Ερωτηματικά για νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης
Του Δημήτρη Γαρούφα*
Στην χώρα μας ,συνήθως, οι υπουργοί δικαιοσύνης , θέλοντας να παρουσιάσουν θεσμικό έργο, επιχειρούν τροποποίηση βασικών νομοθετημάτων (Αστικός Κώδικας, Ποινικός Κώδικας, Κώδικας πολιτικής Δικονομίας, Ποινικής Δικονομίας κλπ.).Γι΄ αυτό έχουμε συχνή τροποποίηση των κωδίκων χωρίς να επιτυγχάνεται το σκοπούμενο αποτέλεσμα γιατί οι τροποποιήσεις γίνονται «στο πόδι» χωρίς προηγούμενο ουσιαστικό διάλογο με τους δικηγορικούς συλλόγους, δικαστικές ενώσεις κλπ.
Μάταια διαμαρτύρεται διαχρονικά ο νομικός κόσμος επισημαίνοντας ότι για να γίνουν αλλαγές στους Κώδικες πρέπει να προηγηθεί ουσιαστικός διάλογος ,να μελετηθούν οι επιπτώσεις από τις αλλαγές και κυρίως να επιδιωχθεί συμφωνία δικαστών-δικηγόρων και εκπροσώπων νομικών σχολών για να επιτευχθεί σύζευξη θεωρίας και πράξης και κυρίως να εξασφαλίζεται προηγουμένως η αναγκαία υλικοτεχνική υποδομή.
Ακολουθώντας την τακτική προκατόχων του ο Υπουργός Δικαιοσύνης κατέθεσε στη Βουλή νομοσχέδιο με το οποίο επέρχονται σοβαρές τροποποιήσεις στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας πετυχαίνοντας να ενώσει εναντίον του νομοσχεδίου τους δικαστές, τους δικηγόρους και γενικότερα όλο τον νομικό κόσμο. Ενδεικτικά θα αναφέρω μόνο ότι στην Θεσσαλονίκη συνήλθαν προ μηνών σε κοινή συνεδρίαση οι υπηρετούντες δικαστές στο Εφετείο και το Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης και ασχολήθηκαν με μελέτη των υπό ψήφιση διατάξεων του Κ.Πολ.Δικ,. Με επιστημονική τεκμηρίωση επεσήμαναν ότι με την ψήφιση των διατάξεων αυτών πολλαπλά θα χειροτερεύσει η κατάσταση στη δικαιοσύνη σε σημείο που κάποιος θα μπορούσε να σκεφτεί ότι γίνεται πιο δύσκολη η σωστή απονομή δικαιοσύνης.
Στο πλαίσιο αυτού του σημειώματος δεν μπορούμε να πούμε πολλά. Επισημαίνουμε όμως ότι αποτελεί μέγιστο λάθος η κατάργηση της εμμάρτυρης απόδειξης και της αμεσότητας της δίκης στην τακτική διαδικασία .Αντί της εξέτασης του μάρτυρα στο ακροατήριο όπου αναζητείται η αλήθεια με υποβολή ερωτήσεων από τον δικαστή και τους δικηγόρους των διαδίκων, προβλέπεται η προσκόμιση ενόρκων βεβαιώσεων από κάθε πλευρά …Αν ο υπουργός Δικαιοσύνης είχε δικηγορήσει μερικά χρόνια θα ήξερε ότι οι ένορκες βεβαιώσεις είναι εκθέσεις ιδεών που γράφονται από τους δικηγόρους και απλά υπογράφουν οι καταθέτοντες κι΄ έτσι στην πράξη(και ορθώς) θεωρούνται μειωμένης αποδεικτικής αξίας από τα δικαστήρια..Η προτεινόμενη για ψήφιση διάταξη ουσιαστικά κάνει δυσκολότερη για τον δικαστή την ανεύρεση της αλήθειας κι΄ επομένως πιο επισφαλή την απονομή δικαιοσύνης.
Παράλληλα διατηρούνται τα υψηλά παράβολα για άσκηση ενδίκων μέσων κι΄ έτσι μεγάλο μέρος των πολιτών λόγω οικονομικής αδυναμίας στερείται του συνταγματικού δικαιώματος πρόσβασης στην δικαιοσύνη ενώ είναι απορίας άξιο ποιος σκέφτηκε τις αλλαγές στο δίκαιο εκτέλεσης .Μέχρι τώρα στην κατανομή πλειστηριάσματος είχαν προτεραιότητα οι εργαζόμενοι ,το δημόσιο και οι οργανισμοί ασφάλισης αλλά τώρα περιέργως δίνεται προτεραιότητα στην ικανοποίηση των Τραπεζών…γεγονός που καταγγέλθηκε και δημιουργεί πολλά-πολλά ερωτηματικά στους πολίτες για το ποιος εισηγήθηκε τις αλλαγές.
Μέχρι τώρα υπήρχαν Βουλευτές που έλεγαν ότι ψήφιζαν πράξεις νομοθετικού περιεχομένου η νομοθετήματα με τα οποία δεν συμφωνούσαν ,γιατί η χώρα διέρχεται περίοδο κρίσης και με τα νομοθετήματα υπηρετούνταν το δημόσιο συμφέρον. Τώρα θα κληθούν να ψηφίσουν νομοθέτημα με το οποίο το δημόσιο απεμπολεί δικαιώματά του υπέρ των Τραπεζών…και στο ερώτημα τι θα γίνει με τα χρήματα που θα απωλεσθούν για το δημόσιο δίνεται η απάντηση ότι θα αναπληρωθούν από άλλους πόρους, δηλαδή από νέους φόρους..Θα ψηφίσουν τέτοια διάταξη;
Όλα αυτά γίνονται με στόχο ,υποτίθεται, την ταχύτερη απονομή δικαιοσύνης. Ενδεικτικά αναφέρω όμως ότι θα μπορούσαμε να πετύχουμε ταχύτερη απονομή δικαιοσύνης ( χωρίς η ταχύτητα να λειτουργεί εις βάρος της ποιότητας.) αν γίνονταν ανακατανομή των οργανικών θέσεων δικαστών και δικαστικών υπαλλήλων στα δικαστήρια ανάλογα με τον αριθμό υποθέσεων κάθε δικαστηρίου(για να μην παρατηρείται το φαινόμενο π.χ. Πρωτοδίκης στην Θεσσαλονίκη να εκδίδει 220 αποφάσεις το χρόνο αλλά Πρωτοδίκης σε άλλο δικαστήριο να εκδίδει 80) και αν γίνονταν σύντμηση του χρόνου των δικαστικών διακοπών
• Δικηγόρος-πρώην πρόεδρος του Δ.Σ.Θ. Δημοσιεύθηκε(30-11-2014) στο «ΠΑΡΟΝ της Κυριακής».
