Tο κουδούνι του γείτονα που δεν χτυπήσαμε ποτέ…

Του Ηλία Καραβόλια,
Είναι σύνηθες φαινόμενο στην ελληνική πραγματικότητα, οι κακές σχέσεις με τους γείτονες, ειδικά στις πολυκατοικίες και στις μεγάλες πόλεις. Αυτό το σύνδρομο, δυστυχώς συντροφεύει και τις κυβερνήσεις των τριών τελευταίων ετών. Επειδή πολλοί με ρωτούν συχνά ποιες είναι οι συγκεκριμένες προτάσεις μου για μια εναλλακτική οικονομική πολιτική, τους απαντώ ότι δεν χρειάζονται μαγικές συνταγές και θεωρητικά πειράματα, αλλά κυρίως έπρεπε να κοιτάξουμε τι συνέβη στην γειτονιά μας. Πριν 2,5 χρόνια περίπου έγραψα ένα εκτενές άρθρο στην Newstime (http://www.newstime.gr/ ?i=nt.el.article &id=48651 ) με τίτλο ‘’Κάντο όπως ο Erdogan’’ . Eξηγούσα τα βασικά σημεία της οικονομικής πολιτικής που εφάρμοσαν από το 2001 και μετά οι υπουργοί του Τούρκου ηγέτη, με πρώτο τον Kemal Dervis, που μετέτρεψε ουσιαστικά την είσοδο του ΔΝΤ στην Τουρκία, από βαρίδιο(όπως εμείς) σε σωσίβιο σωτηρίας, το οποίο μάλιστα και ξεφορτώθηκαν οι γείτονες , μόλις βγήκαν στην ‘’στεριά’’ της ανάπτυξης( από το 2007 και μετά) Η Τουρκία είναι παράδειγμα μετατροπής από οφειλέτη σε πιστωτή του ΔΝΤ. Ακούω κάποιους να λένε ήδη, διαβάζοντας αυτές τις γραμμές, ότι άλλο Ελλάδα, άλλο Τουρκία. Άλλη η κρίση που ξέσπασε τότε εκεί, άλλη η δική μας, κρίση που ζει και η Ευρωζώνη. Αυταπατόμαστε φίλες και φίλοι. Αλλού είναι οι διαφορές, όχι στο πεδίο τηςοικονομικής ιδιομορφίας των δύο χωρών. Κατ αρχήν ο Τ. Erdogan έφτιαξε νέο κόμμα, πριν κάποια χρόνια, ανατρέποντας την προηγούμενη πολιτική κατάσταση από το πραξικόπημα του Evren και μετά. Πριν φθάσει να κυνηγάει μέσω της δικαιοσύνης πολίτες, μικρούς και μεγάλους επιχειρηματίες για σκάνδαλά και φοροδιαφυγή , έστειλε και στέλνει στο κελί εδώ και χρόνια μεγάλο μέρος από το διεφθαρμένο ,εθνικιστικό και επικίνδυνο στρατιωτικό-δικαστικό σύμπλεγμα της χώρας του. Μετά, συνέχισε με κρατικούς λειτουργούς, υπουργούς και ισχυρά διαπλεκόμενους μεγαλοεκδότες και μεγαλο-προμηθευτές του Δημοσίου(γνωρίζω αρκετά καλά, πρόσωπα και πράγματα) Παράλληλα, ο τεχνοκράτης Dervis στην οικονομία (με τις πλάτες των ΗΠΑ που είδαν στην κυβέρνηση Erdogan τον ‘’δυτικό’’ εταίρο που θα τους εξισορροπούσε τις σχέσεις με το Ισλάμ) πετούσε τα βαρίδια του κρατικοδίαιτου παρελθόντος , ανοίγοντας τις αγορές με την επιμονή του προς τους τοποτηρητές του ΔΝΤ να δώσουν έμφαση σε μεγάλα και μεσαία ανταποδοτικά έργα, κυρίως με την μορφή σύμπραξης δημόσιου-ιδιωτικού τομέα( τα δικά μας…. ΣΔΙΤ) ώστε να δουλεύει κόσμος, να εισπράττει μισθούς και να καταναλώνει αγαθά και υπηρεσίες. Το δημόσιο σταδιακά, μείωνε τις θέσεις του στα έργα αυτά και σήμερα μια νέα γενιά επιχειρηματιών κρατάει στα χέρια της τους τζίρους αλλά και τις εξαγωγές της χώρας. Εννοείται ότι κάποιοι υπήρξαν περισσότερο ωφελημένοι, από τους πολλούς, αλλά σχεδόν ο σκοπός επετεύχθη: η ανάπτυξη και η σταδιακή αύξηση του κατά κεφαλή εισοδήματος των Τούρκων, είναι σε πρωτοφανή επίπεδα, παρά τις ανισότητες που μαστίζουν ακόμα την χώρα αυτή, η οποία όμως εκτός από ‘’οικονομία’’ είναι και μια πολυπληθής κοινωνία, γεμάτη με ιδιαίτερα πολιτισμικά, θρησκευτικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά .
Αναφέρω τα παραπάνω, γιατί σήμερα η Τουρκία είναι ο αφανής εταίρος των νέων ισχυρών οικονομιών στον πλανήτη( BRICS), όπως αξίζει να διαβάσετε παρακάτω, στις οποίες εμείς πρέπει αναγκαστικά πλέον να προσφύγουμε( και να εγκαταλείψουμε- όχι ψυχικά και πολιτικά- αυτή την μαζοχιστική εξάρτηση από το κενό Ταμείο και το Brussels- BerlinConsensus) Παρά τα δύο χρόνια ήπιου ξεφουσκώματος( αποπληθωριστική ισορρόπηση) η Τουρκία έχει ξανά πάρει φόρα προόδου και ανάπτυξης. Οι δύο υπουργοί, Bagis στην Οικονομία και Caglayan στις Ευρωπαικές υποθέσεις, ‘’διδάσκουν’’ διεθνώς, με οικονομική διπλωματία, το ‘’Τουρκικό παράδειγμα’’. Διαβάστε νούμερα και μεγέθη( τα παραθέτει και ο Κ. Ράπτης στο Capital, 3/1 , από όπου και τα άντλησα με προσθήκες και διασταυρώσεις) : το 2012 οι εταιρείες του τουρκικού κατασκευαστικού κλάδου ανέλαβαν σε 100 διαφορετικές χώρες 433 έργα συνολικής αξίας 26,1 δισ. δολαρίων – αριθμός που συνιστά ιστορικό υψηλό (το 2000 ήταν μόλις 1 δισ. δολάρια.) Από αυτοκινητοδρόμους στην Αγ. Πετρούπολη και την Αιθιοπία, μέχρι την επέκταση του αεροδρομίου του Άμπου Ντάμπι. Το 18,8% του συνόλου των έργων αναλήφθηκε στο Τουρκμενιστάν και το 16,8% στο Ιράκ, ενώ το τελευταίο δίμηνο τουρκικές κατασκευαστικές εταιρείες επιστρέφουν στη Λιβύη. Έργα αναλήφθηκαν για πρώτη φορά στην Κολομβία, το Περού, την Παπούα Νέα Γουινέα και τη Σομαλία, ενώ παράπλευρο όφελος αποτελεί και η αύξηση το πρώτο ενδεκάμηνο του 2012 στα 20,5 δισ. δολάρια (ήτοι κατά 7,4 % σε ετήσια βάση) των τουρκικών εξαγωγών δομικών υλικών. Οι τουρκικές εξαγωγές, των οποίων ο συνολικός όγκος έφθασε το 2012 τα 152 δισ. δολάρια, σημειώνοντας αύξηση κατά 12,6% σε ετήσια βάση. Η αύξηση οφείλεται κυρίως στα καταναλωτικά αγαθά, τα χημικά προϊόντα και τα ηλεκτρονικά, ενώ η αυτοκινητοβιομηχανία η οποία πάντως συνιστά τον μεγαλύτερο εξαγωγικό κλάδο (με τζίρο 19,6 δισ. δολαρίων) καταγράφει πτώση κατά 5,5% σε ετήσια βάση( σημ: οι εξαγωγές προς την Ε.Ε. υποχώρησαν από το 45% του συνόλου το 2011 στο 42% το 2012, παρακολουθώντας την κρίση της ευρωζώνης και την αντοχή των αναδυόμενων οικονομιών, ενώ τον μήνα Δεκέμβριο το Ιράκ ξεπέρασε τη Γερμανία(!) ως πρώτος προορισμός των τουρκικών εξαγωγών( σημ : ο Erdogan, όταν κάνει πολιτικές συμμαχίες ή οδηγείται σε ρήξη με άλλες χώρες , σχεδόν πάντα δεν αμελεί ή δεν βλάπτει τα οικονομικά οφέλη για τις εξαγωγές του!) Πλήρως επιτυχής είναι η πολιτική των φοροαπαλλαγών και επιδοτήσεων ασφαλιστικών εισφορών για τις φτωχότερες από τις έξι Οργανωμένες Βιομηχανικές Ζώνες στις οποίες έχει διαιρεθεί η Τουρκία ( κάτι που εμείς δεν κάναμε τις καλές εποχές και