Η σημερινή Τουρκία.Σε ποιόν ανήκει;

Είναι πραγματικά αξιοσημείωτη η αυτοπεποίθηση του Ερντογάν μετά από 11 χρόνια στην εξουσία.Μόλις πρόσφατα μια νέα αφίσα του Ερντογάν έκανε την εμφάνισή της στην Κωνσταντινούπολη ,
στις εθνικές οδούς.Φορώντας το γνωστό σκούρο του κοστούμι ο Ερτντογάν μοιάζει με ήρωα δράσης ενώ δύο μεγάλες λέξεις δεσπόζουν στην αφίσα με κεφαλαία γράμματα Saglam Irade Σιδερένια Θέληση.Κάποιοι οπαδοί του μπορεί να επικροτούν αυτή την παλαιομοδίτικη με αναφορά στην δεκαετία του 1930 αρρενωπότητα αλλά άλλοι την αισθάνονται σαν μια εισβολή στον ατομικό τους χώρο.
Αυτές οι τεράστιες γιαγαντοαφίσες ενισχύουν την κλειστοφοβία απ΄την οποία εδώ και χρόνια υποφέρουν οι Τούρκοι,αυτή την αίσθηση ότι ο Ερντογάν είναι παντού ,πίσω από κάθε δέντρο ή χώρο που θυσιάζεται στην ανοικοδόμηση,πίσω από κάθε μποτιλιάρισμα, κάθε άρθρο εφημερίδας , κάθε tweet , κάθε προσευχήΑυτές οι αφίσες προκαλούν και γι΄αυτό οι Τούρκοι τις σκίζουν ή τις καλύπτουν με άλλα συνθήματα όπως Σιδερένιε Φασίστα,Σιδερένια Διαφθορά ,Σιδερένιε Εχθρέ του Λαού.
Η μεταστροφή του τουρκικού λαού κατά του Ερντογάν άρχισε τον προηγούμενο Μάιο ,με την κλιμάκωση των διαδηλώσεων στην Πόλη και τις εικόνες αστυνομικής βίας κατά των διαδηλωτών που έκαναν τον γύρο του κόσμου.Για πρώτη φορά μετά από μια δεκαετία η Τουρκία έπαψε να είναι ένας παραθεριστικός πόλος έλξης των Δυτικοευρωπαίων.Η κυβέρνηση αιφνιδιάστηκε.Μετά από δύο εβδομάδες ο Ερντογάν καλεί σε δύο συναντήσεις στην Άγκυρα ακτιβιστές,καλλιτέχνες και παρατηρητές.Πολλοί απέρριψαν αμέσως την πρόσκληση ως ψεύτικη και προσποιητή,μια εύλογη σκέψη μια και ανάμεσα στους καλεσμένους ήταν και πολλοί γνωστοί ηθοποιοί, όμως αρκετοί ακτιβιστές είδαν την πρόσκληση αυτή σαν μια ευκαιρία για να μιλήσουν με τον πρωθυπουργό τους
.Αυτή η συνάντηση θύμιζε την εποχή που ο Ρόμπερτ Κέννεντυ συνάντησε τον Χάρυ Μπελαφόντε ,τον Τζέημς Μπόλντουϊν,την Λορήν Χανσμπερυ γιατί ήθελε να καταλάβει γιατί οι μαύροι ήταν θυμωμένοι,έτσι λοιπόν και ο Ερντογάν ήθελε να μάθει από πρώτο χέρι γιατί οι Τούρκοι είχαν θυμώσει.
Στην πρώτη συνάντηση ο Ερντογάν καθόταν στην κεφαλή του τραπεζιού και έγραφε συνεχώς σε ένα δερματόδετο σημειωματάριο.Έγραφε για πέντε ώρες συνεχώς όσα του κατέθεταν οι ακτιβιστές σχετικά με τα γεγονότα των προηγούμενων εβδομάδων.Οι Υπουργοί πολλές φορές τους διέκοπταν και ο Ερντογάν τους έλεγε να σωπάσουν και να τους αφήσουν να μιλήσουν.
