Κείμενο και φωτογραφίες Δημήτρης Κραουνάκης.
Βρέθηκα για πρώτη φορά στο Αγκίστρι το 2006 οργανώνοντας το καλλιτεχνικό μέρος των εγκαινίων του νέου λιμανιού στο Μεγαλοχώρι για λογαριασμό της τότε Νομαρχίας Πειραιά.
Το χειμώνα του 2007 αλλά και του 2008 ξανά πήγα. Μου άρεσε η ηρεμία του.. Καμία σχέση με τους .. «τρελούς» ρυθμούς της Αθήνας..
Καλοκαίρι του 2009 και πάλι για λογαριασμό της Νομαρχίας Πειραιά έρχομαι στο Αγκίστρι για μια συναυλία με την Λένα Αλκαίου και την Κατερίνα Κούκα. Λίγο πριν το τέλος της συναυλίας έσβησαν τα φώτα σε όλo το νησί! Βλάβη στα καλώδια από τον Πόρο είπαν ή μήπως γκαντεμιά;;
Χριστούγεννα του 2009 βρίσκομαι και πάλι στο Αγκίστρι..Χειμώνας, λίγος κόσμος, απόλυτη ηρεμία, ένα εστιατόριο ανοιχτό, το μπαράκι του Χρήστου στη Σκάλα για ένα ποτάκι το βράδυ, τίποτε άλλο..
Εχω αρχίσει να αγαπάω αυτό το νησάκι..Το λέω νησάκι γιατί είναι μόνο 13 τ.χ. και ζουν εκεί περίπου 700 άνθρωποι. Σε ελάχιστη ώρα με το ποδήλατο μπορείς να το γυρίσεις ολόκληρο περνώντας μέσα από ελαιώνες και πεύκα που αγγίζουν τα καταγάλανα νερά του..
Εκείνο τον χειμώνα πρότεινα στον Πρόεδρο της Κοινότητας να κάνουμε το καλοκαίρι του 2010 ένα «φεστιβάλ» στο νησί χωρίς καμία επιβάρυνση της Κοινότητας. «Φεστιβάλ Σαρωνικού» στο μικρότερο νησάκι του Σαρωνικού! Δυο μήνες με εκδηλώσεις, θέατρο, πολλές συναυλίες, εικαστικά, σινεμά, αλλά και κοινωνικά θέματα όπως ολοήμερη εκδήλωση κατά των ναρκωτικών, για την προώθηση της δωρεάς οργάνων και φυσικά ήθελα και την συμμετοχή ντόπιων που ασχολούνται με κάθε μορφή τέχνης. Είχα μάθει για τον παπά Λευτέρη τον εφημέριο του νησιού, ένα νέο άνθρωπο που ξεκλέβει χρόνο από τα καθήκοντα του για να παίξει κλασικό πιάνο σε συναυλίες για φιλανθρωπικούς σκοπούς στο Αγκίστρι αλλά και την Αίγινα. Αλλά και τα παιδιά του Δημοτικού σχολείου ήθελα να ζωγραφίσουν το νησί τους..
Ολη αυτή η ιστορία πίστευα ότι θα ήταν μια καλή αφορμή να ακουστεί το νησί – να πάψει να είναι απλά ένας κοντινός προορισμός του Σαββατοκύριακου..
Για έξι μήνες «έτρεχα» για το Αγκίστρι… Ο τότε Πρόεδρος του ΕΟΤ ενδιαφέρθηκε, ήθελε να βοηθήσει.. Θυμήθηκε ότι στα νεανικά του χρόνια έκανε ελεύθερο κάμπινγκ στο νησί!…Και ο τότε Νομάρχης Πειραιά και αυτός θα βοηθούσε «αγοράζοντας» τρεις μουσικές εκδηλώσεις. Το ίδιο και ο τότε Δήμαρχος της Αθήνας Νικήτας Κακλαμάνης που μάλιστα μας παραχώρησε αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου της Αθήνας για την οργάνωση έκθεσης ζωγραφικής και φωτογραφίας που θα σηματοδοτούσε την έναρξη των εκδηλώσεων του Φεστιβάλ.. Ο πιο αδιάφορος ήταν ο καθ ύλην αρμόδιος υπουργός Πολιτισμού Παύλος Γερουλάνος.
