Ο ENTSO-e, ο Ευρωπαϊκός σύνδεσμος των λειτουργών των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, έβγαλε στις 10/7 σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου την έκθεση Ten-Year Network Development Plan 2014 (Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης Δικτύων 2014), με την οποία προτείνει συγκεκριμένα έργα ενίσχυσης των ηλεκτρικών διασυνδέσεων μεταξύ των Ευρωπαϊκών χωρών, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της διείσδυσης των ΑΠΕ κατά 60% μέχρι το 2030.
Πριν τρεις βδομάδες περίπου, στις 21/6, δημοσιεύσαμε την έκθεση της Eurelectric για τις επενδύσεις που χρειάζονται τα ηλεκτρικά δίκτυα της Ευρώπης μέχρι το 2020. Σύμφωνα με την έκθεση της Eurelectric, οι Ευρωπαίοι διαχειριστές δικτύων διανομής βρίσκονται αντιμέτωποι με απαιτήσεις σημαντικών επενδύσεων για τρεις κύριους λόγους: την ανάγκη ενσωμάτωσης των ΑΠΕ στο δίκτυο, την ανάγκη αντικατάστασης παλαιών στοιχείων των δικτύων και την ανάπτυξη των “έξυπνων” δικτύων. Ωστόσο οι διαχειριστές δικτύων …
δεν προχωρούν στις απαραίτητες επενδύσεις και η ανάλυση των κανονιστικών πλαισίων σε διάφορες Ευρωπαϊκές χώρες δείχνει ότι υπάρχουν λιγότερα επενδυτικά κίνητρα απ’ ό,τι το 2010.
Σύμφωνα λοιπόν με την έκθεση της Eurelectric, τα Ευρωπαϊκά ηλεκτρικά δίκτυα θα χρειαστούν επενδύσεις εξακοσίων δισεκατομμυρίων ευρώ μέχρι το 2020! Τα 2/3 αυτού του ποσού θα επενδυθούν σε δίκτυα διανομής, καθόσον τα αιολικά και τα Φ/Β έχουν αυξηθεί πάρα πολύ μεταξύ 2000 & 2012, όπως φαίνεται στο γράφημα και συνδέονται κυρίως στα δίκτυα διανομής. Η διατήρηση της ποιότητας εξυπηρέτησης των πελατών, σύμφωνα με το ισχύον σε κάθε χώρα κανονιστικό πλαίσιο, απαιτεί αντικατάσταση παγίων που κατασκευάστηκαν πριν αρκετές δεκαετίες. Τέλος, η ανάπτυξη “έξυπνων” δικτύων και “έξυπνων” μετρητών χρειάζονται τις ανάλογες επενδύσεις.
Πριν καλά-καλά προλάβουμε να συνέλθουμε από το σοκ των 600 δισεκατομμυρίων ευρώ, που μας ζητούν μέχρι το 2020, ξαναχτύπησε στις 10/7 ο ENTSO-e. 34 Ευρωπαϊκές χώρες συνεργάστηκαν με τον ENTSO-e, που κατέληξε σε 120 έργα “κοινού ενδιαφέροντος”. Αυτό το “κοινού ενδιαφέροντος”, σας θυμίζει μήπως κάτι; Από τα μέσα Ιανουαρίου σας έχουμε μιλήσει για τα έργα “ειδικού γερμανικού ενδιαφέροντος”, με τα οποία η Γερμανία θα εξάγει το αιολικό της πρόβλημα σε όλη την Ευρώπη. Περίπου 50.000 χιλιόμετρα νέων δικτύων υψηλής τάσης μέχρι το 2020 οραματίζεται ο ENTSO-e, περίπου 7.500 χιλιόμετρα είναι με αναβάθμιση ήδη υπαρχόντων δικτύων και περίπου 20.000 χιλιόμετρα είναι νέες υποθαλάσσιες διασυνδέσεις. Να δούμε βέβαια για πόσες χιλιάδες χιλιόμετρα θα καταφέρουν να πάρουν μέχρι το 2020 εγκρίσεις περιβαλλοντικών όρων, αφού τα δίκτυα αφορούν πυκνοκατοικημένες περιοχές, δεν θα στηθούν στις στέπες της Ασίας.
