Όμηρος και Εθνική συνείδηση: "Ου πω ήλθον σχεδόν Αχαιίδος γης……".

«Δεν πάτησα μέχρι τώρα χώμα Ελληνικό= Αχαιίδα γη…..» (Οδυσσέας)
Κάποιοι… κάποτε «έφτιαχναν» την ΕΝΙΑΙΑ συνείδηση του….. Ελληνικού Πολυχώρου.
.
Με την σειρά όμως:
«ου πω σχεδόν-ήλθον Αχαιίδος γης, ουδέ πω αμής γης επέβην» (λ 166-167)

(Στίχοι που τους… προσπερνάμε, δυστυχώς, αναζητώντας το σχολικό επιφανειακό παραμυθάκι με τους λαιστρυγόνες, τους κύκλωπες και τους…. κακούς μνηστήρες)
.
(Μητέρα, ακόμη περιπλανιέμαι μακριά από την γη των Ελλήνων κι έχω να πατήσω το χώμα της πατρίδας μου Ιθάκης, από τότε που ακολούθησα τον Αγαμέμνονα στην Τροία).
.
Στο καταθλιπτικό περιβάλλον του ΑΔΗ, ο Οδυσσέας , ιδιοφυώς…. παροπλισμένος ήδη από την πολυσήμαντη μάγισσα-νύμφη Κίρκη, συνομιλεί (για τις ανάγκες της πλοκής της Οδύσσειας) με την νεκρή μητέρα του Αντίκλεια.
.
Άν λάβουμε υπόψη ότι ο Οδυσσέας «βλέπει» την «Αχαιίδα γη» με το βλέμμα και την ψυχολογία του ξενιτεμένου, που αποκαλύπτει μια αρχετυπική ιεράρχηση της ΝΟΣΤΑΛΓΙΑΣ του, διαπιστώνουμε ότι
ως ξενιτεμένος, νοσταλγεί ΠΡΩΤΑ την ΕΘΝΙΚΗ του «ΠΑΤΡΙΔΑ» (Αχαιίδα γαία) και μετά την γενέτειρα, την ιδιαίτερη πατρίδα (πατρίδα γαία). Είναι πολυσήμαντη κατά συνέπεια η κουβέντα αυτή του Ομηρικού Οδυσσέα.
Μια ακόμη ΜΑΡΤΥΡΙΑ κατ” ουσία του Ομήρου.
(Διαδίκτυο)
.
Μαρτυρία κοινής- ενιαίας Εθνικής συνείδησης. Ο Έλληνας Όμηρος, μέσω του… Επτανήσιου Οδυσσέα, παγιώνει την Ιστορική αλήθεια ότι η «Αχαιίς γαία» είχε μια ευρύτερη όχι τόσο και μόνο γεωγραφική, όσο συνειδησιακή σημασία.
.
Σε καμιά περίπτωση ο λόγος αυτός του Οδυσσέα, σ” αυτό το ιδιαίτερα φορτισμένο σημείο της Οδύσσειας, δεν μπορεί να σημαίνει, ούτε και σημαίνει, έναν πολύ συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο (λ.χ Κεντρική Ελλάδα ή τμήμα της Πελοποννήσου, σύμφωνα με τα… ΤΥΠΙΚΑ ΛΕΞΙΚΑ ή τις τυπικές αρχαιολογικές Έρευνες).
.
Ας δούμε λίγο μεταξύ των λέξεων:
Πόσο ιδιοφυώς ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΕΙ, ΣΥΝΘΕΤΕΙ ο Όμηρος την τρέχουσα οικονομία της πλοκής της Οδύσσειας, με οράματα και συνειδησιακές αλήθειες ενός
κοινού (!!!) ΓΕΝΕΘΛΙΟΥ Πολιτισμικού Υπόβαθρου, παιδί του οποίου είναι και ο ίδιος ο Ποιητής και ο κεντρικός χαρακτήρας του…!

