Μόνη συζήτηση και ψήφιση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου: «Επείγουσες ρυθμίσεις για την υποβολή δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης και άλλες διατάξεις».
ΟΜΙΛΙΑ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΠΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ
Κύριε πρόεδρε , κυρίες και κύριοι,
Δεν πρόκειται να αναλώσω το χρόνο σας με θέματα εκτός του υπό ψήφιση νομοσχεδίου. Πιστεύω ότι ο ελληνικός λαός ψηφίζει τους βουλευτές του για να νομοθετούν και όχι να σχολιάζουν την επικαιρότητα ή να εκπέμπουν επικοινωνιακές κορώνες.
Πρέπει όμως να σημειώσω ότι ο εισηγητής της ΝΔ ο κ. Καραγκούνης μίλησε 18 λεπτά και 3 δευτερόλεπτα, αφιέρωσε 13 λεπτά, και 35 δευτερόλεπτα- τα χρονομέτρησα- για τα θέματα της επικαιρότητος, μίλησε 2 λεπτά για το τι θα κάνει η ΝΔ όταν θα έρθει στην Κυβέρνηση και το υπόλοιπο διάστημα το αφιέρωσε στο υπό ψήφιση νομοσχέδιο. Πρέπει όμως να πω ότι είχε συνεισφέρει πάρα πολύ ο κ. Καραγκούνης και ο κ. Παπαθεοδώρου -θα αναφερθώ στη συνέχεια- στις επιτροπές, τους έχω ευχαριστήσει ήδη δημόσια και θέλω να τους ευχαριστήσω και σήμερα για την όποια συνεισφορά τους. Όμως μερικά πράγματα πρέπει να τα επισημαίνουμε, γιατί κάποιοι έθεσαν και προσωπικά ερωτήματα, όπως ο κ. Αμυράς, και με μεγάλη μου χαρά θα του απαντήσω. Για του χρόνους του κ. Παπαθεοδώρου, κι αυτούς τους έχω σημειώσει, αλλά να μην χάνουμε χρόνο.
Θα περιοριστώ οι απαντήσεις και στα δύο αυτά θέματα, και στο κ. Καμμένο, τα όσα είπε στο Υπουργικό Συμβούλιο, και στα όσα «κύκλοι» της κ. Ράικου –άλλο πάλι και τούτο- πρώτη φορά ακούω 40 χρόνια που ασχολούμαι με τη Δικαιοσύνη, σαν Δικηγόρος, Εισαγγελέας και Αναπληρωτής Υπουργός , ότι οι Εισαγγελείς έχουν κύκλους. Εν πάση περιπτώσει είναι και αυτό από τα φαινόμενα του καιρού μας.
Λοιπόν, οι απαντήσεις και στα δύο αυτά θέματα μπορούν να δοθούν με τη διαδικασία του Κοινοβουλευτικού ελέγχου. Παρόλα αυτά, επειδή ο κ. Αμυράς ιδίως, θεωρώ καλοπροαίρετα, έθεσε 2 ερωτήματα, το ένα είναι: αν οι Υπουργοί της Κυβέρνησης τα έχουν πάρει από τον Σόρος και τι έχουμε να πούμε για τους «Νταβατζήδες» της κας Ράικου, έχω να απαντήσω ότι, το πρώτο τουλάχιστον, κ. Αμυρά μολονότι δεν μας έχετε συνηθίσει, συγνώμη μου που θα το πω, είναι φθηνό επικοινωνιακό τέχνασμα. Απλώς το θέσατε για να ακουστεί ότι … (φωνές εκτός μικροφώνου), αναλάβατε με στόμφο ….(φωνές εκτός μικροφώνου) δεν είναι πρόκληση να εκφράζω τον ειρμό μου, απλώς για να ακουστεί στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, ότι υπάρχει ενδεχόμενο οι Υπουργοί της Κυβέρνησης να τα έχουν πάρει με τη Συμφωνία των Πρεσπών. Εδώ θέλω να πω ότι αυτό δεν μπορεί να σταθεί με καμία λογική. Η Κυβέρνηση κάνει κάτι που πιστεύει ότι είναι σωστό, το κάνει με θάρρος, αναλαμβάνει προσωρινά, θέλω να πιστεύω το πολιτικό κόστος και να αμειφθεί γιατί κάνει αυτό που θεωρεί καθήκον της.
