Βιγόνια, ένα από τα πιο αγαπημένα και δημοφιλή καλλωπιστικά φυτά που συναντάμε παραδοσιακά στις αυλές των γονιών μας, γνωστή και ως μπιγκόνια ή βιγκόνια.
Λουλούδι χαμηλής ανάπτυξης, που φτάνει συνήθως σε ύψος 40-50 εκατοστών, η βιγόνια ξεχωρίζει με το έντονο πράσινο, γυαλιστερό φύλλωμα της και τα πολλά μικρά ρόδινα, λευκά ή κίτρινα άνθη.
Αν και θεωρείται σχετικά ευαίσθητο φυτό, η βιγόνια είναι ιδιαίτερα δημοφιλής χάρη στη μοναδική ομορφιά και την πλούσια ανθοφορία της που ξεκινά από τον Μάιο και διαρκεί μέχρι τον Οκτώβριο.
Η βιγόνια αποτελεί ένα από τα πιο όμορφα λουλούδια για μπαλκόνι, ενώ συχνά τη συναντάμε φυτεμένη σε γλάστρα σε αυλές και βεράντες, καθώς επίσης σε εντυπωσιακά κρεμαστά καλάθια.
Ένα ακόμα χαρακτηριστικό της βιγόνιας είναι ότι ανήκει στα φυτά που αντέχουν σε σκια, ενώ κάποιες ποικιλίες βιγόνιας μπορούν να διατηρηθούν μέσα στο σπίτι ως φυτά εσωτερικού χώρου.
Ας δούμε αναλυτικά ποιες είναι οι πιο γνωστές ποικιλίες και είδη βιγόνιας, μαζί χρήσιμες συμβουλές για τη φροντίδα τους ώστε να απολαύσουμε πλούσια ανθοφορία με πολλά λουλούδια και μεγάλη διάρκεια.
1. Ποιες είναι οι πιο γνωστές ποικιλίες και είδη βιγόνιας;
Υπάρχουν εκατοντάδες ποικιλίες και είδη βιγόνιας οι οποίες διαχωρίζονται σε 4 βασικές κατηγορίες, τις κέρινες, τις κονδυλώδεις, τις ριζωματώδεις και τις ανθεκτικές. Παρακάτω αναφέρουμε μερικές δημοφιλείς ποικιλίες βιγόνιας:
Βιγόνια της Λουκέρνης: ποικιλία βιγόνιας αρκετά ψηλή που βγάζει ροδοκόκκινα λουλούδια το χειμώνα και την άνοιξη.
Βιγόνια η κηλιδωτή: ποικιλία βιγόνιας με σκούρα πράσινα φύλλα με ασημένιες κηλίδες με χαρακτηριστικά μικρά άνθη ροζ χρώματος.
Βασιλική βιγόνια ή βασίλισσα: ποικιλία βιγόνιας που θεωρείται η πιο ωραία καθώς διαθέτει κόκκινα άνθη.
Βιγόνια Ρεξ (Rex): εντυπωσιακή ποικιλία βιγόνιας με μεγάλα φύλλα, που τη συναντάμε κυρίως ως φυτό εσωτερικού χώρου.
Αξίζει να αναφερθούμε σε ένα ακόμα φυτό που η ονομασία του παραπέμπει σε είδος βιγόνιας (Begonia sp), ωστόσο δεν έχει καμία σχέση με τις υπόλοιπες βιγόνιες. Πρόκειται για την μπιγκόνια μεγανθής (Bignonia grandiflora), ένα αναρριχώμενο φυτό με γρήγορη ανάπτυξη και μεγάλα κόκκινα ή πορτοκαλί λουλούδια σε σχήμα τρομπέτας.
2. Ποιες θέσεις είναι κατάλληλες για τη φύτευση της βιγόνιας;
Οι βιγόνιες αναπτύσσονται καλύτερα σε ημισκιερές θέσεις. Φυτεύουμε τη βιγόνια σημείο που δεν χτυπάει απευθείας ηλιακό φως, προκειμένου να αποφύγουμε τη δημιουργία εγκαυμάτων στο φύλλωμα και τα λουλούδια της.