Όπως λοιπόν σας είχαμε πει τον Ιανουάριο, ο Γερμανός Κοινοτικός Επίτροπος Ενέργειας Έτινγκερ ξεκίνησε στα μέσα Οκτωβρίου 2013 να χρηματοδοτήσει έργα διασύνδεσης της Γερμανίας με τις γειτονικές της χώρες, εντάσσοντάς τα στα έργα προτεραιότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης: στην ουσία στοχεύει να φτιάξει δίκτυα για να εξάγει την τυχαία ενέργεια απ’ τα αιολικά και τη διακοπτόμενη απ’ τα Φ/Β, στην ουσία να εξάγει το πρόβλημα της διαχείρισης των δικτύων υψηλής τάσης, και να διασφαλίσει πρόσβαση στη σταθερή, αξιόπιστη και φθηνή ενέργεια απ’ τα κάρβουνα της Πολωνίας & της Τσεχίας, τα νερά των Άλπεων και της Σκανδιναβίας, τα πυρηνικά της κεντρικής Ευρώπης!
Το Spiegel μας προετοίμαζε το περασμένο φθινόπωρο ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις της ΕΕ, θα χρειαστούν 200 δισεκατομμύρια ευρώ να επενδυθούν στα δίκτυα για να επεκταθεί η Γερμανική πολιτική των ΑΠΕ στην υπόλοιπη Ευρώπη. Πόσα λεφτά υπολογίζει τώρα ο ENTSO-e ότι θα χρειαστούν για τα επιλεγμένα 120 έργα στα δίκτυα υψηλής τάσης; Ούτε λίγο ούτε πολύ 150 δισεκατομμύρια ευρώ, πάντα μέχρι το 2020. Τα 50 δισεκατομμύρια αφορούν υποθαλάσσια καλώδια DC (συνεχούς ρεύματος).
Ο ENTSO-e δίνει, ενόψει της διαβούλευσης, μια ποικιλία κειμένων, για κάθε ενδιαφερόμενο. Ρίξαμε μια ματιά στην περίληψη και στο τεύχος για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, που αφορά την Ελλάδα.
Το πρώτο που λέει η περίληψη είναι ότι το Δεκαετές Πρόγραμμα του ENTSO-e είναι το μοναδικό εργαλείο για επιλογή έργων ευρωπαϊκού “κοινού ενδιαφέροντος”, σύμφωνα με τον Κανονισμό (Regulation) (EU) 347/2013, που ισχύει από τον Απρίλιο 2013. Τίποτα δεν μένει στην τύχη, τα πάντα είναι ρυθμισμένα με Κανονισμούς, ώστε κανείς να μην μπορεί να ξεφύγει απ’ τις “γερμανικές ερπύστριες” των ΑΠΕ.
Η βάση για το Δεκαετές Πρόγραμμα είναι “τα 4 Οράματα” (Visions), που αποτελούν κατ’ ουσία διαφορετικές προβλέψεις/σενάρια για το ενεργειακό μείγμα στην πορεία μέχρι το 2050, με ενδιάμεσο σταθμό το 2030. Τα “Οράματα” διαφέρουν μόνο στο ρυθμό υλοποίησης και στο τελικό ποσοστό διείσδυσης των ΑΠΕ. Όλα τα σενάρια προβλέπουν διείσδυση των ΑΠΕ από 40% έως 60% της συνολικής ετήσιας ζήτησης. Η μεγάλη ειρωνεία (και κοροϊδία ταυτόχρονα) εδώ έγκειται στο ότι μιλούν για “βιώσιμη ανάπτυξη του ενεργειακού συστήματος με ενσωμάτωση των ΑΠΕ και φθηνή (affordable) ενέργεια για τους Ευρωπαίους πολίτες μέσω της ολοκλήρωσης της αγοράς“. Την ίδια στιγμή η πράσινη παράνοια έχει στείλει στη στρατόσφαιρα τις τιμές του ηλεκτρικού σε όσες Ευρωπαϊκές χώρες έκαναν το ολέθριο λάθος να ακολουθήσουν άκριτα τη Γερμανική πολιτική των ΑΠΕ, χωρίς να αναλύσουν τις δικές τους ιδιαιτερότητες.
