του Μιχάλη Ψύλου
«Η Γαλλία εξεγείρεται ενάντια στη γερμανική λιτότητα» γράφει το αμερικανικό περιοδικό Fortune. «Να τελειώνουμε με το Γερμανικό μοντέλο…Αντιγράφοντας το γερμανικό μοντέλο η Ευρώπη βυθίζεται» σημειώνει η γαλλική La Tribune και προσθέτει : «Εξι χρόνια μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης του 2008, η Ευρώπη έχει αποτύχει να δώσει απαντήσεις Αυτό είναι το αποτέλεσμα της πολιτικής του «μοναχικού ιππότη» που ακολουθεί η Γερμανία .Τα υπόλοιπα μέλη των χωρών της ευρωζώνης βυθίζονται, ακολουθώντας το ανυπέρβλητο “γερμανικό μοντέλο”, το οποίο θεωρείται ως το άλφα και το ωμέγα της οικονομικής πολιτικής. Οι Γερμανοί διαισθάνονται πλέον ότι μπορούν να δρέψουν τους καρπούς των προηγούμενων προσπαθειών τους, αντιτίθενται σε όλες τις πρωτοβουλίες για την τόνωση της ζήτησης στην ΕΕ. Η εμμονή στο γερμανικό μοντέλο διαλύει το μέλλον της Ευρώπης. Οδηγεί στην οικονομική ύφεση και την καταστροφή της δημοκρατίας στην Ευρώπη”.
Βρίθει τις τελευταίες ημέρες ο γαλλικός Τύπος από άρθρα και αναλύσεις κατά της πολιτικής που έχει επιβάλει η Γερμανία στη Γαλλία ,αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη.Το αντιγερμανικό κλίμα Αγκλα τροφοδότησε η παταγώδης αποτυχία της επίσκεψης του πρωθυπουργού Μανουέλ Βαλς στη Γερμανία . Η καγκελάριος Μέρκελ όχι μόνο δεν έδωσε τίποτα στον Βαλς,αλλά και άφησε να αιωρείται ότι θα επιβληθούν κυρώσεις στη Γαλλία για την απόφασή της να παραβιάσει για το 2015 και το 2016 το πρόγραμμα λιτότητας.
Σιγά φυσικά μην επιστρέψει η Γαλλία σε καθεστώς λιτότητας το 2017 που θα είναι έτος προεδρικών εκλογών. Η κίνηση «ανυπακοής» της γαλλικής κυβέρνησης ήταν φυσικά το λιγότερο που θα μπορούσε να κάνει το Παρίσι έναντι του Βερολίνου. Όταν η δημοτικότητα του γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ υποχωρεί κοντά σε μονοψήφια νούμερα , όταν η γαλλική δεξιά αποσπά τον έλεγχο της Γερουσίας και το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λε Πέν να κερδίζει για πρώτη φορά δύο έδρες στη Γερουσία έχοντας κάνει σημαία την έξοδο από το ευρώ ,η αποκαλούμενη σοσιαλιστική κυβέρνηση της Γαλλίας ήταν αναγκαίο να χαλαρώσει τη μέγγενη της λιτότητας, μήπως και ανακτήσει την πρωτοβουλία κινήσεων.
“Βρυχάται” η καγκελαρία
” Αστραψε και βρόντηξε” το Βερολίνο στο άκουσμα των νέων από το Παρίσι. Η λιτότητα δεν πρόκειται να σταματήσει, είπε κυνικά η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ ,μιλώντας σε εκδήλωση στο Αννόβερο για την Ημέρα της Γερμανικής επανένωσης. «Ξέρω ότι ακούγεται κάπως μονότονο όταν απαιτώ αυτό ξανά και ξανά» είπε χαρακτηριστικά η Μέρκελ και πρόσθεσε μέσα σε χειροκροτήματα: «”Εμείς στην Ευρώπη πρέπει να συμμορφωνόμαστε με τις αρχές και τις συνθήκες που έχουμε οι ίδιοι διαμορφώσει, συμπεριλαμβανομένου του συμφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης που διέπει την Ευρωπαϊκή Ένωση».
