”Η Δημοκρατία αναπνέει και επιβιώνει όταν υπάρχουν αναχώματα και αντίβαρα στις υπερβολές, στα καμώματα στις παρανομίες και στη βούληση του «αρχηγού». Χωρίς αυτό οι δημοκρατίες είναι καταδικασμένες να μαραίνουν ή να πεθαίνουν γιατί τους λείπει είτε το οξυγόνο είτε το φως της διαφάνειας.” Α. Παπαχελάς, Η Καθημερινή, 30/10/24
Διαβάζοντας τον Παπαχελά στην Καθημερινή(30/10) στην αρχή ανησύχησα. Αλλά μετά τις πρώτες γραμμές κατάλαβα ότι μιλούσε για τις ΗΠΑ και ηρέμισα. Γιατί εδώ, δόξα τω θεώ, δεν έχουμε τα προβλήματα που έχουν εκεί. Εκεί κλονίζονται ”τα θεσμικά αντίβαρα στον αυταρχισμό. Η δικαιοσύνη η νομοθετική εξουσία, οι θεσμοί και τα μέσα ενημέρωσης συνιστούσαν αυτό που οι Αγγλοσάξονες ονόμαζαν checks and balances. Ένα-ένα ροκανίζονται ή και καταρρέουν.” Εδώ οι βουλευτές μας είναι απολύτως ελεύθεροι να υλοποιήσουν τις εντολές των ψηφοφόρων τους δίχως να τους απειλεί κανένας. Ενώ στις ΗΠΑ οι ”Ρεπουμπλικάνοι βουλευτές και γερουσιαστές είναι όμηροι του Τραμπ”. Αλλά ούτε η δικαιοσύνη στις ΗΠΑ στέκεται στο ύψος της Ελληνικής -που δεν υπάρχει περίπτωση να παραγραφεί ή να μείνει ατιμώρητο σκάνδαλο- ενώ εκεί το Ανώτατο Δικαστήριο ”δεν είναι το δικαστήριο των σοφών και των γιγάντων της νομικής επιστήμης που έβρισκε τη χρυσή τομή με αμοιβαίους συμβιβασμούς μεταξύ συντηρητικών και φιλελευθέρων”. Τέλος, στις ΗΠΑ πάντα, τα ΜΜΕ δεν αποτελούν πλέον ”αναχώματα και αντίβαρα στις υπερβολές, στα καμώματα στις παρανομίες και στη βούληση του «αρχηγού»”. Σε αντίθεση με ότι συμβαίνει στην χώρα μας όπου τα ΜΜΕ τηρούν όλους τους κανόνες δεοντολογίας εκεί έχουν ξεφύγει και ”Με υπερβολές πολλές φορές κιτρινίζοντας ή ξεπερνώντας τις παραδοσιακές διαχωριστές γραμμές ανάμεσα στο σχόλιο και στην είδηση” υπονομεύουν την Δημοκρατία. Αυτό οφείλεται στους πάμπλουτους ιδιοκτήτες τους και στα συμφέροντά τους. Παράδειγμα η ”θρυλική «Ουάσιγκτον Ποστ»” στην οποία ο ιδιοκτήτης της Τζεφ Μπέζος αποφάσισε να ”βάλει βέτο στην υποστήριξη της εφημερίδας στη Χάρις ”. Έτσι όμως, μετά την χειραγώγηση και της Ποστ, ”Ένα ακόμη θεσμικό αντίβαρο κλονίστηκε ένα ακόμη σημάδι πως η αμερικανική δημοκρατία έχει μπει σε μια σκοτεινή και αβέβαιη περίοδο”. Ευτυχώς στην δική μας Δημοκρατία τα θεσμικά αντίβαρα είναι ακλόνητα, γι’ αυτό δεν ανησυχεί ο Παπαχελάς. Εκτός, εκτός κι αν: ”Τα λέει στην «πεθερά» για να τ’ ακούει η «νύφη»”.
