Ένα δημοσίευμα του Μπι Μπι Σι στις 11 Σεπτεμβρίου 2018 με τίτλο «Ο John Bolton απειλεί το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο με αμερικανικές κυρώσεις» αν το ΔΠΔ προχωρήσει σε διώξεις εναντίον Αμερικανών στρατιωτών για υποτιθέμενες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων εναντίον κρατουμένων στο Αφγανιστάν, πέρασε απαρατήρητο, δυστυχώς από την κυπριακή κοινωνία αλλά και από τους εν αποδημία.
Μια εξέλιξη που δεν τιμά τις ΗΠΑ.
Η αμερικανική αυτή απειλή είναι μείζονος σημασίας εφόσον ο κ. John Bolton εκτελεί καθήκοντα Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας.
Ο κ. Bolton μάλιστα αποκάλεσε το δικαστήριο ως «illegitimate (νόθο)». Σημειώνεται ότι οι ΗΠΑ είναι μεταξύ των χωρών εκείνων που δεν έχουν επικυρώσει την Συνθήκη του ΟΗΕ του 2002, με την οποία ιδρύθηκε το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, ενώ 123 χώρες περιλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ελλάδας (δύο από τις εγγυήτριες δυνάμεις της ΚΔ) την έχουν επικυρώσει (ratified).
Η Τουρκία ούτε υπέγραψε το Καταστατικό της Ρώμης ούτε επικύρωσε την Συνθήκη του ΟΗΕ. Μεταξύ των χωρών που αρνούνται να την επικυρώσουν περιλαμβάνονται και η Κίνα, η Ινδία και η Ρωσία. Το δικαστήριο ερευνά και προσάγει ενώπιον της δικαιοσύνης ανθρώπους υπεύθυνους για γενοκτονίες, εγκλήματα εναντίον της ανθρωπότητας και εγκλήματα πολέμου, και επεμβαίνει όταν εθνικές αρχές δεν μπορούν ή δεν θέλουν να προσάψουν κατηγορίες.
Οι κυρώσεις που οι Αμερικανοί θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν στις απειλές τους, σύμφωνα με το Μπι Μπι Σι, είναι να απαγορεύσουν στους δικαστές και τους κατήγορους να εισέλθουν στις ΗΠΑ «θα τους προσάψουμε κατηγορίες στα αμερικανικά δικαστήρια και θα κάνουμε το ίδιο σε οποιαδήποτε χώρα βοηθήσει το ΔΠΔ σε έρευνες για Αμερικανούς» δήλωσε μεταξύ άλλων ο κ. Bolton.
Από την πλευρά του το ΔΠΔ υποσχέθηκε να συνεχίζει τη δουλειά του ανεπηρέαστο, σύμφωνα με το κράτος δικαίου και ότι το ΔΠΔ είναι ένα νομικό ινστιτούτο που ενεργά αυστηρώς εντός των παραμέτρων του Καταστατικού της Ρώμης και είναι αφοσιωμένο στην ανεξαρτησία και αμερόληπτη εξάσκηση των όρων εντολής του.
Η δε Liz Evenson (international justice director του Human Rights Watch) είπε στο ειδησεογραφικό AFP ότι ο κ. Bolton «έδειξε ανάλγητη περιφρόνηση προς τα θύματα εγκλημάτων θηριωδίας».
Τα λόγια του Δικαστή Πική στην ομιλία του όπως και στο έμβλημα του ΔΠΔ «Ειρήνη μέσω Δικαιοσύνης»
Καταρχήν, όπως μας αναφέρει το ειδησεογραφικό του Μπι Μπι Σι, οι ΗΠΑ υπέγραψαν το Καταστατικό της Ρώμης το 2000 επί προεδρίας Bill Clinton. Οι ΗΠΑ είπαν τότε ότι υποστηρίζουν έντονα την «διεθνή λογοδοσία» όμως πίστευαν η συνθήκη που είναι γνωστή ως το Καταστατικό της Ρώμης, ακόμα έχει «σημαντικές ελλείψεις». Το 2002 λίγο μετά την ίδρυση του δικαστηρίου η διοίκηση του προέδρου George W Bush είπε στα Ηνωμένα Έθνη ότι οι ΗΠΑ δεν θα επικυρώσουν το ΔΠΔ. Ο δε επόμενος πρόεδρος Barack Obama παρόλο ότι πήρε μια πιο θετική προσέγγιση, προσπαθώντας να συνεργαστεί με το ΔΠΔ και έστειλε παρατηρητές στο δικαστήριο, και η δική του διοίκηση δεν επικύρωσε το όργανο αυτό εναντίον της ατιμωρησίας.
