοί εργολάβοι είχαν πουλήσει με επιτυχία διάφορα οπλικά συστήματα, όπως συστήματα ραντάρ παρακολούθησης όπλων, εκτοξευτές πυραύλων πολλαπλών καννών και πυρομαχικά στην Αρμενία.
Οι αναφορές των μέσων ενημέρωσης ανέφεραν ότι η Αρμενία επιθυμούσε να αγοράσει πυρομαχικά και μη επανδρωμένα αεροσκάφη και από την Ινδία.
Η Ινδία ενισχύει στρατιωτικά την Αρμενία
Το 1995, η Ινδία και η Αρμενία υπέγραψαν Συνθήκη Φιλίας και Συνεργασίας. Ακολούθησε η υπογραφή μιας Συνολικής Στρατηγικής Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης το 2019, η οποία διευκόλυνε την περαιτέρω συνεργασία στο εμπόριο, τις επενδύσεις, την άμυνα και τον πολιτισμό.
Η Ινδία αύξησε την υποστήριξή της προς την Αρμενία το 2022. Προμήθευσε στην Αρμενία όπλα και πυρομαχικά αξίας 250 εκατομμυρίων δολαρίων. Αυτό περιελάμβανε εκτοξευτές πυραύλων πολλαπλών καννών ePinaka (MBRL), αντιαρματικούς πυραύλους, ρουκέτες και πυρομαχικά. Η Ινδία έχει επίσης υπογράψει συμφωνία με την Αρμενία για την προμήθεια πυραύλων αεράμυνας Akash στη χώρα.
Καθώς η Ινδία γίνεται προμηθευτής όπλων στην Αρμενία, συμβάλλει στην κάλυψη του κενού που δημιουργήθηκε από τη μείωση του μεγέθους των ρωσικών όπλων και της στρατηγικής επιρροής λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Προηγουμένως, το 2020, η Ινδία είχε εξάγει επίσης μια παραγγελία 43 εκατομμυρίων δολαρίων τεσσάρων ραντάρ εντοπισμού όπλων Swathi στην Αρμενία.
Το 2022, ο Αρμένιος υπουργός Άμυνας, Σουρέν Παπικιάν, συναντήθηκε με τον Ινδό ομόλογό του, Rajnath Singh, κατά τη διάρκεια της Defense Expo 2022.
Νωρίτερα φέτος, η κυβέρνηση της Αρμενίας ανακοίνωσε ότι τοποθετούσε έναν στρατιωτικό ακόλουθο στην πρεσβεία της στο Νέο Δελχί για να δημιουργήσει μια ισχυρότερη διμερής στρατιωτική συνεργασία με την Ινδία.
Στις 23 Σεπτεμβρίου, η Αρμενία διόρισε νέο Πρέσβη στην Ινδία παρά τη συνεχιζόμενη σύγκρουση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Δυσαρέσκεια των Αζέρων
Η ανησυχία των Αρμενίων για αγορά ιρανικών όπλων λόγω των κυρώσεων και η θέση της Δύσης εναντίον του Ιράν βελτιώθηκε επίσης καθώς το Ιράν ξεκίνησε τη διαμετακόμιση όπλων από την Ινδία στο Ιράν.
Αυτές οι εξελίξεις δεν έγιναν δεκτές καλά από τους Αζέρους, καθώς προσπάθησαν να προειδοποιήσουν την Ινδία ζητώντας από την ινδική κυβέρνηση «να επανεξετάσει την πώληση και την εξόπλιση της Αρμενίας».
Η Αρμενία, επίσης, έχει εκφράσει την υποστήριξή της προς την Ινδία σχετικά με το Κασμίρ. Αυτή η στάση έθεσε ανοιχτά τις βάσεις για την ενίσχυση και την αναδιάρθρωση των συμμαχιών μεταξύ των τριών ισλαμικών εθνών της Τουρκίας, του Αζερμπαϊτζάν και του Πακιστάν, με την Αρμενία και την Ινδία στην αντιπολίτευση.
Το Ισλαμικό Τρίο
Τον Ιανουάριο του 2021, οι υπουργοί Εξωτερικών του Αζερμπαϊτζάν, της Τουρκίας και του Πακιστάν συναντήθηκαν στο Ισλαμαμπάντ για να εκδώσουν κοινή δήλωση που εξέταζε πολλά ζητήματα. Στη δήλωση, τα τρία έθνη εξέφρασαν επίσης την ανησυχία τους για «παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και προσπάθειες αλλαγής της δημογραφικής δομής του Τζαμού και του Κασμίρ».
