Το έγγραφο που παρουσιάζουμε σήμερα, καταγράφει τα πρακτικά από την συνάντηση του τότε προέδρου Τζέραλντ Φορντ με τον Χένρι Κίσινγκερ και τον στρατηγό Μπρέντ Σκόουκροφτ του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας (Deputy Assistant to the President for National Security Affairs), στις 13 Αυγούστου 1974.
Ο Κίσινγκερ για πρώτη φορά εμφανίζεται απροκάλυπτα να υποστηρίζει την κατοχή του 1/3 της Κύπρου από τους Τούρκους και συγχρόνως να δηλώνει ότι εάν η Ελλάδα και η Τουρκία έφθαναν σε σύγκρουση, τότε οι ΗΠΑ θα στήριζαν την Τουρκία.
Κι όλα αυτά μια ήμερα, ή μάλλον λίγες ώρες πριν ξεκινήσει ο Αττίλας 2 με τον οποίο η Τουρκία ολοκλήρωσε την στρατιωτική εισβολή καταλαμβάνοντας το 36,2% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Το έγγραφο αναφέρει τα εξής:
Κίσινγκερ: Το πρόβλημα στην Γενεύη είναι ότι οι Τούρκοι βλέπουν ότι όσο οι διαπραγματεύσεις επεκτείνονται τόσο πιο δύσκολες γίνονται οι μονομερείς στρατιωτικές κινήσεις. Οι Έλληνες χρονοτριβούν -θέλουν να επιστρέψουν στην βάση τους για 36 ωρες και μετά να επαναληφθούν οι συνομιλίες. Οι Τούρκοι έχουν αρνηθεί να προσφέρουν αυτή την παράταση, γιατί θα καταστήσει πολύ πιο δύσκολη την ανάληψη μονομερούς δράσης.
Προεδρος Φόρντ: Τι θα κάνουμε εάν οι Τούρκοι κάνουν την κίνηση;
Κίσινγκερ: Θα ψηφίσουμε εναντίον τους στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι να κρατήσουμε τους Έλληνες ώστε να μην πάνε σε πόλεμο. Οι Τούρκοι αυτή τη στιγμή είναι ακραίοι εθνικιστές. Μερικά χρόνια πριν οι τουρκικές τακτικές ήταν ακριβός να αρπάζουν ότι θέλουν και μετά να διαπραγματεύονται στην βάση της κατοχής. Αλλα εάν οι Τούρκοι χαλαρώσουν στην Κύπρο, οι Έλληνες θα γίνουν πιο ανεξέλεγκτοι (χρησιμοποιεί τη λέξη unglued).
- Εμείς φυσικά δεν θέλουμε έναν πόλεμο μεταξυ των δυο, αλλά εάν φθασουμε σε αυτόν, η Τουρκία είναι πιο σημαντική για εμάς και (οι Τούρκοι) εχουν μια πολιτικη δομή η οποία μπορει να παράξει έναν Κανταφι.
(Ο Σκοουκροφτ αποχωρεί για να καλέσει τον Αμερικανό πρέσβη Στην Άγκυρα, Macomber. Επέστρεψε μετά από 10 λεπτά)
Κίσινγκερ: Προσπαθούμε να διασώσουμε την κατάσταση στην Κύπρο αφού βγήκε εκτός ελέγχου. Οι Βρετανοί τα έκαναν χάλια σε αυτό. Εάν οι Τούρκοι κινηθούν για να πάρουν αυτά που θέλουν τότε θα καταδικασθούν από το Συμβούλιο Ασφαλείας και η Σοβιετική Ένωση θα τους χτυπήσει στο κεφάλι με αυτό. Μερικοί από τους συνάδελφους μου θέλουν να κόψουν την βοήθεια στην Τουρκία. Αυτό θα ήταν μια καταστροφή. Δεν υπάρχει κανένας αμερικανικός λόγος, για να μην έχουν οι Τούρκοι το ένα τρίτο της Κυπρου.
