Το Πενταμελές Ενεργειακό Φόρουμ (PLEF) δημιουργήθηκε το 2005 από τους Υπουργούς Ενέργειας Βέλγιου, Γαλλίας, Γερμανίας, Ολλανδίας και Λουξεμβούργου, για να προάγουν τις διασυνοριακές ανταλλαγές ηλεκτρισμού. Στην ουσία πρόκειται για τη δημιουργία μιας περιφερειακής αγοράς ηλεκτρισμού της Δυτικής Ευρώπης στην προοπτική της ολοκλήρωσης της Ευρωπαϊκής αγοράς. Την ίδια εποχή στα Βαλκάνια ο Σιούφας μας μιλούσε για …
τη δημιουργία της αγοράς ενέργειας της ΝΑ Ευρώπης, μόνο που τα γεωπολιτικά δεδομένα είναι λιγάκι διαφορετικούτσικα και κανείς δεν μπορεί να τα αγνοεί.
Οι χώρες της άμεσης γειτονιάς της Γερμανίας αποτελούν ζωτικό της χώρο (“Lebensraum”), κι ο χώρος αυτός δεν είναι δυνατόν να περιοριστεί μόνο στη Μπενελούξ και τη Γαλλία. Γρήγορα λοιπόν στο Πενταμελές μπήκε και η Αυστρία, ενώ η μονίμως ουδέτερη Ελβετία απέκτησε καθεστώς παρατηρητή. Στο χάρτη βλέπετε με σκούρο μπλε τις χώρες του Φόρουμ, με γαλάζιο τους “μεγάλους γείτονες”, με έντονο πράσινο τους “μικρούς γείτονες”, στους οποίους είναι και η Ελλάδα, με ανοιχτό πράσινο τους “συνδεμένους μικρούς γείτονες” και με γκρίζο τις χώρες χωρίς ενδιαφέρον για το Φόρουμ.
Στις 11 Μαρτίου 2015 ο Υφυπουργός Ενέργειας της Γερμανίας Rainer Baake, πρώην διευθυντής του Agora Energiewende, είχε κάθε λόγο να πανηγυρίζει: οι επτά χώρες έδωσαν για πρώτη φορά στη δημοσιότητα μια κοινή έκθεση για την ενεργειακή επάρκεια και ασφάλεια εφοδιασμού μέχρι την περίοδο 2020/2021. Και πανηγυρίζει ο Baake πως “η ανάλυση έδειξε πως η Γερμανία θα έχει το υψηλότερο επίπεδο ενεργειακής ασφάλειας ακόμα και κατά το 2020/2021“. Φυσικά, αφού το 2020/2021 θα βρίσκονται ακόμα σε λειτουργία τα πυρηνικά, καθώς ο προγραμματισμός τους είναι να τα κλείσουν το 2022. Ας επεκτείνουν την έκθεση μέχρι το 2023, να δούμε τι θα σημαίνει στην πράξη η απόσυρση των πυρηνικών χωρίς τις διασυνδέσεις με τους γείτονες! Θα σημαίνει πως, μόνο χάρη στις διασυνδέσεις, τα πυρηνικά της Γαλλίας-Ελβετίας-Μπενελούξ, το φυσικό αέριο της Ολλανδίας, τα υδροηλεκτρικά της Αυστρίας και της Ελβετίας, συνδυασμένα με τα λιγνιτικά και λιθανθρακικά της Γερμανίας, θα εγγυηθούν την ενεργειακή ασφάλεια της Γερμανίας, που ταλαιπωρείται από την αυξανόμενη διείσδυση των αιολικών. Και για να είναι πιο σίγουροι οι Γερμανοί, βάζουν και καλώδιο σύνδεσης με τη Νορβηγία, που έχει κι αυτή πολλά υδροηλεκτρικά.