Την ίδια χρονιά, οι Ένοπλες Δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν, της Τουρκίας και του Πακιστάν πραγματοποίησαν τις πρώτες κοινές στρατιωτικές ασκήσεις τους, γνωστές ως «Three Brothers – 2021», στο Μπακού.
Είναι προφανές, από τη βοήθεια του Πακιστάν στο Αζερμπαϊτζάν στον πόλεμο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ το 2020, ότι το Αζερμπαϊτζάν φαίνεται να προσπαθεί, σε μια πράξη ευγνωμοσύνης και αμοιβαιότητας, να διευκολύνει τη στάση του Πακιστάν στο θέμα του Κασμίρ.
Αυτό προέρχεται από την τριμερή στρατιωτική συμμαχία, στην οποία συμμετέχει επίσης η Τουρκία, η οποία πιστώνεται με τη στρατηγική της στρατιωτικής νίκης του Αζερμπαϊτζάν. Είναι σαφές ότι για την τριάδα της Τουρκίας, του Αζερμπαϊτζάν και του Πακιστάν, ο επόμενος στρατιωτικός στόχος είναι το Κασμίρ.
Οι οικονομικές σχέσεις
Παρά τις συνεχιζόμενες εξελίξεις, η Indian Oil and Natural Gas Corporation (ONGC)/ ONGC Videsh Limited (OVL) έχει επίσης επενδύσει σε ένα έργο κοιτασμάτων πετρελαίου στο Αζερμπαϊτζάν και η GAIL (Ινδία) διερευνά τις προοπτικές συνεργασίας στο LNG.
Το Αζερμπαϊτζάν αποτελεί μέρος της διαδρομής του Διεθνούς Διαδρόμου Μεταφορών Βορρά-Νότου (INSTC). Η διαδρομή ενώνει την Ινδία με τη Ρωσία μέσω της Κεντρικής Ασίας και μπορεί επίσης να συνδέσει την Ινδία με την Τουρκία και από την επιβατική και εμπορευματική σιδηροδρομική σύνδεση Μπακού-Τιφλίδα-Καρς.
Η στρατηγική προσέγγιση της Ινδίας στην περιοχή της Μεσογείου προέρχεται από το ενδιαφέρον της να αυξήσει την ενεργειακή της ασφάλεια, η οποία μπορεί να διατηρηθεί μέσω του άφθονου εφοδιασμού της περιοχής σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Συμμαχία Ινδίας με Αρμενία και Ελλάδα
Επιπλέον, η Ινδία ανυπομονεί να μεγεθύνει το περιφερειακό εμπόριο και τις επενδύσεις της. Αυτό λειτουργεί επίσης ως αντίμετρο ενάντια στην αυξανόμενη περιφερειακή επιρροή της Κίνας.
Οι φιλοδοξίες της Ινδίας να αξιοποιήσει την περιοχή με μια ισχυρή συμμαχία με την Αρμενία, την Ελλάδα και το Ιράν υψώνουν αρκετές κόκκινες σημαίες για την Τουρκία, το Αζερμπαϊτζάν και το Πακιστάν, που συνεργάζονται επίσης για να αντιμετωπίσουν την ινδική επιρροή στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Κεντρικής Ασίας.
Σημαντική η περιοχή του Νότιου Καυκάσου για την Ινδία
Η περιοχή του Νοτίου Καυκάσου γίνεται μια κρίσιμη περιοχή για την Ινδία για την κατασκευή ενός διαδρόμου μεταφοράς, του Διεθνούς Μεταφορικού Διάδρομου Βορρά-Νότου ή INSTC.
Αυτή η περιοχή θα λειτουργούσε ως κόμβος για τη σύνδεση της Ευρώπης μέσω του ιρανικού οροπεδίου. Η σχεδιαζόμενη σιδηροδρομική σύνδεση από την Ινδία θα περνούσε από το Βορειοδυτικό Ιράν μέσω του Νοτίου Καυκάσου στη Ρωσία ή τη Μαύρη Θάλασσα.
