Αναξιοποίητα πάνω από 4 δις ευρώ από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ για τις Μικρο Μεσαίες Επιχειρήσεις (ΜΜΕ)…

Διαβάστε τι αναφέρει στην τελευταία τριμηνιαία της έκθεση η Ομάδα δράσης για την Ελλάδα και συγκεκριμένα για την ενίσχυση των Μικρο Μεσαίων Επιχειρήσεων (ΜΜΕ).
Δεύτερη τριμηνιαία έκθεση 

Οι ελληνικές Μικρο Μεσαίες Επιχειρήσεις (ΜΜΕ) αντιμετωπίζουν επί τους παρόντος λίαν δυσχερείς συνθήκες λειτουργίας:

οι 6 στις 10 επιχειρήσεις κατέγραψαν μείωση κερδών το 2011 σε σύγκριση με το 2010, και χάθηκαν 150.000 θέσεις εργασίας. Τα απογοητευτικά αυτά στοιχεία καταδεικνύουν την ανάγκη για γρήγορη και στοχοθετημένη δράση με σκοπό τη στήριξη των ΜΜΕ – η στήριξη
που παρέχει η ΕΕ για τη διατήρηση και την ανάπτυξη των ΜΜΕ περιγράφεται σε επόμενη ενότητα της παρούσας ανακοίνωσης.

Για να αποσοβηθεί η απειλή αυτή, καθοριστική σημασία θα έχει η αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων πόρων, π.χ. εκείνων που μπορούν να προέλθουν από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ, έτσι ώστε να διοχετευθεί ρευστότητα σε νέες δραστηριότητες με στόχο την ενίσχυση της
απασχόλησης και της βιώσιμης ανάπτυξης.

Ποσό άνω των 4 δισεκατ. ευρώ είναι ήδη διαθέσιμο ως συνδρομή ρευστότητας για ΜΜΕ από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ, υπό τη μορφή μέσων χρηματοοικονομικής τεχνικής και μη επιστρεπτέων επιχορηγήσεων. Επιπλέον,
έχει συσταθεί Ταμείο Εγγυήσεων για τις ΜΜΕ με χρηματοδότηση 500 εκατ. ευρώ από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ, ποσό που θα μπορούσε να πολλαπλασιασθεί με σκοπό την αποδέσμευση ενός επιπλέον δισεκατ. ευρώ υπό μορφή δανείων από την ΕΤΕπ προς ελληνικές τράπεζες, για την επακόλουθη χορήγηση δανείων σε ελληνικές ΜΜΕ.
Εντούτοις, επί του παρόντος, τα χρήματα αυτά δεν φθάνουν στις ΜΜΕ, λόγω της μειωμένης ζήτησης για επενδύσεις, του υψηλού κινδύνου που συνεπάγεται η χορήγηση δανείων σε ΜΜΕ υπό τις παρούσες συνθήκες και της συνακόλουθης δυσκολίας των ΜΜΕ να αντλήσουν την αναγκαία συγχρηματοδότηση από τις τράπεζες. Οι ελληνικές αρχές εξακολουθούν να μην έχουν θέσει σε ισχύ ορισμένες τροποποιήσεις της νομοθεσίας της ΕΕ οι οποίες επιτρέπουν τη συγχρηματοδότηση κεφαλαίων κίνησης για ΜΜΕ.
Η εξάλειψη των φραγμών αυτών αποτελεί άμεση προτεραιότητα. Εξάλλου, υπάρχει μια σειρά έργων και καθεστώτων τα οποία συγχρηματοδοτούνται από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ και είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να ενισχύσουν τις επιχειρηματικές δεξιότητες και να παράσχουν στήριξη στη σύσταση νέων επιχειρήσεων, καθώς και πρόσβαση σε συστήματα
μικροχρηματοδότησης.

Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών θα πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2012, διασφαλίζοντας την επιχειρηματική αυτοτέλεια των τραπεζών.
Κατά τους επόμενους 8 μήνες, ο ελληνικός τραπεζικός τομέας θα πρέπει να επισπεύσει την εκταμίευση των 4 δισεκατ. ευρώ που είναι ήδη διαθέσιμα για τη χρηματοδότηση των ΜΜΕ. Η μεταβολή των κανόνων της ΕΕ ώστε να είναι δυνατή η συγχρηματοδότηση κεφαλαίων κίνησης θα πρέπει να ενσωματωθεί στην ελληνική νομοθεσία.
Η ΕΤΕπ θα πρέπει να εκταμιεύσει δάνεια προς ΜΜΕ, με την κάλυψη του Ταμείου Εγγυήσεων για τις ΜΜΕ, με στόχο τα 160 εκατ. ευρώ το 2012, 400 εκατ. ευρώ επιπλέον έως το τέλος του 2013 και 440 εκατ. ευρώ πριν από το 2015. Εξάλλου, εντός του 2012, η ΕΤΕπ θα διαθέσει 440 εκατ. ευρώ επιπλέον σε ΜΜΕ, υπό την εγγύηση των ελληνικών αρχών.
Θα πρέπει επίσης να χορηγηθεί αυξημένη χρηματοδοτική στήριξη για την κατάρτιση επιχειρηματιών (με έμφαση σε νέα, καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες), περιλαμβανομένων της καθοδήγησης από εμπειρότερο πρόσωπο, της πλαισίωσης και της παροχής συμβουλών.
Πρόσβαση σε χρηματοδότηση / χρηματοπιστωτικός τομέας