Τώρα, όσο για τους «κύκλους» της Εισαγγελέως και γι αυτά που κατήγγειλε, έχω να πω, όταν διευκρινιστεί ποιοι είναι οι κύκλοι αυτοί, τι καταγγέλλουν συγκεκριμένα και αν πράγματι οι «κύκλοι» αυτοί με την αγοραία γλώσσα εκπροσωπούν την εν λόγω κυρία, τότε να είστε βέβαιοι ότι όχι μόνο θα δοθούν οι δέουσες απαντήσεις αλλά θα τεθούν και μερικά ενδιαφέροντα ερωτήματα για τα οποία θα έχουν ακόμα πιο ενδιαφέρον οι απαντήσεις.
Επίσης, ο κ. Παπαθεοδώρου άλλη μία φορά προδίκασε, μάλλον προανήγγειλε ειδικά δικαστήρια. Εγώ δεν ξέρω αν θα υπάρξει ειδικό δικαστήριο, εικάζω όμως από την πείρα μου ως νομικός, ότι μπορεί να υπάρξουν άλλα δικαστήρια για όσα λέγονται και γράφονται χωρίς αιδώ.
Όπως είχα πει και στις επιτροπές την προηγούμενη εβδομάδα, μολονότι θεωρώ ότι το υπό συζήτηση Νομοσχέδιο είναι ένα πάρα πολύ καλό Νομοσχέδιο, παρόλα αυτά θα ήμουνα ιδιαίτερα ευτυχής εάν από τις συζητήσεις στις επιτροπές προέκυπταν προσθήκες ή αλλαγές που θα το βελτίωναν περαιτέρω. Πράγματι, η εποικοδομητική συζήτηση στις επιτροπές, στις οποίες πρωταγωνίστησαν οι τρεις κύριοι τους οποίους αναγκάστηκα να απαντήσω, δηλαδή και ο κ. Καραγκούνης και ο κ. Παπαθεοδώρου και ο κ. Αμυράς, μας έδωσε τη δυνατότητα να πραγματοποιήσουμε σημαντικές νομοτεχνικές αλλαγές/βελτιώσεις, όπως θα δείτε από τον πίνακα που θα σας διανεμηθεί και το οποίο θα σας διαβάσω εν τάχει τώρα για να το καταθέσω στα πρακτικά.
(δεν συμπεριλαμβάνονται οι νομοτεχνικές βελτιώσεις στην ομιλία γιατί κατατέθηκαν στα πρακτικά )
Ενδεικτικά θα αναφερθώ σε μερικές από τις νομοτεχνικές βελτιώσεις για το σκεπτικό τους. Η αναφορά σε έτη αντί για χρήση στην παράγραφο 2 του άρθρου 1 προτιμήθηκε γιατί έτσι καθιστά ευκρινές ότι είναι για 3 χρόνια μόνο μετά την απώλεια της ιδιότητας του Υπόχρεου, όπως ήταν μέχρι τώρα, αλλιώς θα δημιουργείτο η εντύπωση ότι έπρεπε για 4 χρόνια. Αυτό μας το πρότειναν τα όργανα ελέγχου.
Στο κείμενο των νομοτεχνικών βελτιώσεων θα δείτε ότι η διάταξη για το πότε μπορεί να γίνει έλεγχος από τα ελεγκτικά όργανα που υπερβαίνει την πενταετία, έχει ριζικά βελτιωθεί κατόπιν και των συνεδριάσεων στην επιτροπή. Πρώτον έχει προστεθεί το επίθετο «σοβαρές»στο ουσιαστικό «ενδείξεις». Μια υπενθύμιση εδώ οι ενδείξεις δεν αποτελούν στην ποινική δικονομία μόνο την αιτία για την παραπομπή κατηγορουμένου στο ακροατήριο, αλλά αποτελούν και οι ίδιες αποδεικτικό μέσο σύμφωνα με το άρθρο 178 του ΚΠΔ. Πρόκειται για το πρώτο επώνυμο αποδεικτικό μέσο. Έτσι αν γίνεται λόγος για σοβαρές ενδείξεις αναφερόμαστε προφανώς σε αποδεικτικά μέσα που προκύπτουν και γνωστοποιούνται στα ελεγκτικά όργανα τα οποία δείχνουν το ενδεχόμενο τέλεσης των κακουργημάτων ήτοι τη μη υποβολή δήλωσης πόθεν έσχες ή την υποβολή ανακριβούς δήλωσης, όταν αυτές οι πράξεις τελούνται με σκοπό απόκρυψης άνω των 300,000 ευρώ. Άρα για περιπτώσεις ακραίας απόκρυψης υψηλού πλουτισμού. Για να γίνει ακόμα πιο σαφές προστίθεται στη διατύπωση του νόμου και τα νέα στοιχεία τα οποία εφόσον προκύψουν μπορούν να επιτρέψουν τον έλεγχο σε χρόνο πέρα της πενταετίας από την υποβολή της δήλωσης.
