Στο “Κεφάλαιο” της 14.2.2014 δημοσιεύτηκαν στοιχεία της “απόρρητης” μελέτης που εκπόνησε η γνωστή εταιρεία συμβούλων Ernst & Young Business Advisory Solutions S.A. για λογαριασμό της ΡΑΕ. Πρόκειται προφανώς για τη μελέτη που ανατέθηκε το φθινόπωρο 2013, με στόχο τον κοστολογικό έλεγχο σε ΔΕΗ, ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ. Δεν θα σταθούμε στο πώς η κατά τα λοιπά “απόρρητη” μελέτη έφθασε …
σε μια εφημερίδα, καθώς είναι γνωστό πως στην Ελλάδα πολλά “απόρρητα” κυκλοφορούν σε σπίτια. Θα δούμε μόνο κάποια θέματα ουσίας.
Όπως λοιπόν μας λέει το “Κ”, η μελέτη εντοπίζει πέντε τομείς που αφορούν τη λειτουργία των λιγνιτικών ΑΗΣ της ΔΕΗ και στους οποίους μπορούν να γίνουν παρεμβάσεις που να μειώσουν το συνολικό κόστος, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη τυχόν μείωση της φορολογίας. Και, τι έκπληξη! Όσοι παρακολουθείτε το ιστολόγιο τακτικά σίγουρα θα έχετε ήδη διαβάσει τα περισσότερα απ’ όσα “αποκαλύπτει” η μελέτη. Για τον πολύ απλό λόγο πως η μελέτη αναφέρει τα αυτονόητα: συμμάζεμα της ΔΕΗ απ’ την παρακμιακή κατάσταση, στην οποία την οδήγησαν οι εγκληματικές πολιτικές της τελευταίας 10ετίας, προκειμένου να παραδώσουν τους καταναλωτές ομήρους στην ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό αέριο. Εδώ και μήνες ο δημοσιογράφος που υπογράφει το ρεπορτάζ στο “Κ” παρακολουθεί διακριτικά το ιστολόγιο. Μήπως πλέον αντλεί και η Ernst & Young στοιχεία απ’ το greeklignite.blogspot.gr;
Πρώτος τομέας “η αποδοτική λειτουργία της παραγωγής”, καθώς πολλές λιγνιτικές μονάδες λειτουργούν με χαμηλότερη ισχύ, οδηγώντας σε σπατάλη κόστους. Γιατί συμβαίνει αυτό; Το “Κ” δεν μας το λέει, σας το έχουμε πει ωστόσο μήνες πριν: με την καλπάζουσα μείωση του προσωπικού και την εργολαβοποίηση των ορυχείων άλλαξε άρδην η τεχνολογία εξόρυξης του λιγνίτη, με αποτέλεσμα να μην γίνεται σωστά η εξόρυξη, η απομάκρυνση του χώματος απ’ το λιγνίτη. Όταν το χώμα οδηγηθεί στον καυστήρα του ΑΗΣ όχι μόνο δεν μπορεί να καεί, αλλά κάνει πολλαπλή ζημιά: απορροφά θερμότητα, δημιουργεί ρύπους στην ατμόσφαιρα, αυξάνει τις ποσότητες της στάχτης που πρέπει να μεταφερθούν.
