Η μεγαλύτερη απάντηση στα περιτρίμματα της διαφθοράς και της διαπλοκής που έβλεπαν την Ελλάδα αλλά και την Ευρώπη ως αγελάδα για άρμεγμα και γέμισμά των τραπεζικών τους λογαριασμών με θαλασσοδάνεια και οφσόρ, είναι οι αποψινές δηλώσεις του Γερούν Ντάισελμπλουμ που σηματοδότησε τον οδικό χάρτη για την πορεία της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης.
Προτάσεις που αποτελούν πιστή αντιγραφή της εισήγησης – προτάσεων του Προκόπη Παυλόπουλου τον Ιανουάριο του 2016 η οποία κοινοποιήθηκε αρμοδίως και στους ευρωπαίους ηγέτες. Μιλάμε για την απόλυτη ταύτιση στην προσέγγιση του Έλληνα προέδρου της Δημοκρατίας που εξασφάλιζε την ανεξαρτησία της Ευρώπης, την δημιουργία υποστηρικτικών μηχανισμών, την μετατροπή του ESM σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο, την θεσμοθέτηση μηχανισμού στήριξης των τραπεζων και φυσικά, τον εξοβελισμό του ΔΝΤ από την ευρωζώνη!
Όταν τα έλεγε όλα αυτά ο Προκόπης Παυλόπουλος τον Γενάρη του 2016, η γνωστή οργάνωση της κρατικοδίαιτης αρπαχτής που έχει αναβαπτιστεί στα θολά νερά του νεοφιλελευθερισμού βγήκε με συμβόλαιο δολοφονίας χαρακτήρα. Οι Ξαφάδες, οι οπαδοί της σοβαρής Χρυσής Αυγής, οι άρπαγες δανείων και ευρωπαϊκων επιδοτήσεων, αυτοί που ρήμαξαν την Ελλάδα με βρώμικα νταραβέρια φορώντας όμως ατσαλάκωτά κουστούμια, επιχείρησαν να κατακεραυνώσουν τις προτάσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας που φυσικά έθεταν τις βάσεις για μία νέα Ευρώπη, μία Ευρώπη της πραγματικής αξιοκρατίας, του ελέγχου υπέρ των αδύναμων, της χαλιναγώγησης τον αρπακτικών. Της Ευρώπης που θα μπορούσε να επιβιώσει αλλά συγχρόνως θα έδινε και την χαριστική βολή στο λαϊκισμό.
Αντιγράφουμε λοιπόν τις προτάσεις Ντάισελμπλουμ αλλά και την παρέμβαση Μοσκοβισί για να δείτε την απόλυτη ταύτιση με τις εισηγήσεις του Προκόπη Παυλόπουλου.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ επεσήμανε ότι οι αποφάσεις προγραμματίζονται για τον επόμενο Ιούνιο και πως μέχρι τότε θα πρέπει να έχει συμφωνηθεί ένας “οδικός χάρτης” για την εμβάθυνση της ευρωζώνης που θα περιλαμβάνει την ολοκλήρωση της τραπεζικής ενοποίησης, αλλά και δημοσιονομικά ζητήματα, όπως το ενδεχόμενο ενός κοινού προϋπολογισμού, αλλά και τον μελλοντικό ρόλο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) και τα νέα χρηματοοικονομικά εργαλεία που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν.
Σε ό,τι αφορά το μέλλον του ESM, ο Γερούν Ντάισελμπλουμ επεσήμανε δύο σημεία: τη δυνατότητα του ESM να αποτελέσει την τελική εγγύηση για τις οικονομικές δραστηριότητες του ενιαίου μηχανισμού εκκαθάρισης τραπεζών (εγγύηση καταθέσεων) και τον μελλοντικό σχεδιασμό προγραμμάτων διάσωσης και τη χρηματοδότησή τους. Σε σχέση με το τελευταίο, ο Γ. Ντάισελμπλουμ ανέφερε ότι ο ESM και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσουν κοινές προτάσεις.
