(Συνέχεια με τα κεφάλαια 5 και 6)
Τα προηγούμενα:
Η προειδοποίηση…
Η προειδοποίηση… : Κεφάλαιο δεύτερο : Σοκ στο σοκ…
Η προειδοποίηση… : Κεφάλαιο δεύτερο : Σοκ στο σοκ… (συνέχεια)
Η προειδοποίηση… : Κεφάλαιο δεύτερο : Σοκ στο σοκ… (2η συνέχεια)
Η προειδοποίηση …κεφάλαια 3 και 4
Κεφάλαιο πέμπτο : Το δέλεαρ…
«Κώστα»! φώναξε ο υπουργός οικονομικών Λεωνίδας Λαμπρόπουλος καθώς σηκώνονταν από το γραφείο του να υποδεχτεί τον πρώην υπουργό οικονομικών Κώστα Μπράβο, ο οποίος επίσης τον χαιρέτησε το ίδιο θερμά : «Λεωνίδα»! Οι δυο άντρες αγκαλιάστηκαν και φιλήθηκαν.
«Κώστα», έλα κάτσε είπε ο Λεωνίδας, και τον οδήγησε στο σαλόνι του γραφείου του, όπου κάτσανε στον ίδιο καναπέ. «Σαν το σπίτι σου», πρόσθεσε ο Λεωνίδας γελώντας, ενώ γέλασε κι ο Κώστας. «Κι εδώ που τα λέμε, εσύ έκατσες σε τούτο το γραφείο πολλά χρόνια, ενώ εγώ τώρα αρχίζω και ζεσταίνω τη καρέκλα του υπουργού των οικονομικών», και συνέχισε : «Ποιος καλός άνεμος σε έφερε από τα μέρη μας, εκτός κι αν πέρασες απλά να με δεις, πράγμα ακόμα πιο κολακευτικό για μένα;»
«Ακριβώς αυτό το τελευταίο» του είπε ο Κώστας.
«Αυτό μάλιστα!» είπε ο Λεωνίδας. «Θα πάρεις κάτι; ένα καφεδάκι, ένα ποτό;»
«Όχι, όχι διότι ήπια πριν λίγη ώρα και από τα δύο, σε δύο συναντήσεις που είχα, μάντεψε με ποιους», του είπε ο Κώστας Μπράβος.
Ο Λεωνίδας έκανε ένα μορφασμό απορίας, και ο Κώστας είπε : «Λοιπόν πρώτα είχα μια συνάντηση, πριν τέσσερις ώρες περίπου με τον Γιώργο Μανούρη και μετά δύο ώρες με τον Λάμπρο Κότση».
«Τον Μανούρη και τον Κότση»! επανέλαβε έκπληκτος ο Λεωνίδας! «Τι λες βρε θηρίο! Μα είναι εδώ; Δεν βρίσκονται στο εξωτερικό;»
«Μα ναι!. Απλά ήταν περαστικοί από εδώ και λίγο πριν φύγουν σήμερα πάλι για το εξωτερικό», και κοιτάζοντας ο Μπράβος το ρολόι του συνέχισε : «να, αυτή την ώρα πετάνε, είπαν να με δουν. Δεν σου κρύβω μάλιστα ότι μου είπαν πόσο στενοχωρήθηκαν που θα έφευγαν χωρίς να δουν και σένα, αν και θα το ήθελαν πολύ, μα ο χρόνος τους ήταν πολύ περιορισμένος».
«Κρίμα, κρίμα», είπε ο Λεωνίδας. «Μια άλλη φορά».
«Κι έπειτα», συνέχισε ο Μπράβος κάπως διστακτικά, «ξέρεις, υπάρχει και κάτι ακόμα. Όπως ξέρεις, και οι δυό τους δουλεύουν στο Διεθνές Ταμείο, και φοβήθηκαν μήπως σου δημιουργούσαν πολιτικό πρόβλημα αν σε έβλεπαν. Για να είμαι ειλικρινής, ήταν κι αυτός ένας λόγος που απέφυγαν να σε δουν.»
«Μα, όχι! Κρίμα, πολύ κρίμα!» είπε εμφανώς στενοχωρημένος ο Λεωνίδας Λαμπρόπουλος.
«Είδαν όμως εδώ τον Τομ Σμιθ χτες βράδυ. Μάλιστα ήμουν κι εγώ παρών στη συνάντηση, κάπου στα βόρεια προάστια, σε μια όμορφη ταβέρνα. Ξέρεις μια συνάντηση χαλαρή, χωρίς πολιτική και μακριά από τέτοιες σκοτούρες. Αποκλειστικό θέμα της συζήτησής μας καθαρά ακαδημαϊκά θέματα. Ο Μανούρης και ο Κότσης μας έδειξαν ένα νέο paper που έστειλαν στην «Διεθνή Οικονομική και Οικονομετρική Επιθεώρηση», και το συζητήσαμε εκεί όλοι μαζί.»
«Τι μου λες; Ξέρεις τις εργασίες τους τις παρακολουθώ πάντα με ξεχωριστό ενδιαφέρον. Άλλωστε, και οι δυο τους θεωρούνται αυθεντίες στα στοχαστικά μοντέλα και πάντα θεωρώ εξαιρετική τύχη όταν βρίσκομαι μαζί τους. Εξάλλου ότι είναι full professors και οι δυο τους στο μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της Αμερικής αυτό λέει πολλά», είπε ο Λαμπρόπουλος.
