Ένας κλάδος που δεν έχει…πτωχεύσεις

Toυ Ηλία Καραβόλια,
Ας ξεκινήσω με έναν διαγωνισμό : όποιος καταφέρει να ονομάσει αυτούς που πιέζουν εδώ και μερικές μέρες κάποιους ορκωτούς ελεγκτές , για να μην υπογράφουν πιστοποιητικά ελέγχου στα εξάμηνα των τραπεζών ( αν δεν ξεκαθαρίσει το θέμα της ανακεφαλαιοποίησης) κερδίζει μετοχές ελληνικής τράπεζας! ( δυστυχώς απαξιωμένης….)
Πρόκειται περί απίστευτης κατάστασης . Αυτά που συμβαίνουν είναι εμφανείς παραβιάσεις κανόνων εταιρικής διακυβέρνησης, αν και με νομοθετικά τερτίπια έχουν νομιμοφανές ένδυμα, αρχής γενομένης προ ημερών με την σκόπιμη καθυστέρηση στα αποτελέσματα του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου.
Ουδείς αμφιβάλλει για το προφανές αξίωμα στις οικονομίες : χωρίς τις τράπεζες και τις πιστώσεις τους, κανένας κλάδος στην αγορά δεν ανακάμπτει. Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα όμως, μοιάζει κυριολεκτικά με χοάνη. Και σε αυτή την επικίνδυνη χοάνη, αλλά και
στην άλλη μεγάλη μόνιμη τρύπα του κομματικού και σπάταλου Δημοσίου, είναι που καταλήγουν τα χρήματα που κόβονται από μισθούς, συντάξεις, επιδόματα, υγεία ,παιδεία και πολιτισμό.
Βλέπουμε να στεριώνει ένα σχεδόν πανομοιότυπο σκηνικό : ρευστότητα στα ταμεία των τραπεζών, για να μην καταρρεύσουν και ταυτόχρονα καταρρεύσει και η οικονομία (που εν τω μεταξύ γράφει ύφεση < 20 % σε 3 χρόνια) με αντίτιμο χαμηλότερους μισθούς, συντάξεις και αυξημένους φόρους στους πολίτες και στις επιχειρήσεις. Γιατί αυτό είναι το τίμημα για τα 31,5 δις της δόσης που θα πάρουμε, εκ των οποίων τα 25 δις πάνε στους μεγάλους μας θεματοφύλακες.
Το επιχείρημα είναι μόνιμα στα χείλη όλων που εμφανίζονται ως ιεροκήρυκες της ελεύθερης οικονομίας, αλλά στην ουσία δρουν ως κήνσορες του προστατευτισμού: υπάρχει και το σπάταλο Δημόσιο, οι κομματικοί στρατοί, το κράτος επιχειρηματίας, οι χρεοκοπημένες ΔΕΚΟ, οι διαπλεκόμενοι με το Δημόσιο δανεισμένοι. Μα γιατί όμως όλες τις παραπάνω κατηγορίες, τις έχουν δανείσει οι ελληνικές τράπεζες; Κόμματα, κρατικοδίαιτα ΜΜΕ, ΔΕΚΟ, αργόσχολοι δημόσιοι υπάλληλοι, δεν είναι που βρίσκονται στα κιτάπια των επισφαλών δανείων των τραπεζών; Αυτοί δεν είναι οι σκελετοί στις ντουλάπες, εκτός από εξόφθαλμες περιπτώσεις επισφαλούς δανεισμού στον ιδιωτικό τομέα;
Σήμερα, σε περιβάλλον βαθιάς συστημικής κρίσης- και δυστυχώς εντεινόμενης υπό την ψυχαναγκαστική εμμονή στην λιτότητα- το ελληνικό τραπεζικό σύστημα αποδεικνύεται ο αφανής εταίρος του Κράτους στην πολύ κακή διαχείριση της ύφεσης. Αυτό αποδεικνύουν τα νούμερα: εκτός απο τις χρηματικές εγγυήσεις του Δημοσίου, το 2009 ,για τις καταθέσεις, 18 δισ. έδωσε πρόσφτα το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), από χρήματα που δανείζεται ο ελληνικός λαός, σε Εθνική, Eurobank, Alpha και Πειραιώς. Επιπρόσθετα ,ζήσαμε την παγκόσμια πρωτοτυπία: να κοστίσει για έναν μέτοχο τράπεζας (Δημόσιο ,στην ΑΤΕ) λιγότερο επωφελής η απορρόφηση από ιδιωτικό σχήμα ( ΠΕΙΡΑΙΩΣ) , απ ότι αν γινόταν ανακεφαλαιοποίηση ! Και μάλλον το ίδιο θα συμβεί και με το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο. ( ΣΗΜ : είναι καθαρό ότι η Αγροτική διέσωσε την Πειραιώς, και όχι το αντίθετο. Και είναι γνωστό ότι το Τ.Τ. δυο χρόνια πριν ήταν η 3η καλύτερη ευρωπαϊκή εμπορική τράπεζα και η 1η καλύτερη ελληνική στο crash-test 69 ευρωπαϊκών τραπεζικών ιδρυμάτων. Κι η μοναδική ελληνική τράπεζα με προβλήματα αποκλειστικά απʼ το «κούρεμα» κι όχι απʼ τις επισφάλειες..)
