Αρχύτας ο Ταραντίνος

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Ο Αρχύτας ο Ταραντίνος (428 – 350 π.Χ.), όγδοος αρχηγός της σχολής των Πυθαγορείων, θεωρείται ως ένας  από τους σημαντικότερους συνεχιστές της  πυθαγόρειας παράδοσης. Γνωστός ως φιλόσοφος, πολιτικός, στρατηγός, μαθηματικός και μηχανικός.  Για πολλά χρόνια κυριάρχησε στα πολιτικά πράγματα της πόλης του, του Τάραντα της Κάτω Ιταλίας. Εκλέχτηκε επτά συνεχόμενες φορές στρατηγός και εργάστηκε συστηματικά για τη συνεργασία όλων των ελληνικών πόλεων της Μεγάλης Ελλάδας. Η βασική πολιτική φιλοσοφία του ήταν ότι τόσο η σταθερότητα του κράτους, όσο και η ατομική ευτυχία πρέπει να στηρίζονται στον ορθολογισμό και τη λιτότητα και όχι στον ευδαιμονισμό. Πρέσβευε ότι τα συναισθήματα και κυρίως η οργή είναι κακός σύμβουλος τόσο για τον πολιτικό όσο και για τον πολίτη που πρέπει να λαμβάνουν τις αποφάσεις τους μόνο με τη λογική.

Οι χρονικογράφοι, και κυρίως ο βιογράφος του Αριστόξενος, αναφέρουν ότι δεν τιμωρούσε ποτέ τους δούλους του ακόμα και στα σοβαρότερα παραπτώματά τους γιατί αυτό θα σήμαινε ότι ενεργεί κάτω από την επίδραση του θυμού. Ακόμα ότι δεν έβριζε ποτέ υψηλοφώνως, προτιμώντας να… γράψει τις  βρισιές του σ’ ένα τοίχο.

Υπήρξε στενός φίλος του Πλάτωνα. Όταν το 361 ο τύραννος των Συρακουσών Διονύσιος τον συνέλαβε και απειλούσε να τον εκτελέσει ο Αρχύτας άσκησε όλη του την πολιτική επιρροή για να τον σώσει και έστειλε στις Συρακούσες ένα καράβι να τον παραλάβει. Η φιλία των δύο ανδρών βασίστηκε στην αμοιβαία εκτίμηση, όχι όμως στη συμφωνία πάνω στα φιλοσοφικά και επιστημονικά θέματα. Γνωρίζουμε για παράδειγμα ότι ο Πλάτων πίστευε ότι αποκλειστικός σκοπός των Μαθηματικών ήταν η εξύψωση της ψυχής και όχι οι πρακτικές εφαρμογές. Κατέκρινε λοιπόν με δριμύτητα τον Αρχύτα που υπηρετούσε την «οργανική» Γεωμετρία και ανάλωνε χρόνο ασχολούμενος με εφευρέσεις.

Από τις μηχανικές κατασκευές του μνημονεύεται η «περιστερά του Αρχύτα» ένα ξύλινο ομοίωμα πουλιού που μπορούσε να πετάξει με τη βοήθεια πεπιεσμένου αέρα τον οποίο εκτόξευε από το κάτω μέρος του. Ακόμη ο Αριστοτέλης τον αναφέρει ως εφευρέτη της… κουδουνίστρας που χρησίμευε στο «…να προσφέρει στα παιδιά απασχόληση και να τα εμποδίζει από του να κάνουν ζημιές μέσα στο σπίτι, αφού αποκλείεται τα παιδιά να κάτσουν ήσυχα…» (Αριστοτέλους Πολιτικά). Νομίζουμε ότι αυτή η τελευταία εφεύρεση αναδεικνύει πλήρως την πολιτική διορατικότητα του ανδρός. (Αντικαταστήστε τη λέξη παιδιά με τη λέξη λαός και τη λέξη κουδουνίστρα με τη λέξη τηλεόραση και θα καταλάβετε τι εννοούμε).

