Τι πρέπει να γνωρίζουμε όταν αγοράζουμε τρόφιμα;

Πολλές φορές, όταν αγοράζουμε συσκευασμένα τρόφιμα, διαβάζουμε για την ημερομηνία παραγωγής, συσκευασίας, ελάχιστης διατηρησιμότητας, ανάλωσης… Τι από όλα αυτά πρέπει να προσέχουμε όταν αγοράζουμε τρόφιμα;

Από όλες τις παραπάνω, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δώσετε στην τελευταία. Αναγράφεται ως «ανάλωση μέχρι…» και αφορά στα προϊόντα με μικρή διάρκεια ζωής, τα οποία είναι εξαιρετικά ευπαθή ως προς τη μικροβιολογική τους σύσταση (όπως τα επιδόρπια με βάση το γάλα, το γιαούρτι, η κρέμα γάλακτος, η ζύμη αρτοποιίας και διάφορα εδέσματα, όπως η μελιτζανοσαλάτα,το τζατζίκι κ.λπ.).
Η μικροβιολογική αλλοίωση σημαίνει ότι το συγκεκριμένο τρόφιμο μπορεί να βλάψει σοβαρά την υγεία μας;
Ναι και αυτό ακριβώς έχει ως στόχο να προλάβει η σχετική νομοθεσία. Ένα προϊόν είναι κατάλληλο προς κατανάλωση μέχρι την ημερομηνία που αναγράφεται στη συσκευασία, ενώ μετά το πέρας της αποτελεί άμεσο κίνδυνο για την υγεία μας. Οι κατασκευαστές καθορίζουν την τελική ημερομηνία ανάλωσης με βάση την ανθεκτικότητα των συστατικών, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη εξωτερικούς παράγοντες, όπως η μεταβολή της θερμοκρασίας από το ψυγείο του σούπερ μάρκετ μέχρι το σπίτι μας. Οι διάφορες μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για να παρατείνουν τη διάρκεια ζωής των προϊόντων, όμως, μόνο ελκυστικές δεν είναι.
Στα έτοιμα γεύματα προστίθενται υδρογονωμένα λίπη (που ανεβάζουν τα επίπεδα χοληστερίνης), ενώ οι σακούλες με τις οποίες συσκευάζονται οι κομμένες σαλάτες που βρίσκουμε στα σούπερ μάρκετ συχνά εμπεριέχουν ένα κοκτέιλ οξυγόνου, διοξειδίου του άνθρακα και αζώτου, που ελαττώνει τη βιταμίνη C.
Ένα γιαουρτάκι που «έληξε» δύο μέρες πριν, όμως, δεν θα μας κάνει κακό -έτσι δεν είναι;
Ίσως και όχι. Η τελική ημερομηνία ανάλωσης που αναγράφεται στις συσκευασίες είναι, συνήθως, λίγο πιο αυστηρή από την πραγματική, προκειμένου να διασφαλίζει την προστασία του καταναλωτή. Παρ’ όλα αυτά, τα βακτήρια είναι άοσμα, άγευστα και αόρατα και εκτιμάται ότι 1 στους 10 καταναλωτές ταλαιπωρείται από τροφική δηλητηρίαση κάθε χρόνο. Οι… ένοχοι είναι μικρόβια όπως τα clostridium perfringens, τα bacillus cereus, αλλά και τα πιο γνωστά escherichia coli, λιστέρια και σαλμονέλα.
Με τα άλλα τρόφιμα τι γίνεται;
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, είναι υποχρεωτικό να αναγράφεται σε όλα τα τρόφιμα ο χρόνος ελάχιστης διατηρησιμότητας με τις ενδείξεις «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από το τέλος…» ή «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από…» (όταν ακολουθεί ημερομηνία), οι οποίες δηλώνουν μέχρι πότε θα διατηρηθεί το τρόφιμο που αγοράσαμε (οι ιδιαίτερες ιδιότητές του, δηλαδή), εφόσον ακολουθήσουμε τις ενδεδειγμένες συνθήκες συντήρησης.
Πιο συγκεκριμένα, για τρόφιμα με διατηρησιμότητα που δεν ξεπερνά τους τρεις μήνες, αναγράφεται η ημέρα και ο μήνας. Γι’ αυτά με διατηρησιμότητα μεγαλύτερη των τριών αλλά μικρότερη των δεκαοκτώ μηνών, αρκούν ο μήνας και το έτος, ενώ όταν η διατηρησιμότητά τους ξεπερνά τους δεκαοκτώ μήνες, αναγράφεται μόνο το έτος.
Εξαιρούνται τρόφιμα όπως τα νωπά φρούτα και λαχανικά, τα τυποποιημένα παγωτά σε ατομική συσκευασία, τα προϊόντα αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής που καταναλώνονται εντός 24 ωρών, το ξίδι και διαφόρων τύπων ζαχαρωτά, για τα οποία δεν είναι απαιτείται η επισήμανση χρόνου ελάχιστης διατηρησιμότητας.
