Το μεγάλο παρκάρισμα

Του Ηλία Καραβόλια,
Ένα φθηνό αγαθό δεν είναι πάντα ελκυστικό, σύμφωνα με την οικονομική θεωρία αλλά ενίοτε, σύμφωνα και με τις ανθρώπινες προτιμήσεις. Ένα σπάνιο όμως ,και ταυτόχρονα φθηνό αγαθό, μάλλον γίνεται ‘σκοτεινό αντικείμενο του πόθου’ για κάποιους. Κάπως έτσι μοιάζει το χρήμα στην εποχή μας: θεωρητικά μπορεί να αγοραστεί από όλους φθηνά, αλλά τελικά αποκτιέται από λίγους, που φροντίζουν στην συνέχεια, μεθοδικά ,να το ακριβύνουν για τους πολλούς…
Χθες λοιπόν ,σε μια συντονισμένη παγκόσμια κίνηση, οι δεξαμενές ρευστότητας( Κεντρικές Τράπεζες) άνοιξαν τους κρουνούς και υποτίθεται έριξαν το απαραίτητο νερό στους ωκεανούς της παγκόσμιας οικονομίας, η οποία όμως έχει πάντα μπροστά της τα παγόβουνα
των χρεών. Επιγραμματικά αναφέρω ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προχώρησε σε μείωση του βασικού επιτοκίου του ευρώ στο 0,75%( ιστορικό χαμηλό κόστους χρήματος), η Τράπεζα της Αγγλίας ανακοίνωσε νέο πρόγραμμα αγορών ομολόγων, 50 δισ. στερλίνες, ενώ η κεντρική τράπεζα της Κίνας προχώρησε σε αιφνιδιαστική, νέα μείωση επιτοκίων ( βασικό επιτόκιο καταθέσεων στο 3% και επιτόκιο δανεισμού ενός έτους στο 6%, μειωμένο κατά 0,3%).Η δε κεντρική τράπεζα της Δανίας, μείωσε το βασικό επιτόκιο καταθέσεων στο αρνητικό ρεκόρ του – 0,2 %( !) ,για διατηρηθεί σταθερή η κορόνα στις αγορές συναλλάγματος.
Είναι αφόρητα πανομοιότυπες οι δηλώσεις των κεντρικών τραπεζιτών, όταν ρίχνουν το ‘μαγικό επιτόκιο’ στην διατραπεζική αγορά : ‘ Η οικονομική ανάπτυξη συνεχίζει να είναι αδύναμη, με έντονες αβεβαιότητες που επιβαρύνουν την εμπιστοσύνη. Παρατηρούμε επιδείνωση της ανάπτυξης. Οι τράπεζες, είναι σημαντικό να ενισχύσουν την ανθεκτικότητά τους όποτε αυτό είναι αναγκαίο. Η ισχύς των ισολογισμών τους θα αποτελέσει παράγοντα – κλειδί ως προς την παροχή πιστώσεων στις οικονομίες και την ομαλοποίηση όλων των καναλιών ρευστότητας.’, είπε ο κος Draghi, άρχοντας της πιστωτικής πολιτικής στην Ευρώπη, ως πρόεδρος της ΕΚΤ.
Και έχοντας την κάνουλα στα χέρια του, ο κεντρικός τραπεζίτης της παραπαίουσας Ευρωζώνης, σημείωσε ότι ‘…οι επιπτώσεις από τις έκτακτους μηχανισμούς ρευστότητας της ΕΚΤ , θα χρειαστούν χρόνο για να φανούν, όπως και τα αποτελέσματα από τις αλλαγές στους τίτλους που κάνει αποδεκτούς η ΕΚΤ, ως εγγυήσεις για παροχή ρευστότητας ’ .Για να μην στεναχωρήσει και τους πολιτικούς ηγέτες, καλωσόρισε τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής, στις 29 Ιουνίου, και σημείωσε ότι η ΕΚΤ είναι έτοιμη να λειτουργήσει ως “εκπρόσωπος” των EFSF-ESM( οι μηχανισμοί στήριξης)
Και όμως, ο διοικητής της ΕΚΤ, παρά την μονότονη, θεωρητική και συνήθη ομιλία του, είπε το εξής καταπληκτικό :΄΄ Δεν υπάρχει κάποιος συντονισμός που να επεκτείνεται πλέον της συνήθους ανταλλαγής απόψεων για τον επιχειρηματικό κύκλο, τις οικονομίες και την παγκόσμια ζήτηση”. Δηλαδή, μιλάνε μεταξύ τους, ξέρουν τους ‘ κύκλους’ της οικονομίας, αλλά δεν βρίσκουν(!) κάποιον άλλο τρόπο να ‘συντονιστούν’ , πέρα από τις συνηθισμένες οικονομικές νόρμες, τα γνωστά καλούπια της νομισματικής πολιτικής και της χρηματοπιστωτικής μηχανικής.
