Ο παράξενος καρπός του χειμώνα – Καλλιεργήθηκε από τους αρχαίους Έλληνες και το χρησιμοποιούσαν ως φάρμακο

H μουσμουλιά, όπως την αποκαλούμε στα μέρη μου, ή καλύτερα η χειμωνιάτικη μουσμουλιά, μιας και διαφέρει από τη μουσμουλιά που γνωρίζουν οι περισσότεροι.

Για να είμαστε πιο ακριβής και για να καταλάβετε περί τίνος πρόκειται, η πρώτη στην οποία αναφερόμαστε ανήκει στο είδος Mespilus germanica, την αποκαλούν και ως μουσμουλιά των βουνών και είναι παλιά ποικιλία, που βρίσκεται στη χώρα μας από τους αρχαίους χρόνους.
Η μουσμουλιά των βουνών ή μεσπιλιά ανθίζει την άνοιξη και ο καρπός της, παρότι είναι καλοσχηματισμένος το φθινόπωρο, δεν τρώγεται παρά μόνο όταν πιάσουν τα κρύα και πέσουν τα φύλλα του δένδρου. Τότε μαλακώνει και γλυκαίνει κάπως. Από το όλο φρούτο μικρό μέρος είναι φαγώσιμο, καθώς μεγάλο χώρο καταλαμβάνουν τα κουκούτσια. Παλιότερα, που δεν υπήρχαν ψυγεία και τα φρούτα τον χειμώνα ήταν λιγοστά – για να μη πούμε ανύπαρκτα, το ασχημούλικο αυτό φρουτάκι είχε μια θέση στο διαιτολόγιο των βουνίσιων. Το μάζευαν το φθινόπωρο, το κρεμούσαν σε αρμαθιές ή το έβαζαν μέσα σε άχυρο και το απολάμβαναν (;) τον χειμώνα.
Η δεύτερη και πιο γνωστή, είναι η Eriobotrya japonica, η μουσμουλιά των κάμπων, σαφώς νεότερη καθώς εισήχθη στην Ελλάδα περίπου στα μέσα του 19ου αιώνα. Σε αντίθεση με την Mespilys germanica, αυτή ανθίζει από το Σεπτέμβριο έως τον Δεκέμβριο και δίνει ώριμους καρπούς από τον Απρίλιο έως και τον Μάιο. Εδώ, αξίζει να αναφέρουμε πως στην αγγλική γλώσσα λεκτικά γίνεται διάκριση της μεσπιλιάς της γερμανικής ως medlar και της μουσμουλιάς ως loquat.
Οταν λοιπόν αναφέρομαι στα μούσμουλα σε φίλους και γνωστούς, το μυαλό των περισσότερων πηγαίνει στη δεύτερη ποικιλία. Οταν δε αντικρίζουν τον καρπό, η αλήθεια είναι πως… παθαίνουν κάτι. Τους φαίνεται σίγουρα παράξενος, στην καλύτερη, κάποιοι τον παρομοιάζουν με λουλούδι, κάποιοι άλλοι όμως με κρεμμύδι. Οσο για τη γεύση, δεν το συζητάμε. Ή θα αρέσει, ή δε θα αρέσει. Ισως τους τρομάζουν τα πολλά κουκούτσια, ίσως ότι το γεύονται για πρώτη φορά στη ζωή τους και δεν μπορούν να το συνδυάσουν με κάτι.
Τι λέει η ιστορία
Η μεσπιλιά ή μακεδονική μουσμουλιά είναι δενδρύλιο της οικογενείας (Rosaceae) και ανήκει στο είδος Mespilus germanica (Μεσπιλέα η γερμανική). Παρά το βοτανικό της γερμανικό όνομα προέρχεται από τη νοτιοδυτική Ασία και τη νοτιοανατολική Ευρώπη, δηλαδή κοντά στην ακτή της Μαύρης Θάλασσας και τη δυτική Μεσόγειο, τη Μικρά Ασία, τον Καύκασο και το βόρειο Ιράν. Καλλιεργήθηκε από τους αρχαίους Ελληνες και Ρωμαίους, από τον 2ο αιώνα π.Χ. ενώ στην αρχαιοελληνική γραμματεία αναφέρεται ως μέσπιλον από όπου πέρασε και στη λατινική γλώσσα ως mespilium. Ηταν ένας πολύ δημοφιλής καρπός στη Δυτική Ευρώπη κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, αλλά έχει χάσει τη χάρη του.
Εχει στρόγγυλους καρπούς σε καφέ χροιά με πλατιά σέπαλα στον μίσχο και όχι ωοειδείς και κίτρινους καρπούς, όπως τα μούσμουλα. Οι σύγχρονες ποικιλίες είναι ιαπωνικές και γλυκύτερες κατά την ωρίμανση από τη γνωστή μεσπιλιά. Είναι φρούτο που γλυκαίνει και γίνεται φαγώσιμο μόνον αν πιάσουν οι παγωνιές ή αν αποθηκευτεί μέσα στα άχυρα. Κάτι που έκαναν παλαιότερα, όταν δεν υπήρχαν ψυγεία.