Η Ipek Akpinar ,καθηγήτρια αρχιτεκτονικής ρωτούσε επίμονα τον Ερντογάν αν γνώριζε τι συνέβαινε τις πρώτες τρεις ημέρες των διαδηλώσεων όταν η αστυνομία έκαψε τις σκηνές των ειρηνικών ακτιβιστών και χρησιμοποίησε δακρυγόνα και χημικά.Για 10χρόνια μας έδινε την εντύπωση πως ήταν δημοκράτης και γιάυτό δεν μπορούσαμε να πιστέψουμε ότι θα έκανε κάτι τέτοιο.προσθέτει η καθηφ]γήτρια.
Και ο Ερντογάν απάντησε –Η ομάδα μου δεν το πήρε στα σοβαρά,νομίζαμε πως ήταν κάποιοι περιβαλλοντολόγοι και έτσι δεν αντιδράσαμε, αλλά ναι η αστυνομία υπερέβαλε,έμαθα το γεγονός με τις σκηνές την τρίτη μέρα και τότε ήταν πολύ αργά.Και μετά τι κάνατε είπε ένας 20χρονος φοιτητής –πείτε μας μας χτυπούσαν ,δεν το γνωρίζατε κι αυτό;Και η απάντηση του Ερντογάν –Μην ανησυχείς,τους έφερα στο γραφείο μου τους τα έψαλλα για τα καλά ,τους έκανα να κλαίνε -!
Ο πρωθυπουργός συμπεριφερόταν σαν πάτερ φαμίλιας και όχι σαν επικεφαλής κυβέρνησης. Η Akpinar δεν ήταν η μόνη που έφυγε απογοητευμένη από αυτή την συνάντηση αλλά και άλλοι πολλοί νέοι συντηρητικών οικογενειών που τον θεωρούσαν ήρωα και τώρα τον κατέκριναν ανοιχτά,ενώ κάποιοι μιλούσαν ακόμα και για προδοσία.
Την τελευταία δεκαετία ο Ερντογάν ήταν ο πιο ισχυρός πρωθυπουργός στην ιστορία της Τουρκίας,ο πιο επιτυχημένος δημοκρατικά εκλεγμένος ηγέτης της Μέσης Ανατολής και η μεγάλη ελπίδα της Δύσης στον μουσουλμανικό κόσμο..Τον τελευταίο όμως χρόνο ένας εντελώς διαφορετικός Ερντογάν έκανε την εμφάνισή του,με μια αυταρχική διακυβέρνηση όπου η αστυνομική βαρβαρότητα και η διαφθορά κυριαρχούν.Οι διαδηλώσεις στο πάρκο Γκεζί έφεραν στην επιφάνεια τις δυσλειτουργίες του τουρκικού κράτους-κυρίως την περιφρόνηση των νόμων-και την αμφίβολη οικονομική πολιτική του κυβερνώντος κόμματος του ΑKP .Τον προηγούμενο Δεκέμβριο κατηγορίες για διαφθορά εκτοξεύονται εναντίον του από αυτούς που τον ανέδειξαν στην εξουσία.
Η αντίδραση του Ερντογάν ήταν η τιμωρία αυτών που δεν του στάθηκαν πιστοί,αποκαλώντας τους προδότες,τρομοκράτες,δολοφόνους.
Χιλιάδες ακτιβιστές συνελήφθησαν ,τα σχολεία ,οι χώροι εργασίας και τα σπίτια τους ερευνήθηκαν και η παροχή πρώτων βοηθειών στη διάρκεια των διαδηλώσεων ποινικοποιήθηκε .5.000 αστυνομικοί και εισαγγελείς απολύθηκαν ή μετακινήθηκαν,ιστότοποι καταργήθηκαν,η δικαιοσύνη κινδυνεύει να περάσει στον έλεγχο του Ερντογάν.Η τουρκική λίρα κατρακύλησε και οι προβλέψεις για την οικονομία είναι δυσοίωνες.Και έτσι ξαφνικά η Τουρκία που ήταν η χώρα πρότυπο του μουσουλμανικού κόσμου βρίσκεται στα πρόθυρα της διάλυσης.