Τα όργανα ελέγχου. Ο χρόνος διερεύνησης ακόμα και για κακουργήματα δεν μπορεί να υπερβεί την 15ετία και κακώς αναφέρεται από κάποιους εδώ, ότι μιλάμε για 20ετία. Πρόκειται για κακουργήματα που τιμωρούνται με πρόσκαιρη κάθειρξη κατά το άρθρο 112. Άρα λοιπόν, μέχρι 15ετία μπορεί να πάει ο έλεγχος.
Άλλη μία ενδιαφέρουσα κατά την άποψή μου, τροπολογία που θέλω να πω δυο λόγια,είναι η αναμόρφωση των προστίμων. Αυτό ήτανε αίτημα των Λιμενικών αλλά αφορά όλους τους χαμηλόμισθους, ένστολους και μη δημοσίους υπαλλήλους τους οποίους περιορίζουμε κατά πολύ το παράβολο που ενέχει μορφή προστίμου σε περίπτωση που καθυστερήσουν.
Θέλω να αναφερθώ και σε δύο άλλα αιτήματα φορέων που δεν εντάχθηκαν στις νομοτεχνικές βελτιώσεις. Μιλάμε για τα αιτήματα της ΚΕΔΕ οι οποίες θέλουν περαιτέρω μελέτη και συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών, διότι οι νομοθετικές επιτροπές στους Δήμους που λειτουργούν σήμερα υπό το καθεστώς Καλλικράτη, έχουν πολύ ευρύ φάσμα αρμοδιοτήτων που μπορεί να εκτείνονται σε ζητήματα πολεοδομίας, καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, διαγωνισμών προμηθειών κλπ. Επομένως το θέμα θα πρέπει να εξεταστεί από αναλυτική συνεργασία του Υπουργείου Εσωτερικών και τους συναρμόδιους φορείς. Θέλω να υπενθυμίσω, ότι μερικές από αυτές τις νομοθετικές επιτροπές διεξάγουν και τους διαγωνισμούς.
Οι Δημοσιογράφοι. Είναι πολύ βάσιμο το αίτημα της ΕΣΗΕΑ και προβληματίστηκα πάρα πολύ, αλλά θα χρειαστεί να γίνει μια έρευνα περαιτέρω, να δούμε από πού μπορούμε να πάρουμε τα στοιχεία τα οποία και οι δύο οι αρμόδιοι φορείς, ο ένας παραπέμπει στους άλλους και δεύτερον, θεωρώ πολύ εύλογο και το αίτημα να απαλλαγούν της υποβολής και της δαπάνης υποβολής δηλώσεων πόθεν έσχες των άνεργων δημοσιογράφων. Από κάπου όμως πρέπει να μας πουν από που θα πάρουμε αυτά τα στοιχεία.
Τώρα, θα περιορίσω πάρα πολύ αυτά που είχα να πω λόγω ελλείψεως χρόνου. Θα αρκεσθώ να θίξω σήμερα μερικά από τα θέματα που απετέλεσαν σημείο αντιπαράθεσης στο παρελθόν, αποφάνθηκε γι αυτό το ΣτΕ, όπως και για θέματα που εθίγησαν και συζητήθηκαν στις επιτροπές την προηγούμενη εβδομάδα. Το παρόν νομοσχέδιο συμμορφώθηκε με την απόφαση του ΣτΕ, σχετικά με το όργανο ελέγχου των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης των δικαστικών λειτουργών. Ο έλεγχος θα διενεργείται από την επιτροπή 3Α της Βουλής, η οποία διευρύνεται με την προσθήκη ενός επιπλέον Συμβούλου του ΣτΕ και ενός Αντιεισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Επομένως η πλειοψηφία της Επιτροπής θα αποτελείται από Εισαγγελικούς και Δικαστικούς Λειτουργούς. Επιπλέον προβλέπεται ότι κατά τον έλεγχο των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης των Εισαγγελικών και Δικαστικών Λειτουργών, καθήκοντα Προέδρου της Επιτροπής ασκεί ο αρχαιότερος δικαστικός λειτουργός.
