Σπαθί ή αλέτρι;

Χρόνια Πολλά, Καλή Χρονιά σε όλους σας!
Μια χρονιά που θα είναι πολύ αποκαλυπτική όπως φαίνεται, μαζί και δύσκολη και μπερδεμένη.
Μετά την ανάπαυλα των εορτών ξαναβρισκόμαστε στην ίδια κατάσταση όπου βρισκόμασταν το 2012, που μόλις αποχαιρετήσαμε.
Άρχοντες και λαός και δημοσιογράφοι, στεκόμαστε σαστισμένοι, προβληματισμένοι, άλλοι αγχωμένοι και φοβισμένοι μπροστά στα περιπλεγμένα δεσμά της λίστας Λαγκαρδίας, μιας λίστας πιο μπερδεμένης και αυτής ακόμα της άμαξας του Γορδίου.
Οι άρχοντές μας πεσμένοι στα τέσσερα, πελαγωμένοι, προσπαθούν να ξεδιαλύνουν τα μυστήρια της λίστας και των ληστών.
Ποιος την πήρε; Που την παράτησε; Ποιος την είδε; Ποια ονόματα αντέγραψε; Ποια άφησε;
Ήταν USB ή CD; Κιθαρίστας ή ντράμερ;
Ποιον Παπα….κάτι να κατηγορήσουν; Ποιον να τσιμπήσουν και ποιον ν΄αφήσουν; Μάλε βράσε!
Ξεχνάτε το Ντα Κάπο και την παραλιακή
Των Βίπς το Ιν στέκι θάναι του Κορυδαλλού η αυλή
Αφήστε και την Μύκονο, της Αραχώβης τα σαλέ,
Για την εγχώρια ελίτ, το Γεντί Κουλέ δεν είναι πια πασέ.
Ένα άλλο πρόβλημα που τους απασχολεί νυχθημερόν είναι και αυτό της συλλογής φόρων.
Παρόλο που καταναλώνουν όλη την εφευρετικότητά τους σ΄αυτό, εντούτοις αντί να αυξάνουν τα έσοδα, αυτά μειώνονται.
Ανησυχούν λένε για το περιβάλλον από την καύση των ξύλων, ότι τάχατες μολύνουν την ατμόσφαιρα, και μια και οι ίδιοι αναγκαστικά αναπνέουν τον ίδιο αέρα μ΄εμάς τους κοινούς θνητούς, και μιας που δεν μπορούν να κυκλοφορούν με αντιασφυξιογόνες μάσκες για προστασία, γιατί θα τους περάσουν για αντιεξουσιαστές κουκουλοφόρους, αρχίζει να κυοφορείται ένας νέος φόρος, ο καπνικός.
Κι όμως αρκεί να μειώσουν την τιμή του πετρελαίου, που θα τους αποφέρει και περισσότερα έσοδα, και θα σωθούν και τα δάση μας, γιατί ο κόσμος θα συνεχίσει να καίει ότι ξύλο βρει μπροστά του, μέχρι να καταλήξει και στις σβουνιές.
Προσπαθούν να φοβίσουν τον κόσμο με πιεστικά διλήμματα, ώστε να φτάσει υποταγμένος να διαλέξει όχι το καλύτερο, αλλά το λιγότερο κακό. Άρχισαν με το κλασικό ‘’μέσα ή έξω από την Ευρώπη’’, προχώρησαν με το παραπλήσιο ‘’ευρώ ή δραχμή’’ και συνέχισαν ακάθεκτοι με το ‘’εφεδρεία ή απόλυση’’, ‘’χαράτσι ή σκοτάδι’’, ‘’φόροι ή κατασχέσεις’’, ‘’αποδείξεις ή ποινές’’ , ‘’πετρέλαιο ή παγωνιά’’ και τελειωμό δεν έχουν.
Οι δόσεις των μνημονιακών δανείων φαντάζουν σαν ένας τεράστιος λώρος που αντί να προσφέρει ανάσα και αίμα, ανάπτυξη και ρευστότητα, σφίγγεται στο λαιμό του λαού και τον πνίγει, διακόπτοντας την αιμοδοσία και την αναπνοή. Ασφυκτιούν οι επιχειρήσεις, πνίγονται στα χρέη τα νοικοκυριά, η ανεργία θεριεύει και η πείνα αρχίζει να γίνεται σύντροφος των ανθρώπων.