Η κυβέρνηση του Ερντογάν ήταν κάποτε συνώνυμη της σταθερότητας. Kαι ο λόγος που ακόμα και οι σκεπτικιστές Τούρκοι ανέχονταν το AKP ήταν οι σκληρά εργαζόμενοι αξιωματούχοι του.Ακόμα και αυτοί που αντιπαθούσαν το ισλαμικό τους παρελθόν και τις μαντηλοφορούσες συζύγους τους ,τους αναγνώριζαν την οικονομική ανάπτυξη της χώρας .Πριν από αυτούς οι Τούρκοι πολιτικοί ήταν μαλθακοί γραφειοκράτες και η Τουρκία μια φτωχή χώρα.Οι στρατιωτικοί σκηνοθετούσαν πραξικοπήματα ανά δεκαετία επισείοντας τον κομμουνιστικό κίνδυνο κλυδωνίζοντας την πολιτική τάξη της χώρας και αποδυναμώνοντας την εκάστοτε κυβέρνηση. Αυτή η συνταγή άλλαξε λίγο στην δεκαετία του 80 όταν ο Τουργκούτ Οζάλ απελευθέρωσε την οικονομία και επέτρεψε σε μικρομεσαίους επιχειρηματίες να δραστηριοποιηθούν.
Τελικά αυτή η κακή για τον Ερντογάν χρονιά είναι αποτέλεσμα της σύγκρουσης μιας κοινωνίας που απελευθερώνεται με το παλιό ανελεύθερο τουρκικό καθεστώς. Το περίφημο τουρκικό μοντέλο-η ιδέα ενός ήπιου Ισλάμ συμβατού με την δημοκρατία-ήταν μια πρόταση για τις χώρες της Μ.Ανατολής. Αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα της Τουρκίας,η αυταρχική της δομή ,δεν έχει σχέση με το Ισλάμ.Το κράτος παραμένει ένα εργαλείο συσσώρευσης ισχύος που όταν κινδυνεύει θυσιάζει τους πολίτες του προκειμένου να επιβιώσει.Αν ένας πρωθυπουργός κατευθύνει νόμους και ΜΜΕ αν διώξεις γίνονται βάσει συμφερόντων συγκεκριμένων ομάδων αν οι πολίτες δεν μπορούν να διαμαρτυρηθούν παρά μόνο στο δρόμο τότε οι θεσμοί έχουν διαλυθεί.
Κάποια μέρα ο Ερντογάν θα φύγει όμως το σύστημα θα συνεχίσει να λειτουργεί.Ο εκδημοκρατισμός είναι μια χρονοβόρα διαδικασία και οι πολίτες έχουν ήδη δείξει μέσα από τις διαμαρτυρίες τους ποια είναι η χώρα που θέλουν.
Και όπως είπε η ακτιβίστρια Zeynel Gul για τις διαδηλώσεις στο πάρκο Γκεζί
-Ήταν πολύ σημαντική και πολύτιμη αυτή η εμπειρία ζωής.Αν πεινούσες,υπήρχε δωρεάν φαγητό.Αν τραυματιζόσουν ,κάποιος θα σε μετέφερε στη σκηνή των πρώτων βοηθειών. Αν χρειαζόσουν δικηγόρο, υπήρχε πάντα κάποιος διαθέσιμος. Το Γκεζί μας έδειξε τον δρόμο για έναν κόσμο βασισμένο στην ισότητα και την αλληλεγγύη, έναν κόσμο που δεν φανταζόμαστε ότι υπήρχε και αυτήν την εμπειρία κανείς και τίποτε δεν μπορεί να μας την πάρει.
Απόδοση Ε.Α
Της Suzy Hannsen
nytimes.com
http://gorga.gr/index.php/epikairotita/2002-i-simerini-tourkia-se-poion-anikei