Η ιστορία και η θυσία του Ευαγόρα είναι παράδειγμα προς μίμηση για κάθε ελεύθερο πνεύμα αυτού του κόσμου. Ινδάλματα σαν τον Ευαγόρα αποτελούν το μεγαλύτερο εφιάλτη της εξουσίας, των δυναστών της οικονομικής και πνευματικής ζωής. Ινδάλματα σαν τον Ευαγόρα αποτελούν σπορά ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΛΕΓΧΕΤΑΙ. Γι’ αυτό και έντεχνα έχει σταματήσει να διδάσκεται. Η Έγερσις φέρνει στο φως και το συγκλονιστικό γράμμα του τη νύχτα του απαγχονισμού. Αναλογιστείτε τη φωνή του παιδιού με την υπέροχη Αρχαιοελληνική προφορά που διατηρείται εως και σήμερα στην Κύπρο να Κηλαϊδά…
Ο Ευαγόρας γεννήθηκε στην Τσάδα της Πάφου, στις 28 Φεβρουαρίου 1938 και ηταν δεύτερος ξάδερφος του ήρωα Στέλιου Μαυρομμάτη που ανέβηκε και αυτός, λίγους μήνες πριν τον Ευαγόρα, τα σκαλοπάτια της αγχόνης. Το καλοκαίρι του 1955, ο Ευαγόρα επισκεφθέφθηκε την ελεύθερη πατρίδα (την Ελλάδα) με την καθιερωμένη εκδρομή των μαθητών της προτελευταίας τάξης του σχολείου του.
Γράφει:
Αύριο ξεκινούμε για την πατρίδα,
γιαλούς θε να περάσουμε και στεριά.
Μαζί μας θε να πάρουμε την ελπίδα
ταχιά πως θα μας έρθη κι η Λευτεριά.
Όταν γύρισε – πολλοί συμμαθητές του είχαν μείνει στην Ελλάδα για να τελειώσουν το Γυμνάσιο – η μητέρα του τον ρώτησε γιατί δεν προτίμησε να μείνει κι αυτός αποφεύγοντας τόσους κινδύνους της επαναστατημένης Κύπρου, η απάντηση του ήταν:
«Εγώ δεν πήγα για να μείνω. Χρειάζομαι εδώ!!!»
Τη 1η Ιουνίου 1953 οι Άγγλοι κυβερνήτες ετοιμάζονται να γιορτάσουν το λαμπρότερο τους εθνικό γεγονός, τη στέψη της νέας βασίλισσας Ελισάβετ, σε όλες τους τις αποικίες, ανάμεσα και η Κύπρος. Παντού όλα είχαν ετοιμαστεί στην εντέλεια. Στη Πάφο οι μαθητές οργανώνουν διαδηλώσεις διαμαρτυρίας και ζητούν την αφαίρεση της αγγλικής σημαίας από τα προπύλαια του σχολείου τους. Οι συγκρούσεις αρχίζουν. Ο δεκαπεντάχρονος ακόμα τότε Ευαγόρας, σκαρφαλώνει σε μια κολόνα των προπυλαίων και ρίχνει κάτω την αγγλική σημαία, την οποία οι άλλοι μαθητές ξεσχίζουν και της δίνουν φωτιά. Η σύγκρουση τότε, μεταξύ Άγγλων και μαθητών παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις. Από την ώρα εκείνη ο Παλληκαρίδης νιώθει να τον σφίγγουν οι αλυσίδες της σκλαβιάς. Θέλει να τις σπάσει και να ζήσει ελέυθερος, ελαφρός, αδέσμευτος. Και προσμένει την ευλογημένη ώρα… Στις 17 Νοεμβρίου 1955 οι Άγγλοι συλλαμβάνουν τον Ευαγόρα. Δύο μέρες αργότερα οδηγήθηκε στο δικαστήριο με την κατηγορία ότι μετέσχε παράνομα σε οχλαγωγία. Ο Ευαγόρας δεν το παραδέχθηκε και η δίκη αναβλήθηκε για τις 6 Δεκεμβρίου. Στις 5 Δεκεμβρίου 1955 την παραμονή του δικαστηρίου ο Ευαγόρας συναντάει τον πατέρα του και ακολουθεί ο εξίς διάλογος:
-«Πατέρα, αύριο είναι η δίκη μου. Ξέρω ότι από το δικαστήριο θα γλιτώσω, μα η αστυνομία θα με συλλάβει και θα με στείλει στο Κάστρο. Εγώ στη φυλακή δε μπορώ να μείνω. Αν δε μπορέσω να δραπετεύσω, θα σκοτώσω κανέναν από τους φρουρούς και θα με σκοτώσουν. Προτιμώ να φύγω, να βγω στο βουνό».