Πού έδειξε πρόβλημα η μελέτη; Σε Γαλλία και Βέλγιο για το χειμώνα 2015/2016, εκεί όπου δεν έχουν αντικαταστήσει έγκαιρα, όπως οι Γερμανοί, τις παλιές μονάδες ορυκτών καυσίμων, οι οποίες αποσύρονται με την εφαρμογή από 1.1.2016 της Οδηγίας για τις Βιομηχανικές Εκπομπές (IED) και όπου πρόσφατα βγήκαν κάποια πυρηνικά εκτός λειτουργίας ή λόγω της απόσυρσης συμβατικών εργοστασίων για οικονομικούς λόγους.
Οι διαχειριστές δικτύων υψηλής τάσης των 7 χωρών συμφώνησαν για πρώτη φορά σε κοινές παραδοχές και μεθοδολογίες εργασίας. Είναι ακριβώς οι κοινές παραδοχές με τις οποίες η Γερμανία θα εξάγει το τυχαίο αιολικό της ρεύμα σ’ ένα πολύ ευρύτερο ηλεκτρικό σύστημα απ’ το δικό της, θα εξάγει το αιολικό της πρόβλημα και θα εξακολουθήσει να απολαμβάνει την ενεργειακή ασφάλεια που προσφέρουν οι συμβατικές μέθοδοι ηλεκτροπαραγωγής. Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται ένα πολύ μεγαλύτερο σύστημα, στο οποίο οι οικονομίες κλίμακας είναι εκείνες που μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Θα δημιουργηθεί ένα πολύ μεγαλύτερο φορτίο βάσης για το σύνολο των επτά χωρών, οπότε τα πυρηνικά και τα λιγνιτικά θα διασφαλίσουν πολύ καλύτερα τις απαραίτητες ώρες λειτουργίας για πλήρη και πιο οικονομική αξιοποίηση. Τα λιθανθρακικά θα έχουν να αντιμετωπίσουν λιγότερες μεταβολές ζήτησης. Τα εργοστάσια φυσικού αερίου της Ολλανδίας και της Γερμανίας θα είναι αυτά που θα αντικατασταθούν απ’ τα αιολικά+Φ/Β και θα μειώσουν τη λειτουργία τους ή θα αποσυρθούν πρώτα, καθώς το φυσικό αέριο θα μπορεί να διοχετευθεί στο δίκτυο φυσικού αερίου, αντί για την ηλεκτροπαραγωγή. Win-win κατάσταση, για όλες τις χώρες. Αυτά είδε η Γαλλία και ονειρεύεται κι αυτή αιολικά+Φ/Β, αλλά μπαίνει πολύ “δεύτερη”, πολύ καθυστερημένη σ’ αυτή τη αγορά, έχασε άλλη μια φορά στο συναγωνισμό με τους Γερμανούς.
Ποιος είναι ο αδύναμος κρίκος στο σύστημα που ονειρεύονται; Η επάρκεια των διασυνοριακών διασυνδέσεων, γι’ αυτό και η Γερμανική Ευρώπη ετοιμάζεται να πάρει μερικές εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ απ’ τις τσέπες των πολιτών και να τα κατευθύνει κατά προτεραιότητα στη Siemens και την ABB, προκειμένου να κάνει νέα δίκτυα υψηλής τάσης. Αφού πρώτα οι Γερμανοί με την ανοησία της Energiewende αποσταθεροποίησαν το ηλεκτρικό τους σύστημα κι έκαναν το ρεύμα τους το 2ο ακριβότερο στην Ευρώπη, τώρα ετοιμάζονται ν’ ακριβύνουν το ρεύμα και σ’ όλη την υπόλοιπη Ευρώπη. Αλλά σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία αυτά απλά σημαίνουν τη διατήρηση της παραγωγής και των θέσεων εργασίας στην Ασία, εκεί όπου η ηλεκτροπαραγωγή με κατανάλωση κάρβουνου αυξάνει με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, εκεί όπου τρίβουν τα χέρια τους από ικανοποίηση βλέποντας τα στρατηγικά λάθη της Ευρώπης.