Οι αρχαίοι μας σοφοί είχαν κάποια ρητά σχετικά με τα δάνεια και τα χρέη, όπως το : ‘’ο άνθρωπος υποδουλώνεται, όταν δανείζεται’’, του Σόλωνα, το: ‘’έγγυα παρά δ΄άτα’’ (εκεί που είναι η εγγύηση, έρχεται η συμφορά) του Θαλή, ή το: ‘’γύψ κόρακα εγγυάται’’ (εγγυητής του κόρακα μπαίνει ο γύπας). Ο λαός αναγκαστικά ακολουθεί το ρητό του Λουκιανού: ‘’ουκ αν λάβης παρά του μη έχοντος’’. Και το μπέρδεμα συνεχίζεται.
Ας μεταφερθούμε για λίγο νοερά στο Γόρδιο της Φρυγίας, τον χειμώνα του 334/5 π.Χ.
Ο Μέγας Αλέξανδρος ήδη από την Άνοιξη του 334 είχε διαβεί τον Στρυμόνα και τον Έβρο και φθάνοντας με το στρατό του στην Σηστό, στην ευρωπαϊκή ακτή του Ελλησπόντου, προχώρησε στον Ελαιούντα όπου θυσίασε στον τάφο του Πρωτεσίλαου, που πρώτος σκοτώθηκε κατά την απόβαση των Αχαιών, στην έναρξη του Τρωικού πολέμου. Ο Αλέξανδρος, πριν αποβιβασθεί στην Ασία, όπως λέει η παράδοση εξακόντισε στην στεριά το δόρυ του, δηλώνοντας συμβολικά μ΄αυτή την ενέργεια ότι έτσι θα κατακτήσει αυτή την γη.
Ανεβαίνοντας στο Ίλιο, θυσίασε στην Ιλιάδα Αθηνά και ανέθεσε στον ναό της την πανοπλία του, και πήρε μαζί του, αντί γι αυτήν μερικά όπλα ιερά, που σώζονταν από τον Τρωικό πόλεμο. Στο Ίλιο τον στεφάνωσαν με χρυσό στέφανο οι κυβερνήτες της περιοχής, και ο ίδιος ο Αλέξανδρος στεφάνωσε έπειτα τον τάφο του Αχιλλέως, μακαρίζοντας τον ήρωα που η τύχη του χάρισε όσο ζούσε έναν φίλο, τον πιστό Πάτροκλο, και όταν πέθανε, έναν Όμηρο, κήρυκα των κατορθωμάτων του, ‘’εις την έπειτα μνήμην’’.
Έπειτα άρχισε η νικηφόρα προέλαση των Ελλήνων υπό τον Αλέξανδρο, εναντίων των Περσών του Δαρείου. Ήταν τέλος Μαΐου ή αρχές Απριλίου του 334 όταν στον Γρανικό ποταμό συνέτριψε τους Πέρσες, έπειτα προχώρησε στις Σάρδεις, στην Έφεσο, στην Μίλητο, στην Καρία και στην Αλικαρνασσό. Έπειτα από την Λυκία ο Αλέξανδρος διασχίζοντας την Πισιδία, καταλαμβάνει τα ορεινά υψώματα της Ταρμησσού και φθάνει στην Φρυγία.
Στην ακρόπολη του Γορδίου υπήρχαν τα ανάκτορα και η άμαξα του βασιλιά Γορδίου, του πατέρα του θρυλικού Μίδα, ιδρυτού της παλαιάς φρυγικής δυναστείας. Η άμαξα αυτή βρισκόταν από αιώνες στην ακρόπολη, ανάθημα στον Δία. Ο ζυγός της ήταν δεμένος με δεσμό από φλοιό κρανέας ‘’και τούτω ούτε τέλος ούτε αρχή εφαίνετο’’. Σύμφωνα με την παράδοση, όποιος θα τον έλυνε θα γινόταν κύριος της Ασίας.