-«Παιδί μου, εκεί που θα πας πρόσεξε προ πάντων να σαι τίμιος και ηθικός…πήγαινε στην ευχή μου!»
Το απόγευμα ο Ευαγόρας αφήνει στη τάξη του σχολείου του το αποχαιρετηστήριο γράμμα
Στο δικαστήριο ο νέος δεν αφήνει κανένα περιθώριο στους δικαστές:
«Γνωρίζω ότι θα με κρεμάσετε. Ό,τι έκαμα το έκαμα ως Έλλην Κύπριος όστις ζητεί την Ελευθερίαν του. Τίποτα άλλο», δηλώνει με παρρησία.
Παρά τις αντιδράσεις σε Κύπρο και Ελλάδα, στις 13 Μαρτίου 1957, ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης οδηγείται στην αγχόνη.
Σήμερα έχουμε υποχρέωση να τιμούμε τους αγώνες του και να τους συνεχίσουμε γιατί ο αγώνας της ΕΟΚΑ και του Ευαγόρα δεν έχει ακόμα δικαιωθεί.
Ευαγόρας Παλληκαρίδης: Απαγχονίστηκε σαν σήμερα. Να τον θυμόμαστε, για να είναι ΑΘΑΝΑΤΟΣ
Γεννήθηκε στην Τσάδα, Πάφου, στις 27 Φεβρουαρίου, 1938. Το 1949, η οικογένεια του μετακόμισε στο Κτήμα.Σαν μαθητής του Γυμνασίου από το 1950, έζησε έντονα τους δύσκολους καιρούς που περνούσε η Κύπρος στην προσπάθεια της να κρατήσει το ελληνικό λάβαρο της ελευθερίας ψηλά, ζώντας κάτω από τον ζυγό του άγγλου κατακτητή που δήλωνε απερίφραστα ότι “ουδέποτε” θα έδιδε την ελευθερία στους κυπρίους. Πίστευε ακράδαντα στον…δίκαιο του αγώνα της Κύπρου και η όλη πορεία του σημαδεύτηκε ανεξίτηλα, στα 13 του χρόνια, από το ιστορικό Δημοψήφισμα του 1951 με την αξίωση των ελλήνων κυπρίων για Ενωση με την μητέρα πατρίδα, την Ελλάδα.
Πρέπει να σημειωθεί ότι σε καμμιά άλλη εποχή της πολυτάραχης ιστορίας της Κύπρου δεν εμπνεύστηκαν τόσοι πολλοί και διαλεχτοί νέοι για να αγωνιστούν και να πέσουν στον βωμό της ελευθερίας, γιατί τα ιδανικά ήταν ψηλά και το όραμα διπλό : ελευθερία και Ελλάδα. Xρειάζεται μεγάλη προσπάθεια από τον έλληνα κύπριο ευρωπαίο “καταναλωτή”, τον μοιρολάτρη “αγωνιστή” ενάντια στον Τούρκο κατακτητή του 1974, το απαθή επισκέπτη που κάνει μπάνιο και τρώει ψάρι στις κατεχόμενες του ακρογιαλιές, να κατανοήσει εκείνο το όραμα και το μεγαλείο του.