Είναι ευαίσθητες στον δυνατό ήλιο και στο έντονο κρύο, γι’ αυτό αποφεύγουμε η βιγόνια μας να έρχεται σε επαφή με ψυχρά και θερμά ρεύματα αέρα.
Τοποθετούμε τις γλάστρες με τις βιγόνιες σε θέσεις µε καλό αερισμό, συνήθως σε σημεία με δυτικό ή ανατολικό προσανατολισμό που διευκολύνουν τη μείωση της υγρασίας και την αποφυγή ανάπτυξης ασθενειών.
3. Τι φυτόχωμα επιλέγουμε για τη φύτευση της βιγόνιας;
H βιγόνια ανήκει στα οξύφιλα φυτά όπως η γαρδένια και η ορτανσία, και φυτεύεται σε έδαφος με χαμηλό pH.
Για τη μεταφύτευση της βιγόνιας σε γλάστρα, επιλέγουμε ειδικό φυτόχωμα για οξύφιλα φυτά. Εναλλακτικά, μπορούμε να φτιάξουμε το δικό μας μίγμα με καστανόχωμα και περλίτη σε αναλογία 3:1 που είναι άριστο για την ανάπτυξη και την ανθοφορία της βιγόνιας.
Οι βιγόνιες δε χρειάζονται συχνή μεταφυτεύση, καθώς διαθέτουν σχετικά περιορισμένο ριζικό σύστημα. Αυτός είναι και ο λόγος που προτιμάμε μικρές γλάστρες για να ενισχύσουμε την ανθοφορία τους.
4. Κάθε πότε θέλει πότισμα η βιγόνια;
Ποτίζουμε τις βιγόνιες συχνά, δυο φορές την εβδομάδα την εποχή της άνοιξης και κάθε 2 μέρες την ζεστή περίοδο του καλοκαιριού. Το χειμώνα περιορίζουμε κατά πολύ το νερό, καθώς το υπερβολικό πότισμα ενδέχεται να προκαλέσει σάπισμα των βλαστών στη βάση του φυτού.
Η βιγόνια έχει ευαίσθητο ριζικό σύστημα και πρέπει να εξασφαλίζουμε καλή αποστράγγιση τοποθετώντας μια στρώση χαλικιού στη βάση της γλάστρας για να απομακρύνεται το νερό που περισσεύει κατά το πότισμα.
5. Πόσο συχνά βάζουμε λίπασμα στη βιγόνια;
Η βιγόνια παρουσιάζει ικανοποιητική ανάπτυξη και πλούσια ανθοφορία, έχοντας μικρές απαιτήσεις σε θρεπτικά στοιχεία. Η υπερβολική λίπανση μπορεί να δημιουργήσει έντονα καψίματα στα φύλλα της βιγόνιας και πρέπει να αποφεύγεται.
Χρησιμοποιούμε υγρό ή κοκκώδες λίπασμα, ειδικό για οξύφιλα φυτά, και λιπαίνουμε τις βιγόνιες με μικρές ποσότητες μία φορά το μήνα, από την άνοιξη μέχρι τέλος φθινοπώρου για να ενισχύσουμε την ανάπτυξη και την ανθοφορία τους.
6. Πότε και με ποιο τρόπο κλαδεύουμε τη βιγόνια;
Κατάλληλη εποχή για το κλάδεμα της βιγόνιας είναι στις αρχές της άνοιξης αφού περάσουν οι παγωνιές του χειμώνα και πριν ξεκινήσει η ανοιξιάτικη ανθοφορία της.
Στις θαμνώδεις ποικιλίες βιγόνιας, κάνουμε κλάδεμα διατηρώντας το συμπαγές σχήμα της βιγόνιας, αραιώνοντας ξερά και σαπισμένα κλαδιά ενώ παράλληλα κορφολογούμε τους βλαστούς της.
