Αντίο εξοχότατε Matthew Kidd…

Σημερινή,  7.4.2018
της Φανούλας Αργυρού* 
ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΙΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΣΤΟ ΚΡΑΝ ΜΟΝΤΑΝΑ, ΒΡΕΘΗΚΕ ΠΛΑΙ ΣΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΕΥΡΩΠΗΣ ΤΗΣ ΒΡΕΤΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΧΤΗΚΑΝ ΑΠΟ ΠΛΕΥΡΑΣ ΛΟΝΔΙΝΟΥ ΤΑ ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΕΣΑΕΙ ΜΕΡΙΚΗ ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΚΑΠΟΙΑΣ ΜΟΡΦΗΣ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ
Σε λίγες μέρες θα αποχαιρετίσει για 3η φορά την Κυπριακή Δημοκρατία ο Βρετανός ΄Υπατος Αρμοστής κ. Matthew Kidd και θα παραχωρήσει τη θέση του στον αντικαταστάτη του, Stephen Lillie CMG. Ο διπλωμάτης κ. Lillie  είχε διοριστεί  από τον περασμένο Ιούλιο (2017) αλλά όλο αυτό το διάστημα παρακολουθούσε μαθήματα γλώσσας προτού αναλάβει τα καθήκοντά του στην Κύπρο.
Ο κ. Lillie  γεννήθηκε το 1966 είναι νυμφευμένος και έχει δύο παιδιά.

Ο νέος  Βρετανός ΄Υπ. Αρμοστής  Stephen Lillie CMG
Εκείνο που προσέχει ένας στην περίπτωση αυτής της αποστολής,  είναι ότι ο νέος ΄Υπατος Αρμοστής δεν προέρχεται από τα ευρωπαϊκά τμήματα του υπ. Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας αλλά από τα τμήματα που καλύπτουν την Άπω Ανατολή.  Μεταξύ 2013 και 2017 υπηρετούσε ως επικεφαλής του τμήματος του Φόρειν ΄Οφις για την Ασία και τον Ειρηνικό, μεταξύ 2009 και 2013 υπηρέτησε ως πρέσβης της Αυτού Μεγαλειότητας στη Μανίλα των Φιλιππινών, μεταξύ 2006 και 2009  ήταν επικεφαλής του τμήματος του Φόρειν ΄Οφις για την Άπω Ανατολή και ούτω καθ΄εξής από το 1989  που ξεκίνησε να υπηρετεί στην διπλωματική υπηρεσία,  σύμφωνα με το βιογραφικό του που ανάρτησε το Φόρειν ΄Οφις.
Αποχωρεί λοιπόν ο νυν ΄Υπατος Αρμοστής κ. Matthew Kidd ο οποίος ξεκίνησε ενωρίτερα από τον κ. Lillie την  καριέρα του στο Φόρειν ΄Οφις, συγκεκριμένα το 1978.  Μας αφήνει πίσω του ένα διαχρονικό ιστορικό  όσο λίγοι προκάτοχοί του.
Πρώτη αποστολή στη Κύπρο το 1980
Ο πρώτος του διορισμός το 1980 ήταν στην Κύπρο, όπου υπηρέτησε μέχρι το 1983 ως τρίτος και στη συνέχεια ως δεύτερος Γραμματέας, προτού μετατεθεί ως Support Officer στη Βρετανική Αποστολή στη Νέα Υόρκη.
Δεύτερη αποστολή στην Κύπρο το 2014
Μετά από υπηρεσία στο Παρίσι, Αιθιοπία, Γερμανία και ΝΑΤΟ, εστάλη πίσω στην Κύπρο, αυτή τη φορά ως Ύπ. Αρμοστής μεταξύ Μαΐου 2010 και Αυγούστου 2014.
Τρίτη αποστολή στη Κύπρο το 2016
Επέστρεψε για 3η φορά στην Κύπρο, αλλά για δεύτερη ως ΄Υπατος Αρμοστής, τον Ιούλιο του 2016. Ακριβώς στην κρίσιμη περίοδο των διαβουλεύσεων (και πάλιν) για «λύση» και παρευρέθηκε μαζί με την 30μελή ομάδα του Φόρειν ΄Οφις στις περιβόητες διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό στο Κραν Μοντάνα της Ελβετίας πλάι στον υπουργός Ευρώπης της Βρετανίας Sir Alan Duncan,  όπου συζητήθηκαν και υποστηρίχτηκαν  από πλευράς Λονδίνου το τουρκικό αίτημα για εσαεί μερική παραμονή τουρκικών στρατευμάτων και κάποιας μορφής Εγγυήσεων της Τουρκίας. Και εδώ εντοπίζεται και η χρησιμότητα της επιστροφής για 3η φορά στην Υπάτη Αρμοστεία της Βρετανίας στη Κύπρο του Εξοχότατου κ. Matthew Kidd.