Ο Αριστοτέλης τον επαινεί ακόμα για την ικανότητά του να δίνει ορισμούς που να αναφέρονται ταυτόχρονα στη μορφή και στην ύλη (θεμελιώδης θέση του Αριστοτέλη ήταν ότι η ύλη δεν υπάρχει ανεξάρτητα από τη μορφή, θέση για την οποία δέχθηκε δριμύτατες κριτικές). Ως παράδειγμα αναφέρει τον ορισμό της «νηνεμίας» ως «ηρεμίας του αέρα» και της «γαλήνης» ως «ομαλότητας της θάλασσας».

Το μαθηματικό έργο του Αρχύτα

Του αποδίδεται η πιο αξιοπρόσεκτη λύση στο Δήλιο πρόβλημα, το ένα από τα τρία μεγάλα προβλήματα των ελληνικών Μαθηματικών: Σύμφωνα με το μύθο, κάποιος χρησμός ζητούσε από τους Αθηναίους να κατασκευάσουν ένα κυβικό βωμό, διπλάσιο σε όγκο από αυτόν που ήδη υπήρχε στο ναό του Απόλλωνα στη Δήλο. (Μη βιαστείτε να πείτε «σιγά το πρόβλημα, αρκεί να τοποθετήσουμε ένα δεύτερο κύβο πάνω στον πρώτο», γιατί ο όγκος που θα προκύψει θα είναι διπλάσιος αλλά δε θα έχουμε πια κύβο. Και μην ακούσω να λέει κανείς πως αρκεί να διπλασιάσουμε τις διαστάσεις του αρχικού κύβου, γιατί τότε ο κύβος που θα προκύψει δε θα είναι πια διπλάσιος αλλά… οκταπλάσιος). Όπως αποδείχθηκε μόλις το 1882, η λύση αυτού του προβλήματος με αποκλειστική χρήση κανόνα και διαβήτη είναι αδύνατη. Ο Αρχύτας ανακάλυψε μια λύση με χρήση γεωμετρικών στερεών, λύση που αποδεικνύει τη βαθιά ενορατική του γνώση και κατανόηση της Στερεομετρίας. Η λύση του θεωρείται ιδιαιτέρως χρήσιμη για τους μηχανικούς αφού επιτρέπει όχι μόνο το διπλασιασμό αλλά και την μεγέθυνση υπό οιαδήποτε κλίμακα ενός στερεού. (Σα να λέμε από τη μακέτα του κυρίου Καλατράβα στην κατασκευή του αληθινού θόλου. Το ότι ο θόλος του Καλατράβα θα μείνει για πάντα μακέτα – κι ας μην αρέσει η λέξη στον κ. Πρωθυπουργό – δεν οφείλεται λοιπόν σε κάποιο μαθηματικό έλλειμμα αλλά σε περίσσευμα… μάσας για την οποία όντως ο πολιτικός Αρχύτας δεν είχε προβλέψει τίποτα).

Ο Αρχύτας ασχολήθηκε ακόμα με τη μαθηματική θεμελίωση της θεωρίας της αρμονίας. Διατύπωσε τη θέση ότι ο μουσικός τόνος εξαρτάται από την ταχύτητα με την οποία διαδίδεται ο ήχος. Η ιδέα του, αν και λανθασμένη, βρίσκεται στη σωστή κατεύθυνση. Μελέτησε ακόμη τους δυνατούς τρόπους διαίρεσης των μουσικών διαστημάτων καθώς και τις μουσικές κλίμακες. Το θεωρητικό του έργο για τη μουσική περιλαμβάνεται στην Κατατομή του κανόνος του Ευκλείδη. Άλλωστε αυτός ήταν που αναφέρθηκε πρώτος στα τέσσερα «μαθήματα», Αριθμητική, Γεωμετρία, Αστρονομία και Μουσική, τις μαθηματικές γνώσεις που αποτέλεσαν το Μεσαιωνικό Quadrivium.

Τεύκρος Μιχαηλίδης  Πηγή

https://sciencearchives.wordpress.com/

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

Γνωστος επιχειρηματίας στην Κρήτη, τίναξε τα μυαλά του στον αέρα

Ενας 79χρονος, γνωστός επιχειρηματίας, εντοπίστηκε νεκρός στην αυλή του σπιτιού του από σφαίρα σε περιοχή του νομού Ηρακλείου Άμεσα στο σημείο κλήθηκαν οι αρχές με...

Έτσι μας έμαθαν να γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα οι γονείς μας

Σε μια επαρχιακή πόλη της Μακεδονίας, στη μαύρη και φοβερή Κατοχή του ’41 με ’42, όπου οι εκτελέσεις και οι σφαγές των αθώων ανθρώπων...

Το πολιτικό παράδοξο στο κίνημα του Στεφανου Κασσελακη με την αποχώρηση της Κυριακής Μάλαμα

Αποχώρησε χθες η Κυριακή Μάλαμα από το κίνημα δημοκρατίας του Στεφανου Κασσελακη Στα sites η Κυριακή Μάλαμα αναφέρεται πλέον σαν ανεξάρτητη βουλευτής. Μα και πριν...

Χαμός στο instagram με τον Σάκη Ρουβα να στολίζει το Χριστουγεννιάτικο Δέντρο στο σπίτι του

Κάτι με πιάνει τις γιορτές μελαγχολία απ’ αυτές που σου κυκλώνουν τη ψυχή Κι όλο ρωτάνε αυτά που πονάνεΣτολίδια φώτα μουσικές οι νύχτες τόσο μαγικές σε πάρτι φίλοι με καλούν μα...

Χριστούγεννα στο χωριό τη δεκαετία του 60

Οι γιορτές των Χριστουγέννων παραδοσιακά εορτάζονταν πολύ πιο απλά στον Ελληνορθόδοξο χριστιανικό κόσμο σε σύγκριση με τους χριστιανούς της ΔύσηςΟ λόγος ήταν ότι τα...

Santa Claus, ένα εφεύρημα των πολυεθνικών και της Νέας Τάξης

Ο Santa Claus μπορεί επίσης να αναγνωριστεί σαν ο μεγαλύτερος «άγιος» του καπιταλισμού και του εμπορίου του Γεράσιμου Γ. Γερολυμάτου απο το peritexnisologos.blogspot.comΑν μπορούσε κάποιος...

Η Ανακωχή των Χριστουγέννων κατά των Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο

Η Ανακωχή των Χριστουγέννων ήταν μια σειρά από εκτεταμένες ανεπίσημες εκεχειρίες που έλαβαν χώρα στο Δυτικό Μέτωπο στις γιορτές των Χριστουγέννων του 1914 κατά...

Γιατί γιορτάζουμε το όνομά μας

Υποκοριστικό ή βαπτιστικό όλοι έχουμε το «μικρό» μας όνομα, το οποίο οι χριστιανοί εορτάζουμε την ημέρα κατά την οποία η Εκκλησία τιμά τη μνήμη...

The voice: Τα έψαλε χοντρά ο Γιώργος Μαζωνάκης στα κανάλια και τις εκπομπές που διασύρουν ανθρώπους

Στο σύστημα να προσθέσω και την τηλεόραση τις εκπομπές που ξεφτιλίζουνε ανθρώπους

Πρωτοφανής συμμετοχή στην Χριστουγεννιάτικη γιορτή της ΑΕΚ στη Νέα Φιλαδέλφεια

Μεγάλη ανταπόκριση από τους Ενωσίτες στη χριστουγεννιάτικη γιορτή που διοργάνωσε η ΑΕΚ στην Πλατεία Αετού Πριν το ματς πρωτιάς με τον ΟΦΗ στη Νέα Φιλαδέλφεια...

Έσβησε αθόρυβα στα 88 της χρόνια μια στυλοβάτης της τέχνης στην χώρα μας, η ηθοποιός και ταλαντούχα συγγραφέας, Ντορα Γιαννακοπούλου

ΝΤΟΡΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ (1937-2025) "Εφυγε" απ τη ζωή η σπουδαία πολυσχιδής καλλιτέχνις, ηθοποιός, ερμηνεύτρια και συγγραφέας Ντόρα Γιαννακοπούλου.Η ερμηνεύτρια του Θεοδωράκη, η ερμηνεύτρια απ τις "Μικρές...