Τα δυο απ’ τα τέσσερα “Οράματα” περιλαμβάνουν λιγνίτη, πυρηνικά και λιγότερο φυσικό αέριο. Τα άλλα δυο “Οράματα”, που προβλέπουν τις πολλές ΑΠΕ (“Green transition” & “Green revolution”), σχεδόν εξαφανίζουν το λιγνίτη, διατηρούν τα πυρηνικά και αυξάνουν πολύ τη συμμετοχή του φυσικού αερίου. Τι παθαίνει η Ελλάδα με ένα τέτοιο ενεργειακό μείγμα; Θα μας πει κάποιος απ’ τους “αρμόδιους“, σε τί ύψος θα φθάσουν οι τιμές του ηλεκτρικού για τους Έλληνες, αν σβήσουμε το λιγνίτη και βάλουμε ΑΠΕ και φυσικό αέριο;
Οι κρίσιμες περιοχές, που χρειάζονται ιδιαίτερα μεγάλη ενίσχυση των διασυνδέσεων με τον “κορμό” της Ευρώπης, είναι η Ιβηρική χερσόνησος, το σύστημα Βρετανίας-Ιρλανδίας, η Ιταλία και οι Βαλτικές δημοκρατίες. Ειδικά η διασύνδεση της Ισπανίας με τη Γαλλία πρέπει να αυξηθεί από 1GW το 2013 σε 10GW στο “Όραμα 4”. Η μεταφορική ικανότητα της διασύνδεσης των Βαλτικών δημοκρατικών πρέπει να τριπλασιαστεί σε όλα τα σενάρια, ενώ η παρούσα διασύνδεση Βρετανίας/Ιρλανδίας με την ηπειρωτική Ευρώπη (3GW) χρειάζεται πάνω από τριπλασιασμό στα “Οράματα” 3 & 4 με τις πολλές ΑΠΕ.
Τα σενάρια 3 & 4 προβλέπουν πολύ μεγάλες και ευμετάβλητες διασυνοριακές ροές ενέργειας σε μεγάλες αποστάσεις. Κάποιες χώρες θα εξάγουν και κάποιες άλλες θα εισάγουν. Ποιος κερδίζει; Ποιος πληρώνει; Χρειάζεται μήπως να μαντέψουμε για ποιο λόγο γίνονται όλα αυτά;
Δείτε στο χάρτη με τα χρώματα: κόκκινο σημαίνει “σύστημα ανεπαρκές σε όλα τα σενάρια”, πορτοκαλί σημαίνει “σύστημα επαρκές σε κάποια σενάρια” και πράσινο σημαίνει “σύστημα επαρκές σε όλα τα σενάρια”. Προσέξτε την Ελβετία, στο κέντρο της Ευρώπης, που δεν είναι μέλος της ΕΕ. Τι το ιδιαίτερο έχει; Έχει και πυρηνικά και υδροηλεκτρικά, πολύτιμα για όσους βάζουν ΑΠΕ. Δείτε στο χάρτη τη Δανία, για τις διασυνδέσεις της οποίας σας είχαμε ειδικό αφιέρωμα στις αρχές Μαΐου. Έχει ήδη μεγάλες διασυνδέσεις, αλλά χρειάζεται περισσότερες, για να αυξηθεί ακόμα περισσότερο η ροή με Νορβηγία & Σουηδία, που έχουν τα πολλά υδροηλεκτρικά.