Αντιμέτωπες με σημαντικές προκλήσεις ρευστότητας, οι εγχώριες τράπεζες δυσκολεύονται να παράσχουν χρηματοδότηση στις επιχειρήσεις, για επενδύσεις, υπό μορφή πιστωτικών επιστολών για εμπορικές συναλλαγές/εξαγωγές ή ως κεφάλαια
κίνησης.
Η ελληνική κυβέρνηση διπλασίασε τις κρατικές εγγυήσεις και ενίσχυσε τους μηχανισμούς ρευστότητας που έχει στη διάθεσή του το τραπεζικό σύστημα.
Οι υπάρχοντες ενωσιακοί και εθνικοί μηχανισμοί είναι σε θέση να διοχετεύσουν 1,3 δις ευρώ υπό μορφή δανείων προς ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ). Πλην όμως, οι μηχανισμοί αυτοί δεν έχουν ακόμη συνεπιφέρει αύξηση της περαιτέρω ροής δανείων προς τις ΜΜΕ. Ήδη ερευνώνται λύσεις για την επίλυση των προβλημάτων αυτών.
Καταβάλλεται προσπάθεια για τη δημιουργία νέων μηχανισμών παροχής εγγυήσεων, με στόχο την αύξηση της ρευστότητας των ελληνικών τραπεζών και την υποβοήθηση της περαιτέρω ροής δανείων προς τις ΜΜΕ.

Η πρόσβαση σε χρηματοδότηση έχει κεφαλαιώδη σημασία για τα έργα υποδομών, αλλά και για τις ΜΜΕ και/ή την πραγματοποίηση μεμονωμένων επενδύσεων σε βασικούς τομείς, όπως ο τομέας της ενεργειακής απόδοσης. Η άμεση πρόκληση συνίσταται στη διασφάλιση βιώσιμης χρηματοδότησης. Επί του παρόντος, η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις σε σχέση με τη λήψη δανείων για τη χρηματοδότηση επενδύσεων, τη χορήγηση πιστωτικών επιστολών για εμπορικές συναλλαγές και εξαγωγές και την εξασφάλιση κεφαλαίων κίνησης.
Εξάλλου, έως τις 21 Δεκεμβρίου 2011, οι ελληνικές εμπορικές τράπεζες είχαν εξασφαλίσει κρατικές εγγυήσεις ύψους 65 δις. ευρώ περίπου (βάσει του καθεστώτος εγγυήσεων) και ομολογιακά δάνεια ύψους 7,9 δις. ευρώ (βάσει του καθεστώτος
ομολογιακών δανείων), με στόχο την τόνωση της ρευστότητάς τους και τη βελτίωση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση.
Η ελληνική κυβέρνηση έχει εφαρμόσει σχέδια προώθησης των ΜΜΕ7. Πρόκειται για μηχανισμούς που στην πλειονότητά τους συγχρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ). Στον παρακάτω πίνακα παρατίθεται
επισκόπηση των υφιστάμενων πρωτοβουλιών οι οποίες αποσκοπούν στη στήριξη των επιχειρήσεων, ιδίως δε των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Στα τέλη Ιανουαρίου του 2012, οι πρωτοβουλίες αυτές αντιστοιχούσαν σε ποσό 4,9 δισεκατ. ευρώ.
7 Υπάρχουν και άλλα εθνικά σχέδια τα οποία δεν λαμβάνουν στήριξη από την ΕΕ, αλλά δεν απαριθμούνται παρακάτω.
Πίνακας: Μηχανισμοί στήριξης των επιχειρήσεων: 

 * εκ των οποίων 11 εκατ. ευρώ είχαν εκταμιευθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2011.
** 1 470 εκατ. ευρώ για τον Αναπτυξιακό Νόμο (εγκρίθηκε βάσει των επιχειρησιακών προγραμμάτων του ΕΣΠΑ), 240 εκατ. ευρώ για ψηφιακές ενισχύσεις, 179 εκατ. ευρώ για την έρευνα και τεχνολογία, 648 εκατ. ευρώ για ενισχύσεις προς τη μεταποίηση, τον τουρισμό, το εμπόριο και τις υπηρεσίες.

 *** εκ των οποίων 566 εκατ. ευρώ είχαν καταβληθεί έως τα τέλη Νοεμβρίου του 2011.

Οι εκταμιεύσεις από τους υφιστάμενους μηχανισμούς στήριξης των εμπορικών τραπεζών που χορηγούν δάνεια σε ΜΜΕ ανήλθαν μόλις στο ποσό των 11 εκατ. ευρώ, σε σύγκριση με το συνολικό ποσό 1280 εκατ. ευρώ που ήταν διαθέσιμο στα τέλη του 2011. Οι ελληνικές αρχές, σε συνεργασία με την Ομάδα Δράσης για την Ελλάδα της ΕΕ, αναζητούν τρόπους για την υπερπήδηση των εμποδίων, τόσο στο σκέλος της προσφοράς όσο και στο σκέλος της ζήτησης, τα οποία δυσχεραίνουν την εκταμίευση κονδυλίων βάσει των διαθέσιμων μηχανισμών χρηματοδότησης των ΜΜΕ. Σε εξέλιξη βρίσκονται διαβουλεύσεις και στενή παρακολούθηση από κοινού με εγχώριους δανειοδότες με στόχο την αντιμετώπιση των υφιστάμενων εμποδίων. Ειδικότερα, επιβάλλεται να αρχίσει να εφαρμόζεται η πρόσφατη (Δεκέμβριος 2011) τροποποίηση των κανονιστικών
διατάξεων της ΕΕ, βάσει της οποίας επιτρέπεται η χρηματοδότηση κεφαλαίων κίνησης.
Θα συνεχισθούν οι εργασίες που διεξάγονται από κοινού με τον ελληνικό τραπεζικό κλάδο για την αποδέσμευση κεφαλαίων που έχουν ήδη παρασχεθεί με στόχο την περαιτέρω ροή δανείων προς ΜΜΕ.
Ο στόχος είναι να υπάρξει, μέχρι το τέλος του έτους 2012, αύξηση του συνολικού όγκου πιστώσεων που ο ελληνικός χρηματοπιστωτικός τομέας παρέχει σε ΜΜΕ.

Ως ένα επιπλέον βήμα για την προώθηση της πρόσβασης των ΜΜΕ σε χρηματοδότηση, οι ελληνικές αρχές, με την υποστήριξη της TFGR και άλλων υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επεξεργάζονται την πιθανότητα δημιουργίας ενός νέου μέσου
χρηματοοικονομικής τεχνικής. Αυτό το μέσο θα αποτελούσε εγγύηση από τα διαρθρωτικά ταμεία (ανώτατου ύψους 500 εκατ. ευρώ) με σκοπό τη στήριξη της χορήγησης πρόσθετων συνολικών δανείων από την ΕΤΕπ σε εγχώριους δανειοδότες,
ούτως ώστε οι τράπεζες να μπορούν με τη σειρά τους να χορηγήσουν δάνεια σε ΜΜΕ, με ιδιαίτερη προτεραιότητα στις ΜΜΕ εκείνες οι οποίες έχουν ήδη λάβει στήριξη από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ. Το ιδανικό θα ήταν κάθε ευρώ υπό τη μορφή εγγύησης από τα διαρθρωτικά ταμεία να καθιστά δυνατή τη χορήγηση δανείου από την ΕΤΕπ σε ελληνικές τράπεζες και εν συνεχεία σε ΜΜΕ. Η σχετική συμφωνία χρηματοδότησης τελεί επί του παρόντος υπό συζήτηση μεταξύ των ελληνικών αρχών, με την υποστήριξη της TFGR και άλλων υπηρεσιών της Επιτροπής, και της ΕΤΕπ. Σε περίπτωση επίτευξης ικανοποιητικής συμφωνίας, αναμένεται ότι ποσό διπλάσιο της εγγύησης θα χορηγηθεί μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα σε μικρές επιχειρήσεις.

Παράλληλα με το παραπάνω, δύο άλλα θέματα είναι υπό εξέταση:

(1) Η θέσπιση μηχανισμού εγγυήσεων που θα κάλυπτε δάνεια προς ΜΜΕ. Ο μηχανισμός αυτός θα συμπληρώνει τα συνολικά δάνεια της ΕΤΕπ για τη στήριξη της ρευστότητας, μέσω της μείωσης του κινδύνου της δανειοδότησης.

(2) Ο μηχανισμός μικροχρηματοδοτήσεων Progress θα μπορούσε να επεκταθεί ώστε να καλύπτει και άλλες ελληνικές τράπεζες.

Η προθυμία των ελληνικών τραπεζών να ασχοληθούν με τη χορήγηση μικροπιστώσεων είναι προς το παρόν περιορισμένη.
Από κοινού με άλλους παράγοντες, η TFGR εξετάζει επίσης τις δυνατότητες θέσπισης συμπληρωματικών μέτρων, π.χ. μηχανισμών πιστωτικής ανάλυσης/διαμεσολάβησης, τα οποία εφαρμόστηκαν σε άλλα Κράτη Μέλη κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης της περιόδου 2008-2010.

Η TFGR θα ελέγχει ανά τακτά χρονικά διαστήματα τα επίπεδα εκταμιεύσεων και θα βρίσκεται σε στενή συνεννόηση με τους εγχώριους δανειοδότες καθ’ όλη τη διάρκεια του 2012 με σκοπό τη βελτίωση της ροής δανείων προς την πραγματική οικονομία.
Αυτά τα σχέδια υπόκεινται σε εξέταση κατά πόσο συνάδουν με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.