Θα κάνουμε μία ανακοίνωση σήμερα για να «βγάλουμε» από την πλάτη μας την εφημερίδα New York Times, αλλά δεν πρέπει να τους στρίψουμε το χέρι…
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Τότε η εφημερίδα της Νέας Υόρκης είχε πολλές αποκλειστικές πληροφορίες για την εισβολή στην Κύπρο, με αποτέλεσμα να δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στον Χένρι Κίσιγκερ.
Στη συνέχεια, ο πρόεδρος Φόρντ, ο Κίσιγκερ και ο Σκόουκροφτ συζητούν για το μείζον θέμα του οπίου, που δημιουργούσε τριβές στις σχέσεις των ΗΠΑ με την Τουρκία.
Ο πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον, πριν παραιτηθεί, είχε γράψει επιστολή στον Μπουλέντ Ετσεβίτ, το οποίο δεν είχε προλάβει να στείλει λόγω της τουρκικής εισβολής και στο μεταξύ είχε παραιτηθεί. Έτσι συζήτησαν να ξαναγραφεί η επιστολή με την υπογραφή του Φόρντ ή του ίδιου του Κίσιγκερ.
Ο «μάγος» της διπλωματίας σκέφθηκε για να μην έχει προβλήματα ο Φόρντ με τους Τούρκους να υπογράψει ο ίδιος την επιστολή και στο σημείο αυτό ο τότε Αμερικανός πρόεδρος του απαντά ότι αφού έχεις καλές σχέσεις με τον Ετσεβίτ είναι καλύτερα η επιστολή να υπογραφεί από τον ίδιο.
ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ
Memorandum of Conversation
Washington, August 13, 1974, 9 a.m.
PARTICIPANTS
- President Ford Henry A. Kissinger,
- Secretary of State and Assistant to the President for National Security Affairs
- Major General Brent Scowcroft, Deputy Assistant to the President for National Security Affairs
[General Scowcroft came in late.]
Kissinger: The problem in Geneva is that the Turks see that the more the negotiations are protracted the more difficult the unilateral military move becomes. The Greeks are procrastinating—they want to go home for 36 hours and then resume discussions. The Turks so far have refused to grant a 36-hour extension because it would make it that much harder to take unilateral action.
President: What would we do if the Turks moved?
Kissinger: We would have to vote against them in the Security Council. We would have our hands full to keep the Greeks from going to war. The Turks right now are extremely nationalistic. For a few years ago, the Turkish tactics are right—grab what they want and then negotiate on the basis of possession. But if the Turks run loose on Cyprus, the Greeks could come unglued. We certainly do not want a war between the two, but if it came to that, Turkey is more important to us and they have a political structure which could produce a Qadhafi.
[Scowcroft left to call Macomber and returned after about 10 minutes.]
Kissinger: We have been trying to bail the Cyprus situation out after it got out of control. The British have made a mess of it. If the Turks move to take what they want, they will be condemned in the Security Council and the Soviet Union will beat them over the head with it. Some of my colleagues want to cut off assistance to Turkey—that would be a disaster.
There is no American reason why the Turks should not have one-third of Cyprus. We will make a statement today that will get the New York Times off our back, but we should not twist their arm. I would like to mention the Turkish poppy issue. President Nixon signed a letter to Ecevit which, because of Cyprus, we have not yet delivered. We could redo the letter for your signature, or I could send it. I think the whole poppy situation is a loser. Do you want to have a brawl with the Turks, or should I? Maybe I should do it.
President: The other side of the coin is that you already have very good relations with Ecevit and there would be less damage coming from me.
Kissinger: Let’s wait a bit. If we come out of the Cyprus thing all right, we will have more leverage. The Turks can’t focus on it now anyway.
President: Yes. Let’s wait a bit.
[Omitted here is discussion unrelated to Cyprus.]
Πηγή: Του ΝΙΚΟΥ ΜΕΛΕΤΗ στο hellasjournal.com