Ο Δικαστής Γεώργιος Πικής
Με την ευκαιρία αυτή οφείλουμε να προβάλουμε τον εξαίρετο δικό μας Δικαστή Γεώργιο Πική, ένα από τους γίγαντες στην κυπριακή ιστορία και ένα από τους πυλώνες του κράτους δικαίου που υπάρχουν στην Κυπριακή Δημοκρατία, έστω και με τις ελλείψεις του (εννοείται το κράτους δικαίου στην ΚΔ). Ο Δικαστής Πικής συγκαταλέγεται μεταξύ των δικαστών ιδρυτών του ΔΠΔ και το τελευταίο του χρωστάει πολλά. Είναι επίσης συγγραφέας ηγετικών ακαδημαϊκών βιβλίων για το ΔΠΔ. Υπηρέτησε το ΔΠΔ μεταξύ 2003 – 2009.
https://brill.com/abstract/title/18732
Στις 7 Ιουλίου 2018, στην επέτειο των 20 χρόνων από την ίδρυση του ΔΠΔ, ο Δικαστής Πικής, πρώην πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου και πρώην δικαστής του Εφετείου του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου έκανε μια ομιλία στην Κύπρο στην οποία είπε πολλά σημαντικά πράγματα. Μεταξύ της 11σελίδης ομιλίας του, ξεχωρίζουν οι υπόλοιπες αναφορές. Να σημειωθεί ότι ο Δικαστής Πικής, είναι από τους λίγους Κύπριους που πήρε σοβαρά το θέμα των διεθνών εγκλημάτων και έγραψε γι΄αυτά, και για τα εγκλήματα στην Κύπρο, όπως και ο μ. Ζήνωνας Ρωσσίδης, μόνιμος αντιπρόσωπος της Κύπρου στα Ηνωμένα Έθνη, οι εκθέσεις του οποίου τόσο για το 1964 όσο και για το 1974 βρίσκονται στο αρχείο του οργανισμού με στοιχεία και ημερομηνίας για τα εγκλήματα πολέμου της Τουρκίας εις βάρος των Ελλήνων της Κύπρου.
Καταρχήν να επισημάνω τις σοφές επισημάνσεις του Δικαστή Πική, στην παράγραφο 29 που ίσως να ενόχλησαν την διοίκηση Trump.
«Η Ιστορία μας ενημερώνει ότι οι δυνατοί και ισχυροί είναι απρόθυμοι να αφήσουν την εξουσία τους να κριθεί από το νόμο. Αυτό συνεχίζει να ισχύει αν δεί ένας τι το γίνεται στο κόσμο, κάθε μέρα.»
(History informs that the strong and powerful are disinclined to subject their authority to the edicts of the law. This continues to be the case if one looks at what is going on in the world, even today.)