‘Εγραψε σχετικά η ομογενειακή ‘Ελευθερία’ του Λονδίνου στις 20.7.2017
«…Ο υπουργός Ευρώπης της Βρετανίας, Sir Alan Duncan,  συμπεριφέρεται στο Κυπριακό ως… συνήγορος της Τουρκίας. Στο Κραν Μοντάνα, σε αντίθεση με τη θέση του Μπόρις Τζόνσον, αλλά και του Βρετανού εκπροσώπου στη διάσκεψη, Τζόναθαν Άλεν, ο Σερ Άλαν την κρίσιμη στιγμή τάχθηκε υπέρ κάποιας μορφής Εγγυήσεων της Τουρκίας και παραμονής τουρκικού στρατού στο νησί. Βεβαίως, του απάντησε ο Νίκος Κοτζιάς, σημασία όμως έχουν οι θέσεις που εξέφρασε…».
Σχέδια Matthew Kidd το 1983 για  μερική αλλά εσαεί παραμονή τουρκικών στρατευμάτων
Η υποστήριξη που ο Sir Alan Duncan  πρόσφερε στην Τουρκία στην κρίσιμη στιγμή στη διάσκεψη για το Κυπριακό στο Κραν Μοντάνα της Ελβετίας, που κατάληξε σε ναυάγιο,  τασσόμενος υπέρ κάποιας μορφής Εγγυήσεων της Τουρκίας και παραμονής τουρκικού στρατού στο νησί, ήταν προμελετημένα υποστηρικτική.  Ήταν βάση  βρετανικών σχεδίων του Φόρειν ΄Οφις  για μερική εσαεί παραμονή τουρκικού στρατού μετά τη ‘λύση’. Πιο συγκεκριμένα  χρονολογούνται αυτά τα σχέδια  από το 1983 και εισηγητής τους δεν ήταν άλλος από τον αποχωρούντα για 3η φορά από την Κύπρο Εξοχότατου Matthew Kidd. (Βλέπε Σημερινή, 7.12.2016 Φ.Α).
Χρονολογούνται
Το 1983 η Βρετανική Υπάτη Αρμοστεία στη Λευκωσία ετοίμασε και έστειλε στο Φόρεϊν Όφις στο Λονδίνο 5 προτάσεις/σκέψεις για ‘σταδιακή λύση’ του Κυπριακού. Οι δύο γράφτηκαν από τον τότε ΄Υπατο Αρμοστή William,  John Antony Wilberforce, o οποίος υπηρέτησε στο πόστο του από το 1982 μέχρι το 1988.
Οι άλλες τρεις ετοιμάστηκαν από τον σημερινό ΄Υπ. Αρμοστή, τότε β’ Γραμματέα Matthew Kidd. Να σημειωθεί ότι τα σχέδια αυτά ήλθαν παράλληλα με τις τότε Ιδέες του Δρ. Hugo J. Gobbi, μεσολαβητή του ΟΗΕ για το Κυπριακό, και οι οποίες (ιδέες) είχαν εκπονηθεί με βρετανική παρασκηνιακή καθοδήγηση (όπως απεκάλυψαν προηγούμενα βρετανικά έγγραφα που δημοσιοποιήσαμε στη Σημερινή,  με την αποδέσμευσή τους).
Πέντε έγγραφα
Τα πέντε αυτά έγγραφα μελετήθηκαν ενδελεχώς από τους ανώτερους αξιωματούχους που ενίοτε διαχειρίζονται το Κυπριακό στο Φόρεϊν ΄Οφις.
Ο κ. Kidd είχε εντοπίσει και καταγράψει στα σχέδιά του τις κύριες απαιτήσεις των Τουρκοκυπρίων και των Ελληνοκυπρίων πάνω στις οποίες επεκτάθηκε με μεγάλη λεπτομέρεια, προσθέτοντας τις δικές του σκέψεις για λύση κ.τ.λ.
«Θεραπεία του ψυχολογικού μας κτυπήματος»
Οι Τουρκοκύπριοι, έγραψε το 1983  ο κ. Kidd,  θα ήθελαν ικανοποιητική αντιπροσώπευση στο Ανώτατο Δικαστήριο, ικανοποιητική αντιπροσώπευση στην Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας, ένα οικονομικό σύστημα, το οποίο να μπορεί να ξηλωθεί, αν χρειαστεί, και παρουσία τουρκικού στρατού για την προστασία τους.
Οι Ελληνοκύπριοι θα ήθελαν ελεύθερη πρόσβαση σε όλο το κράτος, αποτελεσματικό σύστημα διακυβέρνησης, επιστροφή είτε προς είτε από τις περιουσίες τους στον βορρά και θεραπεία του ψυχολογικού κτυπήματος από την εισβολή στη χώρα τους το 1974.
« Ο Kidd λέγει ότι με ένα πάρε – δώσε, ο συμβιβασμός είναι πιθανός, καθώς αμφότερες οι πλευρές δεν έχουν τις ίδιες προτεραιότητες στις απαιτήσεις τους», έγραψε στις 4 Φεβρουαρίου 1983, ο ανώτερος αξιωματούχος στο Φόρεϊν ΄Οφις κ. W. A. Harrison του Νοτίου Τμήματος Ευρώπης, ο πρώτος που μελέτησε τα σχέδια από τη Βρετανική ΄Υπ. Αρμοστεία στη Λευκωσία.
Χρειάζεται ριζοσπαστική σκέψη από μέρους των Ε/κ!
Ο κύριος Harrison, συμφωνώντας μεν με την ανάλυση του κ. Kidd, κατέγραψε εντούτοις τις δυσκολίες για το τελικό αποτέλεσμα. Ένα απόσπασμα ειδικά για την περίπτωση μόνιμης παραμονής μερικών τουρκικών στρατευμάτων είναι τούτο:
«Η αποχώρηση του τουρκικού στρατού έχει καταντήσει εκ των ων ουκ άνευ (sine qua non) στο μυαλό των Ελληνοκυπρίων. Σχετίζεται με την ανάγκη, όπως γράφει ο κ. Kidd, για θεραπεία του ψυχολογικού κτυπήματος του 1974. Βεβαίως, θα μπορούσαν να σχεδιαστούν μέθοδοι με τις οποίες αυτό το κτύπημα να θεραπευτεί, δίχως την πλήρη αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων.
Όμως αυτό θα χρειαστεί ριζοσπαστική αλλαγή σκέψης εκ μέρους των Ελληνοκυπρίων. Δυστυχώς, δεν βλέπω αυτό να γίνεται κατορθωτό. Αυτό υπονοεί ότι η απομάκρυνση των τουρκικών στρατευμάτων ‘σε περιοχές πιο μέσα από την γραμμή αντιπαράταξης’ (‘rear areas’) που είναι και μέρος της σκέψης του Γκόμπι και που ρεαλιστικά θα ήταν το καλύτερο που θα μπορούσαν να ελπίζουν οι Ελληνοκύπριοι στην πρώτη φάση της λύσης, δεν θα γίνει δεκτό…».
Και συνέχισε ο κ. Harrison στη γνωμάτευσή του επισημαίνοντας ξανά ότι «οι Ελληνοκύπριοι δεν θα δεχθούν απομάκρυνση των τουρκικών στρατευμάτων σε ‘περιοχές πιο μέσα από τη γραμμή αντιπαράταξης (‘rear areas’). «Σ’ αυτή τη θέση (των Ελληνοκυπρίων) εμείς με συνέπεια λέμε ότι δεν είναι ρεαλιστικό να αναμένουν τα τουρκικά στρατεύματα να αποχωρήσουν προκαταβολικώς μιας συνολικής διευθέτησης. Και είμαστε σωστοί», έγραψε.
Εξοχότατε κ. Kidd,

Ο αποχωρών Βρετανός ΄Υπ. Αρμοστής
Αποχωρείτε σύντομα από το νησί μας για 3η φορά,  δίχως να καταφέρετε με όλη σας την εμπειρία και γνώση του  «ψυχολογικού» μας προβλήματος να μας θεραπεύσετε ικανοποιητικά ούτως ώστε να αποκτήσουμε την απαιτούμενη  κατά το Φόρειν ΄Οφις, «ριζοσπαστική σκέψη» και να δεχθούμε τις τουρκικές απαιτήσεις για εσαεί παραμονή τουρκικών στρατευμάτων και εγγυήσεων. Μας αφήνετε και εσείς το δικό σας μερίδιο ιστορίας του Κυπριακού, όπως το χειρίζεστε όλα αυτά τα χρόνια στο Φόρειν ΄Οφις,  με στόχο την ολοκλήρωση των τουρκικών συμφερόντων εις βάρος μας. Ακόμα και τώρα που η Τουρκία μετατράπηκε σε μια τυραννία και κίνδυνος για ολόκληρη την ανατολική Μεσόγειο και όχι μόνο.   Δεν λυπούμαστε για την αποτυχία σας στο τέλος της διπλωματικής σας καριέρας.  Ελπίζουμε σε κάποια φάση της υπόλοιπης ζωής σας, να αναλογιστείτε τις αδικίες που διαπράξατε ως Φόρειν ΄Οφις από το 1955… και ακόμα αμετανόητα προωθείτε εις βάρος αυτού του λαού και του νησιού. Ο κάθε ένας από εσάς ξεχωριστά έχοντας στο μητρώο αυτό και τη δική σας προσωπική άδικη, αντιδημοκρατική, φιλοτουρκική  και ρατσιστική συμβολή με την επιμονή του Φόρειν ΄Οφις από τις 16.8.1974 (Goodison/Callaghan) στην διαιρετική σας (Λονδίνου/Άγκυρας από το 1956) δι-κοινοτική, δι-ζωνική ομοσπονδία … ΄Ισως κάποια μέρα να αναλογιστείτε πόσο ταιριάζει και σε σας προσωπικά η αγγλική  παροικία  « old sins cast long shadows»…
*Ερευνήτρια/δημοσιογράφος/συγγραφέας