ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ και…. βαρβαρότητα

Ευριπίδης: Κριτήριο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ οι “μικρες στιγμές” της καθημερινότητάς μας
και ΟΧΙ οι…. “ΜΕΓΑΛΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ” της ανθρωπότητας.
Γι’ αυτό, “Πολιτισμός και Βαρβαρότητα” πάνε χέρι-χέρι.
Έβλεπα πριν από λίγο ΣΗΜΕΡΑ, τα ξεθαμμένα μισοσαπισμένα πτώματα
σε κάποιο νεκροταφείο. Ποιος…. Πολιτισμός;;; Ποια…. ΤΑΦΙΚΑ έθιμα;
Την ίδια στιγμή ΑΝΑΣΚΑΠΤΕΤΑΙ με θρησκευτική ΕΥΛΑΒΕΙΑ (και ΠΟΛΥ-ΠΟΛΥ σωστά) μια ΑΝΑΜΦΙΣΒΗΤΗΤΑ ΜΕΓΑΛΗ στιγμή της ανθρωπότητας…..που σφράγισε μια
τεράστια Ιστορική Προσωπικότητα, ο Μέγας ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ.
Δείτε φίλοι μου το παραλήρημα της Σπαρτιάτισσας Ερμιόνης,
από την ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ του Ευριπίδη.

Σκηνή από τραγωδία του Ευριπίδη.
.
Πρέπει η Ερμιόνη να είναι πάνω από 20 ετών, ως γνήσια κόρη του Μενέλαου και της Ελένης. Άρα η…. ανωριμότητά της, η στοχοποίηση, για όλα, της Ανδρομάχης, πρέπει να αναζητηθούν σε προσωπικά βιώματα και σε προβλήματα στις σχέσεις της με τον άνδρα της ΝΕΟΠΤΟΛΕΜΟ (γιο του ΑΧΙΛΛΕΑ, που ως γνωστον σκότωσε τον Έκτορα).
.
Η Ερμιόνη σίγουρα δεν μιλάει «σαν Σπαρτιάτισσα» . Αναρωτιέται κανείς πού πήγαν ο ορθολογισμός, η αυτοπειθαρχία, η φρόνηση της Σπαρτιάτικης Αγωγής.
Σχεδόν… παραληρεί.
.
Ποια ευρύτερα πανανθρώπινα θέματα λοιπόν θέτει με την “ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ” ο Ευριπίδης; (Απόσπασμα).
.
Η ΕΡΜΙΟΝΗ
Εκπλήσσει με ένα παραλήρημα αλαζονικού λόγου ενός «πλουσιοκόριτσου», του οποίου οι «αξίες» αρχίζουν και τελειώνουν στον πλούτο και την ισχύ των γονιών του: (Φαντασθείτε ποιες λέξεις ΤΟΝΙΖΕΙ ιδιαίτερα).
.
Ερμιόνη: Όλα αυτά τα χ ρ υ σ ά στολίδια στα μαλλιά μου και τα πέπλα που μου στολίζουν το σώμα
δεν είναι νυφιάτικα δώρα του άντρα μου.
Είναι από τη Σπάρτη. Π ρ ο ί κ α μ ο υ.
Του π α τ έ ρ α μου είναι.
για…. να μπορώ να μιλάω ελεύθερα.
.
Απευθύνεται αναίτια με υπερφίαλο αφ” υψηλού απαξιωτικό ύφος στις «κατώτερες» Φθιώτισσες.
.
Αυτά τα λέω να τα ακούσετε ε σ ε ί ς….. γ υ ν α ί κ ε ς της Φθίας.
.
Συμπλεγματική και ανασφαλής η Ερμιόνη……στρέφεται πάλι στην Ανδρομάχη
Όσο για σένα, είσαι…. σ κ λ ά β α….. Και από αρπαγμένο λ ά φ υ ρ ο (!)……..
.
……..κάνοντας αυθαίρετες και άδικες υποθέσεις σε βάρος της Ανδρομάχης
.
…. θέλεις να γίνεις Κυρά στο παλάτι και να πάρεις τη θέση μου.
Να με διώξεις.
Τα δικά σου μάγια έκαναν τον άντρα μου να με αποφεύγει.
Ε σ ύ φ τ α ι ς που δεν μπορώ να κάνω παιδιά.
.
Ενισχύει τις αυθαίρετες υποθέσεις με προκαταλήψεις συλλογικής ευθύνης:
.
Αυτά εσείς….. οι Ασιάτισσες τα ξέρετε καλά, σαν μάγισσες που είσαστε.
.
Ο άγριος Εκδικητικός λόγος της Ερμιόνης φαίνεται αναπόφευκτος:
.