«Στη συνάντηση που είχαμε» είπε ο Μπράβος, «στη ταβέρνα που σου είπα, και οι δυο τους μου μίλησαν με τα καλύτερα λόγια για σένα και οφείλω να σου πω ότι και ο Τομ Σμιθ, υπερασπίστηκε την επιστημονική σου κατάρτιση ένθερμα, παρά τις κάποιες πολιτικές διαφορές που έχεις με αυτόν, που όμως, όπως είπε, δεν τις θεωρεί και αγεφύρωτες».
«Καλοσύνη τους είπε» ο Λεωνίδας Λαμπρόπουλος, και με μελαγχολικό ύφος, πρόσθεσε : «Και ακόμα πιο κρίμα, που ο Σμιθ κι εγώ βρισκόμαστε σε μια κατάσταση ας το πω πολέμου, παρά το γεγονός, ότι αν έλειπε από τη μέση η πολιτική, στο ακαδημαϊκό επίπεδο θα μπορούσαμε να είχαμε τόσο παραγωγική ανταλλαγή απόψεων και ακόμα σύνθεση, αλλά φυσικά, άλλου είδους. Άλλωστε, εσύ Κώστα νομίζω ότι με καταλαβαίνεις απόλυτα».
«Μα τι λες τώρα! Εσύ είπες ότι σ’ αυτό το γραφείο έμεινα για πολλά χρόνια, πράγμα που σημαίνει ότι έχω πιο βιωμένες εμπειρίες αν όχι στην πολιτική, τουλάχιστον σε κυβερνητικές θέσεις, και ξέρω πολύ καλά πόσους και τι είδους περιορισμούς σου επιβάλλουν αυτές οι καρέκλες», είπε ο Μπράβος.
«Χαίρομαι που τα ακούω αυτά από σένα», είπε ο Λαμπρόπουλος.
«Κατά τα άλλα πώς τα πας με τον άχαρο ρόλο του υπουργού των οικονομικών; Α! Θυμάμαι πόσο τιμητικό θεώρησα όταν πρωτοδιορίστηκα υπουργός οικονομικών, και πόσο λυτρωτικό όταν παράδωσα αυτό το υπουργείο σε σένα!» είπε ο Μπράβος, ενώ ο Λαμπρόπουλος χαμογέλασε. «Βέβαια», συνέχισε ο Μπράβος, «η κυβέρνησή σας είναι αποφασισμένη όπως τουλάχιστον ακούγεται να συστήσει εξεταστική επιτροπή για το πώς φτάσαμε στη κρίση και στα μνημόνια, και να αποδώσει λέει ευθύνες ακόμα και ποινικές…»
Ο Λαμπρόπουλος, έχασε την ευχάριστη διάθεση που είχε προ ολίγου και είπε στον Μπράβο : «Α!, καλά! Το τελευταίο που χρειάζεται ο τόπος, είναι τώρα μέσα σε όλα τα προβλήματα που μας πνίγουν, να ανοίξουμε και πολιτικές βεντέτες. Κολοκύθια! Θεωρώ ότι τίποτα δεν θα γίνει, και μεταξύ μας, κι αν ακόμα γίνει, άντε και να μείνει το θέμα στο επίπεδο των πολιτικών ευθυνών».
«Και ο πρωθυπουργός; Αυτός ως φαίνεται έχει χαράξει το δικό του δρόμο, σε σημείο που να αιφνιδιάζει ακόμα και την ίδια του τη κυβέρνηση, τους ίδιους του τους υπουργούς», είπε ο Μπράβος.
Ο Λαμπρόπουλος, έμεινε για λίγο σκεπτικός, και χώθηκε βαθιά στον καναπέ που κάθονταν, ενώ κοίταζε τον Μπράβο. Στο τέλος του είπε :
«Ναι, αυτό που λες είναι αλήθεια. Είναι αλήθεια ότι οι τελευταίες σοβαρές εξελίξεις μας αιφνιδίασαν, και μας δίνει και μας την εικόνα ο πρωθυπουργός ότι τα παίζει όλα για όλα, και μάλιστα σε μια ζαριά, στη λογική του ή ταν ή επί τας. Όμως, δεν νομίζω ότι αυτό είναι η σωστή στρατηγική».
Μια σιωπή απλώθηκε ανάμεσά τους. Ο Λαμπρόπουλος, συνέχισε σπάζοντας αυτή τη σιωπή :
«Ξέρεις, θυμάμαι καμιά φορά κάτι που μας έλεγε όταν ήμασταν ακόμα στην αξιωματική αντιπολίτευση. Κάτι που το είχε πει μια ή δυό φορές, χωρίς να επανέλθει από τότε σ’ αυτό», είπε ο Λαμπρόπουλος.
«Τι πράγμα»; ρώτησε ο Μπράβος.
