Μερκούριος Μπούας. Ο ηγέτης των Στρατιωτών

του Παντελή Καρύκα
Ο Μερκούριος Μπούας υπήρξε μια μεγάλη μορφή του Ελληνισμού στην περίοδο της Αναγέννησης. Ήταν ο ηγέτης των Ελλήνων ελαφρών ιππέων, γνωστών ως «Στρατιωτών», οι οποίοι πολέμησαν και δοξάστηκαν στα ιταλικά πεδία μαχών, κατά τη διάρκεια των Ιταλικών Πολέμων. Η οικογένεια των Μπούα αναφέρεται για πρώτη φορά στις πηγές τον 14ο αιώνα. Είχε συγγενικούς δεσμούς αίματος με τους Αριανίτες, τον περίφημο βυζαντινό οίκο που έδωσε μεγάλες μορφές στην Αυτοκρατορία, όπως τον Δαβίδ Αριανίτη, στρατηγό του αυτοκράτορα Βασίλειο Β’ Βουλγαροκτόνου, ή τον Κωνσταντίνο Αριανίτη, στρατηγό του αυτοκράτορα Μιχαήλ Θ’, τον Γεώργιο Αριανίτη, πενθερού του Γεώργιου Καστριώτη –του Σκεντέρμπεη.
Οι Μπούες ήταν Αρβανίτες. Οι Αρβανίτες πρωτοαναφέρονται στις Βυζαντινές πηγές από τον Βυζαντινό ιστορικό Μιχαήλ Ατταλειάτη (11ος αι.) και αργότερα – ως Αρβανίτες από το Άρβανον – στην «Αλεξιάδα» της Άννας Κομνηνής, πάλι τον 11ο αιώνα. Ο Μιχαήλ Ατταλειάτης ξεχώριζε σαφώς τους Αλβανούς από τους Αρβανίτες –τους κατοίκους της περιοχής του Άρβανου, κοντά στην αρχαία ελληνική πόλη του Δυρραχίου.
Η ετυμολογία του όρου Αρβανίτης, προέρχεται από τη ρίζα Αρβανίτ, σύμφωνα με το Μεγάλο Ετυμολογικό Λεξικό του Ιωάννη Σπ. Κουλάκη (εκδόσεις Μαλιάρης-Παιδεία). Σύμφωνα δε με τον Γεώργιο Μπαμπινιώτη η λέξη προέρχεται από το τοπωνύμιο Άρβανα. Οι γλωσσολόγοι υποστηρίζουν ότι εντελώς λανθασμένα ο όρος Αλβανός ταυτίστηκε με τον όρο Αρβανίτης, καθώς οι δύο λέξεις έχουν εντελώς διαφορετική ετυμολογική προέλευση. Τα Άρβανα είναι όρη που εκτείνονται δυτικά της λίμνης Αχρίδας, σχηματίζοντας την ομώνυμη οροσειρά, στα γεωγραφικά όρια της σημερινής Αλβανίας με την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.
Συμπερασματικά, ότι οι Αρβανίτες ήταν οι κάτοικοι της περιοχής από το ελληνικό, από αιώνων, Δυρράχιο και νοτίως αυτού, τους οποίους, μπορούμε να τους ταυτίσουμε ως ελληνικό βορειοηπειρωτικό φύλλο. Οι ίδιοι πάντως έτσι αυτοχαρακτηρίζονταν, θεωρώντας εαυτούς, ως Έλληνες, με την ελληνική τους καταγωγή να χάνεται, κυριολεκτικά, στα βάθη της ιστορίας.
Ο ίδιος ο Μερκούριος Μπούας, εμφανίζεται από τον βιογράφο, τον Ζακυνθινό Τζανέ (Ιωάννη) Κορωναίο, να υπερηφανεύεται για την καταγωγή του από την γενιά του βασιλιά Πύρρου της Ηπείρου. Ο Μερκούριος Μπούας πρέπει να γεννήθηκε περί το 1467. Αυτό εικάζεται από ορισμένες πηγές που αναφέρουν ότι κατά την αποχώρησή του από την Πελοπόννησο ήταν 14 ετών. Γεννήθηκε στο Ναύπλιο και, όπως όλοι οι μέλλοντες Στρατιώτες, έλαβε το όνομα ενός στρατιωτικού αγίου. Ήταν κοινή και παλαιά παράδοση οι Στρατιώτες να βαπτίζονται με ονόματα στρατιωτικών αγίων.
Ο Μερκούριος ανέλαβε για πρώτη φορά ανεξάρτητη διοίκηση στην περίφημη μάχη του Φόρνοβο, το 1495. Εκεί διακρίθηκε ιδιαίτερα, έχοντας προσπαθήσει να σκοτώσει και αυτόν τον ίδιο Γάλλο βασιλιά, σύμφωνα με μαρτυρία του Βενετού Σανούτο, συλλαμβάνοντας αιχμάλωτο τον Γάλλο δούκα ντε Μπουρμπόν. Αργότερα διακρίθηκε και στην πολιορκία των Γάλλων στη Νοβάρα, όπου με μόνο τους Στρατιώτες του, κατάφερε να εξαναγκάσει την ισχυρή γαλλική φρουρά σε συνθηκολόγηση.
Ο Μερκούριος συνέχισε να μάχεται κατά τη διάρκεια των Ιταλικών Πολέμων, μέχρι και το 1519. Ενδεχομένως να συνέχισε τη δράση του. Ωστόσο η διήγηση του βιογράφου του τελειώνει το έτος αυτό. Ο Γερμανός ιστορικός Καρλ Κουντς, κατόπιν ερευνών του στα βενετικά αρχεία, αναφέρει ότι ο Μερκούριος παρέμεινε στην υπηρεσία της «Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας» από το 1519 έως το 1527, τουλάχιστον. Ο ακριβής χρόνος του θανάτου του δεν είναι γνωστός.
Ο Κουντς αναφέρει ότι ο Μερκούριος πέθανε μεταξύ του 1527 και του 1562. Η τελευταία χρονολογία δεν είναι πιθανή, πάντως, καθώς θα ήταν μάλλον παράδοξο, εκείνην την εποχή, να προσεγγίσει κανείς την ηλικία των 100 ετών.
Σύμφωνα με μια άλλη, ελεγχόμενη, πληροφορία, ο Μερκούριος πολέμησε και στην καταληκτική μάχη των Ιταλικών Πολέμων, σε αυτή της Κερεσόλ ντ’ Άλμπα, το 1543. Και αυτό φαίνεται απίθανο, αφού ο Μερκούριος, αν ζούσε, θα πλησίαζε τότε τα 70-75 έτη.
Αυτό που είναι πάντως γνωστό είναι ότι ετάφη στο Τρεβίζο. Το εκεί ταφικό του μνημείο που διασώζεται, ολοκληρώθηκε το 1562 – μάλλον δε για αυτό συγχέεται η χρονολογία του θανάτου του με την χρονολογία ολοκλήρωσης του ταφικού μνημείου, το οποίο ωστόσο κατασκευάστηκε, πιθανότατα από τους γιούς του. Στο γραμμένο στα Λατινικά ταφικό επίγραμμα ο Μερκούριος αναφέρεται ως «κόμης και πρίγκιπας της Πελοποννήσου και της Ηπείρου, διοικητής των ιππέων». Ακολουθεί ένας μακρύς κατάλογος των εχθρών που πολέμησε και νίκησε, ο σπουδαίος αυτός Έλληνας πολέμαρχος της Αναγέννησης.
hellasforce.com