Γρηγόριος Ζαλύκης – Από τους στυλοβάτες της προετοιμασίας της Ελληνικής Επανάστασης

Ο Γρηγόριος Ζαλύκης (Grégoire Zalykis) ήταν λόγιος, συγγραφέας και διπλωμάτης που γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1785 και πέθανε στο Παρίσι στις 4 Οκτωβρίου 1827. Πατέρας του ήταν ο Γεώργιος Ζαλύκης ή Τσαλίκης και τον αποκαλούσαν με τη συνηθισμένη κατάληξη και για τους Τούρκους και για τους Χριστιανούς Ζαλύκογλους ή Τσαλίκογλου (γιος του Ζαλύκη).

Αφού σπούδασε στα σχολεία της πατρίδας του, πήγε στο Βουκουρέστι όπου τον προσέλκυσε η λαμπρή φήμη του δασκάλου Λάμπρου Φωτιάδη. Με τον μεγάλο εκείνο δάσκαλο τελειοποιήθηκε στην ελληνική και τη λατινική φιλολογία.
Το 1802 ο ηγεμόνας της Βλαχίας Σκαρλάτος Καλλιμάχης τον έστειλε στο Παρίσι για πολιτικές υποθέσεις. Εκεί εγκαταστάθηκε, έγινε γραμματέας του Ωγκύστ ντε Σουαζέλ Γκουφιέ, βοηθώντας τον στην έκδοση του κλασσικού περιηγητικού συγγράμματός του «Voyage pittoresque en Grèce». Ο Ζαλύκης συνέταξε δύο λεξικά, το ένα γαλλικό και το άλλο ελληνικό.
Ο Ζαλύκης ήταν ιδρυτής του Ελληνόγλωσσου Ξενοδοχείου, μυστικής οργάνωσης που ίδρυσε το 1809, με σημαντική δράση για τους Έλληνες.
Το 1816 έγινε ο πρώτος γραμματέας της Οθωμανικής πρεσβείας στο Παρίσι, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 1820. Τότε πήγε στο Βουκουρέστι. Με την έναρξη της επανάστασης πήγε στην Τρανσυλβανία και μετά μετέβη στην Βεσσαραβία όπου συνέγραψε το 1822 τον περί της Ελληνικής Επαναστάσεως Διάλογον.
Ύστερα πήγε στην Πετρούπολη όπου γνώρισε τον αυτοκράτορα Αλέξανδρο και πήρε από αυτόν σημαντική χρηματική βοήθεια. Επιστρέφοντας στο Παρίσι προσεβλήθηκε από εγκεφαλικό πυρετό και απεβίωσε στις 4 Οκτωβρίου 1827.
Συγγράμματα
– Λεξικόν της Γαλλικής γλώσσης, εν Παρισίοις, 1809 (ανετυπώθη το 1815 εν Βενετία επιστασία Σπυρίδωνος Βλαντή)
– Περί της κοινωνικής συνθήκης, σύγγραμμα του Ιωάννου Ιακώβου Ρουσσώ μεταφρασθέν υπό του μακαρίτου Γρηγορίου Ζαλύκου και εκδοθέν μετά προλεγομένων υπό Κωνσταντίνου Νικολοπούλου, φιλοτίμω δαπάνη της φιλελληνίδος χήρας του μεταφραστού, Εν Παρισίοις, 1828, 12, σελ 331.
– Διάλογος περί της Ελληνικής Επαναστάσεως, εκδοθείς μετά προλόγου και επιλόγου υπό Αγαθόφρονως Λακεδαιμονίου, Εν Παρισίοις 1828
Ανέκδοτα συγγράμματα
– Απομνημονεύματα ιστορικά της υπ’αυτού εν 1809 συστηθήσεις εν Παρισίοις Ελληνικής Εταιρείας (Ελληνόγλωσσο Ξενοδοχείο)
– Ευμέθοδος γραμματική της Ελληνικής Γλώσσης (στα γαλλικά)
– Επιστολές και άλλα τινά ποιημάτια (σύμφωνα με το εισαγωγικό δοκίμιο του Νικολόπουλου στην έκδοση της Κοινωνικής Συνθήκης του Ρουσσώ που μετέφρασε ο Ζαλύκης)
wikipedia