«Κάτι που δεν το λαμβάναμε πολύ υπόψη, διότι δεν ήταν παρά ελάχιστες φράσεις και όπως σου είπα το άκουσα όχι πάνω από δύο φορές, σε σημείο που το είχα ξεχάσει. Υπήρξαν τα τελευταία γεγονότα που με έκαναν να ξαναθυμηθώ αυτές τις λίγες λέξεις του». Εν τω μεταξύ, στο πρόσωπο του Μπράβου, είχε σχηματιστεί μια έκφραση που έδειχνε όλο και μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τη συνέχεια της αφήγησης του Λαμπρόπουλου. «Θυμάμαι», συνέχισε ο Λεωνίδας, «σε μια συνεδρίαση της κεντρικής επιτροπής του κόμματος, τον είχα ρωτήσει εγώ μάλιστα, ποια θα ήταν η στρατηγική μας απέναντι στους δανειστές με δεδομένη την άκαμπτη θέση τους στο ζήτημα των όρων που έθεταν για την βοήθεια που μας δίνουν, και απάντησε ότι δύο πράγματα θα πάψουν να υπάρχουν για τους ξένους όταν θα γινόμασταν κυβέρνηση : πρώτον ένα εύκαμπτο σώμα πάνω στο οποίο επιτίθεται το άκαμπτο σώμα του αντιπάλου, και δεύτερον, ότι το να έχεις μεταβάλει τον ρόλο σου σε ρόλο τερματοφύλακα και έχοντας δώσει όλο το χρόνο και το χώρο στον αντίπαλο για να επιτίθεται συνεχώς στην εστία σου, αυτή δεν είναι στρατηγική σωτηρίας μα αυτοκτονίας, και ότι σκοπός του ήταν να αρχίσει να επισκέπτεται κι αυτός τα γκολποστ του αντιπάλου, και φυσικά, για να το κάνει αυτό, δεν θα περίμενε να λάβει προηγούμενα καμία πρόσκληση από μέρους του ούτε βεβαίως και να τον ειδοποιήσει ο ίδιος για το τι είχε σκοπό να κάνει».
«Και από ότι φαίνεται», είπε ο Μπράβος, «μάλλον εννοούσε ό,τι έλεγε. Και κάπως αυτό που λες τώρα, αδυνατίζει αυτό που υποθέταμε προηγούμενα για την αναζήτηση ευθυνών για το πώς φτάσαμε εδώ».
Ο Λαμπρόπουλος, μετά μικρή σιωπή, απάντησε : «Δεν νομίζω να φτάσει ίσαμε εκεί».
Ο Μπράβος του απάντησε χαμογελώντας : «Κοίτα έχουμε κι οι δυο μας μπλεχτεί με την πολιτική, και τέτοιες εξελίξεις στη πολιτική είναι αναμενόμενες. Δεν είναι ανάγκη να χαλάσουμε τώρα την ατμόσφαιρα με υποθέσεις. Άσε να έρθει εκείνη η στιγμή, και τότε ο καθένας θα αξιολογήσει τα γεγονότα, τις σκοπιμότητες και θα πάρει θέση. Όμως, η φιλία παραμένει φιλία, έτσι δεν είναι»;
«Έχεις δίκαιο», είπε ο Λαμπρόπουλος.
«Λοιπόν», είπε ο Μπράβος. «Εσύ ως υπουργός οικονομικών πρέπει να ξημεροβραδιάζεσαι σ’ αυτό το γραφείο, όπως κι εγώ πριν από σένα, ενώ τώρα, έχω πολύ πιο προσωπικό χρόνο, για να περάσω μια βόλτα από τη Βουλή, αν και σήμερα δεν συνεδριάζει καμία από τις Επιτροπές που συμμετέχω ούτε και υπάρχει κάτι το ενδιαφέρον εκεί, όμως, θα πάω σο γραφείο μου στο πανεπιστήμιο να διαβάσω κανένα βιβλίο». Ο Μπράβος σηκώθηκε λέγοντας «Ώρα να φεύγω λοιπόν», και μαζί του σηκώθηκε και ο Λαμπρόπουλος, που του είπε : «Πόσο σε ζηλεύω…» και συνέχισε : «Κώστα, πέρασε καμία Κυριακή από το σπίτι να φάμε μαζί. Η Έλενα θα χαρεί πολύ να σας δει μαζί με την Μιράντα. Δεν σε ρωτώ τι κάνει γιατί η Έλενα και η Μιράντα τα λένε συχνά στο τηλέφωνο πέρα από το ότι επίσης συχνά συναντιόνται. Όμως, θέλω να συναντηθούμε και στο σπίτι καμιά φορά».
«Θα γίνει κι αυτό, αν και τώρα, είσαι εσύ που πρέπει να βρεις ελεύθερο χρόνο» απάντησε ο Μπράβος γελώντας.
«Έχεις δίκιο. Σου υπόσχομαι ότι αυτό το τσιμπούσι θα γίνει σύντομα», είπε ο Λαμπρόπουλος.
«Α!» είπε, ο Μπράβος. «Να μην το ξεχάσω. Ξέρεις Λεωνίδα, τούτη τη χρονιά, ίσως γίνουν οι κρίσεις για την προαγωγή των αναπληρωτών καθηγητών. Και θα είναι και η σειρά σου για να κριθείς».