Και η παρέμβαση του Μοσκοβισί: Ο Επίτροπος επεσήμανε ότι η εμβάθυνση της ΟΝΕ θα πρέπει να βασιστεί σε δύο βασικές αρχές: στην αρχή της ενότητας και στην αρχή της δημοκρατικής διαχείρισης της ζώνης του ευρώ. Σημείωσε, δε, ότι η διακυβέρνηση της ευρωζώνης θα πρέπει να βελτιωθεί κατά τρόπο που να μην γίνεται όπλο στα χέρια των λαϊκιστών.
Και για κάθε «δύσπιστο», παραθέτουμε αυτούσια την κατάληξη της ομιλίας του Προέδρου της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου που έγινε στις 10 Νοεμβρίου 2017, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, κατά την σύνοδο των αποφοίτων του παγκόσμιας φήμης Πανεπιστημίου City University με τίτλο «Αλλάζει αυτός ο Κόσμος;»
Εκεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μίλησε για μιάν «Ισχυρή Ενωμένη Ευρώπη -Ευρωπαϊκή Συνοχή και Ευρωπαϊκή Ενοποίηση». Καταλήγοντας λοιπόν με τον άξονα της Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης είπε:
«Ι. Ο άξονας της Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής.
Είναι περιττό να τονισθεί περισσότερο -άλλωστε σχετικές αναφορές έγιναν ήδη αμέσως ανωτέρω- η σημασία της αποτελεσματικής και αποδοτικής λειτουργίας του άξονα της Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής για όλο το φάσμα της οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατ’ εξοχήν όμως για την οικονομία της Ευρωζώνης, μ’ αιχμή του δόρατος την αναπτυξιακή της πορεία και την πορεία του Ευρώ. Όπως ήδη αναλύθηκε εκτενώς, οι θεσμοί μέσω των οποίων λειτουργεί ο άξονας της Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρουσιάζουν σημαντικά κενά και, άρα, εξίσου σημαντικές ατέλειες, οι οποίες μπορεί να υπονομεύσουν κυρίως την αναπτυξιακή προοπτική της Ευρωζώνης και την αντίστοιχη προοπτική του κοινού νομίσματος, του Ευρώ. Για ν’ αντιμετωπισθεί το ενδεχόμενο αυτό και, επέκεινα, να ευοδωθεί ουσιαστικώς το εγχείρημα της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης, κρίνονται αναγκαίες οι εξής τομές ως προς συγκεκριμένους θεσμούς της Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης:
Α. Πρώτον, απαιτείται η ολοκλήρωση των θεσμικών μεταβολών, μέσω των οποίων θα προσδιορισθεί επακριβώς -υπό όρους Ευρωπαϊκού Κράτους Δικαίου- η όλη οργάνωση και λειτουργία του Eurogroup. Έτσι ώστε να πάψει να υφίσταται η κατά τη νομολογία του ΔΕΕ -όπως αναλύθηκε προηγουμένως- θεσμική «αφάνεια» του Eurogroup. «Αφάνεια», η οποία δεν είναι συμβατή με τον καθοριστικό ρόλο, τον οποίο διαδραματίζει στην πράξη το Eurogroup για την Ευρωζώνη στο σύνολό της. Δηλαδή, σε τελική ανάλυση, δεν είναι συμβατή με τις θεμελιώδεις αρχές του Ευρωπαϊκού Κράτους Δικαίου και της εξ αυτού απορρέουσας αρχής της νομιμότητας.
Β. Δεύτερον, απαιτείται ο άμεσος εφοδιασμός της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) με όλα εκείνα τα θεσμικά μέσα, με τα οποία μπορεί να φέρει σε πέρας την, κατά τον προορισμό της, αποστολή της.