Θα πληρώσεις όμως. Θα…. πεθάνεις.
.
απάνθρωπη η σκληρότητά της Ερμιόνης κι ενώ γνωρίζει ότι η Ανδρομάχη «συρθηκε» σκλάβα στην Ελλάδα και κοιμάται με τον άνδρα της παρά την θέλησή της, της υπενθυμίζει τραγικές προσωπικές στιγμές της…
.
Εδώ δεν….. υπάρχει Έκτορας. Δεν είναι ο Πρίαμος με τα πλούτη του.
Είναι Ελλάδα.
Είσαι άθλια, που έφτασες στην άκρη του κόσμου και
κ ο ι μ ά σ α ι με το γ ι ο του φονιά του άντρα σου και με το φονιά κάνεις…. παιδιά.
.
Και πάλι οι προκαταλήψεις. Άλλοθι ο φασισμός της συλλογικής ευθύνης
.
Αλλά τέτοιοι είσαστε…… εσείς όλοι οι βάρβαροι.
Αιμομίκτες.
Ο πατέρας κοιμάται την κόρη, η μάνα τον γιο, ο αδελφός την αδελφή. Άνθρωποι μιας οικογένειας και σκοτωνόσαστε.
Κανένας…. νόμος δεν σας εμποδίζει (!!!)
.
Ο Ευριπίδης όμως
δεν ενδιαφέρεται να εκθέσει την Σπαρτιάτισσα Ερμιόνη, την… όποια Ερμιόνη.
.
Στόχος του Ποιητή είναι η ανατομία της ανθρώπινης Ψυχολογίας, ως ελεγχόμενης, στις οριακές στιγμές της, ΚΥΡΙΩΣ από τα ένστικτα και
τις συγκυρίες, παρά από την Αγωγή- Παιδεία.
.
Έτσι με δύο στίχους του, ξεχνάμε την μαινόμενη, γεμάτη μίσος, γυναίκα και βλέπουμε
τελικά ένα…. αδύναμο ανασφαλές κορίτσι, που ζητάει αυτό που ΔΙΚΑΙΟΥΤΑΙ: την αξιοπρέπειά της… (όπως την αντιλαμβάνεται η ίδια)
.
Λοιπόν μ η ν μας κ ο υ β α λ ά ς τα αίσχη σου εδώ τώρα…..
.
…..και βάζοντας στο στόχαστρό της τώρα και… τον Νεοπτόλεμο, τον άνδρα της, θα πει:
….. Είναι ντροπή ένας άντρας να κρατάει στο κρεβάτι του…. δυο γυναίκες.
.
Και με μια τελευταία κουβέντα ο Ευριπίδης, ένα αλαζονικό και εκδικητικό πλάσμα, το μετουσιώνει σε τραγικό πρόσωπο.
.
Ένα πρόσωπο που νομίζει ότι μπορεί να αλλάξει την μοίρα του, αλλά συντρίβεται από υπέρτερες δυνάμεις, που επιβάλλουν μια συλλογική (μαλλον… βαρβαρικώς μαζική) ηθική,
αντίθετη και ξένη προς την εξατομικευμένη:
Σχεδόν μονολογώντας θα πει:
Κι ο άντρας και η γυναίκα θέλουν
την τ ι μ ή τους (!) το κ ρ ε β ά τ ι τους
να τα ορίζουν μ ό ν ο αυτοί.
.
Υ.Γ Ο λόγος- απάντηση της Ανδρομάχης είναι ένας λόγος σύνεσης, ρεαλισμού, και αναγκαίων συμβιβασμών,
.
παρά τις ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ ενδεχόμενα πολλών γυναικών,
που ίσως ΣΗΜΕΡΑ θα έβρισκαν
υπερβολικά….”υποταγμένες” τις αντιλήψεις της Ανδρομάχης, για τις σχέσεις ανδρών-γυναικών
.
Ενδεικτικά και μόνο:
.
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: …. Όχι κοπέλα μου, δεν φταίνε τα μάγια μου, αν δεν σε θέλει ο άντρας σου.
Τρόπο δεν ξέρεις. Τη…. δύναμή του δεν ξέρεις.
Δεν είναι η ομορφιά. Οι….. τρόποι μας είναι που…. κερδίζουν τους άντρες μας.
.
Εσύ όμως, αν κάτι σε πειράξει, αμέσως αναφέρεις την Σπάρτη και τα μεγαλεία της, και κοροϊδεύεις τη Σκύρο του άντρα σου………! κλπ. κλπ
.
(Αυτά όμως σε κάποιο επόμενο σημείωμα)
Χρυσόστομος Τ.