«Ναι το ξέρω», είπε ο Λαμπρόπουλος χαμογελώντας. «Τι λες έχω ελπίδες»;
«Μα τι λες τώρα», είπε ο Μπράβος. «Μονάχα που, όπως ξέρεις, τα πανεπιστήμια χαροπαλεύουν οικονομικά και πολλά ερευνητικά μας προγράμματα χρηματοδοτούνται από ιδιώτες μεγαλοεπιχειρηματίες, που όπως ξέρεις, αυτοί δεν δίνουν ούτε στον άγιο τους νερό αν προηγούμενα δεν έχουν εξασφαλισμένη την βοήθειά του. Και όχι μόνο αυτό, μα όπως ξέρεις, έχουν σοβαρές διασυνδέσεις και με το διεθνές ακαδημαϊκό κατεστημένο, αφού ιδίως στο εξωτερικό, πολύ περισσότερο απ’ ό,τι εδώ, τα μεγαλύτερα και πιο έγκυρα πανεπιστήμια διεθνώς, χρηματοδοτούνται περισσότερο από ιδιωτικά κεφάλαια παρά από κρατικά. Και θέλω να είμαι έντιμος μαζί σου. Δεν είναι καθόλου εξασφαλισμένη η βιωσιμότητα του τμήματός μας στο πανεπιστήμιο, αφού οι μισοί τουλάχιστον από τους χορηγούς μας, ανήκουν σ’ αυτούς που ο πρωθυπουργός είχε καλέσει προχθές στο γραφείο του».
Το πρόσωπο του Λεωνίδα σκοτείνιασε. «Ναι, ξέρω» είπε. «Τα πράγματα μπλέκονται πολύ… Όμως, δεν ξέρω αν πληροφορήθηκες κάποια δελτία ειδήσεων που πέταξαν κάτι περίεργες σπόντες για το ρόλο του αντιπροέδρου…»
«Μα εδώ βούιξε ο κόσμος» είπε χαμογελώντας ο Μπράβος. «Εξ άλλου, πρόσφατα, εννοώ μετά τα τελευταία γεγονότα στο πρωθυπουργικό μέγαρο, είχα μια συνάντηση με τον Λουκίδη, ξέρεις με την ιδιότητά του το χορηγού πολλών ερευνητικών μας προγραμμάτων, χάρη στα οποία έχουμε μια στοιχειωδώς αξιοπρεπή παρουσία στη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα, ο οποίος μου είπε κάποια πράγματα, δηλαδή, όχι λεπτομέρειες, μα απ’ έξω απ’ έξω».
Ο Λαμπρόπουλος άκουγε τον Μπράβο χωρίς να μιλά, σαν να γνώριζε ότι δεν είχα ακόμα τελειώσει με αυτά που ήθελε να πει. Και πράγματι, ο Μπράβος συνέχισε :
«Όμως, φαίνεται πως εκτός από πολιτικό ίσως να έχεις και ακαδημαϊκό άστρο».
Το πρόσωπο του Λαμπρόπουλου έλαμψε, και αμέσως ένα χαμόγελο πήρε τη θέση της κατήφειας στο πρόσωπό του.
«Ναι»; ρώτησε με ενδιαφέρον που δεν ήταν δυνατό να το κρύψει. «Και ποιο είναι αυτό το άστρο, και οι καλοί μάγοι που το φέρνουν»;
«Το άστρο είναι» απάντησε ο Μπράβος «ότι ο Σμιθ μου αποκάλυψε πως στο πανεπιστήμιο που εργάζεται, υπάρχει μια θέση που θα σε περιμένει όταν τελειώσεις με τα πολιτικά σου ενδιαφέροντα εδώ και βεβαίως προκρίνεις μια διεθνή ακαδημαϊκή καριέρα, πολύ πιο ενδιαφέρουσα από όλες τις απόψεις απ’ ό,τι εδώ».
«Μα αυτό κι αν είναι άστρο»!, είπε χαρούμενα ο Λαμπρόπουλος.
«Και να σε ενημερώσω και για μένα», είπε ο Μπράβος. «Μια ίδια πρόταση έγινε και σε μένα, όχι βέβαια τώρα, μα από τότε που ήμουν υπουργός οικονομικών».
«Μα τι λες τώρα»; είπε ο Λεωνίδας έκπληκτος. «Και πώς αυτό δεν έγινε γνωστό τότε»;
«Φαντάζεσαι τα σχόλια αν αποκαλύπτονταν τότε ότι ο υπουργός οικονομικών είχε έστω καθαρά ακαδημαϊκής φύσεως επαφές με τον Σμιθ»;
«Βέβαια, βέβαια, έχεις δίκαιο», είπε ο Λαμπρόπουλος κουνώντας λυπημένα το κεφάλι του.
«Την ίδια μυστικότητα σου συνιστώ να δείξεις και σε όσα είπαμε εδώ αναφορικά μα τα κοινά μας ακαδημαϊκά ενδιαφέροντα και θέματα» είπε ο Μπράβος χαμογελώντας.
«Βέβαια, βέβαια», είπε ο Λαμπρόπουλος.
«Α!» είπε πάλι ο Μπράβος. «Και κάτι ακόμα. Η συμβολή του Λουκίδη και δύο τριών ακόμα συναδέλφων του στο να δει η σύγκλητος του ξένου πανεπιστημίου θετικά την υποψηφιότητά σου για τη θέση καθηγητή στο πανεπιστήμιό τους, ήταν καθοριστική».
Ο Λαμπρόπουλος, κούνησε το κεφάλι του.
«Εγώ», είπε ο Λαμπρόπουλος στον Μπράβο, «θα κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου για να ομαλοποιηθεί η κατάσταση και οι σχέσεις με τον επιχειρηματικό κόσμο. Όμως, μην ξεχνάς δεν είμαι ο πρωθυπουργός, και ότι ο πρωθυπουργός διορίζει τους υπουργούς του και όχι το αντίστροφο».
«Κανείς δεν το αγνοεί αυτό», είπε ο Μπράβος, «και προ πάντων εγώ. Και να είσαι βέβαιος, ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν αξιολογούν πάντα το βραχυπρόθεσμο αποτέλεσμα, μα και το μακροπρόθεσμο. Και μακροπρόθεσμα, πάντα τους ενδιαφέρει να γνωρίζουν ποιοι είναι φίλοι τους και ποιοι απέναντί τους, διότι άνθρωποι που σήμερα δεν μπορούν να προσφέρουν πολλά, ίσως να μπορούν να προσφέρουν περισσότερα στο μέλλον, κάτω από άλλες συγκυρίες. Όμως, το επαναλαμβάνω, αυτοί οι άνθρωποι θέλουν να γνωρίζουν ποιοι είναι μαζί τους και ποιοι απέναντί τους. Και να γνωρίζεις ότι γι’ αυτούς, δεν υπάρχει μονόδρομος σε τίποτα. Είναι ικανότατοι στο να ανοίγουν νέους δρόμους σε μέρη που δεν φαντάζεσαι. Περίεργο ε; Αυτοί που επιβάλλουν μονοδρόμους σε άλλους, να είναι οι λιγότερο πιστοί οπαδοί αυτής της θεωρίας! Ακόμα κι εγώ, αυτό δεν το ανακάλυψα παρά μονάχα σαν άφησα τη θέση που τώρα εσύ κατέχεις!»
«Αυτό το τελευταίο, μου θυμίζει τις απόψεις του σημερινού πρωθυπουργού», είπε χαμογελώντας ο Λαμπρόπουλος.
«Ναι, ναι, αυτό είναι αλήθεια», είπε σκεπτικός ο Μπράβος. Και γελώντας είπε στον Λαμπρόπουλο :
«Κρατάς μυστικό»;
«Είμαι η ίδια η προσωποποίηση της μυστικότητας», είπε γελώντας ο Λαμπρόπουλος.
«Ο Λουκίδης μου είπε, πως αν είχε τον πρωθυπουργό στις επιχειρήσεις του, σίγουρα έχει τα προσόντα να του εμπιστεύονταν τις τύχες της αυτοκρατορίας του» είπε ο Μπράβος και συνέχισε. «Αν και η ζημιά που έπαθε απ’ αυτόν τον άνθρωπο είναι μεγάλη, εν τούτοις, δεν μπόρεσε να μη θαυμάσει το θάρρος του και το κουράγιο του να παίξει τόσο αποφασιστικά με τη φωτιά. Μάλιστα μου είπε, ότι η διαίσθησή του, του λέει ότι τα χειρότερα δεν τα είδαμε ακόμα».
«Ας ελπίσουμε να πέφτει έξω ο Λουκίδης», είπε ο Λαμπρόπουλος.
«Λοιπόν στο επανιδείν και σκέψου όσα είπαμε» είπε ο Μπράβος στον Λαμπρόπουλο καθώς έβγαινε από το γραφείο.
«Κώστα γεια σου, θα τα πούμε σύντομα πάλι», είπε ο Λαμπρόπουλος και έκλεισε την πόρτα. Μόλις έμεινε μόνος, ακούμπησε με τη πλάτη του σ΄ αυτή, κλείνοντας τα μάτια του και μουρμούρισε : «Μάλιστα, ώστε αυτό ήταν! Από δω μια χώρα που ξέρω ότι δεν πρόκειται να σωθεί, από δω ένα πολιτικό σύστημα που αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας είναι για κλάματα, από δω μια νέα κυβέρνηση που κανείς δεν γνωρίζει αν η λεοντή που φορά κρύβει πράγματι ένα λιοντάρι και δεν μας βγει στη πορεία ένα τσιουάουα, από δω μια ατομική πορεία που δεν ξέρω αν πού θα με ξεβράσει, από δω ένας λαός που γνωρίζω ότι έχει σταυρώσει τα πιο άξια παιδιά του, και από την άλλη, απλά να κάνω μια ή δύο έξυπνες κινήσεις και να βρεθώ σε τόπους με ατομικές προοπτικές εξαίσιες για μένα. Να ποια είναι τα διλήμματα»!