1. Η ανάγκη διασφάλισης στην ΕΚΤ των κατάλληλων μέσων για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη γίνεται ακόμη πιο επιτακτική, λόγω του ότι η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται μπροστά σε μια τεραστίων διαστάσεων κρίση χρέους, η οποία φέρνει στην επικαιρότητα την θεωρία της «Στιγμής Μίνσκι» ή της «Στιγμής του Τσακαλιού» («Minsky Moment», «coyote Moment»).
α) Τα στοιχεία είναι, κυριολεκτικώς εφιαλτικά: Το παγκόσμιο χρέος έχει φθάσει -και μάλιστα με τάσης αύξησης υπό όρους γεωμετρικής προόδου- κοντά στο 330% του παγκόσμιου ΑΕΠ, αγγίζοντας τα 230 τρισ. δολ. Την μερίδα του λέοντος -περίπου τρία τέταρτα- του χρέους αυτού κατέχουν τα κράτη και οι επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων φυσικά σ’ αυτές των τραπεζών.
β) Το ως άνω σενάριο γίνεται ακόμη πιο δυσοίωνο εκ του ότι, επειδή οι αποδόσεις ως ποσοστό συρρικνώνονται, ενισχύεται ραγδαία η ροπή προς επικίνδυνες κερδοσκοπικές τοποθετήσεις. Αρκεί να σημειωθεί εδώ ότι η ονομαστική αξία των παραγώγων -του πιο χαρακτηριστικού δείγματος παρακεκινδυνευμένης κερδοσκοπικής τοποθέτησης- παγκοσμίως ανέρχεται στο ιλιγγιώδες ύψος των 550 τρισ. δολ. περίπου, αγγίζοντας το υπερδιπλάσιο του παγκόσμιου χρέους και το υπερπενταπλάσιο του παγκόσμιου ΑΕΠ.
2. Θα πρέπει να επισημανθεί συναφώς η ιδιαιτέρως θετική στάση του ΔΕΕ προς την κατεύθυνση αυτή. Με την εξαιρετικά σημαντική απόφασή του Gauweiller (C-42/64) –με την οποία κρίθηκε ότι το πρόγραμμα της ΕΚΤ περί αγοράς κρατικών ομολόγων στις δευτερογενείς αγορές (ΟΜΤ) δεν παραβιάζει την απαγόρευση νομισματικής χρηματοδότησης κρατών-μελών από την ΕΚΤ, κατά τις διατάξεις του άρθρου 123 παρ. 1 ΣΛΕΕ- το ΔΕΕ διόρθωσε σημαντικές αρρυθμίες και αβλεψίες στον σχεδιασμό της νομισματικής ένωσης. Και επέτρεψε στην ΕΚΤ ν’ αναλάβει έναν πιο ενεργητικό ρόλο κατά την διαχείριση της νομισματικής αποστολής της, χρησιμοποιώντας όλα εκείνα τα μέτρα που διαθέτουν οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες (όπως π.χ. η Fed στις ΗΠΑ) για να επεμβαίνουν στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Σ’ αυτό το πλαίσιο η ΕΚΤ πρέπει να εφοδιασθεί ιδίως με τα μέσα που της επιτρέπουν:
α) Ν’ ασκήσει αποτελεσματικά τον εποπτικό της ρόλο στο σύνολο του τραπεζικού συστήματος που υπάγεται σ’ αυτήν.
β) Ν’ αντιμετωπίσει την άκρως επικίνδυνη κρίση χρέους, που εκδηλώνεται απειλητικά στα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης. Στο σημείο αυτό είναι ανάγκη να επισημανθεί ότι, δίχως την θεσμοθέτηση ενός είδους κατάλληλου «ευρωομόλογου», η ΕΚΤ δεν θα μπορέσει ν’ ανταποκριθεί στην αποστολή της για την αντιμετώπιση της προαναφερόμενης κρίσης χρέους και, συνακόλουθα, στην αποστολή της για την δημιουργία προϋποθέσεων πραγματικής και βιώσιμης ανάπτυξης κυρίως εντός Ευρωζώνης.
