Η Συμφωνία της Οχρίδας σταμάτησε τη σύγκρουση του 2001 και όρισε το πολιτικό σύστημα για τον τερματισμό των συστηματικών διακρίσεων εις βάρος των Αλβανών και την αναλογική ένταξή τους στους κρατικούς θεσμούς της χώρας, γράφει η αλβανόφωνη Alsat.mk.
Ωστόσο, 24 χρόνια αργότερα, η εφαρμογή της εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση, αρχικά λόγω της πολιτικής χειραγώγησης του συστήματος, αλλά και της αδυναμίας του DUI, ενός κόμματος που αναδύθηκε από τον πόλεμο, να υιοθετήσει ολοκληρωμένες νομικές λύσεις όλα αυτά τα χρόνια.
Υπάρχουν θεσμοί ή υψηλές κρατικές θέσεις που δεν έχουν ακόμη προσπελαστεί από τους Αλβανούς, παρά το γεγονός ότι είναι φορολογούμενοι και γεννήθηκαν με φυσικά δικαιώματα σε αυτή τη χώρα.
Όσον αφορά τις πράξεις και τους μηχανισμούς, ορισμένοι από αυτούς έχουν δοκιμαστεί από το Συνταγματικό Δικαστήριο.
Ο εξισορροπητικός μηχανισμός καταργήθηκε το 2024, όταν το Συνταγματικό Δικαστήριο ψήφισε με απλή πλειοψηφία, παρά την αντίθεση 2 Αλβανών και 1 Τούρκου δικαστή.
Το μέσο που υποτίθεται ότι θα εξισορρόπησε την απασχόληση μεταξύ εθνοτικών ομάδων στη διοίκηση κατέρρευσε. Ακόμα και οι ίδιοι οι υπουργοί του DUI είχαν υπογράψει και παραδεχτεί ότι αυτό το μέσο χρησιμοποιούνταν κατάχρηση στη διαδικασία πρόσληψης μέσω ψευδών δηλώσεων εθνοτικής καταγωγής από τους πολίτες.
Ο συνασπισμός VALEN δεσμεύτηκε να αποκαταστήσει την ισορροπία στην απασχόληση όχι πλέον με έναν μηχανισμό αλλά με έναν ειδικό νόμο για δίκαιη και επαρκή εκπροσώπηση, αυτή τη φορά φροντίζοντας να μην τον ανατρέψει ξανά το Συνταγματικό Δικαστήριο.
Ωστόσο, ο νόμος βρίσκεται ακόμη στην Επιτροπή της Βενετίας για γνωμοδότηση, ενώ ως αποτέλεσμα αυτού του νομικού-συνταγματικού κενού, η απασχόληση στη διοίκηση έχει εμβαθύνει όχι μόνο τη διαφορά στους αριθμούς, αλλά και την αντίληψη στο κοινό ότι η εκπροσώπηση των Αλβανών, που ήδη δεν έχει εκπληρωθεί, εξασθενεί περαιτέρω.
Το DUI, ελλείψει ολοκληρωμένων νομικών λύσεων και γνωρίζοντας τις δυνατότητές του, στόχευσε να επιδιορθώσει νομικές λύσεις, όπως συνέβη με τον νόμο για τη χρήση των γλωσσών.
Γνωρίζοντας την πιθανή κατάργηση με απλή πλειοψηφία, για να επιδιορθώσει τον εαυτό του και μέσω πολιτικής επιρροής την εποχή που το DUI ήταν στην κυβέρνηση με το SDSM, το Συνταγματικό Δικαστήριο το 2022/2023 υιοθέτησε το συμπέρασμα ότι οποιαδήποτε διαδικασία που σχετίζεται με τον Νόμο για τις Γλώσσες θα πρέπει να αποφασίζεται με την ομόφωνη συμμετοχή όλων των μελών του δικαστηρίου.
Ο Νόμος για τις Γλώσσες έχει πλέον ανασταλεί, μετά την παύση της θητείας της παραπέμπουσας δικαστή της υπόθεσης λόγω παρατυπιών στην εκλογή της. Ωστόσο, το Συνταγματικό Δικαστήριο έχει ήδη σχηματίσει υπόθεση και αναμένεται ανά πάσα στιγμή η έκδοση απόφασης επ’ αυτής.
Τόσα για την εγγύηση, τις ικανότητες και την πολιτική επένδυση, την οποία το DUI είχε μετρήσει και περικόψει λανθασμένα.
Στην πραγματικότητα, η Συμφωνία της Οχρίδας επρόκειτο να ολοκληρωθεί και να εφαρμοστεί το 2004, αλλά 24 χρόνια αργότερα, το καθεστώς των τότε αγωνιστών δεν έχει ακόμη ρυθμιστεί, ούτε η πλήρης κοινωνικοποίησή τους.
Τα σημεία που χρειάστηκαν τον περισσότερο χρόνο ήταν ακριβώς η εκπροσώπηση των Αλβανών στα ανώτατα κρατικά ιδρύματα – το DUI, χωρίς συγκεκριμένο σχέδιο, είχε δημιουργήσει ένα παράλληλο σχέδιο απασχόλησης στη διοίκηση, το οποίο στην πραγματικότητα παρέμεινε στο σπίτι και πληρωνόταν από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Ένα άλλο σημείο ήταν η πλήρης επισημοποίηση της αλβανικής γλώσσας, η οποία παρά τον αποτυχημένο νόμο του 2008, επανήλθε στη ζωή το 2018, απορρίφθηκε με διάταγμα του προέδρου και με πάνω από 45 πρωτοβουλίες προσφυγής στο Συνταγματικό Δικαστήριο.
Η δημοσιονομική ισότητα ή η κατανομή των κονδυλίων ακόμη και στις αλβανικές περιοχές είναι από μόνη της ταμπού, ενώ το άλλο σημείο, το πιο ευαίσθητο που σχετίζεται με το Παράρτημα Γ, η καλή πίστη, θα μπορούσε να αφυπνίσει την αμνηστία που είναι αδρανής από το 2011 με τον Νόμο περί Αμνηστίας, ο οποίος απειλήθηκε επίσης πριν από την προεδρική εκστρατεία από την Πρόεδρο Σιλιάνοφσκα, η οποία, σύμφωνα με την ίδια, τα εγκλήματα πολέμου δεν ξεπεράστηκαν ποτέ.
Alsat.mk
—
ΝΑΙ ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΝΑ ΜΑΘΟΥΜΕ ΠΩΣ Ο ΓΙΟΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΛΑΒΟΥ ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΚΑΙ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ ΚΑΙ ΥΠΕΓΡΑΨΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΤΥΣΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΩΝ ΠΡΕΣΠΩΝ ΔΗΛΑΔΗ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΔΕΝ ΚΑΤΑΕΦΕΡΕ Ο ΝΙΚΟΣ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ ΤΟ ΕΚΑΝΕ Ο ΓΙΟΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΛΑΒΟΥ