Η πρόσφατη αποκάλυψη του ευρωβουλευτή Νικόλα Φαραντούρη για την ενεργειακή διασύνδεση Τουρκίας–Κατεχομένων, τη στιγμή που το έργο Great Sea Interconnector (GSI) Ελλάδας–Κύπρου έχει παγώσει, φέρνει στο φως μια νέα διάσταση της γεωπολιτικής κρίσης στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Ελλάδα, μετά το επεισόδιο στην Κάσο, φαίνεται να έχει υποχωρήσει διπλά: τόσο στην ακύρωση της στρατηγικής σύνδεσης με την Κύπρο όσο και στην ανοχή της παράνομης τουρκικής επέκτασης.
γράφει ο netakias
Μιλώντας από την έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, ο Φαραντούρης επιβεβαίωσε ότι ενώ το έργο GSI βρίσκεται σε αδιέξοδο, ο Ταγίπ Ερντογάν προχωρά την υποβρύχια ηλεκτρική σύνδεση Τουρκίας–Κατεχομένων. Η δήλωση αυτή έρχεται να επιβεβαιώσει τις ανησυχίες για πλήρη ενεργειακή εξάρτηση της Κύπρου από την Τουρκία, με τον κίνδυνο τα Κατεχόμενα να τροφοδοτούν με ρεύμα την Κυπριακή Δημοκρατία2.
Ο Φαραντούρης τόνισε: «Η περίφημη Διακήρυξη των Αθηνών ίσχυσε μόνο για τη χώρα μας. Καλώ την Ελληνική Κυβέρνηση να αφυπνιστεί και να αντιδράσει». Η παρέμβασή του αναμένεται να τεθεί στη συνάντησή του με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες.
Η στρατηγική υποχώρηση της Ελλάδας
Το έργο GSI, που είχε χαρακτηριστεί ως υψίστης σημασίας για την Ε.Ε., με χρηματοδότηση €657 εκατ. από το Connecting Europe Facility4, έχει παγώσει λόγω πολιτικών και οικονομικών τριβών μεταξύ Αθήνας και Λευκωσίας. Η ελληνική πλευρά δεν έχει εκδώσει τις απαραίτητες Navtex για συνέχιση των ερευνών στην Κάσο, ενώ η κυπριακή πλευρά αρνείται να καταβάλει τις συμφωνημένες πληρωμές προς τον ΑΔΜΗΕ5.
Η Τουρκία, εκμεταλλευόμενη το κενό, προχωρά σε τετελεσμένα. Ο Ερντογάν, από τα Κατεχόμενα, ανακοίνωσε την έναρξη του έργου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας μέσω υποβρυχίου καλωδίου, καθώς και την ενεργοποίηση επτά κινητών μονάδων παραγωγής6.
Διπλωματική και ενεργειακή απειλή
Η κίνηση αυτή δεν είναι απλώς τεχνική. Αποτελεί μέρος της στρατηγικής της Άγκυρας για εδραίωση της παρουσίας της στην Κύπρο και δημιουργία τετελεσμένων που ενισχύουν τη θέση της για λύση δύο κρατών. Η ενεργειακή διασύνδεση ενισχύει τον «ομφάλιο λώρο» Τουρκίας–Κατεχομένων και υπονομεύει την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η σιωπή της Αθήνας και η απουσία αντίδρασης
Η ελληνική κυβέρνηση, με πρωθυπουργό τον Κυριάκο Μητσοτάκη, φαίνεται να έχει επιλέξει τη σιωπή. Η εξωτερική πολιτική, όπως καταγγέλλεται, έχει υποχωρήσει μπροστά στις τουρκικές πιέσεις, με αποτέλεσμα η Κύπρος να κινδυνεύει να βρεθεί ενεργειακά εξαρτημένη από τα Κατεχόμενα.
Τι μέλλει γενέσθαι;
Η αποκάλυψη Φαραντούρη δεν είναι απλώς μια πολιτική καταγγελία. Είναι κάλεσμα αφύπνισης. Αν η Ελλάδα δεν αντιδράσει άμεσα, η Τουρκία θα έχει καταφέρει να μετατρέψει την ενεργειακή απομόνωση των Κατεχομένων σε πλεονέκτημα, με την Κύπρο να κινδυνεύει να εξαρτάται από τον Ερντογάν για την ηλεκτροδότησή της.