Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣ

Γράφει ο Δρ. Ηλίας Καλλιώρας

Η κρίση της Ευρωζώνης μπαίνει στο πέμπτο στάδιο. Το πρώτο στάδιο της κρίσης η Ευρώπη το εβίωσε το 2008, όταν η αρχική οικονομική κρίση από τα στεγαστικά δάνεια χαμηλής διασφάλισης των ΗΠΑ πέρασε τότε τον Ατλαντικό. Ακολούθησε το δεύτερο στάδιο ή φάση της κρίσης, όπου, το 2009, τα κράτη-μέλη είδαν πολλούς χρηματο-πιστωτικούς οργανισμούς, είτε να καταρρέουν, είτε να καταφεύγουν στην κρατική βοήθεια και ασφάλεια. Στις αρχές του 2010, κατά το τρίτο στάδιο της κρίσης, το κοινό νόμισμα και οι θεσμοί που το στηρίζουν, είδαν να λαμβάνει χώρα ένα πραγματικό τσουνάμι από κερδοσκοπικά στοιχήματα και νομισματικές επιθέσεις, κυρίως από το αδίστακτο «παράλληλο τραπεζικό σύστημα» (hedge funds, CDO’s, κλπ): κάτι που πίεσε αφόρητα την πορεία του κοινού νομίσματος.

Πολλοί έχασαν τότε τεράστια χρηματικά ποσά από αυτά τα κερδοσκοπικά-στοιχήματα, ενώ, ταυτόχρονα, οι Ευρωπαίοι πολύ σωστά έκαναν και στήριξαν τα του οίκου τους και το κοινό τους νόμισμα, από αυτές τις λυσσαλέες επιθέσεις. Η τέταρτη φάση της κρίσης, με «σηματοφόρο» αυτή τη φορά την σοσιαλιστική τότε Ελλάδα, εμφανίσθηκε στη μέση του 2010. Απόρροια του ότι τα αδύναμα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν μπόρεσαν να αντέξουν την διαφορά του «ανταγωνιστικού δυναμικού», ανάμεσα στο ισχυρό κέντρο και την αδύναμη ευρωπαϊκή περιφέρεια. Δυστυχώς, το κέντρο (Γερμανία) βρήκε την «κερκόπορτα» που το ίδιο δημιούργησε, για να διεισδύσει στην περιφέρεια (πχ., Ελλάδα) και να επιβάλλει (de facto πλέον) την δική του επικυριαρχία.

Από αρχές του 2013, η Ευρώπη και το κοινό νόμισμα φαίνεται ότι μπήκαν στη νεότερη πέμπτη φάση ή στάδιο της κρίσης: αυτήν της οικονομικής συρρίκνωσης. Παρά το γεγονός ότι η Γερμανία έχει εθνικές εκλογές το επόμενο Φθινόπωρο, εντούτοις, η γερμανική μηχανή άρχισε ήδη να «ρετάρει». Τον Απρίλιο του 2010, το World Economic Outlook του ΔΝΤ είχε προβλέψει 1,8% οικονομική ανάπτυξη του ΑΕΠ της Γερμανίας, για το 2013. Πριν 3 μήνες, το ίδιο πάλι το ΔΝΤ, μείωσε την δική του πρότερη πρόβλεψη, γράφοντας ότι η Γερμανία θα αναπτυχθεί με 0,9% του ΑΕΠ (για το 2013).

Η αλήθεια είναι ότι, κατά τα τέσσερα πρώτα στάδια της κρίσης, η διεθνής μάχη του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος δίνονταν με πολύ καλύτερους όρους, από ότι τώρα. Για παράδειγμα, οι τραπεζικές μετοχές της ζώνης του ευρώ είχαν την λάμψη τους και οι Κίνα έδειχνε ακόρεστη. Επίσης, τα spreads και οι αποδόσεις, ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Γερμανία, ήταν πάρα πολύ ελκυστικές. Πέραν τούτων, τα πράγματα γύρο από το κοινό νόμισμα παρουσιάζουν και άλλες νεότερες τώρα παραμέτρους. Η Ιαπωνία, λχ., έχει νέο Πρωθυπουργό (Σίνζο Αμπε) και θέλει ένα αδύναμο γιεν (και, άρα ισχυρό και μη ανταγωνιστικό Ευρώ). Οι ΗΠΑ του «δημοσιονομικού γκρεμού» (Federal Reserve) επιμένουν στην ίδια «επιτοκιακή πολιτική» (και, άρα και σε ισχυρό Ευρώ).  Ενώ, τέλος, η Αγγλία δεν έχει κανένα απολύτως πρόβλημα να ..τυπώσει νέο χρήμα, με ότι αυτό συνεπάγεται για την λοιπή Ευρώπη και το κοινό της νόμισμα.

Μετά από αυτά, εάν η παγκόσμια οικονομία και το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα παρομοιάζονταν ως μια «χύτρα ταχύτητος», τότε το κοινό νόμισμα της Ένωσης θα ήταν, για μια ακόμη φορά, η διεθνική «βαλβίδα» της «χύτρας», ή δηλαδή, του παγκόσμιου συστήματος. Με το ότι βεβαίως αυτό μπορεί να σημαίνει. Όλα τα παραπάνω δείχνουν ότι η Ευρώπη έχει ένα γιγαντιαίο υπερόπλο στην φαρέτρα της, το ευρώ, και, εντούτοις, η ίδια ακόμη συνεχίζει να μην πράττει το αμέσως λογικό επόμενο πολιτικό βήμα: την πλήρη δημοσιονομική της ένωση. Κακά τα ψέματα, αλλά μπυραρία (ΕΕ) χωρίς μπύρες (κοινή δημοσιονομική πολιτική) δεν φτιάχνεται..