Σε αυτό το σημείο υπήρξε πλήρης συμμόρφωση με την απόφαση του ΣτΕ. Θα μου επιτρέψετε όμως για να δείξω πόσο άδικη υπήρξε η κριτική για το προγενέστερο νομικό καθεστώς δηλώσεων πόθεν έσχες που ακυρώθηκε από το ΣτΕ, ότι για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα στο παρελθόν οι Εισαγγελικοί και οι Δικαστικοί Λειτουργοί υποβάλλαμε, ήμουν κι εγώ τότε εν ενεργεία Εισαγγελέας, τις δηλώσεις πόθεν έσχες στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου. Τον έλεγχο πραγματοποιούσε Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου και κανείς δεν είχε διαμαρτυρηθεί ότι ο έλεγχος αυτός παρέπεμπε συνειρμικά σε διωκτικό όργανο. Ας είναι όμως.
Τώρα όσον αφορά την αντικατάσταση του συνηγόρου του πολίτη από τον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης. Αυτό γίνεται γιατί ο Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης ασκεί ελεγκτικά καθήκοντα περίπου για 18.000 ελεγχόμενους και έχει πολυετή εμπειρία στο αντικείμενο του ελέγχου. Επιπλέον αναλαμβάνει την κατάρτιση, διοίκηση και διαχείριση των συμβάσεων ανάπτυξης, βελτίωσης και συντήρησης των ηλεκτρονικών εφαρμογών των πληροφοριακών συστημάτων του πόθεν έσχες και παρακολουθεί την υλοποίηση του, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 2Α παρ.22 του παρόντος νομοσχεδίου.
Ως προς την αντικατάσταση του συνηγόρου του πολίτη από τον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης θέλω να επισημάνω:
Σύμφωνα με το άρθρο 1 Ν. 3094/2003 ο συνήγορος του πολίτη έχει ως αποστολή του: Τον έλεγχο στη δράση της δημόσιας διοίκησης και των οργάνων της και τη διαμεσολάβηση μεταξύ πολιτών και δημοσίων υπηρεσιών, για την προστασία των δικαιωμάτων του πολίτη, την καταπολέμηση της κακοδιοίκησης και την τήρηση της νομιμότητας. Χαρακτηριστικό δε είναι, ότι ο συνήγορος του πολίτη δεν έχει αποφασιστική αρμοδιότητα και διατυπώνει μόνο προτάσεις, προτροπές και συστάσεις προς τη Διοίκηση.
Επιπλέον πρέπει να σημειωθεί, ότι η επιτροπή ελέγχου των δηλώσεων πόθεν έσχες των Πολιτικών και των Δικαστικών λειτουργών προφανώς δεν είναι δημόσια υπηρεσία, αλλά όργανο ελέγχου που δεν αποτελείται από δημοσίους υπαλλήλους αλλά από εκπροσώπους της νομοθετικής και δικαστικής εξουσίας.
Ένα άλλο θέμα που ετέθη στις συζητήσεις της επιτροπής την προηγούμενη εβδομάδα, σχετικά με τον τρόπο επιλογής των Δικαστικών Λειτουργών που συμμετέχουν στην επιτροπή 3Α.. Στο άρθρο 90 του Συντάγματος προβλέπεται η διαδικασία και το αρμόδιο όργανο, το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο για την υπηρεσιακή κατάσταση των Δικαστικών λειτουργών, δηλαδή για τις προαγωγές, τοποθετήσεις, αποσπάσεις και μετατάξεις αυτών.
Στο άρθρο 89 παρ. 2 του Συντάγματος προβλέπεται η κατ` εξαίρεση συμμετοχή των Δικαστικών λειτουργών σε συμβούλια ή επιτροπές που ασκούν αρμοδιότητες πειθαρχικού, ελεγκτικού ή δικαιοδοτικού χαρακτήρα.