Είναι ολοφάνερο πώς στην ..γωνία , παραμονεύει ο γνωστός δράκος του Keynes: η “παγίδα ρευστότητας” , μια κατάσταση που μπορεί να παρατηρηθεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα επιτοκίου, όταν η ελαστικότητα ζήτησης χρήματος ως προς το επιτόκιο είναι άπειρη. Τι σημαίνει άπειρη; Όλοι αναμένουν αύξηση των επιτοκίων στο μέλλον ,και συνεπώς δεν επενδύουν σε τοκοφόρα περιουσιακά στοιχεία , σήμερα, στο παρόν. Αυτό σημαίνει ότι όλη η ποσότητα χρήματος ‘διακρατείται’ ως περιουσιακό στοιχείο. Αν αυξηθεί η προσφορά χρήματος, η επιπλέον αυτή ποσότητα προστίθεται στην ήδη μεγάλη ποσότητα ρευστών. Παρά την αύξηση της προσφοράς χρήματος, το επιτόκιο δεν μειώνεται με αποτέλεσμα να μην αυξάνονται οι επενδύσεις….
Την συνέχεια την γνωρίζουμε όλοι : χωρίς επενδύσεις, η ανεργία δεν μειώνεται και φυσικά οι κοινωνίες αγκομαχούν, συνεχίζουν σερνόμενες στην ύφεση, σαν ερπετά που ψάχνουν στις τρύπες το σπάνιο, φθηνό, πλην όμως, αποθησαυρισμένο από ελάχιστους, απαραίτητο αγαθό ( το χρήμα)
Στην Αγγλία, την εκτός ευρώ οικονομία της Ευρώπης, το ΑΕΠ έμεινε σχεδόν αμετάβλητο τους τελευταίους 18 μήνες, ενώ καταγράφηκε συρρίκνωση της παραγωγής τα δύο τελευταία τρίμηνα Αυτό, είναι φαινόμενο που εδώ στην Μεσόγειο έχει γίνει πλέον επικίνδυνη ‘συνήθεια’. Αυτή η αδύναμη παραγωγή συνεπάγεται δυστυχώς, ότι τα περιθώρια υποχώρησης της οικονομίας είναι επίμονα και μάλιστα μπορεί να διευρυνθούν.
Το σπιράλ της ύφεσης, έχει μεταβληθεί πλέον σε ζωστήρα στις πλάτες των μεσαίων και χαμηλών εισοδηματικών τάξεων. Οι τραπεζίτες συντονίζονται και αλληλεπιδρούν ώστε να διατηρηθεί στην ζωή, μια εικονική κυκλοφορία πιστώσεων, κεφαλαίων, διαθεσίμων. Το ευρωπαικό τραπεζικό σύστημα, μοιάζει πλέον με ένα σκηνικό parking , και προπληρωμένων θέσεων. Ο παρκαδόρος ( ΕΚΤ) δίνει το σήμα και την έκπτωση, και τα πολυτελή αυτοκίνητα (τράπεζες) παρκάρουν στις καλές θέσεις, με φθηνή χρέωση. Οι υπόλοιποι( εταιρείες, ιδιώτες) όπως βολευτούν, και με την όποια καλή χρέωση καταφέρουν να πετύχουν.
Όσοι χρωστούν, απλά δεν παρκάρουν. Υπάρχει και ο δρόμος…