http://www.supremecourt.gov.cy/Judicial/SC.nsf/All/D511B47ECF6A4ACAC22582C2002B5E23?OpenDocument
Στην δε παράγραφο 42 σε ελεύθερη μετάφραση τόνισε: « Η Κύπρος κτυπήθηκε άσχημα, ίσως χειρότερα από κάθε άλλη χώρα των τελευταίων χρόνων, από εγκλήματα εναντίον της ανθρωπότητας και εγκλήματα πολέμου. Υπήρξε εθνικό ξεκαθάρισμα σε πρωτοφανή επίπεδα, έχοντας υπόψη το ποσοστό του πληθυσμού , που συνοδεύθηκε με τον εποικισμό Τούρκων στις ξεκαθαρισμένες περιοχές. Η Κύπρος υποστηρίζει τους στόχους του ΔΠΔ. Το Καταστατικό και τα όργανά του γρήγορα επικυρώθηκαν από τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Η αποδοχή της Τουρκίας ως μέλους για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έχοντας υπόψη την άρνηση της να συμμορφωθεί με τα ψηφίσματα της Γενικής Συνέλευσης και του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και να αποσύρει τα στρατεύματά της από την Κύπρο και η άρνηση της να αναγνωρίσει το διεθνές στάτους της Κύπρου, ενός μέλους της ΕΕ, δεν μπορεί παρά να χαρακτηριστεί ως οπισθοδρόμηση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι στη μοναδική θέση περιλαμβανομένου του Χάρτη της για τα ανθρώπινα δικαιώματα, να επικαλεστεί το διεθνή νόμο ας υπέρτατη αρχή που πρέπει να καθοδηγεί τις ενέργειές της»
Στην παράγραφο 43 : Η ελπίδα είναι ο νόμος να είναι ο καθοδηγητής στα ανθρώπινα δρώμενα και όχι η οικονομική ισχύς και τα όπλα. Σ΄αυτό το πλαίσιο ένας συγκινείται από το μνημειώδη λόγο του Λόρδου Atkin στην απόφαση του στην υπόθεση Liversidge v Anderson [1942] AC 206«Μέσα στη σύγκρουση όπλων, ο νόμος δεν μένει σιωπηρός. Ομιλεί την ίδια γλώσσα εν καιρώ πολέμου και ειρήνης»….»
Στην δε παράγραφο 44: « Το Καταστατικό δεν έχει αναδρομική ισχύ και επιλαμβάνεται εγκλημάτων που έλαβαν χώρα μετά την 1 Ιουλίου 2002. Είναι συζητήσιμο όμως κατά πόσο εγκλήματα που έλαβα χώρα πριν την 1.7.2002, οι δυσμενείς συνέπειες των οποίων ακόμα συνεχίζονται, όπως στην περίπτωση της Κύπρου, και είναι επαυξημένες με την πάροδο του χρόνο εμπίπτουν στην δικαιοδοσία του δικαστηρίου. Αλλιώς το ΔΠΔ δεν θα μπορεί να επιλαμβάνεται συνεχιζόμενα εγκλήματα»
Και έκλεισε την βαρυσήμαντη ομιλία του ο Δικαστής Γεώργιος Πικής με τα εξής:
«Είναι ελπίδα μια μέρα, κάθε μέλος του ΟΗΕ να επικυρώσει το Καταστατικό θέτοντας έτσι το κόσμο κάτω από την ομπρέλα του νόμου, το εργαλείο της δικαιοσύνης, ανοίγοντας το δρόμο για διαρκή ειρήνη. Σ΄αυτό το πλαίσιο αξίζει να αναφερθούμε στο Πάνθεον των Αρχαίων Ελλήνων : Οι αρχαίοι Έλληνες στην θεαρχία τους πρόβαλαν τη δικαιοσύνη και την ειρήνη ως θεότητες, θεωρώντας την τελευταία ως κόρη της πρώτης. Δίχως δικαιοσύνη δεν μπορεί να υπάρχει ειρήνη και δίχως ειρήνη, η ανθρώπινη ύπαρξη αφήνεται στο έλεος των άρρωστων παθών των δυνατών στην εξουσία, κυριαρχία, πλούτη και αναπόφευκτα απάνθρωπες πράξεις».
- Ερευνήτρια/δημοσιογράφος
Υ.Γ της συγγραφέως μετά την δημοσίευση: σε κατηγορητήριο εναντίον του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου προέβη και ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλτ Τράμπ κατά την ομιλία του στα Ηνωμένα Έθνη στις 25 Σεπτεμβρίου 2018. Φ.Α.