Η Ρόδος επιβάλλεται να έχει μία Ολοκληρωμένη Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων

Του Χρήστου Χ. Γαμβρούδη
Ειδικού Συμβούλου Δημάρχου Ρόδου σε θέματα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Υδατικών Πόρων και Περιβάλλοντος.
Η διαχείριση των στερεών αποβλήτων αποτελεί αναγκαιότητα και ταυτόχρονα προτεραιότητα για το νησί μας, αφενός μεν για την εξασφάλιση και προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας, αφετέρου δε, για την υιοθέτηση των σχετικών οδηγιών περί περιβαλλοντικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον Τομέα αυτό. (Αρχή γενομένης από τα μέσα του 2015 η Ελλάδα θα τιμωρείται καθημερινά με πρόστιμα για τη μη συμμόρφωσή της με τις οδηγίες της Ε.Ε. σχετικά με τη διαχείριση των απορριμμάτων)…..
Η Πολιτική διαχείρισης των απορριμμάτων δεν είναι μόνο αντικείμενο μιας τεχνικής διαδικασίας, αλλά είναι θέμα κοινωνικής και πολιτικής συμπεριφοράς. Μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στη διαχείριση των απορριμμάτων, προϋποθέτει, εκτός των τεχνικών και επιστημονικών γνώσεων, και την ενεργό συμμετοχή του κάθε πολίτη σε μια προσπάθεια μείωσης των παραγόμενων ποσοτήτων, ανάκτησης και ανακύκλωσης υλικών και στην υιοθέτηση πρακτικών που συμβάλλουν στην αειφόρο διαχείριση των φυσικών πόρων. Κατά τη γνώμη μου εδώ ακριβώς βρίσκεται το μυστικό της επιτυχίας.
Οι διαδικασίες και οι μέθοδοι που θα χρησιμοποιηθούν θα πρέπει να είναι αποδεκτές από τεχνικής, οικονομικής και περιβαλλοντικής πλευράς, τόσο από την Πολιτεία (ισχύουσα νομοθεσία, όσο και από την κοινωνία (τόπος εγκατάστασης, περιβαλλοντικές συνέπειες, κλπ).
Πολλοί λόγοι, όπως η αύξηση της ανάπτυξης τουριστικών κέντρων, η αύξηση του βιοτικού επιπέδου, η αλλαγή των καταναλωτικών συνηθειών, τα σύνθετα υλικά συσκευασίας, η αύξηση των οργανικών και τοξικών αποβλήτων, καθιστούν επιτακτική την ανάγκη, για το Νησί μας, ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού, σύμφωνα με τις νέες αρχές και αντιλήψεις.
Καθώς η βιώσιμη προοπτική είναι η πρόκληση του μέλλοντος οφείλουμε να προσεγγίσουμε τα περιβαλλοντικά ζητήματα με διάλογο, χωρίς προκαταλήψεις, υστερίες και δογματισμούς, με συναίνεση και εφικτές θέσεις με σύγχρονη αντίληψη για το καλό του τόπου μας.
Σκοπός μας θα πρέπει να είναι :
Μείωση της ποσότητας και βλαπτικότητας των παραγομένων απορριμμάτων (π.χ κομποστοποίηση στο σπίτι κ.α). Κίνητρα για καταναλωτικές πρακτικές χωρίς απόβλητα.
Διαλογή στην πηγή χρήσιμων υλικών με την ενεργό συμμετοχή του πολίτη η οποία θα επιτευχθεί μέσω ενημερωτικών φυλλαδίων, περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στα σχολεία κλπ. Θεωρώ πως τα συστήματα Pay As You Throw τα οποία λειτουργούν με μεγάλη επιτυχία στο εξωτερικό για πάρα πολλά χρόνια θα μπορούσαν να εφαρμοστούν υπό προϋποθέσεις και εδώ. Οικολογική σήμανση προϊόντων και υπηρεσιών.
Βελτιστοποίηση του κυκλοφοριακού έργου αποκομιδής (χωροθέτηση κάδων, σταθμών – ρύθμιση δρομολογίων κλπ).
Εκσυγχρονισμός της αποκομιδής (σταθερά και κινητά μέσα), ολοκληρωμένος χωροταξικός σχεδιασµός και ολοκλήρωση ή βελτίωση των υποδοµών διαχείρισης απορριµµάτων (ΧΥΤΑ, µονάδες ανακύκλωσης, λιπασµατοποίησης και κοµποστοποίησης κ.α).
Επεξεργασία των απορριμμάτων με μηχανικά μέσα και προτεραιότητα την ανάκτηση υλικών για επαναχρησιμοποίηση ή για ενέργεια (οργανικά, λιπαντικά, ελαστικά, χαρτί, πλαστικά, μέταλλα, κόμποστ κ.α.).
Κατάργηση και αποκατάσταση των χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων.
Δράσεις και ενημερωτικές εκστρατείες στα σχολεία και σε επιλεγμένους χώρους και χρόνους (γιατί να γιορτάζεται η μέρα Περιβάλλοντος μόνο 1 φορά τον χρόνο;) για την ανάπτυξη Περιβαλλοντικής συνείδησης, ώστε να επιτευχθεί αυξημένη συμμετοχή στα προγράμματα ανακύκλωσης υλικών.
Τα τελευταία χρόνια ένας νέος ερευνητικός τομέας έχει προσελκύσει το ακαδημαϊκό ενδιαφέρον: Η κατανόηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς στην πρόληψη δημιουργίας των απορριμμάτων και το πώς μπορούμε να επιτύχουμε τη προσδοκώμενη συμπεριφορά με τη θετική ανατροφοδότηση.
Προτεραιότητα Δράσεων
Οικονομοτεχνική και περιβαλλοντική μελέτη συλλογής, μεταφοράς, διαχείρισης και ανάκτησης των απορριμμάτων. Λεπτομερής καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης στο Νησί. Απαίτηση για ακρίβεια στη γνώση ποσοτήτων και σύστασης των ΑΣΑ.
Λήψη αποφάσεων ως προς την ακολουθητέα πολιτική (Πόλεως και τοπικών διαμερισμάτων) άμεσα, μέσο- και μακροπρόθεσμα, θέσπιση στόχων και εφαρμογή της Νομοθεσίας (…ο ρυπαίνων πληρώνει) και επιβολή προστίμων σε αυτούς που δεν συμμορφώνονται.
Έρευνα εφαρμογής, διεύρυνσης και αξιολόγησης νέων τεχνολογιών διαχείρισης, επεξεργασίας και διάθεσης των ΑΣΑ. Θα πρέπει να αναπτυχθούν οι κατάλληλες υποδομές προετοιμασίας επεξεργασίας και επεξεργασίας (π.χ. εγκαταστάσεις κομποστοποίησης, καύση σκουπιδιών για την παραγωγή βιοαερίου), οι οποίες αυτή τη στιγμή ουσιαστικά απουσιάζουν.
Εύρεση πηγών χρηματοδότησης – αναζήτηση ευρύτερων κοινωνικών και πολιτικών συµµαχιών.
Δεν υπάρχει µια και μοναδική μαγική λύση για το πρόβλημα της διαχείρισης των αποβλήτων. Το πρόβλημα με τη διαχείριση των αποβλήτων είναι πολύ μεγάλο για να θεωρηθεί ότι η λύση είναι κοντά και χρειάζονται χρόνια επίπονης εργασίας για να πετύχει. Γι αυτό το πιο σημαντικό πρόγραμμα που είναι η πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων στην πηγή είναι ένα δύσκολο ταξίδι που δεν τελειώνει ποτέ, το οποίο όμως πρέπει να ξεκινήσουμε γιατί έχουμε αργήσει πολύ.
Δεν κερδίζουμε ζωή όταν σ αυτόν τον τομέα βαδίζουμε αργά !
Χρήστος Χ. Γαμβρούδης
Ειδικός Σύμβουλος Δημάρχου Ρόδου σε θέματα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Υδατικών Πόρων και Περιβάλλοντος.
http://rodosblog-xrisostomos.blogspot.gr/2015/01/blog-post_905.html