Πριν από ακριβώς επτά χρόνια, το Νοέμβριο 2007, η γνωστή μας Google έβαλε σκοπό της να σώσει τον πλανήτη απ’ την υπερθέρμανση της κλιματικής αλλαγής και να εξελίξει τις ΑΠΕ, τόσο που να παράγουν ηλεκτρισμό πιο φθηνά απ’ το κάρβουνο.
Τα μεγάλα κέντρα διαχείρισης δεδομένων που έχει ανά τον κόσμο διψούν για ενέργεια και αν το πετύχαινε θα είχε μ’ ένα σμπάρο δυο τρυγόνια: θα μείωνε το κόστος της και θα βρισκόταν τεχνολογικά πολύ μπροστά, σ’ ένα πλανήτη όπου εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι εξακολουθούν να μην έχουν πρόσβαση στον ηλεκτρισμό.
Ανακοίνωσε λοιπόν ότι κάνει …
ένα νέο πρόγραμμα, που το ονόμασε RE<C, (Renewable Energy Cheaper than Coal) και επένδυσε πολλά λεφτά για να εξελίξει ιδέες στους τομείς της ηλιοθερμικής και της γεωθερμικής ενέργειας.
Εστίασαν ιδιαίτερα στη μείωση του κόστους των ηλιοστατών (των κατόπτρων που συγκεντρώνουν τις ακτίνες του ήλιου σ’ ένα πύργο) και του κόστους και της κατανάλωσης νερού των συστημάτων ψύξης, επένδυσαν σε αυτοσυναρμολογούμενους πύργους αιολικών και σε διατρητικά συστήματα για εκμετάλλευση της γεωθερμίας.
Τέσσερα χρόνια μετά, το Νοέμβριο 2011, η Google αναγνώρισε ότι δεν μπορεί να βρει δυνατότητες μείωσης του κόστους στα επίπεδα που στόχευε και εγκατέλειψε το πρόγραμμα.
Η Google ωστόσο θέλησε να μάθει περισσότερα για τις αιτίες αποτυχίας του προγράμματος. Πριν λίγες μέρες, οι Koningstein και Fork, δυο απ’ τους επιστήμονες της Google που δούλευαν στο πρόγραμμα RE<C δημοσίευσαν ένα άρθρο στο IEEE Spectrum, το περιοδικό της Ένωσης Ηλεκτρολόγων & Ηλεκτρονικών Μηχανικών, με τίτλο “What It Would Really Take to Reverse Climate Change”, περιγράφουν τα συμπεράσματα που αποκόμισαν και δεν “κρύβουν λόγια”: “At the start of RE<C, we had shared the attitude of many stalwart environmentalists: We felt that with steady improvements to today’s renewable energy technologies, our society could stave off catastrophic climate change. We now know that to be a false hope—but that doesn’t mean the planet is doomed. As we reflected on the project, we came to the conclusion that even if Google and others had led the way toward a wholesale adoption of renewable energy, that switch would not have resulted in significant reductions of carbon dioxide emissions. Trying to combat climate change exclusively with today’s renewable energy technologies simply won’t work; we need a fundamentally different approach. So we’re issuing a call to action.” – Όταν ξεκινούσαμε το RE<C μοιραζόμασταν τον ενθουσιασμό πολλών περιβαλλοντικών “σταυροφόρων”: αισθανόμασταν ότι με σταθερές βελτιώσεις στις σημερινές τεχνολογίες ΑΠΕ η κοινωνία μας θα μπορούσε να αποσοβήσει την καταστροφική κλιματική αλλαγή. Τώρα ξέρουμε ότι αυτό ήταν μια ψεύτική ελπίδα – αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο πλανήτης είναι καταδικασμένος. Καθώς επανεξετάζαμε το πρόγραμμα, συμπεράναμε πως ακόμα κι αν η Google και άλλοι είχαν ηγηθεί σε μια ολοκληρωτική αποδοχή των ΑΠΕ, αυτό δεν θα είχε ως αποτέλεσμα σημαντικές μειώσεις στις εκπομπές CO2. Η προσπάθεια αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής αποκλειστικά με τις σημερινές τεχνολογίες ΑΠΕ απλά δεν θα δουλέψει, χρειαζόμαστε μια θεμελιωδώς διαφορετική προσέγγιση. Πάνω σ’ αυτό απευθύνουμε πρόσκληση για δράση”.
Αυτό που χρειαζόμαστε, λένε οι δυο ερευνητές, είναι συστήματα μηδενικών εκπομπών CO2 και αποκεντρωμένης παραγωγής, ώστε να μην έχουμε τα κόστη δικτύου, συστήματα όμως τα οποία να παρέχουν αξιόπιστη ισχύ όλο το 24ωρο. Τα Φ/Β οροφής εξασφαλίζουν μηδενικές εκπομπές και αποκεντρωμένη παραγωγή, αλλά δεν παρέχουν αξιόπιστη ισχύ. Χρειαζόμαστε νέες λύσεις, πραγματικά ριζοσπαστικές, για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή.
Οι ερευνητές δεν προτείνουν ενεργειακές λύσεις, έχουν χρησιμοποιήσει ωστόσο ως βάση των ερευνών μια συγκεκριμένη εργασία του 2008 για την κλιματική αλλαγή (Hansen κ.α.), που κατέληγε να προτείνει ηλεκτροπαραγωγή από κάρβουνο εφοδιασμένο με σύστημα συγκράτησης και αποθήκευσης του CO2 (σύστημα CCS). Κι επιπλέον, ο Hansen και άλλοι τρεις κλιματικοί & ενεργειακοί επιστήμονες πριν ένα χρόνο, το Νοέμβριο 2013, υπέγραψαν μια ανοιχτή επιστολή προς τους πολιτικούς για ανάπτυξη πιο ασφαλούς πυρηνικής ενέργειας.
Οι Koningstein και Fork προτείνουν ένα τρόπο προσέγγισης της πιθανής ανακάλυψης νέας τεχνολογίας, βασισμένο στο πρότυπο επένδυσης της Google “70-20-10”: 70% του χρόνου εργασίας των επιστημόνων να επενδυθεί στη βελτίωση των υπαρχόντων συστημάτων για να γίνουν πιο αποδοτικά, 20% του χρόνου να επενδυθεί σε τεχνολογίες αιχμής που βρίσκονται κοντά σε οικονομική βιωσιμότητα και το 10% να επενδυθεί σε “περίεργες” ιδέες, που μπορεί αρχικά να φαίνονται “τρελές”, αλλά, αν επαληθευθούν, θα μπορούν να κάνουν τη διαφορά.
Μια τέτοια ιδέα είχαμε δει το Μάιο: ήταν η αξιοποίηση του νικελίου ως καυσίμου, μέσω χημικών αντιδράσεων σύντηξης του υδρογόνου με το νικέλιο σε ελεγχόμενες συνθήκες. Το πρόγραμμα “έτρεχαν” Έλληνες μηχανικοί της Defkalion Green Tecnologies SA, αρχικά στην Ξάνθη και στη συνέχεια στο Πανεπιστήμιο του Βανκούβερ. Τον Ιούλιο 2013 είχε γίνει μια επίδειξη του συστήματος (προβιομηχανικό πρωτότυπο R5) στο Μιλάνο και ανέβηκαν στο διαδίκτυο πολυάριθμα βίντεο της επίδειξης.
Ο ιστότοπος της Defkalion ήταν τους πρώτους μήνες του 2014 ουσιαστικά ανενεργός, με μόνο μια ανακοίνωση ότι από τις 20/1/2014 ξεκίνησε η τελική φάση προετοιμασίας του προ-βιομηχανικού προϊόντος τους, του Υπερίωνα, ενός μικρού μεγέθους αντιδραστήρα 45KW για οικιακή χρήση. Το Μάιο είχε προστεθεί μια λακωνική δήλωση ότι κάποιοι ερευνητές χαρακτήρισαν το σύστημα που επιδείχθηκε στο Μιλάνο “ως μη αξιόπιστο”.
Όπως φαίνεται, στις 12 Μαΐου 2014 δημοσιεύθηκε η ανάρτηση “Defkalion demo proven not to be reliable“, που σχολιάζει μια έκθεση, η οποία φαίνεται να συντάχθηκε το Μάρτιο 2014. Η έκθεση έχει συνταχθεί απ’ το Luca Gamberale, πρώην Τεχνικό Διευθυντή της συνεταίρου της Defkalion για την ανάπτυξη του συστήματος στην Ευρώπη. Ο Gamberale, σε μια 12σέλιδη έκθεση, φαίνεται να αμφισβητεί την ακρίβεια των συστημάτων μέτρησης της παραγόμενης θερμότητας από τον πειραματικό αντιδραστήρα R5 στο Μιλάνο. Προκαλεί τουλάχιστον ερωτηματικά ο χρόνος που μεσολάβησε, από τις 23 Ιουλίου 2013 που έγινε η επίδειξη, μέχρι το Μάρτιο 2014 που φαίνεται να συντάχθηκε η έκθεση και το Μάιο που δημοσιεύτηκε.
Το πλήρες άρθρο με τα λινκς τεκμηρίωσης (με μπλε) βρίσκεται στο http://greeklignite.blogspot.gr/2014/11/google-ccs.html και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite!
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι το πρόγραμμα της Defkalion είχε συγκεντρώσει το παγκόσμιο ερευνητικό ενδιαφέρον, καθώς είναι μια διαφορετική προσέγγιση στο πρόβλημα της σύντηξης από αυτή που ακολουθεί το τεράστιο και πανάκριβο πρόγραμμα ΙTER στο ερευνητικό κέντρο Cadarache, στα σύνορα Γαλλίας- Ελβετίας. Το πρόγραμμα παρακολουθούσε και η NASA, που αναζητά καύσιμο για να πραγματοποιήσει το ταξίδι στον Άρη. Αλλά όποιος επισκεφθεί σήμερα τον ιστότοπο www. defkalion-energy. com βλέπει το μήνυμα “The website cannot be found. An IP address for the website you requested could not be found. As a result, it was not possible to access the site”, είναι προφανές ότι ο ιστότοπος δεν υπάρχει πια και η σχετική αναζήτηση δεν δίνει νέα αποτελέσματα για την τύχη της εταιρείας.
Το συμπέρασμα πάντως το οποίο στηρίζει η εργασία των Koningstein και Fork είναι ένα: είτε πάμε σε ηλεκτροπαραγωγή από κάρβουνο με CCS και πυρηνικά είτε πάμε σε κάτι που δεν έχει ακόμα ανακαλυφθεί. Αλλά σε κάθε περίπτωση ξεχάστε τις ΑΠΕ …
Εκεί, στο ΥΠΕΚΑ, ακούει κανείς;