Η σοσιαλδημοκρατική Die Zeit ήταν επίσης επικριτική για το Παρίσι:«Η γαλλική κυβέρνηση απορρίπτει τη λιτότητα ,παρά το γεγονός ότι τα ελλείμματα είναι μεγάλα. Η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης κάνει περισσότερα από όσα στην πραγματικότητα επιτρέπεται» γράφει η γερμανική εφημερίδα
Ο Γάλλος δημοσιογράφος Ζαν Μαρκ Σιλβέστρ λέει ότι «ποτέ τα τελευταία χρόνια η Γαλλία δεν είχε δεχθεί τόσο βίαιες επιθέσεις από τον Γερμανικό Τύπο,όσο την περασμένη εβδομάδα. «Η Frankfurter Allgemeine Zeitung, η Die Welt ,ακόμη και η μετριοπαθής Wirtschaftsblatt σχεδόν με μία φωνή έγραφαν ότι η γαλλική κατάσταση γίνεται επικίνδυνη για το σύνολο της ζώνης του ευρώ, η γαλλική κυβέρνηση λέει και πάλι …ιστορίες και παίζει με την …υπομονή της κ.Μέρκελ»
Με το Βερολίνο να «γιορτάζει» για πρώτη φορά από το 1969 έναν «ισοσκελισμένο προϋπολογισμό» για τον επόμενο χρόνο, δεν μπορεί η γερμανική υπερδύναμη να ανεχτεί παρεκκλίσεις από τις υπόλοιπες χώρες υπηκόους στην ΕΕ. Κυρίως από τη Γαλλία ,που λόγω του ρόλου της μπορεί να δώσει και το «κακό παράδειγμα» στις υπόλοιπες χώρες μέλη. Η Γερμανία αρνείται να δεχτεί την παραμικρή δημοσιονομική παρέκκλιση,τη στιγμή που η Γαλλία έχει υποβαθμιστεί σε δύναμη δεύτερης κατηγορίας σε σχέση με τη Γερμανία και ο διαβόητος γαλλογερμανικός άξονας δεν υφίσταται πια . Η γερμανική εφημερίδα Taghesschau δεν διστάζει να υπενθυμίζει σε κύριο άρθρο της στη Γαλλία ότι «δεν είναι ίσης ισχύος γείτονας» με τη Γερμανία.
.Εχει παρέλθει άλλωστε οριστικά η μεταπολεμική περίοδος της αναγκαστικής εξάρτησης της Γερμανίας από τη Γαλλία ,προκειμένου να εξιλεωθεί η Γερμανία στα μάτια της ευρωπαικής κοινής γνώμης για τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους .
Για το λόγο αυτό άλλωστε εδώ και 70 χρόνια η Γερμανία είχε αποδεχτεί αναγκαστικά τον παρασιτισμό της γαλλικής οικονομικής ελίτ : Για να εξασφαλίσει την ανοχή της ,αν όχι τη συγκατάβασή της στην επέκταση της γερμανικής επιρροής στην υπόλοιπη Ευρώπη .Τώρα πλέον το πανίσχυρο Βερολίνο δεν χρειάζεται το γαλλικό παράσιτο…
Η εξέγερση της γαλλικής διανόησης
Μπορεί η γαλλική οικονομική ελίτ να συνεχίζει να παρασιτεί ,επιβιώνοντας χάρη στις γερμανικές οικονομικές «ενέσεις»,δεν ισχύει όμως το ίδιο με τη γαλλική διανόηση. Η Γερμανική αλαζονεία έχει εξοργίσει τη συντριπτική πλειοψηφία των Γάλλων διανοουμένων ,που έχουν περάσει στο αντιγερμανικό στρατόπεδο και διαπαιδαγωγούν αντι-γερμανικά τον γαλλικό λαό,όπως δείχνουν πλέον οι αναλύσεις ,η αρθρογραφία, αλλά και τα βιβλία που κυκλοφορούν το τελευταίο διάστημα. Στη Γαλλία άλλωστε , η διανόηση έπαιζε ανέκαθεν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο, καθώς η ιστορία έχει δείξει πως επηρεάζει πολύ περισσότερο την κοινή γνώμη σε σχέση με άλλες χώρες. Γενικά έχει σοκάρει τους Γάλλους το γεγονός ότι οι Γερμανοί τους αντιμετωπίζουν ως τον τελευταίο τροχό της αμάξης, όπως φαίνεται από τα δημοσιεύματα του γερμανικού τύπου που αποπνέουν περιφρόνηση για τη Γαλλία .
