Για πρώτη φορά από το 2015 και μετά θα πραγματοποιηθεί Σύνοδος Κορυφής που θα έχει στην ημερησία διάταξη θέματα Ευρωζώνης, χωρίς να προβλέπεται συζήτηση για το ελληνικό πρόβλημα. «Για αυτό είμαστε όλοι ευχαριστημένοι και προπαντός ο Έλληνας πρωθυπουργός», δήλωσε την Τετάρτη στο Βερολίνο πηγή της γερμανικής κυβέρνησης.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η σύνοδος θα πραγματοποιηθεί σε ευχάριστη ατμόσφαιρα. Εκτός από το ήδη βεβαρημένο θέμα του Brexit που θα βρεθεί στην ατζέντα της Παρασκευής χωρίς τη συμμετοχή του Λονδίνου, την Πέμπτη το βράδυ οι 28 αρχηγοί κρατών και πρωθυπουργοί της ΕΕ θα ασχοληθούν με το επίμαχο ζήτημα του προσφυγικού. Σύμφωνα με κύκλους της μόνιμης αντιπροσωπείας της ΕΕ στο Βερολίνο, θα πρέπει να αναμένονται έντονες αντεγκλήσεις.
Απόφαση με ειδική πλειοψηφία
Το ζητούμενο την Πέμπτη είναι η σύνοδος να αποφασίσει για ένα χρονοδιάγραμμα που θα καταλήξει ως τον Ιούνιο 2018 σε μια συμφωνία για έναν μόνιμο μηχανισμό ασύλου της ΕΕ. Το κλίμα πυροδότησε με δηλώσεις του ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, που είναι ο καθ’ ύλην αρμόδιος για την παρουσίαση σχετικού σχεδίου. Ενόψει της αυριανής συνόδου έγινε γνωστό πως ο κ. Τουσκ σκοπεύει να εισηγηθεί τον τερματισμό της συζήτησης για την αναλογική κατανομή προσφύγων στα κράτη μέλη. Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, «το θέμα των υποχρεωτικών ποσοστώσεων αποδείχθηκε σε μεγάλο βαθμό διχαστικό και η προσέγγιση αναποτελεσματική.»
Ερωτηθείσα αν συμμερίζεται αυτή την εκτίμηση, η γερμανική κυβερνητική πηγή απάντησε ρητά «όχι». Τόνισε ότι η παροχή αλληλεγγύης προς τα κράτη που πλήττονται από τα προσφυγικά ρεύματα συνιστά «ακρογωνιαίο λίθο» της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Όπως χαρακτηριστικά επεσήμανε, «σήμερα πάσχουν από τα προσφυγικά ρεύματα η Ιταλία και η Ελλάδα, μελλοντικά μπορούν να εμφανιστούν σε άλλα κράτη μέλη. Το πρόβλημα παραμένει το ίδιο. Πρόκειται για ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα» που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί από κοινού από όλα τα κράτη μέλη. Αυτό αφορά και την κατανομή των προσφύγων. Το ζητούμενο είναι να βρεθεί ένα σύστημα κοινής αποδοχής ως τον Ιούνιο του ερχόμενου χρόνου. Σκοπός είναι να υπάρξει συναινετική λύση, υπογράμμισε. Η κυβερνητική πηγή υπενθύμισε όμως πως θα αρκούσε και η ειδική πλειοψηφία, «που είναι και ο κανόνας για τέτοιου είδους αποφάσεις».
Συνάντηση Βίσεγκραντ πριν τη Σύνοδο
Η υπόδειξη αυτή αφορούσε σαφώς κράτη τα οποία εξακολουθούν να αρνούνται να δεχθούν πρόσφυγες. Αυτά εκπροσωπούνται κυρίως στη λεγόμενη Ομάδα Βίσεγκραντ, που απαρτίζεται από την Ουγγαρία, την Πολωνία, τη Σλοβακία και την Τσεχία. Σύμφωνα με πηγή της μόνιμης αντιπροσωπεία της ΕΕ στο Βερολίνο, τα τέσσερα κράτη θα συναντηθούν αύριο πριν την έναρξη της Συνόδου Κορυφής για να συντονίσουν τη στάση τους στο προσφυγικό. Στη συνάντηση θα παρευρίσκονται τόσο ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ όσο και ο Ιταλός πρωθυπουργός Πάολο Τζεντιλόνι. Σκοπός της συμμετοχής τους είναι να πείσουν τα τέσσερα ανατολικοευρωπαϊκά κράτη να συμβάλουν στη διαμόρφωση μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής στο προσφυγικό.
Το Βερολίνο πάντως είναι αισιόδοξο πως τον Ιούνιο του 2018 η ΕΕ θα συμφωνήσει τελικά σε ένα ενιαίο σύστημα αντιμετώπισης του προσφυγικού. Κύκλοι της γερμανικής κυβέρνησης είναι σίγουροι πως η ημερομηνία λήξης που έχει τεθεί για τις διαβουλεύσεις θα προκαλέσει τελικά την αναγκαία πίεση για τη λήψη αποφάσεων. «Δυστυχώς η πείρα μας λέει πως συνήθως αυτό προκύπτει μόλις λίγο πριν τη λήξη της προθεσμίας», δηλώνουν οι ίδιοι κύκλοι.