Συντάκτης:Οι πληροφορίες επιβεβαιώθηκαν και ήδη οι οικονομικοί εισαγγελείς προχωρούν στον εξονυχιστικό έλεγχο όσων Ελλήνων διαχειριστών ή δικαιούχων offshore εταιρειών αναγράφονται στα επίμαχα έγγραφα που διέρρευσαν μέσω της Διεθνούς Σύμπραξης Ερευνητών Δημοσιογράφων ή είδαν τα ονόματά τους στον Τύπο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα πρώτα αιτήματα δικαστικής συνδρομής προς ξένα κράτη θα είναι έτοιμα την επόμενη εβδομάδα, προκειμένου να εντοπιστούν οι πραγματικοί ιδιοκτήτες εταιρειών και ιδρυμάτων, οι δικαιούχοι των λογαριασμών, αλλά και οι δαιδαλώδεις διαδρομές των χρημάτων.
Εκτός από τον Σταύρο Παπασταύρου, στο στόχαστρο των ελέγχων αναμένεται να βρεθούν και άλλα γνωστά ονόματα της επιχειρηματικής ζωής του τόπου, τα ονόματα των οποίων έχουν ήδη δει το φως της δημοσιότητας, όπως οι επιχειρηματίες Πάνος Γερμανός και Σωκράτης Κόκκαλης και πιθανώς μέλη της οικογένειας Γουλανδρή (σχετικά με τη συλλογή πινάκων της οικογένειας, η οποία ενδεχομένως να μην είναι φορολογικά υπόχρεη για αυτά τα περιουσιακά στοιχεία στην Ελλάδα).
Πρέπει να σημειωθεί πάντως πως ο Παναμάς δεν απαντά σε μαζικά αιτήματα δικαστικών συνδρομών παρά μόνο αν υπάρχουν ονομαστικές αναφορές.
Βάσει των στοιχείων που δημοσιοποιήθηκαν, το «ελληνικό σκέλος» των Panama Papers φαίνεται να περιλαμβάνει 223 υπεράκτιες εταιρείες, 285 μετόχους εταιρειών και περίπου 57 δικαιούχους. Ανεξαρτήτως της δημοσιογραφικής επιτυχίας ως προς τη διαχείριση, διασταύρωση και κατανόηση όλων αυτών των εγγράφων, μένει να απαντηθεί αν υπάρχουν και νέα πρόσωπα της επιχειρηματικής και πολιτικής ελίτ του τόπου τα οποία θα αποκαλυφθούν το προσεχές διάστημα.
Η «Εφ.Συν.» παρουσιάζει συνοπτικά όσα έχουμε μάθει μέχρι στιγμής για το ελληνικό σκέλος της υπόθεσης και εντοπίζει μερικά από τα ερωτήματα τα οποία καλούνται να διερευνήσουν οι οικονομικοί εισαγγελείς.
❶ Παντού υπάρχει ένας Σταύρος Παπασταύρου
Μέχρι στιγμής, το όνομα του πρώην στενού συμβούλου του Αντώνη Σαμαρά είναι το πιο ηχηρό, αλλά και το μόνο που συνδέεται άμεσα με την ενεργό πολιτική σκηνή της χώρας. Σύμφωνα με τις διαρροές, από το 2005 έως το 2014, ο Σταύρος Παπασταύρου αποτέλεσε μέλος των συμβουλίων ιδρύματος των παναμέζικων εταιρειών Green Shamrock Foundation και Diman Foundation.
Το 2006, έγινε αναπληρωτής πρόεδρος της Aisios Foundation, η οποία φαίνεται να υπάρχει ακόμα και σήμερα. Στο συμβούλιο ιδρύματος της Aisios, εκτός από τον Παπασταύρου, εντοπίζονται τα γνωστά από τις υποθέσεις της λίστας Λαγκάρντ ονόματα των Κωνσταντίνου Λαναρά και Σπύρου Μεταξά.
Ο Παπασταύρου παραιτήθηκε από τη συγκεκριμένη εταιρεία το 2012. Είναι η εποχή που ο γνωστός δικηγόρος, με σπουδές στη Νομική Αθηνών και στο Χάρβαρντ, πρώην γραμματέας διεθνών σχέσεων της ΟΝΝΕΔ και της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ και υποψήφιος στο ευρωψηφοδέλτιο της Ν.Δ., εντάσσεται στον στενό πυρήνα των συμβούλων του Αντώνη Σαμαρά. Είχε προηγηθεί η ένταξή του στο Ινστιτούτο Δημοκρατίας «Κωνσταντίνος Καραμανλής».
