Αριστοτέλης Βαλαωρίτης -Η αγράμπελη

Ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης (1824-1879) ήταν επικός ποιητής του αρματολισμού – ένας από τους πιο διακεκριμένους Επτανήσιους ποιητές του 19ου αιώνα-και πολιτικός. Ο Βαλαωρίτης χαρακτηρίστηκε εθνικός ποιητής, καθώς ύμνησε με επικά χαρακτηριστικά των αγώνα τον επαναστατημένων Ελλήνων. Επιπλέον, ασχολήθηκε ενεργά και με την πολιτική, αφού έγινε βουλευτής της «Ιονίου Πολιτείας» και για μια περίοδο επτά ετών πάλεψε για την ελευθερία των Επτανήσων.

Ο Βαλαωρίτης ήταν μια από τις σημαντικότερες μορφές της ελληνικής λογοτεχνίας τον 19ο αιώνα και πέρασε μια ζωή με πολλές περιπέτειες. Στην ελληνική γραμματεία έχει αφήσει το στίγμα του ποιητή που ύμνησε τον αγώνα των αρματωλών και ήταν ένας από τους κυριότερους εκφραστές της επτανησιακής σχολής.
Μνημόσυνα (1857) και έτερα ποιήματα
Λέγ’ η αγράμπελη μυριανθισμένη στον άγριο πλάτανο που την θωρεί και με τον ίσκιο του συχνοδιαβαίνει πάντοτ’ επάνω της βράδυ κι αυγή·
5 «Δένδρο περήφανο, μες στον αγέρα τα φύλλα, οι κλώνοι σου θρασομανούν· βρίσκεις στενόχωρη τώρα τη σφαίρα; Τ’ άστρα, τα σύγνεφα δε σε χωρούν;
»Τρέχει στη ρίζα σου νεράκι κρύο, 10 βυζαίνεις άκοπα την καταχνιά, κι εμένα εζήλεψες, συ το θηρίο, γιατί μ’ επότιζε λίγη δροσιά;
»Τί θέλεις, πλάτανε, τί μου γυρεύεις; Διώξε τον ίσκιο σου κι είμαι μικρή. 15 Τ’ άνθη μου επάγωσαν, μην τα παιδεύεις, άσ’ τον τον ήλιο μου να τα χαρεί…».
«Ξανθή μου αγράμπελη, τί με φοβάσαι; Θέλεις να σέρνεσαι πάντα ορφανή, μονάχη σου, έρημη τη νύχτα να ’σαι 20 να ’χεις κρεβάτι σου λιθάρια, γη;
»Τ’ άνθη ζευγάρωσε με την ανδρειά μου, γένου βασίλισσα κι εγώ θρονί, στυλώσου επάνω μου… στην αγκαλιά μου κάθε άλλο λούλουδο θα σε φθονεί…».
25 Την εξεγέλασε τ’ άγριο πλατάνι, την επερίπλεξε μες στα κλαριά… Τί κρίμα πὄδωκες, ξανθό βοτάνι, για λίγο ψήλωμα την παρθενιά!
Φτωχή κι ανύπανδρη στην ερημιά σου 30 μου ’τανε τ’ άνθη σου κρυφή χαρά· τώρα θ’ αρπάζουνε την μυρωδιά σου τα νέφη κι ο άνεμος, που ’σαι κυρά.
[1872]
greek-language