Πως το πάχος επηρεάζει τον εγκέφαλο

Από τη μέση ηλικία και μετά, οι εγκέφαλοι των παχύσαρκων ανθρώπων εμφανίζουν διαφορές σε σχέση με των αδύνατων συνομηλίκων τους, κυρίως έχοντας μικρότερο όγκο λευκής ουσίας, με συνέπεια να δείχνουν κατά μέσο όρο δέκα χρόνια πιο γερασμένοι, σύμφωνα με μια νέα βρετανική επιστημονική έρευνα.
Δεν φαίνεται πάντως αυτό να επηρεάζει αρνητικά το μυαλό των ανθρώπων που έχουν βάρος παραπάνω από το κανονικό.
Η λευκή ουσία είναι ο ιστός, αποτελούμενος από νευρικές ίνες, που συνδέει μεταξύ τους τις διάφορες περιοχές του εγκεφάλου, επιτρέποντας την μεταφορά των πληροφοριών. Ο εγκέφαλος συρρικνώνεται φυσιολογικά με το πέρασμα του χρόνου, αλλά η παχυσαρκία -που συνδέεται με παθήσεις της καρδιάς, καρκίνο, διαβήτη κ.α.- φαίνεται πως γερνά πρόωρα τον εγκέφαλο.
Οι ερευνητές του Κέντρου Γήρανσης και Νευροεπιστήμης του Πανεπιστημίου Κέμπριτζ, με επικεφαλής τη δρα Λάιζα Ρόναν του Τμήματος Ψυχιατρικής, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό νευροβιολογίας της γήρανσης “Neurobiology of Aging”, μελέτησαν τους εγκεφάλους 473 ατόμων ηλικίας 20 έως 87 ετών.
Η βασική διαπίστωση είναι ότι οι υπέρβαροι άνθρωποι έχουν εκτεταμένη μείωση της λευκής ουσίας σε σχέση με τους αδύνατους. Έτσι, για παράδειγμα, ένας υπέρβαρος 50χρονος έχει τόση λευκή ουσία όση ένας αδύνατος 60χρονος, συνεπώς ο εγκέφαλος του πρώτου εμφανίζεται πρόωρα γερασμένος κατά μια δεκαετία.
Η διαφορά αυτή στη λευκή ουσία μεταξύ υπέρβαρων-αδύνατων εμφανίζεται από τη μέση ηλικία και μετά, συνήθως μετά τα 37 (την ηλικία όπου, ούτως ή άλλως, αρχίζει η σταδιακή φυσιολογική συρρίκνωση της λευκής ουσίας) και κορυφώνεται γύρω στα 40, ενώ μετά η «ψαλίδα» σταθεροποιείται. Οι ερευνητές δήλωσαν πως δεν είναι σαφές γιατί στους υπέρβαρους και παχύσαρκους η λευκή ουσία συρρικνώνεται ταχύτερα από τον φυσιολογικό ρυθμό.
Πάντως οι βρετανοί επιστήμονες δεν βρήκαν -πέρα από τη λευκή ουσία- διαφορές μεταξύ των αδύνατων και των υπέρβαρων, όσον αφορά τις νοητικές επιδόσεις τους, όπως έδειξαν τα σχετικά συγκριτικά τεστ. Από την άλλη, όπως είπε η Ρόναν, θα μελετηθεί περαιτέρω η πιθανότητα ο εγκέφαλος των υπέρβαρων να είναι πιο ευάλωτος σε νευροεκφυλιστικές παθήσεις όπως οι νόσοι Αλτσχάιμερ και Πάρκινσον.
‘Αλλοι επιστήμονες δήλωσαν πάντως ότι η σχέση παχυσαρκίας και άνοιας είναι πολύπλοκη και μέχρι σήμερα οι επιστημονικές μελέτες έχουν καταλήξει σε αντιφατικά συμπεράσματα. Έτσι, προς το παρόν, παραμένει ερωτηματικό κατά πόσο όντως η παχυσαρκία επιταχύνει την απώλεια μνήμης και την έκπτωση των νοητικών λειτουργιών. Σε κάθε περίπτωση, η υγιεινή διατροφή, η σωματική άσκηση και η διακοπή του καπνίσματος βοηθάνε κάθε άνθρωπο -ιδίως όσους έχουν παραπανίσια κιλά- να μειώσει τον κίνδυνο άνοιας.