.
Όντως, σύμφωνα με το ΣΧΕΔΙΟ του Ομηρικού έργου, ο Οδυσσέας από την Αντίκλεια, θα ζητήσει να μάθει τα του οίκου του: Πηνελόπη, περιουσία, γιος κλπ
Μιλώντας όμως ω ς Κ Ε Ν Τ Ρ Ι Κ Ο Σ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ της ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ, με την νεκρή (χθόνια) μητέρα του, δεν έχει κανένα λόγο, σ” αυτό το σημείο, να αναφερθεί σε συγκεκριμένους «τόπους». Φορτισμένος ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΑ (που σημαίνει με το αυθεντικό, σύμφωνα και με τον Ρουσό, βαθύτερο ΕΙΝΑΙ μας), γίνεται ΙΔΕΩΔΗΣ εκφραστής ενός Πολιτισμικού χώρου,
που ίσως δεν μπορούσε τότε, εύλογα (=βρισκόταν ακόμη εν εξελίξει) να προσδιοριστεί… επακριβώς, όμως, είχε από ΤΟΤΕ Όνομα- Ταυτότητα:
Το Όνομα αυτό που ο Όμηρος…. «ΑΝΕΘΕΣΕ» στον κοσμογυρισμένο κεντρικό Χαρακτήρα της Οδύσσειας να πει:
ΑΧΑΙΙΣ ΓΗ= Χώμα Ελληνικό, Ελληνική γη.
Αυτό φαίνεται καλύτερα, όταν την ίδια φράση λέει και στον νεκρό Αχιλλέα (λ 481-482). Στο σημείο εκείνο όπου κοινωνός της κοινής «Νοσταλγίας» γίνεται πλέον ένας…. Θεσσαλός ΣΥΜΠΑΤΡΙΩΤΗΣ του.
.
Όντως…. κάποιοι… κάποτε «έφτιαχναν» την ΕΝΙΑΙΑ συνείδηση του….. Ελληνικού Πολυχώρου.
.
Σημείωση: Και ολίγα σημασιολογικά- αισθητικά:
Αξιοπρόσεκτη η εννοιολογική διάκριση: «ουκ ήλθον σχεδόν Αχαιίδος γης» και «ουκ επέβην αμής γης»
(ήλθον σχεδόν= ήρθα κοντά= πλησίασα, έφτασα/ ενώ επέβην= πάτησα το χώμα)

Προκύπτουν:
Ο Οδυσσέας περιπλανιέται (μέχρι στιγμής- ραψ. λ) κάπου μακριά από την Ελλάδα, αναφέρεται σε οικείο μεν, αλλά ευρύ γεωγραφικό χώρο (λέει ουκ ήλθον σχεδόν= δεν… πλησίασα), και σαφώς εννοεί ότι η επώνυμη Αχαιίς γη είναι πολλών ανθρώπων κοινής καταγωγής, ένας εκ των οποίων είναι και ο Οδυσσέας.
Αντίθετα (προς το ουκ ήλθον-σχεδόν), λέει «ουκ επέβην»= δεν… πάτησα το χώμα, αμής γης= της δικής μου ιδιαίτερης πατρίδας-γενέτειρας.
Ο Όμηρος μ’ αυτόν τον δυνατό στίχο αιφνιδιάζοντάς μας με την…κωδικοποιημένη ανατροπή (δες και… καπνόν αποθρώσκοντα..), μας δείχνει πρώτα τον ΈΛΛΗΝΑ Οδυσσέα, νοσταλγό της “Αχαιίδας γης” και αμέσως μετά (!) τον… ΙΘΑΚΗΣΙΟ Οδυσσέα, νοσταλγό της “αμής γης” δηλαδή της γενέτειρας.
Και έτσι είναι έως σήμερα.
Στα μάτια και στην ψυχή του ξενιτεμένου:
Η “πατρίδα” είναι ευρύτερο και εν πολλοίς απροσδιόριστο, πλην ισχυρότατο σύνθετο συναίσθημα. Ιεραρχικά δεσπόζει.
Η γενέτειρα, η γενέθλια πόλη, χωριό κλπ, είναι βίωμα- άμεση μνήμη, άμεση συγκίνηση,
είναι “η μικρή μας γη”. (πώς μου ήρθε στο νου ο τίτλος ενός βιβλίου του…Μπρέζνιεφ).
.
Υ.Γ Η αισθαντικότητα του λόγου-γλώσσας, παραμένει πάντα το ασφαλέστερο τεκμήριο.
.
Έτσι όμως προκύπτει ένα άλλο θέμα, πολύ ενδιαφέρον, για ένα επόμενο σημείωμα (που ετοιμάζεται):
«Όταν η Αλεξανδρινή κοινή «εκπολίτισε»…. Έλληνες και «Βαρβάρους»
(Η φύση, η διαδραστική δύναμη και η ΑΞΙΑ της καθομιλούμενης (!) γλώσσας).
Υ.Γ 2 Σε κάθε περίπτωση ο Όμηρος δεν προσφέρεται για κατήχηση και ανούσιο βερμπαλισμό. Ρεαλιστής, Γήινος, απαιτεί μια τολμηρή πολυδιάστατη προσέγγιση.

ένα πρόχειρο παράδειγμα;
λ.χ για τον Όμηρο η ακριβής αριθμητική ηλικία των χαρακτήρωνθεωρείται… ευαίσθητο προσωπικό δεδομένο.
(γιατί όμως;)

Χρυσόστομος Τ.
chrisblog.gr