Έντονος πονοκέφαλος, αίσθημα κούρασης, ναυτία, αδυναμία… “κακό μάτι” ή απλώς μία κοινή αδιαθεσία; Δεν είναι λίγες οι φορές που κάποιος θεωρεί ότι τα παραπάνω συμπτώματα οφείλονται στο “κακό μάτι” και αναζητά κάποιον για να τον ξεματιάσει προκειμένου να απαλλαγεί γρήγορα από αυτά.
Της Κατερίνας Καλογιάννη
Μάτιασμα, βασκανία ή “κακό μάτι” είναι η πεποίθηση κατά την οποία είναι δυνατό να επηρεαστεί αρνητικά ένας άνθρωπος εξαιτίας του φθόνου ή ακόμα και του έντονου θαυμασμού που τρέφει προς αυτόν κάποιος άλλος. Είτε πρόκειται για δεισιδαιμονία είτε όχι, η παραδοχή ότι το “κακό μάτι” υπάρχει, έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα, και είναι μία από εκείνες τις παλαιές πεποιθήσεις που δεν έσβησαν στο πέρασμα του χρόνου.
Οι Αγγλοσάξωνες το ονομάζουν “evil eye”, οι Ινδοί “drishti”, οι Λατίνοι “mal de ojo” και οι Ιταλοί το αποκαλούν “il malocchio”.
Στην αρχαία Ρώμη, έκαναν μία χειρονομία προκειμένου να κρατήσουν μακριά το “κακό μάτι” και την αρνητική ενέργεια. Η χειρονομία αυτή είναι η ίδια με αυτή που συνηθίζουν να κάνουν σε συναυλίες οι λάτρεις της μέταλ μουσικής. Μάλιστα, αυτή η χειρονομία που σχηματίζεται με το μάζεμα των δαχτύλων έχει μετατραπεί και σε μενταγιόν προστασίας που κανείς μπορεί να αγοράσει σε αρκετά καταστήματα στην Ιταλία.
Το “Χέρι Χάμσα”, “Χέρι της Φατιμά”, “Χέρι της Μύριαμ” ή “Καφ” είναι και αυτό ένα φυλαχτό προστασίας κατά της βασκανίας και της αρνητικής ενέργειας το οποίο έχει διάφορες ονομασίες ανάλογα με τη γεωγραφική περιοχή και τον εκάστοτε πολιτισμό. Το συγκεκριμένο φυλακτό, σε σχήμα παλάμης που στη μέση φέρει ένα μάτι, χρησιμοποιείται περισσότερο στην Μέση Ανατολή και την Αφρική και πιστεύεται ότι φέρνει καλοτυχία.
Τόσο στην χώρα μας όσο και στην Τουρκία το φυλακτό που έχει κανείς πάνω του ως κόσμημα, είτε ως διακοσμητικό στο σπίτι και ως κρεμαστό στο αυτοκίνητο του για να προστατευτεί από το “κακό μάτι” ή προκειμένου να διώξει την κακή ενέργεια είναι το ματόχαντρο, που αποτελείται από μία μπλε χάντρα που στη μέση έχει ένα γαλάζιο μάτι. Δεν είναι λίγες οι φορές που το μάτιασμα και το ξεμάτιασμα έχει αναφερθεί σε ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου. Η πιο χαρακτηριστική ταινία είναι η κωμωδία “Η κυρά μας η μαμή” του 1958 με την αείμνηστη ηθοποιό Γεωργία Βασιλειάδου στον ρόλο της ξεματιάστρας.