Επί πρωθυπουργίας Σαμαρά, συμμετείχε στις κρίσιμες διαπραγματεύσεις με την τρόικα, ενώ συχνά ήταν τα γεύματά του με τον εκπρόσωπο του ΔΝΤ, Πολ Τόμσεν. Επιφορτισμένος με τον τομέα των διεθνών σχέσεων, συμμετείχε και σε αποστολή στην Ελβετία, συνοδεύοντας τον τότε υφυπουργό Οικονομικών, Γ. Μαυραγάνη, για να συζητήσουν με την ελβετική κυβέρνηση το θέμα με τις λίστες των Ελλήνων καταθετών στα εκεί τραπεζικά ιδρύματα.
Λίγο πριν απασχολήσει εκ νέου την ελληνική Δικαιοσύνη με την εμπλοκή του στις τρεις υπεράκτιες εταιρείες (των Panama Papers), είχε διαταχθεί εναντίον του και άλλος έλεγχος από τους οικονομικούς εισαγγελείς για την υπόθεση της λίστας Λαγκάρντ. Οπως αποκάλυψε η «Εφ.Συν.», σύμφωνα με έγγραφα που απέστειλε πρόσφατα η Εισαγγελία των Βρετανικών Παρθένων Νήσων προς τις ελληνικές δικαστικές αρχές, ύστερα από αίτημα δικαστικής συνδρομής προς τη συγκεκριμένη χώρα, φαίνεται ότι ο Σταύρος Παπασταύρου ήταν συνδικαιούχος συγκεκριμένου επίμαχου λογαριασμού.
❷ Τι (δεν) έχουμε μάθει από τα Panama Papers
Εκτός από μέλη του Δ.Σ. των τριών ιδρυμάτων των Panama Papers, είναι ο Στ. Παπασταύρου, ο Κωνσταντίνος Λαναράς και ο Σπύρος Μεταξάς δικαιούχοι στους τραπεζικούς λογαριασμούς που διαχειριζόταν η Αisios; Πολύ συχνά σε αυτές τις εταιρικές δομές συμβαίνει ο δικαιούχος να είναι και μέλος του Δ.Σ. της υπεράκτιας, κάποιες φορές και μέλος του συμβουλίου ιδρύματος. Από όσα διέρρευσαν ώς σήμερα δεν μπορούν να δοθούν ασφαλείς απαντήσεις στο συγκεκριμένο ερώτημα.
Υπάρχουν λοιπόν, και αν ναι, ποιοι είναι οι αφανείς ιδρυτές της παραπάνω εταιρείας (και πιθανοί δικαιούχοι); Σύμφωνα με το αναλυτικό ρεπορτάζ του Greek Report, η Aisios το 2015 αποκτά τις μετοχές μιας άλλης υπεράκτιας εταιρείας με έδρα τον Παναμά, της Loftus Asset Management. Η τελευταία είχε ανώνυμες μετοχές και όχι ονομαστικές. Οι ανώνυμες μετοχές είναι ο καλύτερος τρόπος για να κρυφτούν τα ίχνη, δεν καταγράφονται σε μητρώο και συχνά μπορούν να αλλάξουν πολλούς ιδιοκτήτες μέσα σε μια μέρα.
Πληρεξούσιος της Loftus με δικαίωμα ανοίγματος λογαριασμών εμφανίζεται ο γνωστός επιχειρηματίας Αγγελος Μεταξάς (καταζητείται από τις ελληνικές αρχές από τον Ιούνιο του 2015), που συνδέεται στη λίστα Λαγκάρντ τόσο με τον μεγαλοεπιχειρηματία Σάμπυ Μιωνή όσο και με τον Σταύρο Παπασταύρου μέσω των εταιρειών Capland, Stabri Ltd και Fairwinds. Κομβική χρονιά θεωρείται το 2006, όταν η Capital Management Advisors (διαχειριζόταν 1,6 δισ. δολάρια) εξαγοράζεται από την EFG International. Ζητούμενο αποτελεί αν τμήμα αυτής της εξαγοράς διοχετεύτηκε σε αυτό το περίπλοκο πλέγμα εταιρειών, στο οποίο συμμετείχαν Ελληνες που οφείλουν να δηλώνουν τα διεθνή εισοδήματά τους στην Ελλάδα.