3. Τρίτον, απαιτείται η πλήρης μετατροπή, το ταχύτερο δυνατόν, του ESM σε πραγματικό Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο. Η εξέλιξη αυτή από την μια πλευρά θ’ αποτρέψει στο μέλλον την επανάληψη του φαινομένου της ανάμιξης στα interna corporis της Ευρωζώνης οργανισμών δίχως την ανάλογη εμπειρία. Και, από την άλλη πλευρά, θα βοηθήσει ουσιωδώς την ΕΚΤ στην ευόδωση της, κατά τ’ ανωτέρω, αποστολής της.
ΙΙ. Η ανάλυση που προηγήθηκε οδηγεί στο συμπέρασμα -το οποίο άλλωστε επιβεβαιώνει καθημερινά η σημερινή δυσοίωνη συγκυρία στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης- ότι μια ισχυρή Ενοποιημένη Ευρώπη, ικανή να φέρει σε πέρας τον πλανητικό της ρόλο, προϋποθέτει την απαραίτητη θεσμική και πολιτική συνοχή του όλου Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος, την οποία μόνον η οριστική Ευρωπαϊκή Ενοποίηση μπορεί να διασφαλίσει.
Α. Η μορφή, την οποία θα πάρει το Ευρωπαϊκό Οικοδόμημα μετά το πέρας της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης είναι, σε γενικές τουλάχιστον γραμμές, δεδομένη: Μια ομοσπονδιακή σύνδεση των κρατών-μελών, που εδράζεται στην, υπαρξιακή για το Ευρωπαϊκό Οικοδόμημα, αρχή της Αλληλεγγύης, με μια διακυβέρνηση, η οποία στηρίζεται στον σεβασμό της Δημοκρατικής Αρχής μέσω των θεσμικών αντηρίδων της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας. Και το θεσμικό πρότυπο της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας προϋποθέτει, μεταξύ άλλων, ιδίως την εφαρμογή της αρχής της διάκρισης των Εξουσιών, την εμπέδωση του Κράτους Δικαίου και της συνακόλουθης αρχής της νομιμότητας, οπωσδήποτε δε τον σεβασμό των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Β. Το εγχείρημα της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης απαιτεί, επιπλέον, για την ευόδωσή του την άμεση οργάνωση και λειτουργία των μηχανισμών εκείνων, μέσω των οποίων μπορεί να λαμβάνονται, εγκαίρως και αποτελεσματικώς, οι καίριες εκείνες αποφάσεις, που δίνουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση την δυνατότητα να φέρει σε πέρας την αποστολή της, τόσον έναντι των κρατών-μελών όσο και στο πεδίο του διεθνούς γίγνεσθαι. Οι αποφάσεις αυτές σχετίζονται, κατά κύριο λόγο, με την Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφάλειας καθώς και με την Οικονομική και Νομισματική Πολιτική.
Γ. Χωρίς την απαραίτητη συνοχή και με την προοπτική της ενοποίησής της αμφίβολη -όπως, δυστυχώς, συμβαίνει σήμερα- είναι προφανές ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να εμπνεύσει εκείνο το κύρος, το οποίο ως και στο σχετικά πρόσφατο παρελθόν της έκανε «ελκυστική», έτσι ώστε τα κράτη της Γηραιάς Ηπείρου να «διαγκωνίζονται», κυριολεκτικώς, προκειμένου να καταστούν μέλη της. Το Brexit πρέπει να προβληματίσει σοβαρά όλους εκείνους που πιστεύουμε στο Ευρωπαϊκό Όραμα. Πέραν τούτου, και το κυριότερο: Μόνον η ρεαλιστική προοπτική μιας ισχυρής Ενωμένης Ευρώπης μπορεί να εξουδετερώσει τα μορφώματα του λαϊκισμού ή και του νεοναζισμού τα οποία, όπως προκύπτει από όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις στα κράτη-μέλη μέσα στο 2017, αναφύονται και επιβουλεύονται, απροκάλυπτα, την συνοχή και το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης».