Ο διαχειριστής του Βουλγαρικού συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας Електроенергиен Системен Оператор (ESO) ανακοίνωσε τον προηγούμενο μήνα το δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του ηλεκτρικού συστήματος της Βουλγαρίας 2015-2024. Μια που το τελευταίο success story της απερχόμενης κυβέρνησης και της απερχόμενης διοίκησης της ΔΕΗ ήταν η ραγδαία αύξηση των εισαγωγών ηλεκτρισμού απ’ όλη τη γύρω γειτονιά, φυσικά κι απ’ τη Βουλγαρία, θα …
δούμε σήμερα τι προβλέπεται να γίνει τα επόμενα χρόνια στη γείτονα χώρα.
Δυστυχώς στο δικτυακό τόπο του ESO δε εντοπίσαμε το πλήρες κείμενο του 10ετούς σχεδίου και αναγκαστικά μένουμε στο τι μεταφέρει ο Βουλγαρικός τύπος. Εκείνο που ενδιαφέρει άμεσα τη χώρα μας είναι η διασύνδεση υψηλής τάσης Νέα Σάντα-Maritsa Iztok και δεν είδαμε να αναφέρεται. Είναι πάντως γνωστό πως δεν αποτελεί έργο προτεραιότητας για τους Βούλγαρους και η τύχη του μάλλον θα εξαρτηθεί απ’ τη χρηματοδότηση που θα έχει στα πλαίσια των έργων “Ευρωπαϊκού Κοινού Ενδιαφέροντος”.
Κατά τα λοιπά, “πολλές νέες εγκαταστάσεις και μικρή αύξηση της κατανάλωσης” είναι η γενική εικόνα που έδωσε ο Βουλγαρικός τύπος, παρουσιάζοντας τα βασικά σημεία του σχεδίου. Μέχρι το 2024 προβλέπεται να προστεθούν συνολικά 2122MW νέας παραγωγικής ικανότητας, καθώς η χειμερινή αιχμή ζήτησης φορτίου προβλέπεται να ανέλθει από 6990 MW το 2015 σε 7440 MW το 2024. Από τη νέα ισχύ 622 MW αφορούν συμβατικές μονάδες και 1500MW αφορούν έργα ΑΠΕ.
Η Βουλγαρία έχει από παλιά ηλεκτρισμό από πυρηνική ενέργεια στον πυρηνικό σταθμό Κοζλοντούι, αλλά δεν προβλέπεται η κατασκευή νέου αντιδραστήρα μέχρι το 2024. Θα γίνει ωστόσο αναβάθμιση στροβίλων το 2015-16 στις μονάδες 5 & 6, με αύξηση της ισχύος από τα 1000MW στα 1100MW. Στην πιο αισιόδοξη προοπτική, μια νέα μονάδα στο Κοζλοντούι θα μπορεί να προστεθεί μετά το 2025, στην επόμενη προγραμματική περίοδο 10ετούς σχεδιασμού.
Δεν αναμένεται επίσης να προστεθούν οι εξεταζόμενες μονάδες 9 και 10 στο λιγνιτικό σύμπλεγμα Maritsa Iztok 2, καθώς δεν έχουν λάβει άδεια απ’ τη Βουλγαρική ΡΑΕ.
Το 2016-17 αναμένεται να λειτουργήσει εργοστάσιο φυσικού αερίου στο Χάσκοβο (256MW) και κατά την τελευταία τριετία της 10ετούς περιόδου προβλέπεται να τεθεί σε λειτουργία ένα σύμπλεγμα τριών υδροηλεκτρικών σταθμών στον Άρδα (“Горна Арда“), συνολικής ισχύος 166MW (Byal Izvor το 2022 με 44MW, Ardino το 2023 με 56MW και Gorna Arda το 2024 με 66MW). Πρόκειται για ένα πολύπαθο έργο, που ξεκίνησε να συζητιέται στη δεκαετία του 1980, “πάγωσε” με την πτώση του κομμουνισμού για μια δεκαετία, ξεκίνησε να κατασκευάζεται ως κοινό Βουλγαρο-Τουρκικό έργο το 1999 με πρόβλεψη να είναι έτοιμο το 2006, αλλά σταμάτησε σχεδόν αμέσως, λόγω οικονομικών προβλημάτων της Τουρκικής εταιρείας. Το 2001 η Βουλγαρική πλευρά αποσύρθηκε και η σύμβαση βρήκε το δρόμο της για τα δικαστήρια, κάτι συνηθισμένο σε έργα που δεν προχωρούν. Το 2008 οι Αυστριακές ENV και Alpine Bau ενδιαφέρθηκαν να αποκτήσουν το μερίδιο της Τουρκικής εταιρείας, που συμφώνησε να αναστείλει τη δικαστική διεκδίκηση και το Σεπτέμβριο 2009 το έργο ανατέθηκε σε κοινοπραξία των Αυστριακών εταιρειών με την κρατική Βουλγαρική εταιρεία ηλεκτρισμού ΝΕΚ. Ωστόσο στις αρχές του 2010 η Alpine Bau αποσύρθηκε με τη σειρά της και τον Ιούλιο 2010 το έργο ανατέθηκε εκ νέου στις ENV (70%) και ΝΕΚ. Ελπίζει λοιπόν τώρα ο ESO να ολοκληρωθεί κάποτε το έργο και το έχει βάλει στο τέλος της περιόδου, ώστε να μπορεί ν’ αναθεωρήσει τον προγραμματισμό.
