Στο συνέδριο έγινε φανερή η σημαντική διαφορά μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας, με την Αθήνα να προκρίνει έναν υποθαλάσσιο αγωγό και την Λευκωσία να προχωρεί στη δημιουργία τερματικού υγροποίησης και εξαγωγών στο Βασιλικό.
Αποκαλύψεις σημαντικών πολιτικών τοποθετήσεων αλλά και τεχνικών προγραμματισμών σε σχέση με τα επόμενα βήματα στο θέμα της έρευνας, ανακάλυψης και εκμετάλλευσης κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην περιοχή μας, έφερε η συζήτηση την Τρίτη, με θέμα «Η διαμόρφωση του νέου ενεργειακού τοπίου και η γεωστρατηγική σημασία του για την περιοχή», στο συνέδριο του Economist, στη Λευκωσία, που συνδιοργανώθηκε με το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο, την κυπριακή προεδρία και την αντιπροσωπεία της Κύπρου στην ΕΕ.
Ο υπουργός Εμπορίου, Νεοκλής Συλικιώτης, ενδεχομένως για πρώτη φορά μίλησε με κατηγορηματικό τρόπο, υπέρ της αξιοποίησης των πρώτων εσόδων από τον υποθαλάσσιο πλούτο, για χρηματοδότηση υποδομών ώστε να μπορεί η Κύπρος να έχει σημαντικό ρόλο σε αυτές και τα μελλοντικά οφέλη, αντί να δοθούν για πρόσκαιρη κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της Κύπρου όπως ζητά η Τρόικα.
«Είναι θέμα κρατικής κυριαρχίας η διαχείρισή τους», εξήγησε.
Διερωτήθηκε μάλιστα για ποιόν λόγο πρέπει να υποθηκευτεί το μέλλον του τόπου για να καλυφθούν «τρύπες», όπως είπε, προσθέτοντας ότι κάτι τέτοιο θα ήταν «εγκληματικό».
Ακόμα, ο Νεοκλής Συλικιώτης αποκάλυψε πως στη διάσκεψη που οργανώνει το Υπουργείο του στην Κύπρο στις 13 Δεκεμβρίου μεταξύ Κύπρου, γειτονικών χωρών και Ευρωπαϊκής Ένωσης, για συζήτηση θεμάτων συνεργασίας και κοινών κανόνων ασφάλειας των γεωτρήσεων, θα προσκληθεί και η Τουρκία.
Η συζήτηση χθες, Τρίτη, χαρακτηρίστηκε και από την ερώτηση που υπέβαλε κυρίως προς τον υπουργό Εμπορίου της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο πρέσβης της Ρωσίας στην ΕΕ -και προσωπικός στενός συνεργάτης των Πούτιν και Λαβρόφ, Βλαδιμίρ Τζιζόφ: «Υπάρχει και η Τουρκία στους σχεδιασμούς των ενεργειακών διαδρόμων;»
Ο πρέσβης από μόνος του και εκ προοιμίου είχε προειδοποιήσει πως η ερώτησή του θα μπορούσε να θεωρηθεί ως «προκλητική».
Η Κύπρος αποφάσισε τερματικό και η Ελλάδα θέλει αγωγό
Στο συνέδριο έγινε επίσης φανερή η διακριτική αλλά και διακριτή σημαντική διαφορά αντίληψης και συμφερόντων μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας, με την Ελλάδα να προκρίνει έναν υποθαλάσσιο αγωγό από τα κοιτάσματα της περιοχής προς την Ελλάδα, όπου θα συνδέεται με το ευρωπαϊκό δίκτυο -κάτι που θα προσδώσει αυξημένο γεωπολιτικό ρόλο και έσοδα στην Ελλάδα, ενώ η Κύπρος έχει προφανώς απορρίψει την εκδοχή αυτή και προχωρεί σταθερά στη δημιουργία τερματικού υγροποίησης και εξαγωγών στο Βασιλικό -γεγονός που την μετατρέπει σε περιφερειακό κόμβο με την ανάλογη γεωπολιτική και οικονομική σημασία.