Τον θυμάστε τον κ. Γερουλάνο; Όχι; Φυσικό είναι! «Ελαμψε δια της αδρανείας του» και του καταστροφικού για τον πολιτισμό «έργου» του!!! Μα με το Αγκιστράκι θα ασχολιόταν κοτζάμ Υπουργός Πολιτισμού; Η μόνη του φροντίδα στην διάρκεια της θητείας του ήταν το Μουσείο «Μπενάκη» το οποίο διευθύνει η μητέρα του.. Εκεί να δείτε χρήμα. Εκατομμύρια ευρώ.. Και εμείς θέλαμε τότε για ένα ολόκληρο νησί το πολύ 100.000 ευρώ! Οσο δηλαδή μια μέτρια παραγωγή του.. κατ ευφημισμόν «Ελληνικού Φεστιβάλ ΑΕ»!!
Το «1ο Φεστιβάλ Σαρωνικού», αν και όλα ήταν έτοιμα δεν έγινε. Και ήταν δικό μου το λάθος. Επρεπε μετά από 34 χρόνια στην παραγωγή πολιτιστικών εκδηλώσεων να σκεφτώ ότι το «τζάμπα» κανείς δεν το εκτιμά σε αυτό τον τόπο!..Για να σε εκτιμήσουν πρέπει να ζητάς χρήματα – από το Κράτος, από τους Δήμους…
Οσα περισσότερα χρήματα ζητάς τόσο περισσότερο σε υπολογίζουν!!
Εγώ πρόσφερα αυτό το φεστιβάλ τσάμπα στο νησί και όπως ήταν «φυσικό» κανείς ντόπιος «παράγοντας» δεν έδωσε την σημασία που έπρεπε..Οι άνθρωποι στις «καρέκλες» σπάνια έχουν την ικανότητα να βλέπουν μακρυά!!
Ξεκίναγε τότε και η εφαρμογή του «Καλλικράτη», οι άνθρωποι έψαχναν να βρουν αν θα συνενωθούν με άλλο νησί ή θα γίνουν από Κοινότητα, Δήμος.. Με το φεστιβάλ θα ασχολιόντουσαν;;;
Θύμωσα. Χωρίς να μου φταίει το νησί, είπα ότι δεν θα ξανά έρθω εδώ.
Ο θυμός μου κράτησε δυο χρόνια. Ξανά ήρθα πριν λίγες μέρες. Δυστυχώς και τώρα έκανα το ίδιο λάθος.. Ξανά πρόσφερα μια συναυλία για την πανσέληνο του Αυγούστου, τσάμπα!!.Ξέχασα το.. «δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού»!!
Μια συναυλία στο λιμάνι στο Μεγαλοχώρι με την κορυφαία τραγουδοποιό μας την Αρλέτα, που σπάνια πια εμφανίζεται. Εξι μέρες μετά την πρόταση μου τηλεφώνησε ο Δήμαρχος. «Θα το περάσω από το συμβούλιο», μου είπε και μετά εξαφανίστηκε! Θυμάστε εκείνο το «Κάποιου του χαρίζανε γάιδαρο και αυτός τον κοίταγε στα μάτια»;;; Και πάλι η ίδια αντιμετώπιση. Αδιαφορία..Καλά να πάθω!
Αποφάσισα λοιπόν και εγώ να μην ξανά ασχοληθώ ποτέ με τους «υπεύθυνους» του νησιού και να έρχομαι εδώ μόνο για ξεκούραση..
Είχαν προηγηθεί δυο πολύ κουραστικοί μήνες με δυο παραγωγές – την επιστροφή της Αρλέτας στο Βόλο και το αφιέρωμα στα Γιάννενα στον μεγάλο Ηπειρώτη κλαρινίστα Τάσο Χαλκιά 20 χρόνια μετά τον θάνατο του. Από τις πιο δύσκολες για μένα συναυλίες, με προβλήματα πολλά – όχι οργανωτικά – που έπρεπε να να αντιμετωπίσω. Που αλλού θα μπορούσα να ξανά βρω την ηρεμία μου; Μόνο στο Αγκίστρι!
Ολη μέρα στην θάλασσα, καλό φαγητό και ουζάκι, βόλτες στο πευκοδάσος και στους ελαιώνες και κανένα ποτάκι το βράδυ..
