Σχόλιο απο την προχθεσινή δημόσια διαβούλευση για την ΔΕΗ

Κύριε Υπουργέ,Όσον αφορά το σχέδιο νόμου «Δημιουργία νέας καθετοποιημένης εταιρίας Ηλεκτρικής Ενέργειας», έχουμε να επισημάνουμε ότι για άλλη μια φορά από ένα σχέδιο νόμου, απουσιάζει ένα μακροπρόθεσμο και μακρόπνοο σχέδιο για το ενεργειακό μέλλον της χώρας και της ΔΕΗ Α.Ε. Ειδικά σήμερα, για το μεγαλύτερο ενεργειακό κέντρο της χώρας είναι ανάγκη να καταρτιστεί ένα συνολικό, ρεαλιστικό και επικαιροποιημένο στρατηγικό σχέδιο της ΔΕΗ ΑΕ για τη Δυτική Μακεδονία, με βασικούς άξονες:

 Το επενδυτικό της πρόγραμμα για την περιοχή, όπου θα συμπεριλαμβάνονται και τα ήδη

συμφωνηθέντα με την τοπική κοινωνία.

 Τη συνεισφορά της σε εναλλακτικές μεθόδους ανάπτυξης έτσι ώστε να υπάρξει ομαλή

μετάβαση της τοπικής κοινωνίας στη μεταλιγνιτική περίοδο, λαμβάνοντας υπόψη την

ανυπολόγιστη προσφορά της τελευταίας στη διαχρονική οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

 Την ουσιαστική αποκατάσταση και προστασία του πληγέντος περιβάλλοντος της περιοχής.Για ακόμη μια φορά το ενεργειακό κέντρο της Δυτικής Μακεδονίας «θυσιάζεται» – η κατάτμηση και, στη συνέχεια, η πώληση της μικρής ΔΕΗ, αφορά αποκλειστικά μονάδες, ορυχεία και ποτάμια της Βόρειας Ελλάδας και ειδικότερα της Περιφέρειάς μας – με τη διάσπαση της ΔΕΗ σε μικρή και μεγάλη, δίχως αυτή η διάσπαση να προσφέρει κανένα πραγματικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε κανέναν. Δεν προσφέρει προστιθέμενη αξία στη χώρα και δε θα έχει ως αποτέλεσμα φθηνότερο ηλεκτρισμό για τους καταναλωτές, διότι ελέω φόρων το 70% του κόστους δεν ελέγχεται πλέον απ’ τη ΔΕΗ. Το μόνο που δημιουργείται είναι παράπλευρες απώλειες στις αντίστοιχες δραστηριότητες της μητρικής ΔΕΗ ΑΕ, που επαυξάνουν το κόστος, λόγω της απώλειας των οικονομιών κλίμακας, και δέσμευσης πόρων, που παραχωρούνται στη «μικρή» ΔΕΗ. Επιπλέον κινδυνεύει να τεθεί ο λιγνίτης εκτός ενεργειακού παιχνιδιού, σε όφελος ανταγωνιστικών πηγών ηλεκτρικής ενέργειας. Ήδη, η εγκατεστημένη ισχύς των μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με φυσικό αέριο έχει ξεπεράσει την αντίστοιχη λιγνιτική.Η «ζητούμενη» δημιουργία συνθηκών ανταγωνισμού δεν βρίσκει πρόσφορο έδαφος, επιπρόσθετα και γιατί το «σπάσιμο» του χαρτοφυλακίου της ΔΕΗ σε «καλό» και «κακό» και η ισοκατανομή του, με τη «μικρή» ΔΕΗ να αποκτά μερίδιο και από τα επιδοτούμενα τιμολόγια (πολύτεκνοι, αγροτικό, νησιά) αλλά και από τις ανεξόφλητες οφειλές 1,3 δισ. ευρώ στα τέλη του 2013, προκαλεί με την ασάφειά του ερωτήματα που σχετίζονται με τη δέσμευση καταναλωτών της ΔΕΗ ως πελάτες της νέας ή της παλαιάς εταιρείας. Οι επιπτώσεις στην οικονομία της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, από την πώληση μονάδων και ορυχείων θα είναι ολέθριες. Ήδη η ανεργία ξεπερνά το 35%. Η τοπική οικονομία ψυχορραγεί από την οικονομική κρίση και τις μειώσεις των μισθών τόσο στον ιδιωτικό τομέα αλλά και ευρύτερο δημόσιο τομέα.. Οι πολίτες της Δυτικής Μακεδονίας για άλλη μια φορά, θα πληγούν ανεπανόρθωτα από τυχόν υλοποίηση των σχεδίων «εκποίησης» της λιγνιτοενεργειακής δραστηριότητας στην ευρύτερη περιοχή. Στο βωμό της απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, δεν μπορεί να τίθενται προς πώληση «ζωτικά» κομμάτια της ηλεκτροπαραγωγής της χώρας, με μοναδικό κριτήριο το οικονομικό όφελος. Μόνο με την ενίσχυση της λιγνιτοπαραγωγής και της αξιοποίησης των στερεών καυσίμων με σύγχρονες τεχνολογίες καύσης μπορεί να υπάρξει ελπίδα ανάκαμψης για τον ηλεκτρο-ενεργειακό τομέα, ο οποίος όπως επανειλημμένα έχει αποδειχθεί, δύναται να συμβάλει θετικά στην οικονομική ανάκαμψη μέσω της εξασφάλισης χαμηλής τιμής της ηλεκτρικής κιλοβατώρας από την αποδοτικότερη εκμετάλλευση των εγχώριων λιγνιτών.Το ΤΕΕ/Τμήμα Δυτικής Μακεδονίας διαχρονικά, έχει διαπιστώσει και έγκαιρα με έγκυρο και εμπεριστατωμένο τρόπο έχει τοποθετηθεί επί του ζητήματος της ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ και την πιθανή (τότε) πώληση μονάδων και ορυχείων της ΔΕΗ. Με επιστημονικό και απολύτως τεκμηριωμένο τρόπο το ΤΕΕ/ΤΔΜ σε «ανύποπτο» χρόνο: Για την ανάγκη ύπαρξης μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασμού.

 Παρενέβη στα σενάρια απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και την επίπτωση αυτών στη Δυτ. Μακεδονία.

 Για πρώτη φορά ποσοτικοποίησε και τεκμηρίωσε τις επιπτώσεις της μετάβασης της περιοχής της Δυτικής Μακεδονίας σε μια μεταλιγνιτική περίοδο και σε ένα καθεστώς μειωμένης λιγνιτικής παραγωγής

 Περιέγραψε τη μετάβαση της ευρύτερης περιοχής σε ένα καθεστώς μεταλιγνιτικής περιόδου. Για την περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας, η αξιοποίηση των λιγνιτικών αποθεμάτων αποκλειστικά σχεδόν στην ηλεκτροπαραγωγή, αποτέλεσε το βασικότερο και κυρίαρχο βιομηχανικό εγχείρημα των τελευταίων πέντε δεκαετιών. Η καθετοποιημένη βιομηχανία λιγνίτη, με αποκλειστικό σχεδόν πυλώνα τη ΔΕΗ, επέδρασε καταλυτικά και διαμόρφωσε με ισχυρό τρόπο την αναπτυξιακή πορεία της ευρύτερης περιοχής του ενεργειακού άξονα Αμυνταίου-Πτολεμαΐδας- Κοζάνης. Οι επιπτώσεις αυτές, τόσο στον τομέα της απασχόλησης όσο και στον τομέα των εισοδημάτων, υπήρξαν διαχρονικά γνωστές με διαισθητικό και εμπειρικό τρόπο. Τα συμπεράσματα που προέκυψαν από την ποσοτικοποίηση και την τεκμηρίωση των επιπτώσεων αυτών, συνοψίζονται στα παρακάτω:1. Για κάθε μία θέση μόνιμου προσωπικού στα ορυχεία και στους σταθμούς παραγωγής, δημιουργούνται και συντηρούνται 3,28 θέσεις στην τοπική αγορά εργασίας. Για κάθε ένα ευρώ που δαπανά η ΔΕΗ ΑΕ σε μισθούς και εργολαβίες, προκύπτουν επαγωγικά, περισσότερα από τρία ευρώ στον κύκλο της τοπικής οικονομίας.