Σε αυτή την περίπτωση, η Ινδία και το Ιράν θα μπορούσαν είτε να χτίσουν τη σύνδεση μέσω της νότιας επαρχίας Syunik της Αρμενίας είτε την άλλη μέσω της ακτής της Κασπίας μέσω του Αζερμπαϊτζάν.
Το INSTC παρέχει ένα εξαιρετικό πλεονέκτημα για την Ινδία παρέχοντας πρόσβαση σε διαφορετικές διαδρομές προς την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία, οι οποίες παραμένουν αποκλεισμένες. Ο δεύτερος ευεργετικός παράγοντας έγκειται επίσης στην οικοδόμηση στενότερης σχέσης με το Ιράν.
Αυτή η κίνηση θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της αυξανόμενης σχέσης μεταξύ του Ιράν και της Κίνας και της Πρωτοβουλίας Belt Road Initiative (BRI) στην περιοχή.
Τον Ιανουάριο του 2023, στο Voice of the South Virtual Summit, ο Υπουργός Εξωτερικών της Αρμενίας Αραράτ Μιρζογιάν ανέφερε ότι η Αρμενία ενδιαφέρεται να «προωθήσει τη συνεργασία στο πλαίσιο της συνδεσιμότητας Βορρά-Νότου, καθώς και στον διεθνή μεταφορικό διάδρομο Περσικού Κόλπου-Μαύρης Θάλασσας».
Δήλωσε περαιτέρω, «Η Αρμενία θεωρεί τις δυνατότητες και τον προοπτικό ρόλο της Ινδίας για αυτά τα έργα αρκετά σημαντικό».
Η δυσαρέσκεια της Τουρκίας και οι σχεδιασμοί της
Με την αυξανόμενη σχέση μεταξύ Ινδίας, Αρμενίας και Ιράν, αναμένεται ότι η δυσαρεστημένη Τουρκία, μαζί με τους φίλους της, πιθανότατα θα προσπαθήσει να εμπλέξει την Ινδία στο Πακιστάν με ψευδείς αφηγήσεις για το Κασμίρ για να αποκτήσει μια αρνητική αντίληψη για την Ινδία παγκοσμίως και επίσης να εμποδίσει την ικανότητα με την οποία η Ινδία φιλοδοξεί να αναλάβει τα εγχειρήματά της στη Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία.
Το Πακιστάν αγωνίζεται πολιτικά και οικονομικά, ενώ επίσης δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της Παγκόσμιας Περιοδικής Έκθεσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στην πατρίδα του. Ωστόσο, συνεχίζει να δείχνει τα δάχτυλα σε μια από τις μεγαλύτερες δημοκρατίες του κόσμου, την Ινδία, διαμαρτυρόμενο με ψευδείς αφηγήσεις για το Κασμίρ στα Ηνωμένα Έθνη.
Ως αποτέλεσμα, έθνη όπως η Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν, που είναι ευθυγραμμισμένα με το Πακιστάν, υποστηρίζουν επίσης το τελευταίο ως μια μορφή αμοιβαιότητας, ενώ μειώνουν τους δεσμούς τους με την Ινδία.
Η Τουρκία έχει επανειλημμένα θέσει το θέμα του Κασμίρ στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, στην οποία η Ινδία ζήτησε από τη χώρα να απόσχει να αναμειχθεί στις εσωτερικές της υποθέσεις.
Ωστόσο, η αποφασιστικότητα του Πακιστάν να ασκήσει το Gazwa-i-Hind και οι επιθυμίες της Τουρκίας να χρησιμοποιήσει το Πακιστάν για τα κέρδη του στη Νότια Ασία δύσκολα θα αποτρέψουν τους δύο από την ανάμειξη στο ινδικό ζήτημα.
Όσο για το Αζερμπαϊτζάν, λειτουργεί ως έθνος πληρεξούσιο για την Τουρκία λόγω των πολιτισμικών ομοιοτήτων μεταξύ Τουρκίας και Αζερμπαϊτζάν.
Ο Χέινταρ Αλίεφ, επίσης, για τις τουρκοαζερικές σχέσεις, αναφέρθηκε στην περιοχή του Αζερμπαϊτζάν ως μέρος ενός «ενός έθνους» σε «δύο κράτη».
Aparna Rawal – Ινδή ερευνήτρια
—