Και μια και είπα βράδυ και ποτάκι..Απέναντι από το «Μελτέμι» της Κατερίνας και του Παναγιώτη που μένω πάντα στο Μεγαλοχώρι – που όλο τους μαλώνω γιατί πάντα καθυστερημένα ανοίγουν το ξενοδοχείο τους! – είναι ένα μπαράκι η «Jamaica» μέσα στο καλοφροντισμένο ξενοδοχείο «Μύλος». Δεύτερο βράδυ στο Αγκίστρι και ο ήχος ενός μπουζουκιού και μιας κιθάρας με τράβηξε..Επαγγελματική διαστροφή..
Ανάμεσα σε δεκάδες τουρίστες που «συμμετείχαν» στο γλέντι, τρεις καλλιτέχνες ο Γιάννης Λογοθέτης με την κιθάρα και το τραγούδι του και τα δύο όμορφα ανίψια του, ο Χρήστος Λογοθέτης με το μπουζούκι του και η Κατερίνα Λογοθέτη με την φωνή της [ που
ενδιάμεσα σέρβιρε και τους πελάτες! ] έδιναν το καλύτερο εαυτό τους, κόντρα στην μιζέρια που μας έχει πνίξει όλους, αλλά και το «αφ υψηλού» βλέμμα κάποιων τουριστών.. «Που βρίσκουν το κουράγιο οι καημένοι ο Ελληνες να τραγουδούν ακόμα;;;» σαν να μου φάνηκε ότι έλεγαν!!..
Μου άρεσε αυτή η εικόνα.. Ολη η οικογένεια δούλευε στην οικογενειακή επιχείρηση. Η Ελισάβετ η μάνα και «ψυχή» της οικογένειας, ο πατέρας με το θαλάσσιο ταξί του , τα τρία τους παιδιά , ο θείος Γιάννης..
Ολοι μαζί, με κοινό στόχο. Να τα βγάλουν πέρα, να αντιμετωπίσουν την κρίση.Την κρίση που μας δημιούργησαν ανίκανοι πολιτικοί που δυστυχώς βρέθηκε κόσμος και του ξανά ψήφισε! Είμαστε και εμείς οι Ελληνες άξιοι της μοίρας μας!!
Ισως αυτή να είναι η λύση στην αντιμετώπιση της κρίσης που ευτυχώς έφερε και ένα καλό. Ενωσε οικογένειες και φίλους με κοινό στόχο την επιβίωση.
Αξίζει το κόπο να βρεθείτε αυτό το Καλοκαίρι στο Αγκίστρι. [Εμένα μου αρέσει και ο χειμώνας εδώ..] Ενας πραγματικός παράδεισος μόλις 50 λεπτά από τον Πειραιά με τα πολλά καθημερινά δρομολόγια των ιπτάμενων δελφινιών [δυο ώρες με το συμβατικό ferry boats]
Δυο βασικούς οικισμούς έχει το Αγκίστρι. Την Σκάλα και το Μεγαλοχώρι ή Μύλο.
Το Μεγαλοχώρι για μένα είναι η πιο όμορφη και γραφική γωνιά του νησιού αν και ο πολύς κόσμος πάει στην Σκάλα. Εκεί είναι η έντονη νυχτερινή ζωή που τουλάχιστον εμένα δεν μου αρέσει ιδιαίτερα.. Χθες βράδυ – Παρασκευή – έκανα μια βόλτα στην Σκάλα.. Δεν μου άρεσε η εικόνα που αντίκρισα.. Κακή αντιγραφή της…Μυκόνου!! Το ένα μαγαζί δίπλα στο άλλο, με κακόγουστες επιγραφές και διακοσμήσεις, με την μουσική του ενός μαγαζιού να καλύπτει την μουσική του άλλου! Εφυγα ..τρέχοντας!!
Στο Μεγαλοχώρι απόλυτη ησυχία. Ελάχιστος κόσμος στα δυο – τρία μπαράκια.
Το λάθος πιστεύω των ανθρώπων που έχουν μαγαζιά στο Μεγαλοχώρι είναι ότι τα λειτουργούν μόνο δυό μήνες το καλοκαίρι..Δεν μένουν τον χειμώνα μαζί με τους ντόπιους. Η πελατεία τους είναι ο τουρίστας του καλοκαιριού. Σαν να λένε στο ντόπιο «Εσένα δεν σε υπολογίζουμε. Ανοίγουμε το καλοκαίρι για να τα «πάρουμε» από τους ξένους!!». Αποτέλεσμα να μην τα «παίρνουν» από κανένα μια και όλοι πηγαίνουν στην Σκάλα. Δικαιολογία τους είναι «ότι δεν υπάρχει κόσμος τον χειμώνα». Κανείς τους όμως δεν κάθισε ένα χειμώνα ανοιχτός και να το παλέψει.. Μέσα από το διαδίκτυο γίνονται σήμερα θαύματα , αλλά κυρίως πλησιάζοντας τους ντόπιους..