Τα υδροηλεκτρικά έργα είναι πολύ ακριβά μόνο ως ενεργειακά έργα και μόνο ως έργα πολλαπλού σκοπού (αντιπλημμυρικά, αρδευτικά, ενεργειακά, τουριστικά, ιχθυοκαλλιέργεια, κλπ) έχουν νόημα. Κάπως έτσι και το έργο στον Άρδα δεν βρίσκει το δρόμο του. Μακάρι πάντως κάποια στιγμή να τελειώσει, καθώς θα βοηθήσει τη δική μας πολύπαθη περιοχή του Έβρου, που κάθε χρόνο τέτοια εποχή βλέπει με μεγάλη ανησυχία μεγάλους όγκους νερού να κατεβαίνουν απ’ τον Άρδα στον Έβρο.
Το 10ετές σχέδιο του ESO προβλέπει πως μέχρι το 2020 θα πρέπει να ενταχθούν 1500MW ανανεώσιμων πηγών, από τα οποία τα 530MW σε Φ/Β, προκειμένου να καλύψει η χώρα την υποχρέωσή της έναντι της ΕΕ για παραγωγή από ΑΠΕ του 16% της συνολικής ενέργειας. Ωστόσο η Βουλγαρία, έχοντας “καεί” κι αυτή με τη σειρά της απ’ την ανάπτυξη των ΑΠΕ, μόλις πριν λίγες μέρες τροποποίησε τη νομοθεσία για τις ΑΠΕ, 3 βδομάδες μετά την ανακοίνωση του 10ετούς σχεδίου του ESO. Με τις νέες ρυθμίσεις η κρατική εταιρεία ηλεκτρισμού ΝΕΚ δεν θα είναι πλέον υποχρεωμένη να αγοράζει κατά προτίμηση την ενέργεια των ΑΠΕ, όποιος θέλει να πουλήσει ενέργεια θα πρέπει να την πουλήσει στην ελεύθερη αγορά. Και δεν θα υπάρχουν πλέον επιδοτούμενες τιμές-ταρίφες για τις νέες εγκαταστάσεις των ΑΠΕ. Οπότε τώρα να δούμε ποιος θα “επενδύσει” σε αιολικά και Φ/Β στη Βουλγαρία. Μάλλον κανείς, οι “επενδύσεις” παντού στην Ευρώπη, κι όχι μόνο, στόχο είχαν τις επιδοτήσεις και τις φοροαπαλλαγές. Και οι Γερμανοί κατασκευαστές ανεμογεννητριών και Φ/Β θα πρέπει να ψάξουν αλλού για πελατεία …
Το πλήρες άρθρο με τους συνδέσμους/links τεκμηρίωσης (με μπλε) βρίσκεται στο http://greeklignite.blogspot.gr/2015/03/10-2015-2024.html και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite!
Μέσα στο 2015 πρόκειται επίσης να εγκατασταθεί νέα γεννήτρια στο ανθρακικό εργοστάσιο Sviloza, αυξάνοντας (κατά 58MW) τη δυναμικότητα σε 120MW.
Βλέπουμε λοιπόν πως τα “χειροπιαστά” έργα στη Βουλγαρία στην επόμενη 10ετία θα είναι η αναβάθμιση στροβίλου των πυρηνικών στο Κοζλοντούι, το φυσικό αέριο στο Χάσκοβο και η νέα γεννήτρια στο Σβίλοζα. Η δεκαετία 2025-2034 αποκτά έτσι μεγαλύτερο ενδιαφέρον, καθώς εκεί φυσιολογικά θα πρέπει να δούμε να υλοποιείται νέο πυρηνικό και νέα λιγνιτικά. Ή μήπως ΜΟΝΟ νέα λιγνιτικά;
Η κατανάλωση στη 10ετία προβλέπεται ν’ αυξηθεί κατά 6%-11,5% (σε 40,86 έως 43TWh), ανάλογα με το ρυθμό εφαρμογής των μέτρων ενεργειακής απόδοσης κατά τα επόμενα έτη. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως δεν πρόκειται να αναπτυχθεί σημαντικά η Βουλγαρική οικονομία, παρά τους εξαιρετικά χαμηλούς μισθούς και τη χαμηλή φορολογία. Ό,τι και να λένε η τρόικα και οι ντόπιοι συνεργάτες τους, δεν είναι οι χαμηλοί μισθοί το στοιχείο που κάνει ελκυστική κι ανταγωνιστική μια οικονομία, χρειάζονται κι άλλα πράγματα, όπως π.χ. λιγότερη διαφθορά στα κυβερνητικά κλιμάκια.
Τέλος, ο προγραμματισμός του ESO περιλαμβάνει επενδύσεις 1,2 δισ. λέβα (~615 εκατ. ευρώ) για έργα αναβάθμισης του δικτύου μεταφοράς υψηλής τάσης (ανακατασκευή γραμμών μεταφοράς ενέργειας, κατασκευή δικτύου οπτικών ινών, ανασυγκρότηση των υποσταθμών και κατασκευή συστημάτων απομακρυσμένου ελέγχου). Το 10ετές σχέδιο πρέπει να εγκριθεί απ’ τη Βουλγαρική ΡΑΕ.