Κεραυνοί του Ευαγγελου Αντωναρου για τον Μητσοτακη: Ο πιο διεφθαρμένος κι αδίστακτος πρωθυπουργός της μεταπολίτευσης πνέει πολιτικά τα λοίσθια

Ο πιο διεφθαρμένος κι αδίστακτος πρωθυπουργός της μεταπολίτευσης πνέει πολιτικά τα λοίσθια Και καθώς αδυνατεί να βρει λύσεις στα καθημερινά και καυτά προβλήματα της πλειοψηφίας...

Κατεστραμμένος και άστεγος ο πρώην πρωταγωνιστής του Nickelodeon

Ο πρώην αστέρας του Nickelodeon, Tylor Chase γνωστός για τον ρόλο του «Martin» στην εκπομπή «Ο οδηγός επιβίωσης του Ned», εθεάθη αγνώριστος και άστεγος στην...

Ανθρωπιστική Καινοτομία ή Ψηφιακός Μεσαίωνας; Τα ανοιχτά ζητήματα των κοινωνιών στον 21ο αιώνα

Στις "Αντιθέσεις" μια συζήτηση για τις μεγάλες προκλήσεις στον 21ο αιώνα, από την μεγάλη γεωπολτιική και γεωοικονομική εικόνα στην εποχή της λεγόμενης "τεχνολογικής επανάστασης"...

Last Christmas: Το άγνωστο νόημα του τραγουδιού που σημάδεψε τον George Michael

Το «Last Christmas» δεν είναι ένα pop, χριστουγεννιάτικο τραγούδι της σειράς Ο George Michael έκανε σχεδόν μόνος του τα πάντα σε αυτό το μικρό διαμάντι...

Το παράδοξον και Μέγα Μυστήριον

Ποιο είναι το παράδοξο και μεγάλο μυστήριο που ακατάπαυστα εξαγγέλλει η υμνολογία της Εκκλησίας τα Χριστούγεννα (και όχι μόνο); Του π. Γεωργίου Δορμπαράκη στην «Κιβωτό...

Χριστούγεννα 1942: Η πισώπλατη μαχαιριά της Τουρκίας

Στην Τουρκία το 1942, κι ενώ η Ελλάδα είναι γονατισμένη από τη ναζιστικη κατοχή ξεκινά η οικονομική ή φυσική εξόντωση των μη μουσουλμανικών πληθυσμών με...

Μαρία Δεναξά: Υπολείμματα της αυξητικής ορμόνης οιστραδιόλης στο κρέας που εισάγεται απο τη Βραζιλία

Σε ανάρτηση της η Μαρία Δεναξα αναφέρει: Σχετικά με το κρέας που εισάγεται απο τη Βραζιλία απο άρθρο του 2024 => 🇪🇺🇧🇷"Ούτε καν η...

Όλες οι αργίες του 2026

Αργίες του 20261/1 Πρωτοχρονιά 6/1 Θεοφάνεια 23/2 Καθαρά Δευτέρα 25/3 25η Μαρτίου - Ευαγγελισμός της Θεοτόκου 10/4 Μεγάλη Παρασκευή 11/4 Μεγάλο Σάββατο 12/4 Κυριακή του Πάσχα 13/4...

Χριστούγεννα του 2016: Όταν συνετρίβη το Τουπόλεφ των ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων και η θρυλική χορωδία του Κόκκινου Στρατού σίγησε στη Μαύρη Θάλασσα

Μόνο τρία μέλη της έμειναν εν ζωή, μετά την αεροπορική τραγωδία στο Σότσι Εδωσαν εκαντοντάδες συναυλίες στην πρώην ΕΣΣΔ και ηχογράφησαν δεκάδες δίσκους που παίζονται...

ΔΗΜΟΦΙΛΗ