Ενα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο -που πέρασε στα ψιλά- είναι πως η εταιρεία Loftus προχώρησε στις απαραίτητες ενέργειες ώστε να αποκτήσει λογαριασμό σε τράπεζα της Βηρυτού και κάποιον κωδικό στο αιγυπτιακό χρηματιστήριο. Για την ίδρυση της Loftus είχε μεσολαβήσει το 2006 ο Ελληνοελβετός Σπύρος Μεταξάς. Το όνομά του μας ταξιδεύει στην εποχή του σκανδάλου των εξοπλιστικών δαπανών.
❸ Οι μίζες των εξοπλιστικών πιάνουν Παναμά
Ο Σπ. Μεταξάς είναι ο 62χρονος νομικός, μόνιμος κάτοικος εξωτερικού και γιος πρώην πρέσβη, που κατηγορήθηκε το 2014 για ξέπλυμα βρόμικου χρήματος, απολογήθηκε ενώπιον των ανακριτών διαφθοράς για νομιμοποίηση 1,47 εκατ. ευρώ από τις μίζες των υποβρυχίων, για την αγορά 24 αυτοκινούμενων πυροβόλων και για ξέπλυμα 1,7 εκατ. ευρώ από τις αγορές 16 αυτοκινούμενων αντιαεροπορικών συστημάτων και 4 αερομεταφερόμενων συστημάτων.
Ο ίδιος κατηγορείται για απόκρυψη μεγάλων χρηματικών ποσών, προερχόμενων από παράνομες αμοιβές του πρώην αναπληρωτή γενικού διευθυντή Εξοπλισμών, Αντώνη Κάντα (επί υπουργίας Ακη Τσοχατζόπουλου από το 1997 έως το 2001).
Ο Σπύρος Μεταξάς φαίνεται ότι συνέδραμε στο ξέπλυμα των μιζών με τη σύσταση δαιδαλώδους συστήματος offshore. Αντ. Kάντας και Σπ. Μεταξάς «αντάλλαξαν» βαριές κατηγορίες κατά τις απολογίες τους στον ανακριτή.
Ο Μεταξάς αφέθηκε ελεύθερος μετά την υποβολή του απολογητικού του υπομνήματος, καταβάλλοντας εγγύηση ύψους 100.000 ευρώ. Ο Κάντας προφυλακίστηκε τον Δεκέμβριο του 2013 και επέστρεψε έως τον Ιούλιο του 2014 στο ελληνικό Δημόσιο τα ποσά που βρέθηκαν στους λογαριασμούς του.
Mαζί με άλλους 30 κατηγορούμενους, οι δυο τους θα βρεθούν στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων, για να λογοδοτήσουν για την αμαρτωλή σύμβαση του 1,3 δισ. ευρώ για 4 υποβρύχια με κύριο ανάδοχο τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά και κύριο υποκατασκευαστή τη γερμανική κοινοπραξία HWD/Ferrosstaal.
Μέσω των Panama Papers, κοινό και αρμόδιοι εισαγγελείς μαθαίνουν για την ύπαρξη μιας άγνωστης τράπεζας στο γαϊτανάκι των συγκεκριμένων μιζών, της PKB Privatbank, η οποία φαίνεται ότι θα διαχειριζόταν το παναμέζικο ίδρυμα Olav Engineering Corp, του οποίου τελικός δικαιούχος ήταν ο ίδιος ο πρώην διευθυντής εξοπλισμών, Αντώνης Κάντας.
Σε άλλο σκέλος για τις μίζες των εξοπλισμών, επί υπουργίας και πάλι του Ακη Τσοχατζόπουλου, συναντάμε το όνομα του γνωστού επιχειρηματία Πάνου Γερμανού, ο οποίος έχει παραπεμφθεί σε δίκη στην υπόθεση που αφορά την αγορά των ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων TORM1, μέσω της εταιρείας CLAVIS.