Ενώ κάθονταν σ΄ αυτή τη στάση και μονολογούσε ψιθυριστά, άνοιξε απότομα τα μάτια του, από ένα κτύπο. Γύρισε τα μάτια ολόγυρα στο γραφείο προσπαθώντας να εντοπίσει από έρχονταν ο ήχος. Κατάλαβε πως κάποιος χτύπαγε τη πόρτα του. Την άνοιξε, και ήταν η ιδιαιτέρα γραμματέας του, που με ύφος που έδειχνε περιέργεια, ρώτησε :
«Κύριε υπουργέ, είστε καλά»;
«Ναι, ναι… μα γιατί ρωτάς»;
«Σας καλώ στο τηλέφωνο και δεν απαντάτε» είπε η ιδιαιτέρα του γραμματέας.
«Α, ναι, ναι, το άκουσα αλλά ήμουν απασχολημένος και δεν το σήκωσα… υπάρχει κάτι»;
«Ναι, ήθελα να σας υπενθυμίσω ότι σε δέκα λεπτά έχετε συνάντηση με την επιτροπή φορολογικής μεταρρύθμισης στην αίθουσα συσκέψεων, στο γραφείο του κυρίου υφυπουργού», είπε η γραμματέας.
«Ναι, το θυμάμαι, καλά κάνατε όμως και μου το θυμίσατε. Κατεβαίνω αμέσως».
Κεφάλαιο έκτο : Μια ιδιωτική συνάντηση…
«Περάστε κύριοι», είπε ο αντιπρόεδρος στους τρείς εκπροσώπους της Τρόϊκα, που τους περίμενε όρθιος στην είσοδο του γραφείου του, ενώ αντάλλασε μαζί τους χειραψία.
Οι τρείς εκπρόσωποι της Τρόϊκα πέρασαν μέσα στο γραφείο του αντιπροέδρου, και έκατσαν στο σαλόνι, οι Σμιθ και Σβάϊτσερ στον καναπέ, ο Νιούμαν σε μια πολυθρόνα, και ο αντιπρόεδρος σε μια πολυθρόνα επίσης, έτσι που είχε απέναντί του όλους τους υπόλοιπους.
«Πιθανολογώ», είπε χαμογελώντας ο αντιπρόεδρος, «πως στην είσοδο του μεγάρου, σας περίμεναν δημοσιογράφοι, έτσι δεν είναι»;
«Ναι, βέβαια», είπε ο Τομ Σμιθ, «εμείς βέβαια δεν κάναμε καμία δήλωση σεβόμενοι την επιθυμία σας. Εξάλλου η ανακοίνωση τύπου που βγάλατε, ότι δεχθήκατε ιδιωτικό, μη θεσμικό αίτημά μας να σας δούμε, σε ένα είδος αποχαιρετιστήριας συνάντησης, νομίζω ότι είναι αρκετό ώστε να μην πούμε τίποτα άλλο πάνω σ’ αυτό, τουλάχιστον δημόσια. Και εξάλλου, αντιλαμβάνομαι, ότι δεν σας δημιουργεί και τόσο σοβαρά προβλήματα μέσα στη κυβέρνηση αυτή η συνάντηση όταν γίνεται με αυτό το σκεπτικό».
«Ναι», είπε ο αντιπρόεδρος, «όπως ενημέρωσα και τον διευθυντή του γραφείου του πρωθυπουργού, μου υποβλήθηκε ένα αίτημα ιδιωτικού χαρακτήρα από πλευράς σας, και θα το θεωρούσα τουλάχιστον μη κόσμιο, για να το πω έτσι, όχι μόνο για το πρόσωπό σας μα και για αυτούς που εκπροσωπείτε, να αρνηθώ αυτή την ιδιωτική συνάντηση».
«Σας είμαστε υπόχρεοι κύριε αντιπρόεδρε», είπε ο Τομ Σμιθ, «και αισθάνομαι την ανάγκη να σας δηλώσω, και εκ μέρους των συναδέλφων μου», γύρισε και τους κοίταξε κι αυτοί συγκατένεψαν κουνώντας ελαφρά το κεφάλι τους, «ότι τούτη τη στιγμή, πράγματι θεωρούμε ότι έχουμε τη δυνατότητα να πούμε δύο ανεπίσημες κουβέντες, μέσα σε ένα κλίμα όντως πολιτισμένο, ένα κλίμα όπως αρμόζει μεταξύ ανθρώπων που συνεργάζονται για ένα κοινό όσο και καλό σκοπό».
«Φυσικά, δεν νομίζω ότι κανείς έχει κάποια αντίθετη γνώμη, τουλάχιστον πάνω στα θέματα που θίξατε και που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν, ας πούμε, θέματα αρχής», είπε ο αντιπρόεδρος.
«Κύριε πρόεδρε», είπε ο Τομ Σμιθ…
«Αντιπρόεδρε…» διόρθωσε χαμογελώντας ο αντιπρόεδρος…
«Κύριε αντιπρόεδρε», συνέχισε χαμογελώντας ο Τομ Σμιθ, «ειλικρινώς σας λέγω, ότι οφείλεται στον ακραίο επαγγελματισμό μας το γεγονός ότι ανεχτήκαμε να υποστούμε ένα μαρτύριο τις προάλλες στο γραφείο του διευθυντή του κυρίου πρωθυπουργού, ώστε να παραμείνουμε εκεί μέσα σχεδόν υβριζόμενοι και απειλούμενοι».
«Έχω πληροφορηθεί εγκύρως το τι συνέβη και τι ειπώθηκε εκεί μέσα» είπε ο αντιπρόεδρος, «όμως παρακαλώ πολύ να μας συγχωρέσετε, διότι γνωρίζετε ότι βρισκόμαστε όλοι κάτω από τρομερή πίεση και ακόμα πιο μεγάλη αγωνία για το τι μας επιφυλάσσει το αύριο».
«Είναι ακριβώς αυτή η τραγικά άσχημη οικονομική κατάσταση της χώρας σας που μας κάνει να βρισκόμαστε εδώ και να αγωνιζόμαστε μαζί σας, να δοθεί μια βιώσιμη λύση, την οποία λύση θα ήμασταν πρώτοι εμείς ευτυχείς αν θα ήταν δυνατόν να ήταν λιγότερο επώδυνη για τον γενναίο και φιλοπρόοδο λαό σας» είπε ο Τομ Σμιθ.
«Εν πάση περιπτώσει», είπε ο αντιπρόεδρος, «αυτές τις στιγμές, ο πρωθυπουργός επέλεξε, για να το πω απλά, να κάνει το παιχνίδι μόνος του. Όμως, είναι αναφαίρετο δικαίωμά του να ενεργεί όπως ο ίδιος κρίνει σκόπιμο και ορθό, και ιδίως όταν ό,τι κάνει, όπως ο ίδιος λέει, δεν είναι κάτι πέραν των προεκλογικών δεσμεύσεων του κόμματός μας και του κυβερνητικού μας προγράμματος. Κι εγώ έχω τις απόψεις μου, και ίσως όχι μόνο εγώ, όπως ενδεχομένως γνωρίζετε», (οι τρείς εκπρόσωποι έγνεψαν καταφατικά το κεφάλι τους), «απόψεις που να μην συμπίπτουν απολύτως με την ακολουθούμενη τακτική δράσης από πλευράς κυβέρνησης…»
«…του πρωθυπουργού εννοείτε», τον διέκοψε ο Τομ Σμιθ
«ε, ναι… βεβαίως ο πρωθυπουργός είναι ο επικεφαλής της κυβέρνησης…» συνέχισε ο αντιπρόεδρος
«…όμως με την πλειοψηφία των μελών της κυβέρνησης να είναι απόντα τούτες τις κρίσιμες ώρες» ξαναδιέκοψε τον αντιπρόεδρο ο Τομ Σμιθ
«…ναι, ναι… όπως το λέτε», είπε κομπιάζοντας ο αντιπρόεδρος και συνέχισε : «έλεγα λοιπόν… έλεγα…, α, ναι… έλεγα ότι όπως ενδεχομένως γνωρίζετε, υπάρχουν και άλλες απόψεις μέσα στη κυβέρνηση που να μην συμπίπτουν απολύτως με την ακολουθούμενη τακτική δράσης από πλευράς πρωθυπουργού, όμως συμπίπτουμε απολύτως, σας βεβαιώ, στο θέμα των τελικών στοχεύσεων αυτών των ενεργειών, και ως προς αυτό το θέμα, η κυβέρνηση είναι απολύτως αρραγής».
«Και απαιτείται αυτή η ενότητα», είπε ο Τομ Σμιθ, «όσο κι αν αυτό φαίνεται περίεργο να λέγεται από μας μιας και κάποιοι θεωρούν ότι εμείς εδώ σχεδιάζουμε ανώμαλες καταστάσεις, αλλά, πρώτα εμείς είμαστε που θέλουμε νόμο και τάξη, για να χρησιμοποιήσω τα λόγια που αισθάνομαι».
Ο αντιπρόεδρος χαμογέλασε, και είπε : «Κύριε Σμιθ, κύριε Σβάϊτσερ, κύριε Νιούμαν, στο μέλλον, νομίζω ότι όλες οι εκκρεμότητες και οι λεπτομέρειες της όποιας συνεργασίας μεταξύ της χώρας μου και των δανειστών που εκπροσωπείτε, θα ομαλοποιηθούν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο και προς την μια ή την άλλη κατεύθυνση. Το εκκρεμές, δεν μπορεί να μένει μετέωρο σε μια θέση».
«Βεβαίως» είπε ο Τομ Σμιθ, «γνωρίζετε καλύτερα από μένα, κύριε αντιπρόεδρε, ότι μπορείς να πας προς όποιο σημείο του ορίζοντα θέλεις ακολουθώντας τον όποιο δρόμο θέλεις, όμως, όλοι οι ορίζοντες και όλοι οι δρόμοι δεν αποτελούν τις σωστές διαδρομές για τον κάθε άνθρωπο, τη κάθε χώρα, και τη κάθε στιγμή».
«Σ’ αυτό έχετε μεγάλο δίκαιο κύριε Σμιθ», είπε ο αντιπρόεδρος, «και σαφώς δεν εννοώ ένα ταξίδι στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα».
«Γνωρίζω κύριε αντιπρόεδρε ότι δεν εννοούσατε ένα τέτοιο ταξίδι, αλλοίμονο, όμως, διερωτώμαι απλά, και πιστέψτε με διερωτώμαι με πολύ καλή θέληση και σε τελείως θεωρητικό, ακαδημαϊκό αν θέλετε επίπεδο, αν το ταξίδι που τούτη τη στιγμή σχεδιάζεται στο πρωθυπουργικό μέγαρο έχει σαφή προσανατολισμό».