Την ίδια μέρα(30/10) με τον Α. Παπαχελά ο Μ. Μητσός αναρωτιέται: ”ΤΟ ΣΚΟΤΟΣ επικρατεί λοιπόν με ταχείς ρυθμούς έναντι του Φωτός;”(ΤΑ ΝΕΑ, 30/10). Ανατρέχοντας στο παρελθόν και στις φρικαλεότητες των πολέμων και των επαναστάσεων, ανατρέχοντας στην εποχή του σκοταδισμού που: ”Οι ανισότητες δεν ήταν απλώς κολοσσιαίες, ήταν και αποδεκτές” υποστηρίζει ότι υπήρχε πάντα η βεβαιότητα ότι ”η πρόοδος ήταν αναπόφευκτη”. Θεωρεί ότι αυτή η βεβαιότητα δεν υφίσταται πλέον. Υπεύθυνη για την απαισιοδοξία του ήταν η πρόβλεψη του ότι: ”στις αμερικανικές εκλογές της επόμενης εβδομάδας, εκατομμύρια άνθρωποι θα ψηφίσουν τον Τραμπ”. Επίσηςθεωρεί ότι: ”ΟΙ ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΒΕΒΑΙΟΤΗΤΕΣ(σ.σ. ότι η πρόοδος είναι αναπόφευκτη) δεν κατέρρευσαν ούτε με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία: […] Το κομβικό σημείο ήταν η αλλαγή της στάσης της κοινής γνώμης, και στη συνέχεια των πολιτικών ηγεσιών, απέναντι σε αυτό το γεγονός”. Επομένως και στις δύο περιπτώσεις που θεμελιώνουν τα επιχειρήματα και τις ανησυχίες του Μ.Μ. οι πολίτες φταίνε. Εκεί, στα μυαλά των πολιτών, επικρατεί το ”σκότος έναντι του φωτός”. Όμως ως πεφωτισμένος ο ίδιος θα έπρεπε να αναρωτηθεί αν υπάρχει αποτέλεσμα χωρίς αιτία. Θα έπρεπε να αναζητήσει τις αιτίες γι’ αυτή τη στάση των πολιτών.
Θα μπορούσε μάλιστα να προσθέσει στα δύο παραδείγματα που χρησιμοποίησε τις πρόσφατες εκλογές στην Γερμανία αλλά και στην Γαλλία. Τι συμβαίνει, γιατί οι πολίτες στρέφονται στα άκρα ή αποστρέφονται την πολιτική; Ποίες είναι οι αιτίες για την αποχή και για τις επιλογές που πριν από λίγες δεκαετίες θα ήταν αδιανόητες; Τα γεγονότα που δείχνουν ότι: ” Κάτι τρέχει με τους «δίπλα»” αυξάνονται ανησυχητικά.
Γιατί στην Βουλγαρία, όπως διαπιστώνει στον ”Ε.Τ.”(29/10) ο Γ. Παπαδάτος ”Αθροίζοντας τα -σκληρά» ή -μετριοπαθώς» φιλορωσικά κόμματα της γειτονικής φίλης και συμμάχου στην Ε.Ε και το ΝΑΤΟ βγάζουμε κάτι λιγότερο από 30%” και συνεχίζει ”Άρα δεν είναι μόνο η Γεωργία και η Μολδαβία”. Φαίνεται ότι εκτός από το ”φως” που έχασε την λάμψη του την έχασε και η Ε.Ε. αλλά και Δύση γενικότερα. Δεν εξηγείται διαφορετικά η στάση πολιτών και ηγεσιών. Δεν εξηγείται η στάση της Ουγγαρίας και του Ορμπάν που ”χαιρέτησε τη νίκη του φιλορωσικού κόμματος στη Γεωργία, ως εξέλιξη που αποσοβεί μια «δεύτερη Ουκρανία»”. Σύμφωνα με τον Γ. Παπαδάτο(”Ε.Τ.”, 31/10) ο Ορμπάν δεν θέλει να μεταπηδήσει στο στρατόπεδο του Πούτινούτε στα BRICS, αλλά: ”να σύρει όσα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη μπορεί στον δικό του τρόπο σκέψης. Που συμπυκνώνεται στο δυο αιώνων δόγμα του Βρετανού πρωθυπουργού. Λόρδου Πάλμερστον. «Τα έθνη δεν έχουν μόνιμους φίλους ό εχθρούς, αλλά μόνιμα συμφέροντα»”. Η μεγάλη ”έκπτωση” της Δύσης δεν φαίνεται μόνο από την στάση των πολιτών της. Φαίνεται και από την ανοχή σε πολιτικές που εκδηλώνονται είτε από μέλη του ΝΑΤΟ(Τουρκία, Ουγγαρία, Αλβανία, Β. Μακεδονία), είτε από κράτη που είναι υποψήφια για ένταξη στην Ε.Ε. (Αλβανία, Β. Μακεδονία). Η στάση του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. επιβεβαιώνει ότι πράγματι ”υπάρχουν μόνιμα συμφέροντα” που δεν συμβαδίζουν με αυτά των πολιτών αλλά και των εθνών. Συνεπώς για την στάση των πολιτών ίσως οι υπαίτιοι είναι εκείνοι που στην πραγματικότητα και στην ουσία δεν τους αντιμετωπίζουν ως Πολίτες.