Ο Αλέξανδρος δεν ήταν δυνατόν να μείνει αδιάφορος. Ο Μέγιστος των Ελλήνων κυριεύτηκε από την επιθυμία να δει την άμαξα. Στάθηκε μπροστά της και την περιεργάσθηκε σκεφτικός. Αναλογίστηκε πόσοι και πόσοι επιχείρησαν αιώνες τώρα ανεπιτυχώς να λύσουν τον πολύπλοκο δεσμό και έφυγαν άπρακτοι, αλλά ο Μέγας Αλέξανδρος δεν πτοήθηκε, πάντα ήταν πρώτος στις μάχες με υψωμένο το σπαθί του, πρώτος να παίρνει αποφάσεις με σύνεση αλλά και τόλμη, πρώτος σε διορατικότητα και ευφυΐα.
Ο γεωγράφος Αριστόβουλος μας παραδίδει ότι έκανε κάτι απλό. Πέτυχε να λύσει το Γόρδιο δεσμό αφαιρώντας ‘’τον έστορα του ρυμού’’, το ξύλινο δηλαδή καρφί που ήταν μπηγμένο στον ρυμό και συγκρατούσε τον δεσμό του ζυγού. Άλλη παράδοση αναφέρει ότι ο Αλέξανδρος έκοψε απλά τον δεσμό με το σπαθί του.
Σύμφωνα με την παράδοση του Αρριανού, τη νύχτα εκείνης της ημέρας, βροντές και αστραπές ‘’επεσήμηναν’’ τη λύση του δεσμού, ως θεϊκή επιβεβαίωση.
Ο Αλέξανδρος έσπευσε την επομένη, με θυσίες να ευχαριστήσει τους θεούς, μιας και η επιτυχία του αυτή του φαινόταν σαν υπόσχεση για την κυριαρχία της Ασίας, που θα πρέπει να τον επηρέασε βαθιά, από δω και μπρός.
Ο Αλέξανδρος πίστευε ότι μόνο με το σπαθί του μπορεί να κερδίσει το δίκιο του και να φέρει προκοπή στην πατρίδα του.
Ο Ησίοδος αιώνες πριν (τέλη 8ου με αρχές 7ου π.Χ.) πίστευε ότι η δικαιοσύνη, η εντιμότητα, η ευγένεια και η εργασία φέρνει την πρόοδο στον άνθρωπο, και στο διδακτικό του έπος ‘’Έργα και Ημέραι’’ συμβουλεύει τον αδελφό του, Πέρση, για την κατάλληλη καλλιέργεια της γης και τα ταξίδια στην θάλασσα, καθώς και τα σχετικά με την δικαιοσύνη.
‘’Εσύ Πέρση ,άκουγε το δίκιο, και μην τρέφεις το άδικο, γιατί το άδικο είναι κακό για το φτωχό θνητό, ούτε και ο ευγενής δε μπορεί να το βαστάει και τον λυγάει το βάρος του. Κι οδύρεται η Δίκη όταν σέρνεται, όπου την πάνε οι άνθρωποι οι δωροφάγοι, και κρίνουν το δίκιο με στρεβλές δίκες. Πολλές φορές κι ολόκληρη η πόλη τυραννιέται απ΄τον κακό άντρα που κριματίζει και μηχανεύεται ανόσια. Σ΄αυτούς απ΄τον ουρανό κακό μεγάλο ρίχνει ο Δίας, πείνα και θανατικό, και αφανίζεται ο λαός.
Την αχρειότητα μπορεί να την πιάσει κανείς εύκολα, ο δρόμος είναι λείος, αλλά στην αρετή μπροστά οι θεοί έβαλαν ιδρώτα, και μακρύ είναι και ορθό το μονοπάτι, μα όταν φτάσεις στην κορφή, εύκολα έπειτα ζυγώνεται.
Λοιπόν εσύ έχοντας τη δική μου εντολή στο νου σου δούλευε, Πέρση, θεϊκέ γόνε, για να σε μισεί η Πείνα και να σ΄αγαπάει η ομορφοστέφανη Δήμητρα, και να γεμίσει βιος την αποθήκη σου. Τα αγαθά όχι αρπαγμένα, πολύ καλύτερα θεοδομένα. Γιατί κι αν κανείς με τα χέρια αρπάζει πλούτο μεγάλο, ή με την γλώσσα του τον ληστέψει, και την αιδώ ξεπερνάει η αναίδεια, εύκολα τον ντροπιάζουν οι θεοί και μικραίνουν το σπιτικό του, και λίγο ο πλούτος τον ακολουθεί καιρό.
Ήρθες σε μένα να σου δανείσω Πέρση, αλλά άλλο δεν θα το κάνω. Δούλευε ανόητε τις δουλειές που όρισαν οι θεοί στους ανθρώπους, μη κάποτε με τα παιδιά και τη γυναίκα σου απ΄την ψυχή σου στενάζοντας ζητιανεύεις να φας στους γείτονες, κι αυτοί δε σε κοιτάνε.
Έχε τα όλα έτοιμα στο σπίτι, μήπως εσύ απ΄άλλον τα ζητάς κι αυτός σ΄αρνείται και σένα σου λείπουν, κι η εποχή περνάει, και η δουλειά λιγοστεύει. Ούτε ν΄αναβάλλεις γι αύριο και μεθαύριο, γιατί ο παράκαιρος δουλευτής δε γεμίζει την αποθήκη.
Έπειτα συμβουλεύει τον Πέρση πότε και πως θα πρέπει να φτιάξει το κατάλληλο αλέτρι.
‘’Κόψε γουδί τριών ποδιών, τρεις πήχες γουδοχέρι κι αξόνι εφτά πόδια, κι αν είναι οχτώ πόδια, θα κόψεις απ΄αυτό και σβάρνα. Τριπίθαμη ρόδα κόψε για δεκαπάλαμο αμάξι. Πολλά είναι καμπύλα ξύλα, μα φέρε σταβάρι όταν το βρεις, ψάχνοντας στο βουνό, ή στα χωράφια, πουρναρένιο. Από δάφνη κι από φτελιά είναι το πιο ασκουλήκωτο τιμόνι, από δρυ το αλετροπόδι, και το ζευγάρι εννιάχρονο σερνικά (βόδια), ν΄αποκτήσεις, γιατί η δύναμη δεν κόβεται, αφού στην ακμή τους βρίσκονται.’’
Από τη μια έχουμε το χρυσοποίκιλτο κοφτερό σπαθί του Αλεξάνδρου, κι από την άλλη το από φτελιά, δάφνη και πουρνάρι άροτρο του Ησιόδου, τα οποία μας προκαλούν ένα ιδιότυπο δίλημμα: ’’σπαθί ή αλέτρι;’’ Πως θα ξεμπλέξουμε και θα δούμε προκοπή στην σημερινή μας κατάσταση;
Παίρνοντας άσκεφτα, αψίθυμα το σπαθί μας και όποιον πάρει ο χάρος, ή δουλεύοντας υποτακτικά σαν κολίγοι με το παμπάλαιο Ησιόδειο άροτρο; Τι απ΄τα δύο είναι καλύτερο;
Αν κοιτάξουμε στο αρχαίο Ελληνικό Πάνθεο, θα δούμε τους θεούς να έχουν δύο φύσεις, να είναι διφυείς.
Η σοφή Αθηνά εκτός από πολεμική θεά με κοντάρι, ασπίδα και κράνος, ήταν και Εργάνη, δουλεύοντας στον αργαλειό της.
Ο φωτεινός Απόλλων τιμωρούσε τοξεύοντας με τα βέλη του, αλλά έπαιζε και μουσική με την λύρα του.
Ο ακάματος Ήφαιστος εκτός από όπλα και περίτεχνες ασπίδες, δούλευε στο εργαστήρι του και εργαλεία για τα ειρηνικά έργα.
Όταν θα ‘ρθει για μας ο κατάλληλος καιρός, δεν θα υπάρξουν διλήμματα, η φωνή του αίματος που μας ενώνει με τους προγόνους μας, θα οπλίσει το ένα χέρι μας με το σπαθί, με σύνεση και αποφασιστικότητα, και το άλλο χέρι με το αλέτρι με υπομονή και εργατικότητα.
Οι συνδυασμένες αυτές ενέργειες, με συνδετικό κρίκο την δικαιοσύνη, θα φέρουν πάλι την προκοπή και την αξιοπρέπειά μας.
Καλή Λευτεριά και καλά ξεμπερδέματα.
Με εκτίμηση
Αγγελική Π.