Πάντως, στις Βρυξέλλες η Κύπρος έχει προτείνει στην ΕΕ την περίληψη στις διευρωπαϊκές υποδομές ενέργειας τον Μεσογειακό διάδρομο Νοτιοανατολικής Μεσογείου με επίκεντρο τον τερματικό σταθμό Βασιλικού, σύμφωνα με τον υπουργό Εμπορίου της Κύπρου, ενώ η Ελλάδα σύμφωνα με τον υφυπουργό Ενέργειας της χώρας, Μάκη Παπαγεωργίου, έχει προτείνει τον Αγωγό Νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Πάντως και οι δύο προτάσεις προχωρούν, ενώ έχουν περιληφθεί και στον Οδικό Χάρτη για την Ενέργεια 2050 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όπως επιβεβαίωσε η εισηγήτρια του, Νίκη Τζαβέλλα.
Η εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση για την ενέργεια στο Economist, χαρακτηρίστηκε και από τις ομολογουμένως λεπτομερείς και ειλικρινείς τοποθετήσεις του επικεφαλής της Noble Energy στην Κύπρο, Τζον Τόμιτς, που προκάλεσαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Επιβεβαίωσε τη διενέργεια της δεύτερης γεώτρησης στο «οικόπεδο 12» το πρώτο τρίμηνο του 2013. Επιβεβαίωσε ακόμα ότι στο «12» θα φέρει η Noble και το υπερσύγχρονο νεότευκτο πλωτό γεωτρύπανο για πολύ μεγάλα βάθη, «ATWOOD ADVANTAGE», του οποίου η κατασκευή αποπερατώνεται αυτές τις μέρες στο ναυπηγείο της Daewoo στην Νότιο Κορέα -την έλευση του οποίου αποκάλυψε ο «Φ» προ δεκαημέρου- με στόχο να πραγματοποιήσει έρευνες σε μεγαλύτερα βάθη για πετρέλαιο στο «Λεβιάθαν» και το «12».
Ο σερβικής καταγωγής επικεφαλής της Noble στην Κύπρο, αποκάλυψε ακόμα ότι στο μέλλον, η αμερικανική εταιρεία θα αναζητήσει κι άλλα κοιτάσματα εντός του «οικοπέδου 12».
Σε σχέση με τον αγωγό προς το Βασιλικό, υπογράμμισε ότι υπάρχουν σημαντικές δυσκολίες στην όδευσή του, λόγω του ρήγματος, υψομετρικών διαφορών του βυθού και κινούμενων τμημάτων του βυθού.
Ακόμα, από τη χθεσινή συζήτηση ξεχωρίζουν οι ιδιαίτερα έντονες αναφορές του επικεφαλής του ιταλικού διεθνούς εμβέλειας κολοσσού Edison, Νικόλα Μόντι, που διεκδικεί «οικόπεδα» στο β΄γύρο αδειοδότησης, για την ανάγκη συνεργασίας και συντονισμού Κύπρου και Ισραήλ, ώστε να δημιουργηθεί μια ισχυρά ανταγωνιστική δύναμη στην περιοχή.
Ο ίδιος υπενθύμισε τη ρευστότητα της αγοράς φυσικού αερίου και τον έντονο ανταγωνισμό και στην περιοχή μας λαμβανομένου υπόψη και του ρόλου της Τουρκίας.
Επίσης, στο μυαλό μένει και η υπόδειξη του επικεφαλής της PWC Ρωσίας, ότι η Κύπρος πρέπει να αποφύγει δύο πράγματα: Τη γραφειοκρατία και τη διεκδίκηση συμβολαίων που δεν θα εξασφαλίζουν ισορροπίες -πρόκειται για 20ετείς συνεργασίες και αν μια από τις δύο πλευρές πιέζεται σημαντικά, κάποια στιγμή θα υπάρχουν ανατροπές, εξήγησε.