Οι πολύτιμες ιδιότητές της
Δεν είναι τυχαίο πως στην αρχαιότητα, Ελληνες και Ρωμαίοι κάνουν συχνές αναφορές στην πολύτιμη χρήση της μεσπιλιάς ως θεραπευτικό βότανο. Οι ιδιότητες που παρουσιάζουν τα φύλλα της είναι πολλαπλές… Αρχικά, είναι στυπτικά και ως εκ τούτου ιδιαίτερα χρήσιμα σε καταστάσεις όπως διάρροιες και έμετοι. Η πλούσια σύστασή τους σε φλαβονοειδή και φαινολικές ενώσεις τα καθιστούν επίσης ιδιαίτερα ευεργετικά για τη θεραπεία μικροβιακών μολύνσεων, με ενδείξεις όπως αμυγδαλίτιδα, βρογχίτιδα, αποστήματα στοματικά και περιοδοντικά, βήχας, εμπύρετα κρυολογήματα, φλεγμονές του γαστρεντερικού συστήματος.
Οι καρποί της είναι επίσης στυπτικοί και χρησιμοποιούνται για παραπλήσιες καταστάσεις όπως και τα φύλλα.
Οφέλη για την υγεία
Τα μούσμουλα είναι πλούσια σε φυτικές ίνες (πηκτίνη) αφού μια μερίδα 149 γραμμαρίων παρέχει το 10% συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης. Έτσι, τα μούσμουλα έχουν την ιδιότητα να μειώνουν τις επιδράσεις των τοξινών στο παχύ έντερο και να βοηθούν στην προστασία από τον καρκίνο του παχέος εντέρου.
Τα μούσμουλα είναι πλούσια πηγή βιταμίνης Α αφού μια μερίδα 149 γραμμαρίων παρέχει το 46% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης. Αυτή η υψηλή συγκέντρωση σε βιταμίνη Α προάγει την καλή υγεία του δέρματος, την ανάπτυξη των οστών και δοντιών, προστατεύει τον οργανισμό από τις ελεύθερες ρίζες, το οξειδωτικό στρες και από την πρόωρη γήρανση. Ακόμα, η βιταμίνη Α βελτιώνει την όραση και προστατεύει από τον καταρράκτη και την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας.
Τα μούσμουλα είναι καλή πηγή σε κάλιο, μαγνήσιο και βιταμίνη Β6 αφού τα 149 γραμμάρια παρέχουν 11%, 11% και 7% συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης αντίστοιχα. Αυτή η καλή ποσότητα καλίου που περιέχουν βοηθάει ώστε να διατηρηθεί σε κανονικά επίπεδα η συγκέντρωση του νατρίου. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να διατηρείται η πίεση του αίματος σε φυσιολογικά επίπεδα και μειώνεται ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου και καρδιακής προσβολής.
Η περιεκτικότητα του μούσμουλου σε μαγγάνιο, μαγνήσιο, χαλκό, σίδηρο και φυλλικό οξύ βοηθάει για το σχηματισμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων (RBC). Επίσης, το μούσμουλο περιέχει βιταμίνη C η οποία αυξάνει την ικανότητα απορρόφησης του σιδήρου στο σώμα.
Μια μερίδα μούσμουλα 149 γρ. παρέχουν 70 θερμίδες. Ο συνδυασμός χαμηλών θερμίδων με την υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες βοηθάει στην καταστολή της όρεξης και την υγιή απώλεια βάρους.
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη το αφέψημα από φύλλα μουσμουλιάς έχει την ιδιότητα να εμποδίζει σημαντικά την απώλεια οστικής πυκνότητας στο κεφάλι, στην κοιλιά και την οσφυϊκή περιοχή. Μια άλλη έρευνα έδειξε ότι το εκχύλισμα φύλλων μουσμουλιάς επιφέρει κυτταρικό θάνατο σε κύτταρα λευχαιμίας και αποτρέπει την εξάπλωση των καρκινικών κύτταρων. Βέβαια, τα φύλλα της μουσμουλιάς φύλλα περιέχουν βιοδραστικές ενώσεις, πράγμα που σημαίνει ότι πίνοντας τσάι από τα φύλλα μπορεί να προκύψουν παρενέργειες ή αλληλεπίδραση με φάρμακα. Για παράδειγμα, πίνοντας συχνά μεγάλη ποσότητα αφεψήματος από φύλλα μουσμουλιάς μπορεί να προκύψει τοξική μυοπάθεια, μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από σοβαρή μυϊκή αδυναμία.
Παράλληλα, εξαιτίας της μεγάλης περιεκτικότητάς τους σε πολυφαινόλες αλλά και στην παρουσία αμυγδαλίνης, τους έχει αποδοθεί αντικαρκινική δράση. Πολλοί κάνουν λόγο και για την αποτελεσματικότητα της χρήσης βάμματος στην αντιμετώπιση της λεϊσμανίασης του δέρματος. Σύμφωνα με έρευνες, παρατηρήθηκε αισθητή μείωση τόσο στον αριθμό των παρασιτικών μονάδων, όσο και στη διάμετρο της επιφάνειας των δερματικών αλλοιώσεων.
Γι’ αυτό όμως καλύτερα θα ήταν να συμβουλευτείτε το γιατρό σας.
*Οι πληροφορίες που περιέχονται στην σελίδα ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την γνωμάτευση του ιατρού σας. Αν αποφασίσετε να ακολουθήσετε κάποια θεραπεία ή διατροφή ρωτήστε τον προσωπικό ιατρό σας.
therapeftis.blogspot.gr