Γιατί, αντίθετα με την γενιά του Ευαγόρα, ο έλληνας κύπριος έχει από καιρό συμβιβαστεί με το να ζει την μισή του ελευθερία, χωρίς τις εθνικές του ρίζες, απολαμβάνοντας την θαλπωρή της ευδαιμονίας του, εφησυχασμένος από την Ευρωπαϊκή του ταυτότητα. Σαν ύβρη προς τους αγωνιστές της εποχής εκείνης και το αίμα τους, ο έλληνας Κύπριος του 2006 εθελοτυφλεί μπροστα στο μοιραίο και φρικτό φάσμα μιας “δικοινοτικής” Κύπρου, “διζωνικής”, με “εκ περιτροπής προεδρία”, και όπου έχει ήδη συγκατανεύσει να ξαναγράψει την ιστορία του για να μην “δηλητηριάζονται” οι νέοι του από τα ιδανικά του παρελθόντος του. Δέχτηκε ο έλληνας κύπριος να γίνουν οι αγώνες του υποσημειώσεις και να ξεχαστούν σε μια γενιά, όλα στο βωμό μιας αόριστης “επανένωσης”, συνώνυμης με την υποτέλεια στη θέληση του κατακτητή και των “αξιοπρεπέστατων” του φίλων, μιας “επανένωσης” άκρως αντίθετης με την Ενωση των Παλληκαρίδηδων και των Αυξεντίου.
Μέσα σ’ αυτό το πνεύμα εποχής, ο Ευαγόρας από νωρίς έγινε ένας φλογερός αγωνιστής, ένας ακατανίκητος επαναστάτης, που με την δυναμική και γοητευτική του προσωπικότητα ενέπνεε τους συμμαθητές του, τους συμπολίτες του, και στο τέλος τους έλληνες της Κύπρου. Ο αγώνας και η δράση του ήταν πολύμορφοι, οι προβληματισμοί του ολοζώντανοι, και όταν η ψυχή του έφηβου Ευαγόρα ξεχείλιζε από το πάθος για δικαιοσύνη και ελευθερία, έβρισκε διέξοδο στην ποίηση. Το ταλέντο του και η αγνότητα της ψυχής του μας έδωσαν ανεκτίμητους στίχους, που αντηχουν στις ψυχές όλων των ελλήνων και όλων των ανθρώπων που αγωνίζονται για την ελευθερία τους.
Την 1 Ιουνίου 1953 (15 ετών), παραμονή της στέψης της βασίλισσας των Αγγλων κατακτητών Ελισάβετ Β’, και με αφορμή την ανάρτηση της Αγγλικής σημαίας στη θέση της Ελληνικής στο Ιακώβειο Γυμναστήριο στην Πάφο, οργανώνεται διαδήλωση διαμαρτυρίας από τους μαθητές. Ο Ευαγόρας ανναρριχήθηκε στον ιστό και υποβίβασε την σημαία του κατακτητή.
Στις 16 Μαρτίου 1955 (17 ετών), πρωτοστάτησε σε διαδηλώσεις εναντίον της δίκης των 13 κρατουμένων σχετικά με την μεταφορά όπλων στις 25 Ιανουαρίου με το πλοιάριο “Αγ. Γεώργιος”. Τον Απρίλιο 1955 ορκίστηκε μέλος της Ε.Ο.Κ.Α.
Στις 19 Ιουνίου 1955 έλαβε μέρος στην ανατίναξη των δικαστηρίων της Πάφου.
Στις 17 Νοεμβρίου 1955 συνελήφθηκε για την προσπάθεια του να προστατεύσει συμμαθητή του που είχαν δεμένο και κτυπούσαν δύο Αγγλοι στρατιώτες. Κατηγορήθηκε και αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση μέχρι την δίκη που θα γινόταν στις 6 Δεκεμβρίου.
