Δημήτριος Αιγινήτης: Από τους πρωτεργάτες της καθιέρωσης του Γρηγοριανού Ημερολογίου στην Ελλάδα

Ο Δημήτριος Αιγινήτης (10 Ιουλίου 1862 – 14 Μαρτίου 1934) ήταν σύγχρονος Έλληνας αστρονόμος, από τους διαπρεπέστερους. Γεννήθηκε στην Αθήνα, αποφοίτησε από τη Βαρβάκειο Σχολή το 1879 και μετά τις πανεπιστημιακές του σπουδές στάλθηκε με κρατική χορηγία στο Παρίσι για να ειδικευθεί στην Αστρονομία.

Μετά τρία χρόνια (το 1890) επέστρεψε στην Ελλάδα όπου και του ανατέθηκε η διεύθυνση στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών το οποίο και στη συνέχεια διαίρεσε σε τρία τμήματα: στο αστρονομικό, στο μετεωρολογικό και στο σεισμολογικό. Την περισσότερη όμως προσοχή του έριξε στα δύο τελευταία τμήματα, επειδή το αστρονομικό απαιτούσε πράγματι μεγάλα χρηματικά ποσά, για τα ελληνικά δεδομένα στην εποχή του, προκειμένου να εφοδιασθεί με τα κατάλληλα όργανα.
Έτσι αρχικά ίδρυσε ένα πρώτο δίκτυο μετεωρολογικών σταθμών που εκτεινόταν σε όλη της Χώρα, καθώς και έτερο σεισμολογικό. Χάριν των προσωπικών του γνωριμιών ανταποκρίθηκαν πολλοί Έλληνες που του παρείχαν οικονομική υποστήριξη έτσι ώστε το 1900 το Αστεροσκοπείο Αθηνών να εφοδιασθεί με πολλά όργανα, μεταξύ των οποίων το διοπτρικό ισημερινό τηλεσκόπιο «Δωρίδου», (εκ του ονόματος του δωρήσαντος αυτό), με άνοιγμα 40 εκατοστών, επίσης ο «μεσημβρινός κύκλος Συγγρού» διαμέτρου 162 χιλιοστών, ένα εκκρεμές, ένα χρονόμετρο ακριβείας, ένας χρονογράφος κ.ά..
Αργότερα προστέθηκαν και άλλα όργανα, όπως ο ανεμογράφος Στέφανς, το πυρηλιόμετρο Άγκστρον, δύο σεισμογράφους Μπίχερ (οριζόντιος και κατακόρυφος), δύο φωτόμετρα κλπ..
Επίσης υπήρξε τακτικός καθηγητής της Μετεωρολογίας και Αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών από του 1896 μέχρι του θανάτου του. Διετέλεσε ακόμα Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων της Ελλάδας, ενώ υπήρξε ο βασικός παράγοντας που προκάλεσε την επίσημη υιοθέτηση από το ελληνικό κράτος του Γρηγοριανού («Νέου») Ημερολογίου το 1923, σε αντικατάσταση του Ιουλιανού («Παλαιού») Ημερολογίου, καθώς και την υιοθέτηση από την Ελλάδα του παγκόσμιου συστήματος αναφοράς χρόνου, του λεγόμενου «παγκόσμιου χρόνου» ή αστρονομικού χρόνου.
Εκτός από την καθιέρωση του Γρηγοριανού Ημερολογίου, το επιστέγασμα της θητείας του ως Υπουργού Παιδείας δύο φορές (το 1917 και το 1926) ήταν η αναδιοργάνωση του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και η ίδρυση της Ακαδημίας Αθηνών, στις 18 Μαρτίου 1926, ιδρύματος στο οποίο έγινε μέλος (1926), το 1928 αντιπρόεδρος και το 1929 Πρόεδρος (ο 4ος κατά σειρά) και γενικός γραμματέας μέχρι το 1933.
Η συμμετοχή στην Κυβέρνηση Θεόδωρου Πάγκαλου του Αιγινίτη, ενός πανεπιστημιακού με Βενιζελικό παρελθόν, υπαγορεύτηκε από την πεποίθηση του για την αναγκαιότητα εύρεσης δραστικών λύσεων λόγω της κρίσης των κομμάτων και του κοινοβουλευτισμού την περίοδο αυτήν.[1] Αντιπροσώπευσε την Ελλάδα σε πλείστα διεθνή συνέδρια, ενώ απετέλεσε και μέλος πολλών επιστημονικών εταιριών του εξωτερικού, καθώς και της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης, της μόνιμης επί ημερολογίου επιτροπής της Κοινωνίας των Εθνών, του διεθνούς μετεωρολογικού συνεδρίου κ.ά..
Τιμήθηκε με πλείστα παράσημα από Βασιλείς και Προέδρους Δημοκρατίας καθώς επίσης και με τον τίτλο του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής της Γαλλίας.
Στον Δημήτριο Αιγινήτη οφείλεται η ανέγερση και ίδρυση στο Ψυχικό του κτιρίου της Φιλεκπαιδευτικής εταιρίας, ενώ ως εκτελεστής της Κοργιαλενείου διαθήκης διέθεσε το αναγκαίο ποσό για την ίδρυση του νοσοκομείου του Ερυθρού Σταυρού στην Αθήνα.
O Δημήτριος Αιγινήτης πέθανε στην Αθήνα στις 14 Μαρτίου 1934,[2] σε ηλικία 72 ετών, κηδεύτηκε την επομένη 15 Μαρτίου δημοσία δαπάνη, και τάφηκε στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.
Επιστημονικά έργα
Ο Δημήτριος Αιγινήτης έγραψε αρκετά επιστημονικά έργα που δημοσίευσε σε διάφορα περιοδικά, μια σειρά 12 τόμων των «Χρονικών του Αστεροσκοπείου Αθηνών» και βιβλία μεταξύ των οποίων είναι:
Μαθήματα Αστρονομίας
Κοσμογραφία
Το κλίμα της Αθήνας
Πρακτική Μετεωρολογία
Παραπομπές
1. Δέσποινα Παπαδημητρίου, Από τον λαό των νομιμοφρόνων στο έθνος των εθνικοφρόνων. Η συντηρητική σκέψη στην Ελλάδα 1922-1967, εκδ. Σαββάλας, Αθήνα, 2006, σελ.79
2. εφημερίδα Βραδυνή της 14ης Μαρτίου 1934,σελ.6
[wikipedia.org]