Κοτζιάς: "Με τους Αλβανούς κάναμε ένα μεγάλο βήμα. Με τους Σκοπιανούς πρέπει να υπάρξει επεξεργασία" (βίντεο)

Δηλώσεις Υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Κοτζιά, σε Έλληνες ανταποκριτές μετά την ολοκλήρωση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων Ε.Ε. (Βρυξέλλες, 22.01.2018)

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Σήμερα είχαμε Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κουβεντιάσαμε για τη Λιβύη και υπογράμμισα την ανάγκη ειρηνευτικής διαδικασίας όπου θα λαμβάνονται υπόψη όλες οι πλευρές εντός της Λιβύης, αλλά και γειτονικά κράτη. Ανακοίνωσα στο Συμβούλιο ότι το πρώτο εξάμηνο του 2018 ανοίγουμε την Πρεσβεία μας [στη Λιβύη], όπου θα φιλοξενήσουμε κι άλλα κράτη, όπως η Κύπρος.
Κουβεντιάσαμε για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, όπου αναφερθήκαμε σε θέματα που έχουν σχέση με τη συνάντηση που κάναμε με τον Πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής, τον κ. Abbas, και το πώς θα μπορέσει η Ευρώπη να παίξει το ρόλο του έντιμου διαμεσολαβητή ανάμεσα στα μέρη και να βοηθήσει, ώστε τρίτες χώρες να συμμετάσχουν σε μια ειρηνευτική διαδικασία και να παίζουν βοηθητικό ρόλο κι όχι να δυσκολεύουν τις διαπραγματεύσεις.
Στα ζητήματα της Μέσης Ανατολής στάθηκα αρκετά στην επέμβαση της Τουρκίας στη Συρία και υπογράμμισα την ανάγκη όλα να γίνονται με βάση το διεθνές δίκαιο και να μην επιτρέπουμε την παραβίαση του διεθνούς δικαίου.
Έκανα επίσης μια πολύ σύντομη ενημέρωση για τις τριήμερες διαπραγματεύσεις που είχαμε στην Αλβανία, μετά τις τετραήμερες που είχαν προηγηθεί -λίγες εβδομάδες νωρίτερα- στην Κρήτη. Ενημέρωσα ότι οι διαπραγματεύσεις στην Αλβανία ήταν πετυχημένες, ότι κάναμε μεγάλα βήματα για να συμφωνήσουμε στα σημεία όπου υπήρξαν διαφωνίες ή εκκρεμότητες τα τελευταία 70 χρόνια και ότι αυτά θα πιστοποιηθούν από τη συνάντηση που θα έχει ο Πρωθυπουργός της χώρας με τον κ. Rama, στο Νταβός.
Επίσης, ο Αλέξης Τσίπρας, ο Πρωθυπουργός της χώρας και Πρόεδρος της Κυβέρνησης, θα συναντηθεί για πρώτη φορά με τον Πρωθυπουργό της βόρειας γείτονος χώρας, προερχόμενο από τα Σκόπια, από τη FYROM δηλαδή, τον κ. Zaev.
https://youtu.be/8FkpRt9fjPU
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δεδομένης της προσέλευσης στο συλλαλητήριο, θεωρείτε πως αλλάζουν τα δεδομένα ως προς τη διαπραγμάτευση για το ονοματολογικό;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ:Η προσέλευση στο συλλαλητήριο ήταν μια έκφραση της δημοκρατικής λειτουργίας του πολιτεύματος της χώρας, ήταν έκφραση της αγωνίας πολλών Ελλήνων που καμιά φορά λανθασμένα ταυτίζουν τη διαπραγμάτευση για το όνομα με την τύχη της ελληνικής Μακεδονίας και ήταν ένα συλλαλητήριο που αναπτύσσει περαιτέρω τις μορφές δημόσιου διαλόγου -άλλοτε με καλό τρόπο, άλλοτε όχι. Δεν νομίζω όμως ότι έχει επίπτωση πάνω στη διαπραγμάτευση για το ζήτημα του ονοματολογικού και του αλυτρωτισμού της γείτονος χώρας. Όσον αφορά τον αλυτρωτισμό, είναι ολοφάνερο ότι υποστηρικτικά δρα κάθε έκφραση που καταδικάζει τον αλυτρωτισμό. Όσον αφορά το ονοματολογικό, αυτό θα το λύσουμε με βάση τις μελλοντικές προοπτικές σταθερότητας και ασφάλειας της περιοχής, το ρόλο της ελληνικής διπλωματίας και την ανάγκη η χώρα μας να παίξει έναν πρωτεύοντα ρόλο στην περιοχή. Και όπως λέω πάντα, αντιλαμβάνομαι αυτούς που είναι φυλακισμένοι στην ιστορία, αλλά η ιστορία θα πρέπει να είναι