2. Επί συνόλου 6.882 μόνιμων και εκτάκτων υπαλλήλων της ΔΕΗ ΑΕ στην περιοχή μας, συντηρούνται συνολικά 22.573 θέσεις εργασίας σε επίπεδο Δυτικής Μακεδονίας. Τα 387 εκ. ευρώ που αποτελούν το καθαρό ετήσιο διαθέσιμο εισόδημα των εργαζομένων στη ΔΕΗ ΑΕ αλλά και των κάθε είδους εργολαβιών και υπηρεσιών προς τα ορυχεία και τους σταθμούς παραγωγής, δημιουργούν πλούτο 1.198 εκ. ευρώ για το σύνολο της τοπικής οικονομίας. Πρακτικά, περισσότερο από το 25% του περιφερειακού ΑΕΠ προκύπτει μονοσήμαντα από τις παραγωγικές δραστηριότητες της βιομηχανίας λιγνίτη.

3. Για κάθε τόνο λιγνίτη που εξορύσσεται στη Δυτική Μακεδονία, η τοπική οικονομία κερδίζει συσσωρευτικά 23,81 ευρώ, ενώ για κάθε χίλιους τόνους λιγνίτη συντηρούνται 0,45 θέσεις εργασίας. 4. Η απόσυρση 300 MW λιγνιτικής ισχύος της περιοχή μας, θα στερήσει από την τοπική οικονομία 83 εκ ευρώ ετησίως και θα προκαλέσει απώλεια 1559 θέσεων εργασίας και μάλιστα, κυρίως εκτός ΔΕΗ ΑΕ. Αν αποσυρθούν 2400 MW, χωρίς ισοδύναμα μέτρα στήριξης της τοπικής οικονομίας, τα μεγέθη είναι δυνατόν να αποδειχθούν εφιαλτικά και μη αναστρέψιμα για την περιοχή μας5. Η αντικατάσταση λιγνιτκής ισχύος με ισχύ προερχομένη από εισαγόμενο φυσικό αέριο, με τιμή αγοράς δικαιωμάτων εκπομπών CO2 στα 10 ευρώ /τόνο, θα είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια 83 εκ. ευρώ ετησίως για τη Δυτική Μακεδονία και επιπλέον 22,8 εκ. ευρώ ετήσιες απώλειες για την εθνική οικονομία. 6. Η συσσωρευτική αξία του λιγνίτη που εξορύχτηκε από το 1960 μέχρι το 2011, πρόσφερε στη Δυτική Μακεδονία συνολικό πλούτο της τάξης των 35 δισ. ευρώ. Η αξιοποίηση των λιγνιτικών αποθεμάτων που απομένουν, θα προσφέρουν συνολικά και μέχρι το 2054 οπότε και σχεδιάζεται η απόσυρση και της τελευταίας λιγνιτικής μονάδας της περιοχής μας, 20 δισ. ευρώ. 7. Οριακό και ιδιαίτερα κρίσιμο σημείο καμπής για την περιοχή μας εκτιμάται ότι θα αποτελέσει το 2021, οπότε και θα έχει απολεσθεί σημαντικό μέρος των θέσεων εργασίας και των εισοδημάτων που προέρχονται από τη λιγνιτική δραστηριότητα. Με άλλα λόγια, οι όποιες δράσεις η πολιτικές σχεδιάζονται για να στηρίξουν τη Μεταλλιγνιτική εποχή, πρέπει να βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη και εφαρμογή στα επόμενα 7 χρόνια. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι πρέπει να ξεκινήσουν ΣΗΜΕΡΑ. 8. Σε επίπεδο εθνικής οικονομίας, το σύνολο των λιγνιτών που εξορύχτηκαν από το 1960 μέχρι το 2009 στην περιοχή μας, μετατράπηκε σε ηλεκτρική ενέργεια ίση με 562.000 GWh, απέτρεψε την εισαγωγή 154.000.000 τόνων ισοδύναμου πετρελαίου και πρόσφερε στην εθνική οικονομία εξοικονόμηση συναλλάγματος 49,7 δις δολαρίων.Από τα παραπάνω τεκμηριώνετε η ισχυρή επίδραση της λιγνιτικής βιομηχανίας τόσο στην οικονομία όσο και στην αγορά εργασίας της Δυτικής Μακεδονίας. Αυτές οι «ιδιαίτερε» συνθήκες μονοκαλλιέργειας, χωρίς τη λήψη άμεσων μέτρων, θα εξελιχθούν σε μη αναστρέψιμη αναπτυξιακή παθογένεια για την ευρύτερη περιοχή, κάτι που επιδεινώνεται με τούτο εδώ το σχέδιο νόμου, παρά επιλύεται. Για το ΤΕΕ/ΤΔΜ καθίσταται αναγκαία η κατάρτιση ενός συνολικού, ρεαλιστικού και επικαιροποιημένου στρατηγικού ενεργειακού σχεδιασμού τόσο για το σύνολο της Επικράτειας όσο και την Περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας, με βασικούς άξονες: – Την ομαλότερη δυνατή μετάβαση από τη σημερινή κρίσιμη κατάσταση στη μεταλιγνιτική περίοδο.