Εγώ γνωρίζω πολύ κόσμο που τον χειμώνα ευχαρίστως θα έκανε ένα μικρό ταξίδι 50 λεπτών από την Αθήνα για να απολαύσει την ηρεμία που δεν έχει στην πρωτεύουσα. Αλλά γιατί να έρθει όταν ξέρει ότι δεν θα βρει ούτε μαγαζί να φάει; Εγώ τα Χριστούγεννα του 09 που έμενα στο Μεγαλοχώρι αναγκαζόμουν να πάω στην Σκάλα – 1.5χιλ.- για να φάω και ξανά τα ίδια το βράδυ στο μοναδικό ανοιχτό μπαράκι!.
Ελπίζω να γίνουν κάποια πράγματα που θα φέρουν εδώ και θα κρατήσουν περισσότερο κόσμο. Το Μεγαλοχώρι αξίζει καλύτερης τύχης.
Ας ξανά γυρίσουμε όμως στο καλοκαιρινό Αγκίστρι. Πεντακάθαρα νερά στο Μεγαλοχώρι – όπου φτάνουν τα ιπτάμενα δελφίνια – και στην Σκάλα – όπου πιάνει το συμβατικό πλοίο – αλλά και στις υπόλοιπες παραλίες στη Δραγονέρα, την Απόνησο, την Χαλικιάδα, την Μάρεζα. Ομορφα είναι και στα ορεινά, στα Λιμενάρια και το Μετόχι.
Η φιλοξενία των κατοίκων του Αγκιστριού, η φυσική ομορφιά, η καλή τουριστική υποδομή, οι καθαρές θάλασσες και οι σχετικά χαμηλές τιμές, [ υπάρχουν και κακές εξαιρέσεις ] αποζημιώνουν τους επισκέπτες και τους προκαλούν να επισκεφτούν πολλές φορές το νησί!!..
Το Αγκίστρι είναι ένας από τους τελευταίους ρομαντικούς προορισμούς δίπλα στην πρωτεύουσα!!.
Αντιγράφω από την όχι και τόσο καλά ενημερωμένη ιστοσελίδα του Δήμου www.agistri.com.gr δυό λόγια για την ιστορική πορεία του νησιού.
Μαζί με την Αίγινα και τα γύρω νησιά αποτέλεσαν το Βασίλειο της Αίγινας του μυθικού βασιλιά Αιακού. Κατά τον Ομηρο το Αγκίστρι είχε την ονομασία «Κεκρυφάλεια» που σημαίνει στολισμένη κεφαλή και εμφανίζεται σαν σύμμαχος της Αίγινας στον Τρωικό πόλεμο. Το νησί αναφέρουν και άλλοι ιστορικοί σε κείμενα τους, όπως ο Θουκυδίδης και ο Διόδωρος.
Διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα υπάρχουν στο Πνευματικό κέντρο στο Μεγαλοχώρι. Τα ευρήματα αυτά φανερώνουν ότι το νησί πρώτο κατοικήθηκε τουλάχιστον από τον 5ο πχ αιώνα από Πελοποννήσιους.
Στο τέλος του 17ου αιώνα οι κάτοικοι εγκατέλειψαν το νησί λόγω των συχνών επιδρομών των πειρατών. Αργότερα το Αγκίστρι έγινε τμήμα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Το 1821 κατοικήθηκε πάλι από μικρό αριθμό ατόμων.
Το 1835 δημιουργήθηκε η Κοινότητα Αγκιστρίου με 248 κατοίκους.
Μέχρι το 1960 η συγκοινωνία γινόταν με καϊκια από την Αίγινα. Το 1960 το νησί συνδέθηκε απ ευθείας με τον Πειραιά και ηλεκτροδοτήθηκε.
Σήμερα έχει περίπου 700 κατοίκους που πολλαπλασιάζονται τους καλοκαιρινούς μήνες.