Τον ερχόμενο Δεκέμβριο, στη σύνοδο του ΟΗΕ για το κλίμα στο Παρίσι η Γερμανική Ευρώπη θα λέει πάλι να βάλουμε αιολικά & Φ/Β “για να σώσουμε τον πλανήτη”, αλλά στην πραγματικότητα να σώσουμε τη Γερμανική βιομηχανία. Θα τους δείξει κανείς “τα διαγράμματα της ντροπής“, που δημοσιεύσαμε στις 12/3, με τη Γερμανία των 62,34GW αιολικών+Φ/Β το 2012 να μην έχει μειώσει τις εκπομπές της CO2 και να εκπέμπει από τον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής σχεδόν τις ίδιες εκπομπές που είχε και το 1991, αμέσως μετά την ενοποίηση Δυτικής και Ανατολικής Γερμανίας;
Το πλήρες άρθρο με τους συνδέσμους/links τεκμηρίωσης (με μπλε) βρίσκεται στο http://greeklignite.blogspot.gr/2015/03/pentalateral-energy-forum-lebensraum.html και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite!
Όσοι τυχόν ονειρεύονται παρόμοιες οικονομίες κλίμακας για την Ελλάδα, ας ξαναρίξουν μια ματιά στο χάρτη, τα γεωπολιτικά δεδομένα είναι εντελώς διαφορετικά: οι γείτονες της Γερμανίας, με εξαίρεση την Ελβετία, όχι μόνο είναι χώρες της ΕΕ, αλλά είναι και χώρες της ευρωζώνης. Κι ακόμα υπάρχουν οι “μεγάλοι γείτονες”, Βρετανία-Ισπανία-Ιταλία, τρεις πολύ μεγάλες οικονομίες και ηλεκτρικά συστήματα. Αντίθετα, αν προσέξετε στο χάρτη θα δείτε πως δεν εξετάζουν καν τη μικρή Σλοβακία, παρόλο που συνορεύει με την Αυστρία.
Οι γείτονες της Ελλάδας ποιοί είναι; Τα είπαμε και πέρυσι, όταν εξηγήσαμε γιατί δεν θα γίνουμε ποτέ “η Δανία του Νότου”. Οι γείτονες είναι η Τουρκία, με την οποία δεν μπορούν να υπάρχουν σχέσεις εμπιστοσύνης όσο συνεχίζεται η εισβολή και κατοχή της Κύπρου και όσο επιμένουν για “γκρίζες ζώνες” στο Αιγαίο. Η ΠΓΔΜ, με την οποία έχουμε τη χρόνια αντιδικία για το όνομα. Η Αλβανία, με την παραδοσιακή δυσπιστία στις διμερείς σχέσεις και το πρόσφατο όραμα της Μεγάλης Αλβανίας, που δυναμιτίζει τα Βαλκάνια. Χώρες που δεν είναι στην ΕΕ και δεν έχουν καν προοπτική να μπουν στο ορατό μέλλον. Υπάρχει ακόμα η Βουλγαρία, χώρα-μέλος της ΕΕ, που και πριν λίγες μέρες είδαμε πως δεν ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τη διασύνδεση με την Ελλάδα και η Ιταλία, μέλος της ΕΕ και της ευρωζώνης, με την οποία έχουμε μεν ηλεκτρική διασύνδεση, αλλά είναι κι αυτή πολύ Φ/Β-ική κι έχει πλεόνασμα ρεύματος τις ίδιες ώρες -το μεσημέρι- που έχουμε κι εμείς. Κατά τα λοιπά ηλεκτροδοτείται με λιθάνθρακα και φυσικό αέριο, υδροηλεκτρικά και εισαγωγές, δεν έχει κάτι να μας προσφέρει. Μονάδες φυσικού αερίου έχουμε κι εμείς, δεν χρειαζόμαστε τις ιταλικές. Να είχαμε και αέριο …