Σύμφωνα με τον Μ. Μητσό στα χρόνια πριν από την Γαλλική Επανάσταση ”Οι ανισότητες δεν ήταν απλώς κολοσσιαίες, ήταν και αποδεκτές”. Οι ανισότητες σήμερα δεν είναι απλά κολοσσιαίες είναι διαστημικές. Μόνο στην Ελλάδα όπως σημειώνει ο Κ. Καλλίτσης(Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 27/10) ”Ο Ν. Χριστοδουλάκης υπολογίζει ότι μέσα στην τελευταία 5ετία μεταφέρθηκαν από τους μισθούς στα κέρδη περίπου 20 δισ. ευρώ. Η αναδιανομή είναι τερατώδης”. Συμπληρώνοντας ότι ”Η φτώχεια δεν οφείλεται πλέον, όπως παλαιότερα, στην ανεργία, έχει γίνει δομικό στοιχείο της λειτουργίας της ελληνικής οικονομίας, μιας οικονομίας που παράγει μαζικά νεόπτωχους – ήτοι φτωχούς, που έχουν εργασία με πενιχρούς μισθούς”. Μάλιστα μια έρευνα της Metron Analysis ”έδειξε ότι το 44% των νοικοκυριών τα φέρνουν ίσα ίσα βόλτα, ενώ για το 40% τα λεφτά τελειώνουν πριν τελειώσει ο μήνας – αυτό, δε, ισχύει για το 66% των νοικοκυριών της εργατικής τάξης” ενώ μελέτη του Γ. Ιωαννίδη(ΚΕΠΕ) κατέληγε ότι ”το εισόδημα εξανεμίζεται πριν τελειώσει ο μήνας για το 40,9% των νοικοκυριών (από 35,9% που ήταν το 2020)”! Στις 22/10ου ο Κ. Καλλίτσης σημείωνε: ”Μια μεγάλη αναδιανομή εισοδήματος εξελίσσεται εις βάρος της μισθωτής εργασίας και των μη εχόντων, υπέρ των εχόντων και του σπάταλου, μη φιλικού κράτους […] Η αναδιανομή γίνεται σε πολλαπλά πεδία. Πρωτογενώς, υπέρ των κερδών και εις βάρος της μισθωτής εργασίας, με συνέπεια η χώρα μας να βρίσκεται στην τελευταία θέση μεταξύ των «27» με κριτήριο το μέσο ωρομίσθιο σε όρους αγοραστικής δύναμης – κάτω και από τη Βουλγαρία.”(Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ)! Ταυτοχρόνως το κοινωνικό κράτος αποδυναμώνεται: ”έχουμε, π.χ., τη μεγαλύτερη αναλογία ιδιωτικών δαπανών για την υγεία από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες” ενώ ”Το δημόσιο χρέος αυξάνεται ως απόλυτο μέγεθος”!
Αν λοιπόν, για να επανέλθουμε στον κύριο Μητσό, θέλει να αιτιολογήσει την επικράτηση του ”σκότους έναντι του φωτός” οφείλει να αναζητήσει εκείνους που λησμονούν ότι η Δημοκρατία οφείλει να λειτουργεί υπέρ του κοινωνικού συνόλου και του Έθνους. Τους ίδιους θα πρέπει να αναζητήσει και ο κύριος Παπαχελάς ως υπαίτιους για την έκπτωση των θεσμών. Γιατί τελικά ”Δεν τρέχει τίποτα με τους «δίπλα»”. Το πρόβλημα είναι εντός του Δυτικού ”Δημοκρατικού” κόσμου.
Αντωνάκος Αντώνης
06–11-2024