Στις διαρροές των εγγράφων υπάρχει η υπεράκτια εταιρεία Ludwig Universal Ltd, η οποία ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2005 στις Βρετανικές Παρθένους Νήσους. Ως ιδιοκτήτης φαινόταν ένας «αχυράνθρωπος»-μέτοχος (nominee shareholder), υπάλληλος εταιρείας στην Κύπρο (Ergoserve Consultants).
Στη δικογραφία για το σκάνδαλο των υποβρυχίων, η Ludwig αναφερόταν ως εταιρεία συμφερόντων Πάνου Γερμανού αλλά στα έγγραφα που διέρρευσαν σχεδόν πουθενά δεν υπάρχει το όνομα του Ελληνα επιχειρηματία. Εκτός από μία ημερομηνία…
Στις 11 Δεκεμβρίου 2014 μεταβιβάζονται (από τον άτυπο μέτοχο) στο όνομα του Π. Γερμανού όλες οι μετοχές και την ίδια μέρα αυτές περνούν στον Κύπριο δικηγόρο Μενέλαο Κυπριανού, ο οποίος πλέον εμφανίζεται ως μέτοχος και διευθυντής της Ludwig. Αυτό που αποδεικνύεται από την επεξεργασία των διαρροών είναι ότι η συγκεκριμένη εταιρεία συνεχίζει να λειτουργεί κανονικά έως σήμερα, με τραπεζικό λογαριασμό στο Λουξεμβούργο.
Βάσει της δικογραφίας για το σκάνδαλο των εξοπλιστικών, το 2008 από την EFG Private Bank Λουξεμβούργου με εντολέα τη Ludwig έφυγαν τρία εμβάσματα ύψους 1,47 εκατ. ευρώ προς ιταλική εταιρεία του Γιώργου Σαχπατζίδη, για λογαριασμό των Ακη Τσοχατζόπουλου και Ιωάννη Σμπώκου.
❹ Σεϊχέλες: η υπεράκτια του νεκρού φίλου του Ακη
Φίλος του πρώην υπουργού Ακη Τσοχατζόπουλου ήταν και ο Βλάσης Καμπούρογλου, ο οποίος εμπλεκόταν στις μίζες των αντιαεροπορικών συστημάτων TORM1 και βρέθηκε νεκρός στην Τζακάρτα το 2012. Βάσει των νέων στοιχείων, ο Καμπούρογλου, εννέα μήνες πριν από τον θάνατό του, προχώρησε στη δημιουργία νέας offshore με την επωνυμία Constable International Group Ltd.
Εδρα της, ο νέος αγαπημένος για τους Ελληνες φοροφυγάδες προορισμός, οι Σεϊχέλες. Οι μετοχές ήταν ανώνυμες και το όνομά του δεν φαινόταν πουθενά. Ομως η διεύθυνση όπου ζητούσε να σταλούν τα εταιρικά έγγραφα της νεοσύστατης Constable, μαζί με τη μεταλλική σφραγίδα, ήταν στην οδό Γούναρη στα Μελίσσια, καθώς εκεί ήταν η έδρα μιας γυναίκας που μεσολάβησε για την ίδρυση της εταιρείας.
Οσο για τις Σεϊχέλες, εκεί υπάρχουν δεκάδες εταιρείες-κελύφη Ελλήνων, που εμφανίζονται να συνδέονται με διευθύνσεις στα βόρεια προάστια της Αθήνας. Η «Εφ.Συν.» επιχείρησε να εντοπίσει διαδικτυακά 18 από αυτές τις εταιρείες χωρίς να υπάρξει κανένα αποτέλεσμα, ούτε ονόματα ούτε ακριβείς διευθύνσεις ούτε καν οι εταιρείες.
❺ Ο έλεγχος στην Upton του Σωκράτη Κόκκαλη
Το όνομα του ισχυρού άνδρα του ομίλου της Ιντρακόμ εμφανίζεται στα Panama Papers μέσω της εταιρείας Upton International S.A., η οποία ιδρύθηκε στον Παναμά τον Μάρτιο του 2014 και προχώρησε σε ενέργειες, ώστε να ανοίξει τραπεζικό λογαριασμό στις ΗΠΑ.
Ως πληρεξούσιοι της Upton ορίζονται ο Σωκράτης Κόκκαλης και μέλη της οικογένειάς του.