Η επισήμανση της ημερομηνίας παραγωγής είναι υποχρεωτική στα τυριά και το θερμικά επεξεργασμένο γάλα, ενώ το συμπυκνωμένο θα πρέπει να φέρει την ημερομηνία συσκευασίας ή σχετικό κωδικό.
Πρέπει να προσέχουμε ακόμα και τα κονσερβοποιημένα προϊόντα;
Η διαδικασία της κονσερβοποίησης γίνεται σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες (120°C), που σημαίνει ότι το περιεχόμενο της κονσέρβας μπορεί να διατηρηθεί επ’ αόριστον, με την προϋπόθεση ότι το κονσερβοκούτι δεν έχει υποστεί καμία ζημιά. Βρέθηκε, μάλιστα, πρόσφατα μία κονσέρβα ξεχασμένη από το 1910, η οποία αποδείχθηκε ότι είναι κατάλληλη προς κατανάλωση ακόμη και σήμερα.
Επιτρέπεται στα σούπερ μάρκετ να κρατούν «ληγμένα» τρόφιμα στα ράφια τους;
Όσον αφορά στα τρόφιμα με περασμένη ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας, ο νόμος τα χαρακτηρίζει «μη ασφαλή-ακατάλληλα για ανθρώπινη κατανάλωση» και προβλέπει την κατάσχεσή τους από την αρμόδια υπηρεσία. Τρόφιμα των οποίων έχει λήξει ο χρόνος ελάχιστης διατηρησιμότητας επιτρέπεται να διατίθενται στα ράφια των σούπερ μάρκετ, με την προϋπόθεση ότι θα είναι διαχωρισμένα από τα υπόλοιπα και θα φέρουν ευδιάκριτη πινακίδα με την ανάλογη επισήμανση.
Τι άλλο πρέπει να προσέχουμε στις συσκευασίες των τροφίμων;
Εκτός από το χρόνο ανάλωσης και τις σχετικές επισημάνσεις, το Ινστιτούτο Καταναλωτών Ελλάδας συστήνει να δίνουμε μεγάλη προσοχή στις οδηγίες χρήσης και συντήρησης, οι οποίες μπορούν να μας προφυλάξουν από ενδεχόμενες δηλητηριάσεις. Τα παγωτά και τα διάφορα τρόφιμα ή έτοιμα γεύματα που συντηρούνται στην κατάψυξη, λόγου χάρη, απαγορεύεται ρητά να καταψύχονται μετά την απόψυξη. Ο κατάλογος των συστατικών ενός αναλώσιμου προϊόντος είναι εξίσου σημαντικός, ιδιαίτερα για όσους έχουν ευαισθησία σε αλλεργιογόνα συστατικά (π.χ. φιστίκια).
Για να ξέρετε τι αγοράζετε
Συσκευασμένα τρόφιμα: Μην αγνοείτε τις πληροφορίες στη συσκευασία των τροφίμων. Ο χρόνος ανάλωσης, οι οδηγίες χρήσης και συντήρησης και ο κατάλογος των συστατικών θα σας προφυλάξουν από δηλητηριάσεις και ενδεχόμενες αλλεργικές αντιδράσεις.
Αβγά: Προτιμήστε αυτά με καθαρό κέλυφος, χωρίς ραγίσματα. Για να καταλάβετε εάν ένα αβγό είναι φρέσκο, ανακινήστε το ελαφρά. Αν νιώσετε ότι μετακινείται ο κρόκος, δεν είναι φρέσκο.
Κοτόπουλο: Προσέξτε το χρώμα. Αν είναι πράσινο ή μοβ γύρω από το λαιμό της κότας, μην το αγοράσετε. Το ίδιο ισχύει αν έχει γλοιώδη υφή ή μυρίζει.
Κρέας: Πρέπει να είναι κοκκινωπό και ελαστικό. Αν έχει διαφορετικό χρώμα ή κηλίδες και είναι βλεννώδες, σας συμβουλεύουμε να το αποφύγετε. Το ίδιο ισχύει και για τον κιμά.
Οστρακοειδή: Θέλουν ιδιαίτερη προσοχή γιατί μπορούν να προκαλέσουν σοβαρή δηλητηρίαση. Διαλέξτε αυτά με κλειστό και γερό κέλυφος και χωρίς έντονη μυρωδιά.
Ψάρια: Τα φρέσκα ψάρια έχουν ζωηρό χρώμα, γυαλιστερά μάτια και κόκκινα βράγχια. Αν σας μυρίζουν αμμωνία, έχουν θαμπό χρώμα και θολά μάτια, προσπεράστε τα.
[olivemagazine.gr]