Πρόκειται για απίθανες ‘εφευρέσεις’,για ‘έκτακτες’ καταστάσεις οικονομικής πολιτικής με ‘λύσεις’ ταχύρυθμης προσαρμογής και συμμόρφωσης στους δανειστές-εταίρους. Σε αυτό το πνεύμα κινείται και η φιλοσοφία πίσω από την αλλαγή των όρων για την ανακεφαλαιοποίηση μιας τράπεζας: επεκτείνει τον όρο ανάκτησης της βιωσιμότητας από τα 3 στα 5 χρόνια και εξαλείφει πλήρως τον συνοδευτικό όρο της κερδοφορίας. Αλήθεια, με ποια στοιχεία τραπεζικής διαχείρισης και με ποια πλάνα ανάπτυξης, σε περίοδο βαριάς κρίσης, μπορεί μια ιδιωτική τράπεζα να είναι βιώσιμη, όταν επί 5 χρόνια δεν θα είναι…. κερδοφόρα; Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας ανέφερε στην Βουλή ότι ο όρος της κερδοφορίας απαλείφθηκε «ως μη ρεαλιστικός» . Αυτή ακριβώς είναι η Πραγματικότητα : στην κυβέρνηση υπολογίζουν ότι θα συνεχίσει και άλλο η κατάντια της ελληνικής οικονομίας και η συρρίκνωση κεφαλαιοποιήσεων και μεγεθών .
Πολλοί μάλιστα θεωρούν τις ελληνικές τράπεζες κάτι σαν ‘ σωτήρες’ της πλήρους κατάρρευσης ,που απεφεύχθη . Ορθά, λένε, το κράτος στηρίζει τις ελληνικές τράπεζες, γιατί αυτές αγόρασαν περίπου το 70% των ελληνικών ομολόγων, τα οποία ξεφορτώθηκαν από το 2009 μέχρι και αρχές του 2012, οι ξένοι θεσμικοί, δανειστές του Δημοσίου. Το ότι η κακοδιαχείριση στα λεφτά των καταθετών( σημ : πάνω σε αυτά μοχλεύουν ρευστότητα οι διοικήσεις των τραπεζών) , αποτελεί ….πατριωτική πράξη, ομολογώ πως τώρα το μαθαίνω. Και ότι ‘σωτηρία’, είναι να μην υποχωρήσει η αξία των ομολόγων της χώρας στις διεθνείς αγορές ( η οποία εν τω μεταξύ, σχεδόν μηδενίστηκε! ) και πώς αυτό ενσωματώνεται στην διαχείριση τραπεζικού κινδύνου, θέλω να το διδαχθώ, ειλικρινά.
Η πραγματικότητα είναι αμείλικτη: οι απώλειες από το «κούρεμα» των ομολόγων των ελληνικών τραπεζών έφτασαν τα 25 δισ. Τα συνολικά κεφάλαια, ωστόσο, που προβλέπονται για την ανακεφαλαιοποίησή τους είναι 50 δις ! Στην Βουλή, ο διοικητής της ΤτΕ, έδωσε πρόσφατα την εξήγηση: τα πρόσθετα 25 δισ. προορίζονται αποκλειστικά για κάλυψη επισφαλών δανείων. Τόσο απλό! Κανείς από τους θεσμικούς φορείς στην χώρα αυτή, δεν φαίνεται να είναι διατεθειμένος να παίξει τον ρόλο του . Ούτε η ΤτΕ ,ούτε η κυβέρνηση θα πράξουν το αυτονόητο : να αναγκάσουν δηλαδή τις τράπεζες που εισπράττουν σήμερα αυτά τα ιλιγγιώδη ποσά , να τονώσουν επιτέλους με πιστώσεις την ρευστότητα στην πραγματική οικονομία και να απεγκλωβίσουν, έστω και ελάχιστα, υγιείς δυνάμεις της οικονομίας, από την θηλιά του βραχυπρόθεσμου χρέους. Κανείς δεν τολμάει να ζητήσει από την άρχουσα τάξη του χρήματος, διαγραφές ή διευθετήσεις χρεών σε υπερχρεωμένα νοικοκυριά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις . Ας μην ιδεολογικοποιούμε την πραγματικότητα: χωρίς τις βρύσες, νερό δεν τρέχει στα σπίτια και στα μαγαζιά μας. Και οι βρύσες είναι πάντα στα χέρια των τραπεζών. Έτρεχαν χωρίς σταματημό- από την μεγάλη φθηνή πηγή του ευρώ- για πολλά χρόνια, και πλημμύρισαν τον τόπο με χρήμα που δεν απέδωσε, αλλά αποθησαυρίστηκε.
Είναι καιρός να ισχύσει ο κανόνας που όλοι θέλουμε να δούμε στην Οικονομία: να αντέξει ο υγιής, να πεθάνει ο άρρωστος. Αλλά ο κανόνας αυτός πρέπει να μην ισχύει μόνο για άτομα, νοικοκυριά, επιχειρήσεις . Να ισχύσει και για τις τράπεζες. Τις δε διατυπώσεις περί πανικού καταθετών και αλυσιδωτής κατάρρευσης του συστήματος όταν πτωχεύσει μια τράπεζα, μια λογική που πανευρωπαικά πλέον υιοθετείται ως ασπίδα προστασίας των οικονομιών , ειλικρινά θα ήθελα να τις παραθέσουμε μπροστά στους δήθεν ‘ ηλίθιους’ αμερικανούς , που άφησαν την Lehman Brothers να καταρρεύσει. Οι συνέπειες, όσο επιβλαβείς και αν ήταν για την αμερικανική και την παγκόσμια οικονομία, πάντως δεν μας οδήγησαν στην απόλυτη καταστροφή. Κάθε εκκαθάριση στις αγορές , βοηθάει μεσοπρόθεσμα τις κοινωνίες. Κάθε πρόσκαιρη σωτηρία, είναι μακροπρόθεσμα επώδυνη λύση.