Αυτό που προκύπτει (και μόνο) από τις διαρροές είναι πως η Mossack Foundation δεν εφάρμοσε από την αρχή τον έλεγχο δέουσας συμπεριφοράς στην Upton, όπως όφειλε βάσει του κώδικα πρακτικής για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.
Οταν πλέον ξεκίνησε -καθυστερημένα- η διαδικασία του ελέγχου, ο μεσάζοντας μεταξύ της Upton και του δικηγορικού γραφείου δεν απέστειλε κανένα από τα απαραίτητα έγγραφα.
Μόνο η πιθανή άρση του τραπεζικού απορρήτου (για τους πιθανούς λογαριασμούς της Upton) μπορεί να παρέχει ουσιαστικές πληροφορίες για την υπόθεση.
Πηγές: Greek report, protagon.gr, ICIJ, αρχείο «Εφ.Συν.»
Με την υπεράκτια στην πλάτη
Ανεξάρτητα από το αν είναι επιλεκτική η παρουσίαση των αρχείων της παναμέζικης Mossack Fonseca, αν πρόκειται για «ξεκαθάρισμα λογαριασμών», προς όφελος των «φορολογικών παραδείσων» των ΗΠΑ, ή αν οι πηγές χρηματοδότησης του ICIJ είναι… ύποπτες, το συμπέρασμα είναι ένα: αυτοί που ζητούν τη φορολογική εξόντωση των πολιτών, στέλνουν τον δικό τους πλούτο σε εξωτικούς προορισμούς για ασφαλή και -φυσικά- αφορολόγητη φύλαξη
Εντεκα μέρες μετά την πυροδότηση της δημοσιογραφικής υδρογονοβόμβας που βαπτίστηκε Panama Papers, ο κόσμος μας δεν είναι πια ο ίδιος. Δηλαδή, εδώ που τα λέμε, ο ίδιος είναι, απλώς τώρα ξέρουμε πολύ περισσότερα πράγματα για την έκταση και την «αρχιτεκτονική» του… παράλληλου οικονομικού σύμπαντος των offshore, και βέβαια είναι πολύ πιο δύσκολο, ακόμη και για τους πιο θρασείς από τους φοροφυγάδες «έχοντες και κατέχοντες», να κουνήσουν το δάχτυλο στους φτωχούς που δεν πληρώνουν τους φόρους τους και δεν δέχονται αγόγγυστα το πετσόκομμα κερδισμένων με αίμα μισθολογικών και εργασιακών δικαιωμάτων.
Υπό το βάρος των αποκαλύψεων, μια κυβέρνηση –η ισλανδική– κατέρρευσε μέσα σε 48 μόλις ώρες, ενώ αρκετές ακόμη, από τη Βρετανία ώς την Αργεντινή κι από την Αυστραλία ώς τη Μάλτα, κλυδωνίζονται βίαια, καθώς μέγα πλήθος πολιτικών, επιχειρηματιών και πάσης φύσεως διασημοτήτων αποδεικνύεται πως φοροδιαφεύγουν συστηματικά, κρύβοντας τις τεράστιες προσωπικές περιουσίες τους σε μακρινές offshore με… σημαία Παναμά.
Πολιτικά πρόσωπα
Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν και δεκάδες βασιλιάδες, δικτάτορες, πρόεδροι, πρωθυπουργοί και υπουργοί από όλα τα πλάτη και τα μήκη της γης, ηγέτες που φαινομενικά τούς χωρίζει ιδεολογική άβυσσος, αλλά -όπως προκύπτει- ταυτίζονται σε ένα και μοναδικό σημείο: την εκμετάλλευση των κάθε λογής φορολογικών παραδείσων, ώστε να αυγατίσουν ακόμη περισσότερο τις ήδη εξωφρενικά μεγάλες ατομικές και οικογενειακές «καβάτζες» τους.