σχολείο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Υπάρχει κάποιο χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση αυτών των συνομιλιών, κ. Υπουργέ;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Με τους Αλβανούς -που πρέπει να σας πω ότι κάναμε μεγάλο βήμα-υπάρχει ένα χρονοδιάγραμμα. Με το άλλο κράτος, με τη fYROΜ, για το χρονοδιάγραμμα αυτό πρέπει ακόμα να υπάρξει επεξεργασία. Είμαστε κοντά σε ορισμένα ζητήματα λύσεων. Νομίζω ότι ορισμένα θέματα που θα συζητηθούν την Τετάρτη, 24 του Γενάρη στο Νταβός, θα δείξουν το προς τα πού κινούμαστε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, υπήρξε εδώ ενδιαφέρον από ομόλογους σας σε σχέση με τις τελευταίες εξελίξεις στο σκοπιανό; Εννοώ ενημέρωσης, όχι απαραίτητα μόνο για το συλλαλητήριο, γενικά μιλάω.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Οι εταίροι μας πάντοτε ενδιαφέρονται για το πού βρίσκεται η διαδικασία διαπραγμάτευσης και με τα δύο κράτη και με την Αλβανία και με τη fYROM. Όταν ερωτώμαι, ενημερώνω. Ενημερώνω στον βαθμό που τους πέφτει λόγος βέβαια. Τους ενημερώνω στα γενικά πλαίσια του ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, γιατί πρέπει να διευκρινίσω κάτι: ότι εμάς δεν μας πιέζει κανείς, ούτε όμως επιτρέπουμε να μας πιέσει κανένας. Ασφαλώς, η ελληνική διπλωματία αξιοποιεί την πίεση που έχει η άλλη πλευρά για να ανοίξει την ευρωπαϊκή της πορεία. Αυτό εμάς δεν μας πιέζει.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Είσαστε αισιόδοξος ωστόσο;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Στην ηλικία που έχω φτάσει και χαμογελώ ακόμα, είμαι η ζωντανή έκφραση της αισιοδοξίας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Το γεγονός ότι την Προεδρία την έχει η Βουλγαρία, μία βαλκανική χώρα, είναι κάτι που θεωρείτε ότι θα μπορούσε να διευκολύνει ή αντιθέτως θα μπορούσε να έχει …;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Η Βουλγαρία δεν είναι μέρος της διαπραγμάτευσης.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Είναι Προεδρία.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Δεν είναι μέρος της διαπραγμάτευσης. Στη διαπραγμάτευση είμαστε οι δύο χώρες και πρέπει να σας πω ότι η διαπραγμάτευση διευκολύνθηκε από το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι κατάλαβαν ότι δεν πρέπει να ανακατεύονται. Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ είπε με σαφήνεια ότι αν δεν καταλήξουμε κάπου δεν μπορεί να ανοίξει θέματα για το ΝΑΤΟ και διευκολύνθηκαν, επίσης, από το γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής επίσης δεν ανακατεύονται, διότι αυτή τη στιγμή μορφοποιούν το σύστημά τους και την ιεραρχία τους εντός του Υπουργείου Εξωτερικών, όσον αφορά τις περιοχές της Ευρώπης.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Να κάνω ένα follow up; Βοηθήστε λιγάκι τη μνήμη μου. Εμείς στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ εξακολουθούμε να έχουμε κάποια μορφή βέτο;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Στο ΝΑΤΟ έχουμε πει ότι δεν θα αφήσουμε να ενταχθεί η χώρα fYROM σε αυτό εάν δεν ικανοποιήσει τους όρους που προαπαιτεί το ίδιο το ΝΑΤΟ και δε λύσει τα εκκρεμή της ζητήματα. Χρήση βέτο δεν έχει υπάρξει στο παρελθόν στο ΝΑΤΟ. Επειδή πρόσφατα διάβασα όλα τα πρακτικά, και του γεύματος, και του δείπνου, και της συνεδρίασης της κανονικής. Βέτο δεν ετέθη. Και αν χρειαστεί θα μιλήσω διαβάζοντας πρακτικά κάποια στιγμή.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η διεύρυνση όμως θέλει βέτο, έχει βέτο.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Η διεύρυνση θέλει ομοφωνία. Εφόσον λυθούν τα προβλήματά μας αυτό θα ικανοποιηθεί. Θέλω να σας πω ότι στη συζήτηση που είχε γίνει τότε στο ΝΑΤΟ, η συντριπτική πλειοψηφία των κρατών-μελών -14 στο δείπνο και 17 στη συζήτηση- είχαν συνταχθεί με τις ελληνικές θέσεις. Όταν έχεις τη συντριπτική πλειοψηφία μαζί σου, όπως την έχουμε και εμείς σήμερα, δεν υπάρχει κανένα θέμα να θέσεις veto.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Για το Βουκουρέστι μιλάτε κ. Υπουργέ;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Ναι, για το 2008 στο Βουκουρέστι. Τα πρακτικά είναι πάρα πολύ σαφή. Στο Βουκουρέστι έθεσε άλλη μικρή χώρα veto, για άλλο ζήτημα, κατά τη συζήτηση του θέματος. Ενός είδους veto.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ως προς την τουρκική επέμβαση στη Συρία, ποια ήταν τα μηνύματα που λάβατε από τους ομολόγους σας; Πώς το βλέπουν εκείνοι;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Οι ομόλογοι, είχα την αίσθηση, ότι δεν ήταν έτοιμοι να τοποθετηθούν. Είδαμε τα ανθρωπιστικά ζητήματα. Η κα Mogherini θα κάνει μία δήλωση στη συνέντευξη Τύπου. Εγώ εξήγησα τη σχέση του διεθνούς δικαίου και όσων διαδραματίζονται. Πρέπει να σας πω ότι έχω γενικά μία άποψη ότι κάποιοι, στο όνομα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, βομβαρδίζουν, παρεμβαίνουν κ.ο.κ. Και μετά, τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν υλοποιούνται, αλλά καταπατούνται. Διότι έχουμε νεκρούς, εκατομμύρια ξεριζωμένους από τα σπίτια τους, οι οποίοι ως πρόσφυγες ασφαλώς δεν μπορούν να ασκήσουν τα ανθρώπινά τους δικαιώματα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Είναι τιμητικό για τους εταίρους, τέσσερις ημέρες μετά να μην είναι έτοιμοι να έχουν θέση για τη Συρία;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Δεν ξέρω αν είναι ακριβώς τέσσερις ημέρες και πόσο χρειάστηκαν για να το αντιληφθούν. Το Σάββατο ξεκίνησαν οι επιχειρήσεις, έχουν περάσει ουσιαστικά δύο περίπου εικοσιτετράωρα. Και εγώ ήμουν στη διαπραγμάτευση με την Αλβανία.
Και επειδή μιλάμε για στρατό και Αλβανία, θέλω για μία ακόμα φορά να εκφράσω δημόσια την ικανοποίησή μου για το γεγονός ότι, με βάση τις συμφωνίες που κάναμε στην Κρήτη, στο πακέτο των λύσεων των ζητημάτων που απασχολούν Ελλάδα και Αλβανία, η αλβανική κυβέρνηση είχε το θάρρος και την πολιτική ευθύνη να ψηφίσει δύο εκτελεστικούς νόμους, όσον αφορά τη συμφωνία που είχε γίνει με την ελληνική κυβέρνηση το 2009. Με βάση αυτούς τους εκτελεστικούς νόμους, ξεκίνησαν οι διαδικασίες αναζήτησης και εκταφής των οστών των στρατιωτών και των αξιωματικών μας. Όπως λέει και η ανακοίνωση που έχει κάνει ο κ. Γεννηματάς, «να βρει και η ψυχή τους ησυχία».
Θέλω να σας πω ότι εγώ εκτιμώ πάρα πολύ το γεγονός ότι επιτέλους η αλβανική κυβέρνηση προχωρεί με θαρραλέα βήματα στην υλοποίηση των συμφωνηθέντων, όπως οφείλει να κάνει και η ελληνική πλευρά. Θέλω, επίσης, να σας πω ότι βρέθηκαν ήδη, όσο συνεδριάζαμε, τα οστά δύο στρατιωτών. Υπάρχουν και φωτογραφίες, τις οποίες έχει ο κ. Γεννηματάς. Όταν το βλέπει κανείς αυτό είναι συγκινητικό. Είναι συγκινητικό και για εμάς όλους και, φαντάζομαι, και για τους συγγενείς τους και για τον Ελληνισμό γενικότερα, τόσο στην Ελλάδα όσο και αυτόν που ζει στην Αλβανία.Όλα τα άλλα θα τα πω στην Ελβετία.