Κάστρο Ακοντίσματος: Επιτηρώντας το πέρασμα από ανατολική Μακεδονία προς Θράκη

Αρχαίο Μακεδονικό κάστρο και οικισμός με πολλές μεταγενέστερες ενισχύσεις σε λόφο βορειοανατολικά της Νέας Καρβάλης και πάνω από την Εγνατία Οδό.

Τοποθεσία & Στρατηγική Σημασία
Το σημείο είναι σε στρατηγική θέση καθώς επιτηρεί το δύσβατο πέρασμα από ανατολική Μακεδονία προς Θράκη. Ο συγκεκριμένος λόφος καθώς και τα απέναντι υψώματα ήταν επιμελώς οχυρωμένα για να εξασφαλίζουν τον έλεγχο του περάσματος.
Επίσης, το γεγονός ότι ο λόφος είναι πολύ κοντά στη θάλασσα εποπτεύοντας την παραλία όπου σήμερα βρίσκεται η Νέα Καρβάλη (και η Βιομηχανία Λιπασμάτων, πιο δίπλα) του έδινε πρόσθετο στρατηγικό πλεονέκτημα.

Ιστορία
Η θέση φαίνεται ότι οχυρώθηκε για πρώτη φορά από τους Μακεδόνες κατά την ελληνιστική περίοδο στα τέλη του 4ου αι. π.Χ. Τα ευρήματα που υποστηρίζουν αυτήν την υπόθεση είναι κυρίως «κινητά» (κομμάτια οξυπύθμενων αμφορέων Θάσου και χάλκινα νομίσματα του βασιλιά Κάσσανδρου της Μακεδονίας , 316-297 π.Χ.).
Η θέση του αρχαίου οικισμού σε αυτό το σημείο ταυτίζεται με το αρχαίο Ακόντισμα.
Το Itinerarium Hierosolymitanum (οδοιπορικό ανώνυμου προσκυνητή από το Μπορντώ στους Αγίους Τόπους το 334-335 μ.Χ.) αναφέρει το Ακόντισμα ως τον τελευταίο σταθμό επί της Εγνατίας στη Μακεδονία. Το πιστοποιεί και ο Λατίνος ιστοριογράφος Αμμιανός Μαρκελίνος στο έργο Res gestae (τέλος 4ου αι. μ.Χ.)
Το Ακόντισμα σημειώνεται ως σταθμός επί της Εγνατίας οδού 9 μίλια ανατολικά της Νεαπόλεως (Καβάλα) στον «χάρτη του Πόιτινγκερ» (Tabula Peutingeriana), ένα μεσαιωνικό αντίγραφο χάρτη του 4ου/5ου αιώνα, που απεικονίζει όλα τα σημεία επί των Ρωμαϊκών οδών.
Η «Εγνατία Οδός» πρέπει να περνούσε από τον αυχένα του λόφου, έξω από τη βόρεια πύλη του οικισμού, σε μικρή απόσταση από το σημείο όπου περνάει και η σύγχρονη Εγνατία.
Λόγω της σημαντικής θέσης του κάστρου, η οχύρωση έχει δεχθεί επεμβάσεις σε διάφορες εποχές, με περισσότερο αναγνωρίσιμες αυτή των βυζαντινών χρόνων και εκείνη των αρχών του 20ού αιώνα (!), οπότε αποτέλεσε την εξωτερική πλευρά εκτεταμένου χαρακώματος του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία
Από το τείχος, που είναι κτισμένο με μεγάλους τετράπλευρους δόμους και διατηρείται σε ύψος από 2,5 έως 5μ., σώζεται τμήμα της νότιας εξωτερικής παρειάς του με έναν πύργο και μια πύλη, καθώς και η βόρεια και ολόκληρη η δυτική εξωτερική του όψη.
Δύο οχυροί πύργοι προστάτευαν τη βόρεια πύλη του οικισμού, η οποία πρέπει να αποτελούσε την κύρια πύλη πρόσβασής του.
Πληροφορίες και φωτογραφίες από τον κ. Αλέξανδρο Μαρτίνη.
http://www.kastra.eu/castlegr.php?kastro=akontisma