Γιατί τι άλλο μπορεί να συνδέει έναν ακραιφνή θατσερικό σαν τον Βρετανό Ντέιβιντ Κάμερον με τον αυτοαποκαλούμενο «κομμουνιστή» Κινέζο πρόεδρο, Σι Τζινπίνγκ, εκτός από τη συσσώρευση πλούτου και την προσπάθεια να αποκρυβεί αυτός ο πλούτος από τα μάτια της κοινής γνώμης;
Φυσικά, η κάθε χώρα –και η κάθε ελίτ– αντέδρασε διαφορετικά στις δραματικές αποκαλύψεις. Ετσι, στην περίπτωση των περισσότερων δημοκρατικά εκλεγμένων αξιωματούχων που πιάστηκαν με την… offshore στην πλάτη, είδαμε αυτές τις μέρες μια συστηματική προσπάθεια διαχείρισης της πολιτικής ζημιάς μέσω της επίκλησης μιας επίπλαστης «νομιμότητας»: δεν ήξερα, δεν ρώτησα, η offshore ανήκε στον πατέρα μου, τη γυναίκα μου ή τον… μπατζανάκη μου, και -τέλος πάντων- μπορεί να μην είναι και πολύ ηθικό να κρύβω τα χρήματά μου σε μακρινές «κρύπτες», αλλά δεν έκανα δα και κανένα έγκλημα.
Ξέρετε, «το νόμιμο είναι και ηθικό» και άλλες νεοφιλελεύθερες σοφιστείες. Αντίθετα, σε πιο αυταρχικά πολιτεύματα, όπως η Κίνα ή οι μοναρχίες του Περσικού κόλπου, επελέγη η παραδοσιακή οδός της λογοκρισίας: κάθε αναφορά στα Panama Papers απαλείφθηκε από τα ελεγχόμενα ΜΜΕ, ενώ ακόμη και η απλή έρευνα σε μηχανές αναζήτησης μπλοκαρίστηκε, ώστε να μην μπορούν οι χρήστες του Ιντερνετ να ψάξουν μόνοι τους πληροφορίες για τη μεγάλης κλίμακας… οικογενειακή φοροαποφυγή της «αυλής» του προέδρου Σι ή του Οίκου των Σαούντ.
Ο,τι μας βολεύει
Αλλά και τα μεγάλα δυτικά ΜΜΕ, περιλαμβανομένων και των περίπου 70 που συμμετέχουν στο δημοσιογραφικό κονσόρτσιουμ ICIJ και επεξεργάστηκαν επί σχεδόν ένα χρόνο τα βουνά δεδομένων από τα αρχεία της παναμέζικης Mossack Fonseca, επέλεξαν να προβάλουν ό,τι τα βόλευε, ανάλογα με την πολιτική στόχευσή τους: δεν είναι τυχαίο ότι τα περισσότερα δυτικά πρωτοσέλιδα για το σκάνδαλο «ντύθηκαν» οπτικά με φωτογραφίες του Βλαντίμιρ Πούτιν, παρά το γεγονός ότι ο «τσάρος» δεν περιλαμβάνεται στις ένοχες λίστες, ενώ αντίθετα ο φιλοδυτικός Ουκρανός ομόλογός του Πέτρο Ποροσένκο «προστατεύτηκε», αν και -όπως αποδεικνύεται- είχε μεταφέρει δεκάδες εκατομμύρια δολάρια στη μακρινή Καραϊβική.
Δικαίως, ο Πούτιν έκανε λόγο προχτές για «προβοκάτσια» και επιλεκτική προβολή των στοιχείων, όπως βάσιμες φαίνεται πως είναι και οι καταγγελίες για τις «περίεργες» πηγές χρηματοδότησης του ICIJ, αλλά και για την ύποπτη απουσία δεδομένων για offshore αμερικανικού και γερμανικού ενδιαφέροντος. Παρακολουθούμε άραγε ένα «ξεκαθάρισμα λογαριασμών», προς όφελος των offshore «παραδείσων» του… Ντέλαγουερ και του Γουαϊόμινγκ; Ισως, αλλά ακόμα κι έτσι δεν μειώνεται η αξία τους.
Γράφει στην «Guardian» ο γνωστός μας –από τη συγκριτικά αντικειμενική κάλυψη του ελληνικού πιστωτικού δράματος– Πολ Μέισον: «Στην πραγματικότητα, τα Panama Papers δείχνουν μια βαθύτερη αρρώστια. Ο παγκοσμιοποιημένος καπιταλισμός έχει μετατραπεί σε μια οργανωμένη και νομιμοποιημένη μορφή διαφθοράς… Αν ακούσετε τους υπερασπιστές του Κάμερον, επιμένουν πως δεν έκανε τίποτε παράνομο, τίποτα κακό. Δεν αμφισβητώ ότι η απόφασή του να επενδύσει τα λεφτά του σε ένα εξωχώριο επενδυτικό ταμείο ήταν νόμιμη.