«Να σας πω κύριε Σμιθ» απάντησε ο αντιπρόεδρος. «Μπορώ κι εγώ να συμφωνήσω μαζί σας, ότι φαίνεται πως το ταξίδι αυτό στερείται προορισμού. Παρόλα αυτά, σε ένα παίγνιο στρατηγικής, και νομίζω κύριε Σμιθ, αν έχω πληροφορηθεί σωστά, έχετε ειδικές σπουδές στη θεωρία των παιγνίων…»
«Δεν ήξερα ότι είστε τόσο ενημερωμένος για μένα κύριε αντιπρόεδρε, ναι, πράγματι, είναι ένας από τους τομείς εξειδίκευσής μου», απάντησε χαμογελώντας ο Σμιθ
«…είμαι αρκετά ενημερωμένος για όλους» είπε χαμογελώντας ο αντιπρόεδρος, και συνέχισε : «Όμως, κύριε Σμιθ, δεν θα πρέπει ένας άνθρωπος μάλιστα με ειδικές σπουδές σε θέματα στρατηγικής, να του διαφεύγει και η παράμετρος της μπλόφας ή της παραπλανητικής στρατηγικής, δηλαδή αλλού να δείχνετε ότι στοχεύετε και αλλού πραγματικά να βρίσκεται ο κύριος στόχος σας».
«Έχετε δίκαιο» είπε ο Σμιθ. «Είναι κάτι που βεβαίως δεν αγνοώ στην όποια ανάλυσή μου για τη κυβέρνησή σας, όμως, η μπλόφα σε ατομικό επίπεδο, αν δεν πιάσει, προξενεί μικρό κακό, διότι όσο σοβαρό και αν είναι, είναι ατομικό. Όμως όταν παίζεις με τις τύχες μιας χώρας, εκεί, δεν γνωρίζω ειλικρινά αν αυτό λέγεται σωφροσύνη ή διαφορετικά».
«Όπως και να έχει το πράγμα», είπε ο αντιπρόεδρος, «αυτό το μυστήριο σύντομα θα το ξεδιαλύνει ο χρόνος, και ο καθείς θα αμειφθεί ή θα τιμωρηθεί από τις ίδιες τις εξελίξεις, κατά πως του ταιριάζει, αν και φυσικά, η μπλόφα, ακόμα και σε κρατικές στρατηγικές, και αναφέρομαι σε μεγάλα ή πολύ μεγάλα κράτη, δεν είναι εντελώς άγνωστη».
«Ω, ναι!» είπε ο Σμιθ χαμογελώντας , «αυτό είναι απολύτως σωστό. Και εμείς, στο Διεθνές Ταμείο, είμαστε αρκετά ενήμεροι πάνω σ’ αυτό θέμα».
«Λοιπόν, κύριοι», είπε ο αντιπρόεδρος και σηκώθηκε όρθιος και μαζί μ’ αυτόν και οι τρείς επισκέπτες του, «νομίζω ότι επί του παρόντος τελειώσαμε. Η επίσκεψή σας είχε καθαρά ένα ιδιωτικό χαρακτήρα, και νομίζω πως ό,τι ήταν να πούμε το είπαμε».
«Κύριε αντιπρόεδρε», είπε ο Τομ Σμιθ, «η επίσκεψή μας είχε πράγματι ένα ιδιωτικό χαρακτήρα, ήταν ας πούμε μια επίσκεψη γνωριμίας σε ιδιωτικό επίπεδο με έναν κυβερνητικό παράγοντα που οι εξελίξεις των πραγμάτων μπορεί να έρθουν έτσι ώστε στο μέλλον, το κοντινό ή το πιο μακρινό, εμείς οι ίδιοι που σήμερα συνομιλούμε ιδιωτικά να συνομιλούμε επίσημα από άλλες θεσμικές θέσεις, ή και τις ίδιες ίσως αλλά με ανανεωμένους θεσμικούς ρόλους. Επιτρέψτε μου ακόμα να προσθέσω κύριε αντιπρόεδρε, ότι το να δεχθείτε να μας δείτε, είναι ένα τόλμημα τις μέρες και τις ώρες αυτές, κι εδώ βρίσκεται ο εξαιρετικά σημειολογικός χαρακτήρας της αποδοχής από μέρους σας του αιτήματός μας να συναντηθούμε μαζί σας. Διότι πράγματι επιβεβαιώνετε, με αυτή τη θαρραλέα σας ενέργεια να μας δεχθείτε, ότι δεν έχετε απλά ένα τυπικό ρόλο στη κυβέρνηση, μα για πολλούς, είστε η εγγύηση της ομαλότητας στη χώρα».
«Μαζί με τον πρωθυπουργό, μαζί με τον πρωθυπουργό…» είπε χαμογελώντας ο αντιπρόεδρος, που χαιρετούσε με χειραψία έναν – έναν τους τρείς εκπροσώπους των ξένων δανειστών καθώς έβγαιναν από τη πόρτα.