Το… κομπαρσιλίκι ως όραμα. Τι δεν καταλαβαίνεις;

Γράφει ο Γιώργος Χριστοφορίδης*
Μπορείς να εμπνεύσεις τον κόσμο, προτείνοντάς του το κομπαρσιλίκι;
Πώς να σε ακολουθήσει, όταν ο στόχος σου είναι η καρέκλα της εξουσίας, αδιαφορώντας για τις παραδοσιακές αξίες της παράταξης που θέλεις να καθοδηγήσεις;
Η ιδέα για τη δημιουργία ενός νέου φορέα στο χώρο της κεντροαριστεράς, που θα άφηνε πίσω του το αμαρτωλό ΠΑΣΟΚ και τα υπόλοιπα αρνητικά φορτισμένα παραπαίδια του χώρου και μάλιστα με διαδικασίες που θα άνοιγαν την κομματική πόρτα (ξανά) στην κοινωνία, ήταν ελπιδοφόρα.
Μπορεί να μη διεκδικούσε κάποιο βραβείο πρωτότυπης πολιτικής σκέψης, ωστόσο ελπιδοφόρα θα μπορούσε να την πει κάποιος.
Θεωρητικά, η πολιτική συζήτηση για το μέλλον του συγκεκριμένου χώρου, που αποτελεί το κεντρικό διακύβευμα της εκλογικής παρτίδας, θα ερέθιζε μεγάλη μερίδα της ελληνικής κοινωνίας, εμπνέοντας ταυτόχρονα και πολίτες να ασχοληθούν τώρα –για πρώτη φορά- με τα κοινά σε κεντρικό επίπεδο.
Διότι η όλη διαδικασία προβλήθηκε επικοινωνιακά (και σωστά) ως μια νέα αρχή. Και, πάντα, το νέο προσελκύει τις φιλοδοξίες και τα όνειρα.
Θεωρητικά, επίσης, μια παρατεταμένη προεκλογική περίοδος, με τη συμμετοχή πολλών υποψηφίων, θα δημιουργούσε τις κατάλληλες συνθήκες για να αναπτυχθεί και να διεισδύσει όλη αυτή η συζήτηση στο εκλογικό σώμα, διαπερνώντας οριζοντίως και καθέτως κάθε κοινωνική διαστρωμάτωση, με τελικό στόχο οι εκλογές στην κεντροαριστερά να γίνουν το πρώτο πολιτικό θέμα στη χώρα, μονοπωλώντας το ενδιαφέρον των πολιτών για μέρες. Να συζητηθεί το θέμα σε κάθε καφενείο, να φτάσει σε κάθε χωριό.
Και τελικά, τι ζούμε;
Τελικά, το ύψιστο τηλεοπτικό γεγονός της όλης διαδικασίας, το περιβόητο debate των υποψηφίων για την ηγεσία της κεντροαριστεράς, συγκέντρωσε το ενδιαφέρον μόλις του 3% των Ελλήνων τηλεθεατών.
Εννέα υποψήφιοι και μόλις 3% τηλεθέαση για το πρώτο debate. Αλλά και το δεύτερο, με τόση προβολή, τόσους υποψηφίους, τόσους δημοσιογράφους, μετά βίας ξεπέρασε το 4% στα καλύτερά του.
Μα, πόσο μεγαλύτερη απόδειξη αποτυχίας του όλου εγχειρήματος μπορεί να υπάρξει; Όταν η μεγάλη κόντρα των υποψηφίων σου αγγίζει τα νούμερα τηλεθέασης φθηνού τηλεμάρκετινγκ, σε ποια «μεγάλη αλλαγή» μπορείς να ελπίζεις; Όταν δεν μπορείς να συγκεντρώσεις από όλη την Ελλάδα περισσότερους τηλεθεατές από όσους οπαδούς μπορεί να συγκεντρώσει ένα συγκρότημα σε μια του συναυλία, για ποιο νέο ξεκίνημα μπορείς να μιλάς; Που αφορά ποιους; Πόσους;
Σε αντίθεση με τη θεωρητική ανάλυση και παρά την τηλεοπτική συμπαράσταση, οι εκλογές στην αυτοαποκαλούμενη κεντροαριστερά όχι μόνο δεν μονοπώλησαν το ενδιαφέρον του κόσμου, αλλά ούτε καν που τον απασχόλησαν.
Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι έφερε νέο κόσμο στην πολιτική. Θα ήταν ψέμα και, μάλιστα, μεγάλο. Το ίδιο ψεύτικες αποδείχθηκαν και οι ελπίδες των ιθυνόντων ότι ο κόσμος θα ανταποκριθεί στο κάλεσμά τους. Δεν ανταποκρίθηκε. Απόδειξη; Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στην κορύφωση της προεκλογικής διαδικασίας. Και το έχουν αντιληφθεί ελάχιστοι. Και είναι ακόμη λιγότεροι αυτοί που ασχολούνται.
Είναι και θέμα προσώπων. Είναι, όμως, και θέμα μνήμης. Οι πολίτες δεν έχουν ώρα να ασχολούνται με τις διεργασίες ενός «κομπάρσου», χαρακτηρισμός που κόλλησε στο ΠΑΣΟΚ από την εποχή του Βαγγέλη Βενιζέλου, που είχε κάνει το κόμμα τον καλύτερο κομπάρσο του Σαμαρά. Το πρόσφατο παρελθόν είναι καταδικαστικό.
Σαφώς και υπάρχουν υποψηφιότητες που προτάσσουν την αυτόνομη πορεία του νέου φορέα, όμως τη μεγάλη ζημιά την κάνει το γεγονός ότι υπάρχουν ξεκάθαρα και οι άλλοι –οι περισσότεροι, στην πραγματικότητα- που προτάσσουν ως «πρακτική» λύση επιβίωσης (των ετοιμοθάνατων ονείρων τους;) τη συμπόρευση με τη Ν.Δ., τη συνέχιση της πρόσφατης παράδοσης, το κομπαρσιλίκι δηλαδή. Όποιος και να κερδίσει, αυτοί οι άνθρωποι θα έχουν λόγο στο νέο φορέα, θα συνυπάρχουν μέσα σε αυτόν.
Μα, πώς μπορείς να εμπνεύσεις τον κόσμο, προτείνοντάς του ως ιδέα το κομπαρσιλίκι; Πώς θα τον κάνεις να σε ακολουθήσει, όταν βλέπει ότι ο στόχος σου είναι να κάτσεις σε καρέκλα εξουσίας, αδιαφορώντας πλήρως για τις παραδοσιακές αξίες της παράταξης που θέλεις να καθοδηγήσεις;
Κατά την ταπεινή μου άποψη, αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα που δεν κέρδισε το ΠΑΣΟΚ, όπως και να μετασχηματιστεί στο επόμενο διάστημα. Το γεγονός ότι, παρά την ιδανική πολιτική συγκυρία, δεν κατάφερε σε καμία περίπτωση να πείσει τον κόσμο ότι γίνεται ένα πραγματικά νέο ξεκίνημα, με όραμα για αυτόνομη πορεία. Το αποτέλεσμα ήταν η κοινωνία να μην ασχοληθεί με το ΠΑΣΟΚ και το ΠΑΣΟΚ να μην απασχολήσει την κοινωνία. Η διαδικασία ενδιαφέρει ελάχιστους. Ίσως λίγο περισσότερους από τους υποψήφιους και τις οικογένειές τους, όπως θα έλεγε ένας κακεντρεχής.
*Ειδικός Σύμβουλος του Υπουργού Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης