Η Ελλάδα ως θύμα…

Άρθρο του PAUL KRUGMAN(Νew Υork Times)

Από τότε που άρχισε η κρίση στην Ελλάδα, έχουμε ακούσει πολλά για το τι συμβαίνει με κάθε τι το Ελληνικό. Μερικές από τις κατηγορίες είναι αλήθεια, μερικές είναι λάθος – αλλά όλα αυτά είναι εκτός θέματος. Ναι, υπάρχουν μεγάλες ελλείψεις στην οικονομία στην Ελλάδα, την πολιτική της και χωρίς αμφιβολία την κοινωνία της. Αλλά αυτές οι παραλείψεις δεν είναι αυτό που προκάλεσε την κρίση στην Ελλάδα και απειλεί να εξαπλωθεί σε όλη την Ευρώπη.
Όχι, οι ρίζες αυτής της καταστροφής βρίσκονται βορειότερα, στις Βρυξέλλες, Φρανκφούρτη και το Βερολίνο, όπου αξιωματούχοι δημιούργησαν ένα βαθύ – ίσως μοιραίο – ελαττωματικό νομισματικό σύστημα, έπειτα όξυναν τα προβλήματα του εν λόγω συστήματος με την αντικατάσταση της ηθικολογίας για ανάλυση.

Έτσι, για τις ελληνικές αδυναμίες: η Ελλάδα έχει πράγματι ένα μεγάλη διαφθορά και φοροδιαφυγή, και οι ελληνικές κυβερνήσεις είχε την συνήθεια να ζουν πέρα από τις δυνατότητές του. Από εκεί και πέρα, η ελληνική παραγωγικότητα της εργασίας είναι χαμηλή σε σχέση με τα ευρωπαϊκά πρότυπα – περίπου το 25 % κάτω από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αξίζει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι η παραγωγικότητα της εργασίας, ας πούμε, του Μισισιπή είναι εξίσου χαμηλή με τα αμερικανικά πρότυπα – και περίπου στο ίδιο επίπεδο.

Από την άλλη πλευρά, πολλά πράγματα που ακούμε για την Ελλάδα δεν είναι ακριβώς αλήθεια. Οι Έλληνες δεν είναι τεμπέληδες – αντιθέτως, εργάζονται περισσότερες ώρες από σχεδόν οποιονδήποτε άλλον στην Ευρώπη, και ειδικότερα πολύ περισσότερες ώρες από τους Γερμανούς. Ούτε η Ελλάδα έχουν ένα ανεξέλεγκτο κράτος πρόνοιας, όπως οι συντηρητικοί επικαλούνται. Οι κοινωνικές δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ, το πρότυπο μέτρο του μεγέθους του κράτους πρόνοιας, είναι σημαντικά χαμηλότερο από ότι στην Ελλάδα, ας πούμε, στη Σουηδία ή τη Γερμανία, χώρες που έχουν μέχρι στιγμής ξεπεράσει την ευρωπαϊκή κρίση αρκετά καλά.

Λοιπόν, πώς έγινε και η Ελλάδα μπήκε σε αυτή την περιπέτεια; Κατηγορήστε το ευρώ.

Δεκαπέντε χρόνια πριν Ελλάδα δεν ήταν παράδεισος, αλλά δεν ήταν σε κρίση. Η ανεργία ήταν υψηλή, αλλά δεν ήταν καταστροφική, και το έθνος περισσότερο ή λιγότερο είχε τον τρόπο του στις παγκόσμιες αγορές, κέρδιζε αρκετά από τις εξαγωγές, τον τουρισμό, τη ναυτιλία και άλλες πηγές, λιγότερο ή περισσότερο την πληρωμή των εισαγωγών της.

Στη συνέχεια, η Ελλάδα προσχώρησε στο ευρώ, και ένα φοβερό πράγμα συνέβη: οι άνθρωποι άρχισαν να πιστεύουν ότι ήταν ένα ασφαλές μέρος για να επενδύσουν. Εξωτερικό χρήμα χύνεται στην Ελλάδα… Βουίζει η οικονομία, ο πληθωρισμός αυξήθηκε και η Ελλάδα έγινε ολοένα και πιο ανταγωνιστική….

Και τότε έσκασε η φούσκα, σημείο στο οποίο οι θεμελιώδεις ρωγμές σε ολόκληρο το σύστημα του ευρώ έγιναν πάρα πολύ εμφανείς.

Η Ελλάδα, αν και όχι χωρίς αμαρτία, είναι κυρίως πρόβλημα χάρη στην αλαζονεία των Ευρωπαίων αξιωματούχων, ως επί το πλείστον από τις πλουσιότερες χώρες, οι οποίοι είναι πεπεισμένοι ότι θα μπορούσαν να κάνουν ένα ενιαίο νόμισμα χωρίς μια ενιαία κυβέρνησης. Και αυτοί οι ίδιοι αξιωματούχοι έχουν κάνει την κατάσταση ακόμα χειρότερη με την επιμονή, στα δόντια των αποδεικτικών στοιχείων, ότι τα προβλήματα όλου του νομίσματος προκλήθηκαν από την ανεύθυνη συμπεριφορά εκ μέρους αυτών των νότιων Ευρωπαίων, και ότι όλα θα λειτουργήσουν εάν μόνο οι άνθρωποι ήταν πρόθυμοι να υποφέρουν λίγο περισσότερο.

Με αυτά πάμε στις εκλογές των Ελλήνων της Κυριακής, που έληξαν χωρίς να επιλύσουν τίποτα. Ο κυβερνών συνασπισμός μπορεί να έχει καταφέρει να παραμείνει στην εξουσία, ακόμη και αν αυτό δεν είναι σαφές ….

Αλλά οι Έλληνες δεν μπορούν να λύσουν αυτήν την κρίση έτσι κι αλλιώς.
Ο μόνος τρόπος που το ευρώ θα μπορούσε – ίσως – να σωθεί, είναι αν οι Γερμανοί και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, συνειδητοποιήσουν ότι είναι αυτοί που πρέπει να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους, ξοδεύοντας περισσότερο και, ναι, την αποδοχή υψηλότερο πληθωρισμού.