θέλουμε σήμερα , με απαξιωμένη εργασία και πλούτο, να το αποδεχτούμε ως… λύση από τους Γερμανούς ) με τη μεγαλύτερη αύξηση εξαγωγών (20%) στην επαρχία του Gaziadep. Οι επιτυχίες στις εξαγωγές, είχαν ως βάση την κρατική τράπεζα Eximbank ( ο Erdogan ανέκαθεν την θεωρούσε απαραίτητο πυλώνα του τραπεζικού συστήματος ), η οποία ενίσχυσε τους εξαγωγείς στο 2012 με πιστώσεις συνολικού ύψους 21 δισ. δολαρίων( σημ: εμείς εδώ στην Ελλάδα, με εμμονή στις ιδεολογικές συνταγές που τώρα θα αποδειχθούν καταστροφικές, αρνούμαστε να αποδεχθούμε ότι χρειάζεται τουλάχιστον μια ισχυρή κρατική τράπεζα, αφελώς πιστεύοντας ότι όλα τα …ρυθμίζει ο υγιής ιδιωτικός τομέας και το κίνητρο κέρδους των τραπεζιτών- μετόχων, που εν τω μεταξύ τους σώζουμε με δανεικά)
Μόνο από την αύξηση των εξαγωγών αναμένεται ρυθμός ανάπτυξης στην Τουρκία 3% το 2013 . Και τέλος, να παραθέσω την νέα στρατηγική που εφαρμόζουν οι κρατικοί οικονομολόγοι και τραπεζίτες: η Τουρκία μάζεψε με τα πλεονάσματα της εδώ κα 4 χρόνιαχρυσό , με τον οποίο το Ιράν της πουλάει τους υδρογονάνθρακές του προσπερνώντας τις διεθνείς κυρώσεις ! Αποτέλεσμα ; μείωση του ελλείμματος του τουρκικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών στα 50 δισ. δολάρια το 2012, από 77 δισ. το 2011.
Υπάρχουν φυσικά και κίνδυνοι στην οικονομία τους. Πχ, οι εισαγωγές μειώθηκαν το 2012,υποδεικνύοντας αναθέρμανση της εγχώριας ζήτησης και κινδύνους νέας διεύρυνσης του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών. Όμως στην Τουρκία, ακόμη και η αύξηση των εξαγωγών έχει συνήθως ‘αντίστροφο’ αποτέλεσμα ( αύξηση του ελλείμματος) λόγω της έλλειψης ενδιάμεσων αγαθών στην χώρα.
Οι γείτονες είχαν σχέδιο και έχουν αποτελέσματα. Είχαν και έχουν ικανούς και πατριώτες πολιτικούς να τους κυβερνάνε, που στην πλειοψηφία τους τους τρέμουν τον Erdogan και δεν βάζουν το χέρι στο μέλι. Έχουν τους σωστούς συμμάχους και παρά τα εγκλήματα τους με τους Κούρδους, και τις τάσεις νέο-οθωμανισμού, έχουν σαφή γεωπολιτική στόχευση, με εναλλακτικές πάντα επιλογές. Το κυριότερο για εμάς; Έχουν ρευστότητα και ικανότατους επιχειρηματίες, που μπορούν να συμπράξουν με νέους και ‘’καθαρούς’’ δικούς μας, όσους έμειναν εκτός φυλακής και πτωχεύσεων, και να δώσουν δουλειά ,εδώ στην Ελλάδα, σε χιλιάδες άνεργους. Αλλά εμείς, πάλι θα αντιδράσουμε διότι είναι… Τούρκοι, έσφαξαν τους προγόνους μας, και ( όπως και οι Γερμανοί που μας κατέκτησαν πριν 60 χρόνια και τώρα πάλι φαντάζουν ως εισβολείς) δεν είναι ‘’δυνατόν’’, κατά την ηλίθια και ψευτο-πατριωτική λογική μας, να μας δίνουν σήμερα αυτό που έχουμε περισσότερο ανάγκη παρά ποτέ:δουλειές !