Με καθυστέρηση επτά μηνών το νομοσχέδιο για τα αδρανή ιδρύματα και τις σχολάζουσες κληρονομιές
Με σχεδόν επτά μήνες καθυστέρηση φέρνει η κυβέρνηση το νομοσχέδιο για τα αδρανή κοινωφελή ιδρύματα και τις σχολάζουσες κληρονομιές.
Παρότι η παρουσίαση του σχεδίου είχε γίνει από την άνοιξη, το Δημόσιο εξακολουθεί να μην έχει πλήρη εικόνα της περιουσίας του,
τόσο ως προς τον αριθμό των ακινήτων όσο και την αξία τους.
Στο στόχαστρο μπαίνουν «ξεχασμένα» ακίνητα από σχολάζουσες κληρονομιές που περιήλθαν στο Δημόσιο χωρίς να τα διεκδικήσει κανείς,
αλλά και περιουσίες ιδρυμάτων που παραμένουν αναξιοποίητες ή «κλειδωμένες» σε διοικητικά συρτάρια εδώ και χρόνια.
Η καταγραφή και τα προβλήματα
Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης δήλωσε ότι
«σε πρώτη φάση έχουμε καταγράψει 2.000 αδρανή ιδρύματα και 7.000 σχολάζουσες κληρονομιές»,
προσθέτοντας πως «ο αριθμός τους αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά».
Σύμφωνα με τον ίδιο, το πρώτο βήμα είναι η πλήρης αποτύπωση της περιουσίας — κάτι που αποδείχθηκε πολύπλοκο και χρονοβόρο.
Το Δημόσιο δεν διαθέτει μέχρι σήμερα μηχανισμό συστηματικής ενημέρωσης όταν ο αποθανών δεν έχει κληρονόμους ή οι κληρονόμοι αποποιούνται,
ενώ αγνοείται η οικονομική αξία πολλών κληρονομιών.
Ανεκμετάλλευτα και απαξιωμένα ακίνητα
Αποτέλεσμα της αδράνειας είναι πολλά ακίνητα να παραμένουν ανεκμετάλλευτα ή να απαξιώνονται,
ενώ θα μπορούσαν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος.
Παράλληλα, υπάρχουν περιπτώσεις όπου πλαστές ιδιόγραφες διαθήκες εμποδίζουν την αναγνώριση του κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου.
Επιπλέον, η δυσκολία αποδοχής δωρεών προς το Δημόσιο οδηγεί πολλές φορές στη ματαίωσή τους,
ενώ η άγνοια για την ύπαρξη σχολαζουσών κληρονομιών ανοίγει τον δρόμο για κατάχρηση από επιτήδειους.
Ίδρυμα ειδικού σκοπού και ψηφιακή διαχείριση
Σε πρώτη φάση θα δημιουργηθεί ένα ίδρυμα ειδικού σκοπού που θα λειτουργεί ως ομπρέλα για την κεντρική διαχείριση.
Όπως ανέφερε ο κ. Πιερρακάκης, θα χρησιμοποιηθούν και ψηφιακά εργαλεία για τη συνολική παρακολούθηση και αξιοποίηση των ιδρυμάτων.
Στόχος είναι τα ακίνητα αυτά να αξιοποιηθούν ταχύτερα στην αγορά με τρόπο που να ανακουφίσει ευάλωτα νοικοκυριά και να ενισχύσει τη στεγαστική πολιτική.
Νέες διαδικασίες και δικλίδες ασφαλείας
Το νομοσχέδιο προβλέπει διασύνδεση με το Εθνικό Μητρώο Πολιτών και τα πληροφοριακά συστήματα του υπουργείου Δικαιοσύνης,
ώστε το Δημόσιο να ενημερώνεται αυτόματα για περιπτώσεις κληρονομικού δικαιώματος.
Επιπλέον, θεσπίζεται κλιμακωτή διαδικασία εκκαθάρισης ανάλογα με την αξία της κληρονομιάς:
- Έως 20.000 ευρώ: εποπτεύουσα Αρχή η αποκεντρωμένη διοίκηση του τόπου θανάτου.
- Από 20.000 έως 1 εκατ. ευρώ: εκκαθαριστής από το μητρώο.
- Πάνω από 1 εκατ. ευρώ: υποχρεωτικά εκκαθαριστής ελεγκτική εταιρεία.
Παράλληλα, προβλέπονται φοροαπαλλαγές για τα ιδρύματα αλλά και δικλίδες ασφαλείας
για την αποτροπή φοροδιαφυγής υπό το πρόσχημα κοινωφελούς δράσης.