Η κοινή λογική λέει πως η λιγνιτική παραγωγή της ΔΕΗ είναι μια καθετοποιημένη επιχείρηση, που εξορύσσει το λιγνίτη για να παράγει ηλεκτρική ενέργεια. Όλα εκ του αποτελέσματος κρίνονται, επομένως η αποτελεσματικότητα όλων στο λιγνιτικό κύκλωμα πρέπει να κρίνεται με βάση την ποσότητα και το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας που πράγματι παράγεται. Δυστυχώς όμως, με την τακτική διάλυσης της ΔΕΗ που εγκαθίδρυσαν τα δυο πρώην μεγάλα κόμματα τα τελευταία 10 χρόνια, βλέπαμε κάποιους στα ορυχεία να πανηγυρίζουν για “ρεκόρ παραγωγής” και οι Μονάδες να μην μπορούν ν’ ανεβάσουν φορτία, η ΔΕΗ να χάνει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ και κανείς να μην ενδιαφέρεται για το τι γίνεται με τις θερμίδες του λιγνίτη, προκειμένου να μην θίξει τις δομές ενός σάπιου συστήματος. Είδαμε να εκτοξεύεται στα ύψη το κόστος τροφοδοσίας του ΑΗΣ Μελίτης, του πιο σύγχρονου λιγνιτικού ΑΗΣ της χώρας, και να μη συγκινείται κανείς σε ΔΕΗ και ΥΠΕΚΑ. Χρειαζόμασταν μια Ernst & Young για να μάθουμε για το κόστος; Σίγουρα όχι! Μια άλλη κυβέρνηση χρειαζόμαστε, που να μας απαλλάξει απ’ τις σάπιες δομές του παρελθόντος και να προχωρήσει στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Θα το κάνει η νέα κυβέρνηση; Ίδωμεν: όλα εκ του αποτελέσματος κρίνονται …
Θα ρωτήσει κάποιος καλόπιστα: μα η διοίκηση της ΔΕΗ δεν τα βλέπει; Τι κάνει τόσα χρόνια; Ε, μην τα ρωτάτε όλα στο ιστολόγιο, ρωτήστε τίποτα και τη διοίκηση. Ή ρωτήστε και το Λαφαζάνη …
Δεύτερος τομέας η μείωση της κατανάλωσης ντήζελ. Σε ό,τι αφορά το διασυνδεμένο ηπειρωτικό σύστημα αυτό έχει ήδη πρακτικά γίνει, αλλά υπάρχει και το μη διασυνδεμένο σύστημα, με τα πολυάριθμα νησιά. Ε, εκεί το έχουμε ήδη πει, πρέπει κανείς να αποφασίσει πως “για να κάνει ομελέτα πρέπει να σπάσει αυγά“, διαφορετικά δεν μπορούν να γίνουν πολλά πράγματα.
Τρίτος τομέας η μείωση των εκπομπών CO2, προκειμένου να μειωθεί η δαπάνη αγοράς δικαιωμάτων εκπομπών. Δεν είδαμε κάτι σχετικό στο “Κ”, αλλά αυτό ευθέως σχετίζεται με τον πρώτο τομέα και λέγεται “μείωση της ειδικής κατανάλωσης λιγνίτη”, δηλαδή της ποσότητας λιγνίτη που καίγεται για να παραχθεί μια κιλοβατώρα. Είναι άλλο πράγμα να καις λιγνίτη που να ταιριάζει στις προδιαγραφές λειτουργίας των ΑΗΣ κι εντελώς άλλο να καις “κάτι σαν λιγνίτη”, που με δυσκολία μπορεί να ζεστάνει το λέβητα και να παράγει ατμό των επιθυμητών χαρακτηριστικών. Αν καις “κάτι σαν λιγνίτη”, όσο κι αν κάποιοι πανηγυρίζουν για “ρεκόρ παραγωγής”, τελικά πρέπει να ρίξεις μεγαλύτερη ποσότητα καυσίμου στον καυστήρα: όχι μόνο η ΔΕΗ χάνει λεφτά, πολλά λεφτά, αλλά, ακόμα χειρότερα, αυξάνει το ρυθμό κατανάλωσης των αποθεμάτων του υπερπολύτιμου λιγνίτη μας.
Τέταρτος τομέας τα λειτουργικά κόστη που δεν σχετίζονται με καύσιμα και πέμπτος τομέας η απόσυρση παλαιών και μικρών λιγνιτικών μονάδων όπως η ΛΙΠΤΟΛ 1 & 2 και η Πτολεμαΐδα 2 & 3. Πρόκειται για μονάδες που ήδη είχαν αποσυρθεί, μόνο η Πτολεμαΐδα 3 είχε μείνει και καταστράφηκε κατά την πυρκαγιά της 9ης Νοεμβρίου 2014.
Στα ορυχεία η Ernst & Young, πάντα κατά το “Κ”, βλέπει σχετικά καλή κατάσταση στην παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα, εντοπίζει σημαντικά περιθώρια βελτίωσης στην ασφάλεια και σχολιάζει πως “η χρήση κατάλληλων μηχανημάτων για εκσκαφές μπορεί να φέρει βελτιώσεις στο κομμάτι της ηλεκτροπαραγωγής“, κάτι που συνδέεται ευθέως με όσα αναφέρονται πιο πάνω για τον πρώτο τομέα. Έχουμε ήδη πει πριν το καλοκαίρι πολλά περισσότερα, που τα συνοψίσαμε και στα σχόλια στη Μελέτη της Booz & Co.
Εκείνο που δεν είδαμε να λέει η Ernst & Young είναι πως τίποτα δεν μπορεί να γίνει αν η ΔΕΗ δεν απαλλαγεί πρώτα απ’ τα δεσμά του κομματικού-πελατειακού κράτους, αν δεν αφεθεί να δουλέψει με επιχειρηματικά κριτήρια. Όσο θα αντιμετωπίζεται ως φορέας εξυπηρέτησης κρατικοδίαιτων προμηθευτών & εργολάβων, όσο οι λίστες προσλήψεων του έκτακτου προσωπικού θα συντάσσονται σε βουλευτικά γραφεία, μην περιμένετε πολλά πράγματα, όσες μελέτες και να γίνουν, όσους “έγκυρους” ελεγκτικούς οίκους και να φέρουν. Μια απ’ τις μεγάλες προσφορές του Πασοκ στη χώρα ήταν το ΑΣΕΠ, αλλά το πελατειακό σύστημα δεν το άντεξε και πρόσθεσε στη διαδικασία μια συνέντευξη, για να ελέγχει το αποτέλεσμα. Υπάρχει άραγε το ΑΣΕΠ ως θεσμός σε άλλες χώρες του Δυτικού κόσμου; Ή απλά οι “κουτόφραγκοι” έχουν αφήσει τους κοτζαμπάσηδες στο 18ο αιώνα; Τι λέει η “εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ” γι’ αυτή τη μεταρρύθμιση;
Το πλήρες άρθρο με τα λινκς τεκμηρίωσης (με μπλε) βρίσκεται στο http://greeklignite.blogspot.gr/2015/02/blog-post_16.html και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite!
Τελικά τα πράγματα είναι πολύ απλά: μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν, η μόνη λύση είναι να κάνει κανείς σωστά τα βασικά: ορθολογική εξόρυξη του λιγνίτη, ορθολογική ανάπτυξη των ορυχείων, ορθολογική λειτουργία των ΑΗΣ, λειτουργία της ΔΕΗ με όρους επιχείρησης. Το μόνο πρόβλημα είναι να επαναπροσδιορίσει κανείς την έννοια της λέξης “ορθολογική”, καθώς τα προηγούμενα χρόνια έγινε “λάστιχο”: η πολιτική των κυβερνήσεων ΝΔ-Πασοκ αποσκοπούσε στην παραγωγική αποσύνθεση της ΔΕΗ, για να δυσφημιστεί στα μάτια των καταναλωτών ως “αναποτελεσματική και ακριβή” και να ξεπουληθεί σε συγκεκριμένα συμφέροντα “για ένα κομμάτι ψωμί”. Για ποιό λόγο; Μα είναι πάρα πολύ απλό: δυο πράγματα μπαίνουν σήμερα ανελαστικά σε όλα τα σπίτια: το νερό και ο ηλεκτρισμός. Όποιος τα ελέγχει, εξασφαλίζει “σίγουρα λεφτά και εισόδημα μεγάλο”. Κι αυτός είναι ο λόγος που αυτά τα αγαθά πρέπει να παραμείνουν στον έλεγχο του δημοσίου, καθώς οι υπεραξίες απ’ την εκμετάλλευση εθνικού πλούτου πρέπει να μένουν στο δημόσιο και να μην πηγαίνουν σε ιδιώτες. Να γιατί έχουν “σκυλιάσει” που έπεσαν απ’ τη διακυβέρνηση της χώρας πριν προλάβουν να “μεταρρυθμίσουν” τη ΔΕΗ …