»Το ότι ξέχασε να δηλώσει τις μετοχές του όταν έγινε βουλευτής, και κυρίως το ότι πίεσε πολιτικά για να συνεχιστεί, η προστασία των offshore επενδυτικών κεφαλαίων ως πρωθυπουργός, ενώ συμμετείχε σε ένα από αυτά χωρίς να το δηλώσει, πρέπει οπωσδήποτε να ερευνηθεί από τη Βουλή.
Αλλά αυτή η επιμονή της υστερικής Δεξιάς στο ότι ο Κάμερον δεν πρέπει καν να επικρίνεται για τη φοροαποφυγή, με το επιχείρημα πως “όλοι το ίδιο κάνουν” θυμίζει τη Μαρία Αντουανέτα […] Ιδίως, όταν ένα μεγάλο κομμάτι της χρηματοπιστωτικής βιομηχανίας του Ηνωμένου Βασιλείου είναι αφοσιωμένο ακριβώς στην παράκαμψη των φορολογικών κανόνων για πρόσωπα και επιχειρήσεις».
Και συνεχίζει: «Αν, όπως εκτιμάται, ο παγκόσμιος πλούτος που έχει αποθηκευτεί σε φορολογικούς παραδείσους φτάνει τα 21 τρισεκατομμύρια δολάρια, η φορολόγησή του θα απέφερε τουλάχιστον 188 δισεκατομμύρια δολάρια τον χρόνο στα ταμεία των διψασμένων για ρευστό κυβερνήσεων. Γιατί δεν ενεργούν; Μα γιατί είναι στελεχωμένες με ανθρώπους που επωφελούνται από το σημερινό καθεστώς.
»Και γιατί δεν επαναστατεί το “πόπολο”; Λοιπόν, το πρόβλημα σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία που αποτελείται από έθνη-κράτη είναι πως, ακόμη κι αν “επαναστατήσεις”, ακόμη κι αν ενισχύσεις τα εθνικά συστήματα φοροσυλλογής, ακόμη κι αν εκθέσεις τις αμαρτίες των πλούσιων στις εφημερίδες, δεν θα πετύχεις τίποτε, όσο υπάρχει η νομιμοποιημένη διαφθορά των offshore», καταλήγει ο Βρετανός δημοσιογράφος.
Πολύτιμα μεν, αλλά…
Ετσι είναι: τα «Εγγραφα του Παναμά», όπως και τα LuxLeaks και SwissLeaks ή οι λίστες Φαλσιανί που προηγήθηκαν, αλλά και άλλα «πακέτα» πληροφορίας που δημοσιοποιήθηκαν, όπως οι αποκαλύψεις των WikiLeaks για τις υποκλοπές και τη μυστική εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, είναι ασφαλώς πολύτιμα, αλλά δεν αρκούν από μόνα τους για να αλλάξουν τον σάπιο, δομικά άδικο και άνισο πυρήνα των κοινωνιών μας.
Θα ήταν άλλωστε αφελές, αλλά και ανιστόρητο να περιμένουμε κάτι τέτοιο –τα συγκοινωνούντα υπερεθνικά συστήματα πολιτικής και οικονομικής εξουσίας, όπως έχουν εξελιχθεί στη σύγχρονη φάση του προχωρημένου παρασιτικού καπιταλισμού-καζίνο, είναι εξαιρετικά προσαρμοστικά, διαθέτουν απεριόριστους πόρους και αμέτρητους πρόθυμους πολιτικούς και δημοσιογραφικούς «συνεργάτες» και απολογητές, και βέβαια δεν πρόκειται να αυτοδιαλυθούν.
Πρόκειται, άλλωστε, για μια 100% ταξική διαμάχη, αφού -όπως προαναφέραμε- αυτό που συνδέει τους χιλιάδες μεγαλόσχημους πελάτες της Mossack Fonseca και των άλλων «παραδείσων» δεν είναι βέβαια η καταγωγή ή η ιδεολογία, αλλά μόνον η χρυσοπληρωμένη… κάρτα μέλους στην παγκόσμια πλουτοκρατική ελίτ.