– Την ανυπολόγιστη προσφορά της τοπικής κοινωνίας στη διαχρονική οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

– Την ουσιαστική αποκατάσταση και προστασία του πληγέντος περιβάλλοντος της περιοχήςΤο «σπάσιμο» της ΔΕΗ σε «παλαιά» και «νέα», με σκοπό την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να συνοδεύεται απαραίτητα από την αναγκαία τεκμηρίωση, σχετικά με τις οικονομικές, κοινωνικές και αναπτυξιακές επιπτώσεις στην περιοχή εφαρμογής τους, δηλαδή στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας. Τα ερωτήματα εγείρονται αβίαστα:• Πότε θα ανακοινωθεί ένας αξιόπιστος – μεσοπρόθεσμος τουλάχιστον – για τη Χώρα και προφανώς για τη Δυτική Μακεδονία και το Ενεργειακό της Κέντρο;

• Συνεχίζεται ή όχι το επενδυτικό πρόγραμμα της Επιχείρησης στη Δυτική Μακεδονία;

• Σχεδιάζεται και πώς, η μεταλιγνιτική εποχή στο μεγαλύτερο Ενεργειακό Κέντρο της Ελλάδας;

• Τι θα συμβεί με τις θέσεις εργασίας;

• Τι θα συμβεί με τις υποχρεωτικές, αλλά και αναμενόμενες περιβαλλοντικές επενδύσεις της ΔΕΗ Α.Ε. στην περιοχή μας;Το σενάριο της «μικρής» ΔΕΗ, θα πρέπει απαραιτήτως να αξιολογηθεί με γνώμονα την αναπτυξιακή προοπτική και το έννομο συμφέρον της περιοχής μας. Σε αντίθετη περίπτωση θα επέλθουν πολυδύναμα προβλήματα, τα οποία θα εντείνουν δραματικά και ανεξέλεγκτα την αναπτυξιακή ασφυξία ολόκληρης της Δυτικής Μακεδονίας και προφανώς του Ενεργειακού της Κέντρου, που τόσο απλόχερα συνεισέφερε στην Εθνική Οικονομία εδώ και 50 χρόνια. Το ΤΕΕ/ΤΔΜ εκτιμά ότι η τεκμηρίωση θα πρέπει να είναι το βασικό ζητούμενο, σε όσους λαμβάνουν πολιτικές αποφάσεις και χαράζουν στρατηγικές για το μέλλον ενός τόπου. Διατυπώνουμε την αντίθεσή μας στην ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ μέσω του εγχειρήματος της «μικρής» αλλά «καλής» (!) ΔΕΗ, μια προσπάθειας που τείνει να προσλάβει αντικοινωνικά-αντιαναπτυξιακά χαρακτηριστικά στο μεγαλύτερο Ενεργειακό Κέντρο της Χώρας.Αθανάσιος Κακάλης

Ηλεκτρολόγος Μηχανικός

Πρόεδρος

Δ.Ε του Τ.Ε.Ε./Τ.Δ.Μ.