Στις νάνες ποικιλίες βιγόνιας, περιοριζόμαστε σε πιο ελαφρύ κλάδεμα, αφαιρώντας ξερά κλαδιά και φύλλα για να εξασφαλίσουμε καλύτερο αερισμό.
7. Με ποιους τρόπους γίνεται ο πολλαπλασιασμός της βιγόνιας;
Μπορούμε να δημιουργήσουμε νέα φυτά βιγόνιας α) με σπόρο, β) με μοσχεύματα βλαστών και γ) με μοσχεύματα φύλλων. Ας δούμε αναλυτικές πληροφορίες για τους κυριότερους τρόπους πολλαπλασιασμού για να δημιουργήσουμε τα δικά μας φυτά βιγόνιας.
α) Πολλαπλασιασμός της βιγόνιας με σπόρο: Στις αρχές της άνοιξης, βάζουμε τους σπόρους της βιγόνιας για 24 ώρες στο νερό για να έχουν μεγαλύτερη φυτρωτικότητα και στη συνέχεια τους φυτεύουμε σε γλαστράκια φυτωρίου με κατάλληλο φυτόχωμα. Οι σπόροι θα φυτρώσουν μετά από διάστημα 2-3 εβδομάδων.
β) Πολλαπλασιασμός της βιγόνιας με μοσχεύματα: Για τον πολλαπλασιασμό της βιγόνιας με μοσχεύματα, κόβουμε τμήματα βλαστού μήκους 15 εκατοστών την περίοδο της άνοιξης. Αφού αφαιρέσουμε τα φύλλα κατά το 1/2 του μήκους του βλαστού το φυτεύουμε σε μικρή γλάστρα για να ριζώσει.
γ) Πολλαπλασιασμός της βιγόνιας με φύλλο: Μπορούμε να δημιουργήσουμε καινούρια φυτά βιγόνιας, αν πάρουμε ένα σχετικά μεγάλο και ώριμο φύλλο και το φυτέψουμε σε μια γλάστρα φυτωρίου βυθίζοντας στο φυτόχωμα τον μίσχο του ενώ το φύλλο παραμένει εξωτερικά.
8. Ποιες ασθένειες και ποια έντομα προσβάλλουν τη βιγόνια;
Οι βιγόνιες προσβάλλονται εύκολα από μυκητολογικές ασθένειες καθώς οι βλαστοί της περιέχουν μεγάλη αναλογία νερού. Για την αποφυγή ανάπτυξης του μύκητα του ωιδίου, ο οποίος δημιουργεί λευκές κηλίδες στα φύλλα, τοποθετούμε τις βιγόνιες σε θέση με επαρκή αερισμό και φροντίζουμε να μη βρέχουμε τα φύλλα κατά το πότισμα .
Όταν βλέπουμε κυκλικά στίγματα στα φύλλα της βιγόνιας που αρχίζουν να μαυρίζουν σημαίνει ότι υπάρχει προσβολή από βακτηριώσεις και θα πρέπει να ψεκάσουμε το φύλλωμα της με βιολογικό σκεύασμα χαλκού για να το αντιμετωπίσουμε.
Για προστασία από τον αλευρώδη, τη μελίγκρας, την ψώρα των φυτών (κοκκοειδή), καθώς και τον τετράνυχο, ψεκάζουμε με βιολογικά εντομοκτόνα που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα, όπως ο θερινός πολτός και τα άλατα καλίου.
Εναλλακτικά, σε προληπτικό επίπεδο, ψεκάζουμε με αυτοσχέδιο σκεύασμα που φτιάχνουμε διαλύοντας μία κουταλιά της σούπας πράσινο σαπούνι και μία κουταλιά του γλυκού οινόπνευμα σε 1 λίτρο νερό.
9. Κι ένα τελευταίο μυστικό για τη βιγόνια
Αξίζει να σημειώσουμε πως οι ποικιλίες βιγόνιας με τα κόκκινα άνθη είναι πιο ανθεκτικές στο άμεσο ηλιακό φως σε σχέση με τις βιγόνιες με τα ροζ άνθη που είναι πιο ευαίσθητες.