Εκείνο βέβαια που δεν είδαμε πουθενά να σχολιάζεται στην περίληψη, είναι μια μικρή λεπτομέρεια, καλά κρυμμένη μέσα στο διάγραμμα των σεναρίων: το σενάριο 1 προβλέπει συνολική ζήτηση, περιλαμβανομένης και της άντλησης, 3610TWh, το σενάριο 2 προβλέπει 3712TWh, το σενάριο 3 προβλέπει 4167TWh και το σενάριο 4 προβλέπει 4327TWh. Η διαφορά ανάμεσα στο σενάριο 1 (διείσδυση ΑΠΕ 40%) και στο σενάριο 4 (διείσδυση ΑΠΕ 60%) είναι 717TWh, όσο περίπου η ζήτηση στη Γερμανία τη Δανία και την Ελλάδα μαζί. Τι το μαγικό γίνεται στο σενάριο 4; Αυξήθηκε ξαφνικά ο πληθυσμός της Ευρώπης κατά 100 εκατομμύρια κατοίκους κι αυξάνεται τόσο πολύ η ζήτηση ενέργειας; Όχι, δεν αυξάνεται ο πληθυσμός, αλλά αυξάνεται η χρήση της ηλεκτρικής ενέργειας για θέρμανση των σπιτιών και στις μεταφορές. Πώς θα γίνει αυτό πρακτικά εφαρμόσιμο; Τα σπίτια και η φόρτιση ηλεκτρικών αυτοκινήτων έχουν ανάγκες κυρίως το βράδυ, που ηλιακή ενέργεια δεν υπάρχει. Θα γίνεται με τα αιολικά; Και πόσο κοστίζει τελικά αυτό στους πολίτες της Ευρώπης; Αιολικά+δίκτυα υψηλής τάσης+άντληση+απώλειες από τη μεταφορά σε μεγάλες αποστάσεις;
Επιπρόσθετα, όταν μας μιλούν για “υπερθέρμανση” του πλανήτη, “φαινόμενο του θερμοκηπίου” και “κλιματική αλλαγή”, είναι ποτέ δυνατόν να αυξάνουν τόσο πολύ την προσφορά ενέργειας στον πλανήτη; Θυμηθείτε την κλασσική άσκηση της φυσικής: “αν σε ένα ερμητικά κλειστό δωμάτιο βάλουμε να δουλεύει ένα ψυγείο με την πόρτα ανοιχτή, το δωμάτιο θα ζεσταθεί ή θα ψυχθεί;” Όπου “δωμάτιο” βάλτε τον πλανήτη και όπου “ψυγείο” βάλτε το ηλεκτρικό σύστημα. Τι νομίζετε ότι θα συμβεί; Στο όνομα της “σωτηρίας του πλανήτη”;
Και θα δουλεύει στο φουλ η Γερμανική βιομηχανία, θα εξάγει ανεμογεννήτριες, ειδικά καλώδια και υποσταθμούς, θα εξάγει και την αιολική και ηλιακή ενέργεια και θα πληρώνει όλη η Ευρώπη. Πώς την είπαμε μια τέτοια Ευρώπη; Γερμανική είπατε; Τι τα θέλουν τα Ράιχ όταν ελέγχουν τις οικονομίες; Αυτό που δεν κατάφεραν το 1914 και το 1939, το καταφέρνουν τώρα: έχουν όλη την Ευρώπη να χορεύει στο δικό τους ρυθμό …
Τα υπόλοιπα, που αφορούν τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, στην αυριανή ανάρτηση.
Τα λινκς τεκμηρίωσης βρίσκονται στο http://greeklignite.blogspot.gr/2014/07/entso-e-150-2020.html και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite!