Με εκ βάθρων ανασύσταση του μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, άμεση-χωρίς γραφειοκρατία- διανομή των επιδομάτων ενίσχυσης στους πυρόπληκτους (διευρύνοντας τους δικαιούχους) και μπουλντόζες στα πρώτα κατεδαφιστέα αυθαίρετα αποδίδει η κυβέρνηση την «έμπρακτη συγγνώμη» της πολιτείας στην κοινωνία μετά την τραγωδία στο Μάτι.
Του Ισίδωρου Μπέη
«Η απόδοση ευθυνών θα γίνει και θα είναι θαρραλέα», λένε στελέχη της, όταν ολοκληρωθεί η διερεύνηση που έχει ήδη αρχίσει σε δικαστικό αλλά και σε πολιτικό επίπεδο, «μακριά από κινήσεις εντυπωσιασμού προς ικανοποίηση της αντιπολίτευσης, που θέλει απλώς “κυβερνητικό αίμα”».
Τον πυρήνα του νέου μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας επεξεργάστηκε ο υπουργός Επικρατείας Χριστόφορος Βερναρδάκης κατ’ εντολήν του Αλέξη Τσίπρα. Το περιεχόμενό του θα συζητηθεί σε κυβερνητικές συσκέψεις τις επόμενες μέρες και το τελικό αποτέλεσμα θα σταλεί στο υπουργείο Εσωτερικών ώστε να κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή εντός του Αυγούστου.
Κατά τις πληροφορίες, το νέο μοντέλο δεν θα θυμίζει σε τίποτα το σημερινό. «Θα παραπέμπει στη δομή της ΕΥΠ», λέει κυβερνητικός παράγοντας, εξηγώντας ότι στην κορυφή της πυραμίδας θα τοποθετηθεί διοικητής από τον επιχειρησιακό χώρο (π.χ., από την Πυροσβεστική), ενώ την πολιτική εποπτεία θα έχει μέλος της κυβέρνησης-υπουργός, ο οποίος θα αναφέρεται στον πρωθυπουργό.
Είναι προφανές ότι μέχρι την ψήφιση του νομοσχεδίου την αντιμετώπιση τυχόν νέων πυρκαγιών -ή άλλων φυσικών φαινομένων- θα αναλάβει το σημερινό σύστημα Πολιτικής Προστασίας, τα κενά του οποίου επιχειρείται να καλυφθούν «εδώ και τώρα», κυρίως στο πεδίο του συντονισμού.
Το μεγάλο crash test τόσο της κυβέρνησης όσο και της αντιπολίτευσης θα γίνει από αύριο, που θα αναλάβουν δράση οι πρώτες μπουλντόζες στα κατεδαφιστέα αυθαίρετα. Μια πρώτη γεύση δόθηκε, πάντως, την Τετάρτη στη Βουλή, μια και η τροπολογία με τις «επείγουσες ρυθμίσεις για κατεδαφίσεις αυθαίρετων κτισμάτων σε αιγιαλό και δασικές εκτάσεις» ψηφίστηκε απ’ όλα τα κόμματα πλην του ΚΚΕ («παρών») και της Χρυσής Αυγής («όχι»).
Πρόκειται για τα πρώτα 396 κτίσματα που έχουν ανεγερθεί στον αιγιαλό, σε οριοθετημένα ρέματα, σε κηρυγμένες αναδασωτέες περιοχές και σε εθνικούς δρυμούς. Την ευθύνη των κατεδαφίσεων είχε η αποκεντρωμένη διοίκηση, η οποία δεν έκανε απολύτως τίποτα (πολλά πρωτόκολλα κατεδάφισης έχουν εκδοθεί το… 1998), ενώ με την τροπολογία περνά στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αλλά και σε επιθεωρητές δόμησης.
Οι μπουλντόζες ζεσταίνουν τις μηχανές για να γκρεμίσουν από αύριο τα πρώτα εκατό κτίσματα στην Αττική. Μένει να φανεί ποια θα επιλεγούν για αρχή (π.χ., θα περιλαμβάνονται οι βίλες;) και ποια θα είναι η στάση τοπικών κοινωνικών και αντιπολιτευτικών στελεχών, δεδομένου ότι στο παρελθόν οι κινητοποιήσεις κατοίκων και περιοίκων ακύρωσαν τις όποιες επιχειρήσεις.
Αντιμέτωποι με επωνύμους
Τα δύσκολα για την κυβέρνηση, πάντως, θα αρχίσουν όταν -και αν- οι μπουλντόζες θα πρέπει να κινηθούν σε φαραωνικά εξοχικά επωνύμων, εκτός Αττικής κυρίως, που έχουν εμφανέστατα καταπατήσει τον αιγιαλό και έχουν μαντρώσει πολλά μέτρα παραλίας.
Η τροπολογία θα λύσει τα χέρια του υπουργείου Αμυνας, το οποίο ανέλαβε, μέσω της Μονάδας Μελετών και Κατασκευών (ΜΟΜΚΑ), να ανοίξει ρέματα και να ρίξει μάντρες.
Το πρώτο βρίσκεται σε εξέλιξη από τις αρχές της προηγούμενης εβδομάδες (προλαβαίνοντας τις πρώτες πλημμύρες…), αλλά για το δεύτερο χρειαζόταν νομοθετικό «πράσινο φως».
Στο επίπεδο της άμεσης οικονομικής ανακούφισης των πυρόπληκτων, η κυβέρνηση κινήθηκε με αμεσότητα.
Εν προκειμένω, όχι μόνο δεν έγινε κάποιο «φάουλ», αλλά πολύ γρήγορα η βάση των δικαιούχων διευρύνθηκε, με ένταξη σε αυτή και της εξοχικής κατοικίας (όχι απλώς της κύριας), ενώ με επείγουσα εγκύκλιο της Ολγας Γεροβασίλη αφαιρέθηκαν κάποια δικαιολογητικά προκειμένου να αποζημιωθούν χωρίς περιττή γραφειοκρατία οι ιδιοκτήτες κατεστραμμένων αυτοκινήτων.
Η υπουργός Διοικητικής Ανασυγκρότησης ανέλαβε τις ταχύτατες μετακινήσεις – μετατάξεις υπαλλήλων στις κρατικές δομές των πυρόπληκτων περιοχών ώστε να αντιμετωπιστεί ο αυξημένος φόρτος εργασίας και να μειωθεί η ταλαιπωρία των κατοίκων. Αίσθηση προκάλεσε, ωστόσο, το «παρών» του ΚΚΕ στην ψήφιση της τροπολογίας που αφορά στα μέτρα οικονομικής στήριξης για τους πληγέντες από τις πυρκαγιές.
Παρόλο που η προσοχή της κυβέρνησης επικεντρώθηκε, καταρχάς, στις παραπάνω ενέργειες «έμπρακτης συγγνώμης της πολιτείας», είναι προφανές ότι η ανάληψη της αντικειμενικής πολιτικής ευθύνης από τον πρωθυπουργό θα μετουσιωθεί σε συγκεκριμένες κινήσεις.
Το μονότονα επαναλαμβανόμενο αίτημα από Νέα Δημοκρατία και Δημοκρατική Συμπαράταξη για παραιτήσεις υπουργών και εκλογές κάθε άλλο παρά… αιφνιδίασε το Μαξίμου, ενώ κυριάρχησε η άποψη ότι «οι όποιες πρωτοβουλίες απαιτούν ψυχραιμία».
Οι εισηγήσεις για άμεσο ανασχηματισμό την προηγούμενη Τρίτη δεν έγιναν δεκτές, οπότε παραμένει ο αρχικός σχεδιασμός να ανακοινωθεί μετά τον Δεκαπενταύγουστο και πριν από τη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης.
«Θα είναι δομικός, δυναμικός, εκλογικός, αλλά όχι ανθρωποφαγικός», αναφέρουν επιτελικά στελέχη, εξηγώντας ότι δεν θα εκδιωχθούν υπουργοί μόνο και μόνο επειδή μπήκαν στο «γαλαζοπράσινο» στόχαστρο, χωρίς να έχει αποδειχτεί πρώτα η επιχειρησιακή τους ευθύνη.
Παρά ταύτα, τα ίδια επιτελικά στελέχη παραδέχονται ότι έγιναν σημαντικά πολιτικά και επικοινωνιακά φάουλ τις πρώτες μέρες μετά την τραγωδία, με αποκορύφωμα τη συνέντευξη Τύπου κατά την οποία οι επικεφαλής της Πυροσβεστικής, της Αστυνομίας και ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη δήλωσαν ευθαρσώς ότι δεν έγιναν επιχειρησιακά λάθη.
Ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας παρενέβη άμεσα, συγκαλώντας έκτακτο Υπουργικό Συμβούλιο και αναλαμβάνοντας εξαρχής την (αντικειμενική) πολιτική ευθύνη, διότι «άλλοι κατέστρεψαν τη χώρα, αλλά εμείς τη διοικούμε τώρα».
Οι αποφάσεις μοντάρονται τούτες τις μέρες και ώρες στο Μαξίμου, διότι «για την κυβέρνηση οι ολιγοήμερες διακοπές ούτε άρχισαν ούτε θα αρχίσουν». Αλλωστε, όπως προειδοποίησε ο κ. Τσίπρας, «αν στόχος των δραστών είναι να πλήξουν την κοινωνική συνοχή και να δημιουργήσουν αίσθημα ανασφάλειας στους πολίτες, τότε ίσως προσπαθήσουν ξανά».
Εννοώντας, σύμφωνα με κυβερνητικούς παράγοντες, ότι ο στόχος «κάποιων» είναι να πέσει η κυβέρνηση πριν κηρυχθεί επισήμως η έξοδος της χώρας από την οκταετή μνημονιακή κρίση και πριν αποδώσουν καρπούς οι έρευνες για τα παντός είδους σκάνδαλα.
Δημοσιεύθηκε στο φύλλο 61 της «Νέας Σελίδας» την Κυριακή 5/8