Ο φανατικός φιλο-ευρωπαίος δημοσιογράφος Ερίκ Λε Μπουσέρ ,διευθυντής του γαλλικού ηλεκτρονικού περιοδικού Slate παρομοιάζει τη γερμανική ηγεσία της ΕΕ με τους …Τζιχαντιστές. Γράφει χαρακτηριστικά: “Υπάρχει μία οργάνωση του Ισλαμικού Κράτους που θέλει να καταστρέψει τον δημοκρατικό, κοσμικό και άπιστο ευρωπαϊκό πολιτισμό: Πρόκειται για τους ίδιους τους Ευρωπαίους ηγέτες που επέτρεψαν να εδραιωθεί η στασιμότητα και η μαζική ανεργία” . Ο Λε Μπουσέρ δεν διστάζει να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: “ Η εξάντληση και η απογοήτευση των Ευρωπαίων πολιτών οδηγούν στον εθνικισμό, στην εξαφάνιση της ιδέας της ευρωπαϊκής κοινότητας”.
Ο Αμερικανός νομπελίστας οικονομολόγος Τζότζεφ Στίγκλιτς επισημαίνει ότι «η Γαλλία ψήφισε πριν τρία χρόνια για αλλαγή πορείας . Αντί για αυτό , η αποκαλούμενη σοσιαλιστική κυβέρνηση χορηγεί στους ψηφοφόροι μια ενισχυμένη δόση φιλο-επιχειρηματικής λιτότητας.. Η αποκαλούμενη σοσιαλιστική κυβέρνηση της Γαλλίας μειώνει τη φορολογία των επιχειρήσεων και τις δημόσιες δαπάνες- μια συνταγή σχεδόν εγγυημένη για την αποδυνάμωση της οικονομίας-μόνο για να κερδίζει επαίνους από τη Γερμανία. Η ελπίδα είναι ότι η μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων θα τονώσει τις επενδύσεις. Αυτό είναι σκέτη ανοησία»
Κύκνειο άσμα της “μερκελικής” οικονομίας;
Οι Γάλλοι προσπαθούν βέβαια να ξεγελάσουν τους εαυτούς τους αναδεικνύοντας στην καθημερινή αρθρογραφία σημεία που δείχνουν την «αδυναμία» της Γερμανίας . Δεν μπορούν άλλωστε να ξεφύγουν από τη λογική του Grand Nation -του Μεγάλου Εθνους-της εποχής του Ναπολέοντα και της γαλλικής αυτοκρατορίας. Δεν μπορούν να συμβιβαστούν με την ιδέα ότι η Γαλλία έχει υποβαθμιστεί σε δύναμη δεύτερης κατηγορίας .
Η γαλλική εφημερίδα Voix du Nord σε άρθρο της με τίτλο «Το κύκνειο άσμα της γερμανικής οικονομίας» προσπαθεί μάλιστα να δείξει ότι η γερμανική οικονομία πνέει τα …λοίσθια. Επικαλείται το νέο βιβλίο του Γερμανού οικονομολόγου και προέδρου του ινστιτούτου DIW, Μάρτσελ Φράτσερ με τίτλο «Η Γερμανική Ψευδαίσθηση» ” (“Die Deutschland Illusion»).Ο Φράτσερ υποστηρίζει ότι η Γερμανία είναι “σε παρακμή” και “ζει με τις δάφνες του παρελθόντος».Οι επενδύσεις ,για παράδειγμα ,μειώθηκαν από το 23% του ΑΕΠ στις αρχές της δεκαετίας του 90, στο 17% σήμερα. Πολύ χαμηλότερα από το μέσο όρο του 20% που είναι στις αναπτυγμένες βιομηχανικές χώρες.Ο Φράτσερ προειδοποιεί την γερμανική ελίτ ότι «η πτώση της γερμανικής οικονομίας θα επιταχυνθεί εάν δεν αλλάξει ριζικά η τρέχουσα πολιτική”.
Στο ίδιο πνεύμα , ο οικονομολόγος της Die Welt, Ολαφ Γκέρσεμαν στο βιβλίο του με τίτλο “Η Γερμανική φούσκα” (“Die Blase Deutschland») που κυκλοφόρησε πριν λίγες ημέρες ,βλέπει επίσης μαύρο το μέλλον της Γερμανιας . «Είμαστε μπροστά στο «κύκνειο οικονομικό άσμα ενός μεγάλου έθνους», προειδοποιεί ο Γκέρσεμαν τονίζοντας ότι «η Γερμανία είναι σε καλό δρόμο για να γίνει ο ασθενής της Ευρώπης …Η Γερμανία έχει ανακηρυχθεί σε παγκόσμιο μοντέλο (…), αλλά η περηφάνια προηγείται της πτώσης. “Ο γερμανός οικονομολόγος θεωρεί ότι μία βόμβα που απειλεί επίσης τη χώρα του είναι η δημογραφική κατάρρευση. Το 2050, η Γερμανία (όπου λιγότερα από 700.000 παιδιά γεννιούνται κάθε χρόνο, δύο φορές λιγότερα από τα μέσα της δεκαετίας του 1960) θα είναι πληθυσμιακά μόλις η τρίτη χώρα στην Δυτική Ευρώπη, πίσω από τη Βρετανία και τη Γαλλία .Για να καθυστερήσει λίγο “μείωση του πληθυσμού” θα πρέπει η Γερμανία να δέχεται ετησίως από 400.000 έως 500.000 μετανάστες, μια προοπτική “μη ρεαλιστική” μακροπρόθεσμα, λένε οι εμπειρογνώμονες.
Για να αντιμετωπίσει τον Γερμανικό γίγαντα , το Παρίσι καταβάλει μια προσπάθεια προσέγγισης με τον κεντροαριστερό Ιταλό πρωθυπουργό Ματέο Ρεντσι .Σύμφωνα με την Die Welt «Ιταλία και τη Γαλλία σχεδιάζουν να προχωρήσουν σε μια πορεία δημοσιονομικής σύγκρουσης με την ομοσπονδιακή Γερμανική κυβέρνηση». Παρά το γεγονός όμως ότι Γαλλία και Ιταλία αποτελούν τη δεύτερη και την τέταρτη οικονομία της ΕΕ, αντίστοιχα, δεν μπορούν να συναγωνιστούν τη Γερμανία,που με όπλο το ευρώ κυριαρχεί στην Ευρωζώνη και στην ΕΕ. Το μόνο που ίσως καταφέρουν προς το παρόν Παρίσι και Ρώμη είναι να συμπήξουν ένα μέτωπο των ηττημένων στο πλαίσιο της ευρωζώνης . Ο Στίγκλιτς λέει ότι «όλα τα δεινά στην Ευρώπη προκάλεσε η επινόηση του ευρώ. Αν και η απόδειξη ότι η λιτότητα δεν λειτουργεί συνεχίζει να αυξάνεται, η Γερμανία και οι άλλοι ιέρακες της αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας την έχουν … διπλασιάσει , τζογάροντας με το μέλλον της Ευρώπης»
Η αντίσταση πάντως ,πολλών Γάλλων ,αλλά και Ιταλών διανοουμένων τόσο της αριστεράς όσο και της δεξιάς στη γερμανική πολιτική, διαπαιδαγωγεί τους λαούς των δυο χωρών στα αντιγερμανικά αισθήματα, γεγονός που δημιουργεί μια ισχυρή δυναμική για το μέλλον.
Η μετάλλαξη του Εθνικού Μετώπου της Μαρίν Λε Πεν
Μέχρι στιγμής σε πολιτικό επίπεδο, το αντιγερμανικό κλίμα εκφράζεται στη Γαλλία μόνο από τη Μαρίν Λε Πέν. Και αυτό ακριβώς , μαζί με το σύνθημα έξω από το ευρώ , έδωσε στο ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο την πρωτιά στις ευρωεκλογές .Σύμφωνα με δημοσκόπηση της εταιρίας Odoxa για την εφημερίδα Le Parisien, για πρώτη φορά η Μαρίν Λε Πέν έχει τη θετική γνώμη του 43% των Γάλλων .
Οι έρευνες δείχνουν ότι σταδιακά το Εθνικό Μέτωπο μεταλλάσσεται σε κύριο πολιτικό εκφραστή εκείνου του τμήματος της γαλλικής αστικής τάξης , το οποίο καταστρέφεται από την πολιτική της Γερμανίας .Όπως γράφει στην Le Monde o γάλλος κοινωνιολόγος του ινστιτούτου CNRS, Ζιλ Ιβαλντί , ηMαρίν Λε Πεν μπορεί ακόμη να μην θεωρείται «κυβερνητικό κόμμα» ,αλλά πλαισιώνεται σήμερα από μια νέα γενιά στελεχών , που έχουν προχωρήσει «σε ουσιαστική προγραμματική επανεξέταση, σε ρήξη με τις νεοφιλελεύθερες απόψεις της περιόδου 1984-1988. Συμφωνούν με τον εθνικό προστατευτισμό ,είναι αντίθετοι με την παγκοσμιοποίηση και προωθούν μια νέα οικονομική ατζέντα με επίκεντρο τον κοινωνικό παρεμβατισμό και τον αναδιανεμητικό λαϊκισμό»
Στο πλαίσιο αυτό η Μαρίν Λε Πεν εμφανίζεται να υποστηρίζει την εθνική στρατηγική,την εθνικοποίηση της άμυνας, την προοδευτική φορολόγηση, τον έλεγχο των τιμών ,τη μείωση της τιμής της ενέργειας,την αύξηση μισθών και συντάξεων και την άρνηση της λιτότητας. Ο Ιβαλντί λέει μάλιστα ότι «το πρόγραμμα του 2012 δείχνει μια μετάλλαξη της πολιτικής του Εθνικού Μετώπου ,που φραστικά τουλάχιστον το φέρνει μεταξύ των αριστερών,λαϊκίστικων ,ριζοσπαστικών κινημάτων στη Δυτική Ευρώπη».
Τι μπορεί να ελπίζει η Μαρίν Λε Πέν από αυτή τη μετάλλαξη;Σήμερα είναι το μόνο κόμμα στη Γαλλία που τάσσεται υπέρ της εξόδου από το ευρώ. Με αυτό το σύνθημα κερδίζει συνεχώς στήριξη στους φορείς των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, αλλά και στα κατεστραμμένα κοινωνικά στρώματα ή αυτά που αγωνιούν για την τύχη τους και αναζητούν πολιτική στέγη σε κόμματα που αντιτίθενται ευθέως στην πολιτική της Ευρωπαικής Ενωσης , ακόμη και στην ίδια της την ύπαρξη! Κάθε είδους κοινωνικά στρώματα δηλαδή που έχουν πέσει θύματα της πολιτικής της ΕΕ αναζητούν οικονομική και κοινωνική προστασία στο πλαίσιο του εθνικού τους κράτους
Επίκαιρα (τεύχος 258 9/10/2014)