Στις 5 Δεκεμβρίου 1955 (17 ετών) πήγε αντάρτης στα βουνά της Πάφου. Ηταν μια καλά προετοιμασμένη ενέργεια, αποτέλεσμα σοβαρού προβληματισμού και έντονων αισθημάτων, για τους ανθρώπους που αγαπούσε, για τα ιδανικά του, για την πατρίδα του, και για την λατρεία του για την ελευθερία, που αποτύπωσε στο πηγαίο του ποίημα ΛΕΥΤΕΡΙΑ και που αφησε σαν αποχαιρετηστήριο στους συμμαθητές του :
ΛΕΥΤΕΡΙΑ
Θα πάρω μιαν ανηφοριά,
Θα πάρω μονοπάτια,
Να βρώ τα σκαλοπάτια
Που παν στη Λευτεριά.
Θ’ αφήσω αδέρφια, συγγενείς,
τη ΜΑΝΑ, τον ΠΑΤΕΡΑ,
μεσ’ στα λαγκάδια πέρα,
και τις βουνοπλαγιές.
Ψαχνοντας για τη λευτεριά,
θα ‘χω παρέα ΜΟΝΗ,
κατάλευκο το χιόνι,
βουνά και ρεματιές.
Τώρα κι’ άν είναι χειμωνιά,
θαρθεί το καλοκαίρι,
τη Λευτεριά να φέρει,
σε πόλεις και χωριά.
Μα δεν μπορώ να καρτερώ.
Θα πάρω μιαν ανηφοριά,
Θα πάρω μονοπάτια,
Να βρώ τα σκαλοπάτια
Που παν στη Λευτεριά.
Τα σκαλοπάτια θ’ ανεβώ,
θα μπω σ’ ένα παλάτι,
το ξέρω – θαν’ απάτη,
δε θάναι αληθινό.
Μεσ’ στο παλάτι θα γυρνώ
ώσπου να βρω τον θρόνο
βασίλισσα μια μόνο
θα κάθεται σ’ αυτόν.
Κόρη πανώρια, θα της πω,
άνοιξε τα φτερά σου
και πάρε με κοντά σου,
Μονάχ’ αυτό ζητώ.
Το βάπτισμα του πυρός πήρε στην επίθεση κατά του Αστυνομικού Σταθμού Δρούσειας λίγο πριν τα Χριστούγεννα 1955, και η δράση του συνεχίστηκε στους επόμενους 12 μήνες στα χωριά της Πάφου, στο Κτήμα, μετά στη Λευκωσία, και πίσω στην Πάφο, στα χωριά Τάλα, Τσάδα, Λυσό, Κινούσα, Πωμό, Πολέμι, Παναγιά, και Χόλη.
Την νύκτα της 18 Δεκεμβρίου 1956 (18 ετών) συνελήφθηκε από τους Αγγλους μαζί με άλλους συντρόφους του μεταφέροντας οπλισμό κοντά στο χωριό Λυσός στην Πάφο.
Στις 25 Φεβρουαρίου 1957 κατηγορήθηκε για μεταφορά πυροβόλου όπλου (bren-gun), αψηφώντας τις επιπτώσεις παραδέχτηκε ενοχή, και καταδικάστηκε σε θάνατο.
Της καταδίκης ακολούθησαν πολλές διαμαρτυρίες τόσον από την Κύπρο όσο και από το εξωτερικό. Εγινε αίτηση χάριτος προς την βασίλισσα των Αγγλων κατακτητών, αλλά στην “τρυφερή” καρδιά της 30-χρονης μητέρας και βασίλισσας δεν βρέθηκε εκείνο το ίχνος ανθρωπιάς που χρειαζόταν για να δώσει χάριν. Και καλύτερα έτσι! Γιατί ο Ευαγόρας, η ψυχή της Κύπρου, ποτέ δεν θα άντεχε τον οίκτο του κατακτητή, … την ντροπή της χάριτος. Γιατί ο “Βαγορής” διψούσε για τον θάνατο που φέρνει λευτεριά, … γιατί ο χείμαρρος που λέμε “Βαγορή” έπρεπε να ακολουθήσει την μοιραία του πορεία προς την ελευθερία και την αθανασία.
Ο Βαγορής απαγχονίστηκε τα μεσάνυχτα της 13ης Μαρτίου 1957.
Ηταν 18 ετών. Είναι αθάνατος.
Πηγή: http://www.erevos.com (αναδημοσίευση από το infognomonpolitics)