Στο άρθρο 41 παρ.2 του Κώδικα Οργάνωσης Δικαστηρίων , Δικαστικών Λειτουργών, κατ’ εξαίρεση, επιτρέπεται στους δικαστικούς λειτουργούς να εκλέγονται μέλη της Ακαδημίας Αθηνών ή του διδακτικού προσωπικού και να μετέχουν σε συμβούλια ή επιτροπές, που ασκούν αρμοδιότητες πειθαρχικού, ελεγκτικού ή δικαιοδοτικού χαρακτήρα κλπ. Ο Δικαστικός λειτουργός που θα μετάσχει υποδεικνύεται από το Δικαστή ή τον Εισαγγελέα ή το τριμελές συμβούλιο που διευθύνει το πολιτικό ή το διοικητικό δικαστήριο ή την εισαγγελία, ύστερα από ερώτημα του Υπουργού Δικαιοσύνης.
Ο Δικαστικός λειτουργός προεδρεύει στα ως άνω συμβούλια και επομένως στην περίπτωση κατά την οποία δικαστικοί λειτουργοί συμμετέχουν σε επιτροπές με τις ανωτέρω αρμοδιότητες, δεν τηρείται η διαδικασία του άρθρου 90 του Συντάγματος, καθόσον η συμμετοχή τους αυτή δεν αποτελεί υπηρεσιακή μεταβολή. Θα ήταν άλλωστε και εξαιρετικά δυσχερές να συνεδριάζει το Δικαστικό Συμβούλιο στις επιτροπές αυτές.
Επομένως η διάταξη αυτή είναι Συνταγματική και θεωρώ ότι η περαιτέρω αμφισβήτηση δημιουργεί άδικες υπόνοιες για την αμεροληψία των Επικεφαλείς των Ανωτάτων Δικαστηρίων. Στο σημείο αυτό θα υπενθυμίσω ότι οι Επικεφαλείς των Ανωτάτων Δικαστηρίωνορίζουν τμήματα, εισηγητές, χρεώνουν υποθέσεις χωρίς να αμφισβητούνται οι αρμοδιότητές τους αυτές.
Το παρόν νομοσχέδιο μετά την απόφαση του ΣτΕ για τα μετρητά εκτός τραπεζικών λογαριασμών και για τα κινητά μεγάλης αξίας αύξησε σημαντικά τα ποσά πάνω από τα οποία στις προαναφερόμενες περιπτώσεις οι υπόχρεοι έχουν υποχρέωση δηλώσεως. Η ρύθμιση αυτή είναι πλήρως εναρμονισμένη όχι μόνο με τα διεθνή πρότυπα διαφάνειας και τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου αλλά και την κοινή λογική.
Όλα αυτά εκτίθενται αναλυτικά στην αιτιολογική έκθεση, στην οποία παραπέμπω προς αποφυγήν άσκοπων επαναλήψεων. Ενδεικτικά είχα σημειώσει να αναφέρω μερικά, παρόλα αυτά μετά από την πίεση που δέχομαι για να τηρήσω το 15λεπτο, θα τα παρακάμψω και παραπέμπω εξολοκλήρου στην αιτιολογική έκθεση. Θα προσθέσω μόνο ότι η ελληνική φορολογική νομοθεσία υποχρεώνει τους φορολογούμενους να δηλώνουν κάθε κτήση κινητού η αξία των οποίων υπερβαίνει τα 10,000€ χωρίς κανείς να διανοηθεί να ισχυριστεί ότι η διάταξη αυτή είναι αντισυνταγματική.
Είπα λοιπόν ότι, αφού παρέλειψα για ποιους λόγους, η διάταξη αυτή δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, θα προσθέσω μόνο ότι και σύμφωνα με τα διδάγματα της κοινής πείρας και της λογικής. Όλοι οι Έλληνες γνωρίζουν ότι το ξέπλυμα μαύρου χρήματος γίνεται συνήθως με μετρητά εκτός τραπεζικού συστήματος και με αγορά έργων τέχνης, πολύτιμων λίθων, κοσμημάτων κλπ.
Ένα άλλο θέμα και θα τελειώσω, μολονότι θα είχα πάρα πολλά να πω ακόμα, ο ισχυρισμός περί ανεπάρκειας των μέτρων ασφαλείας του ηλεκτρονικού συστήματος πόθεν έσχες, έχει ήδη απορριφθεί με τις πρόσφατες αποφάσεις του ΣτΕ που δέχθηκε ότι η Διοίκηση έχει λάβει ικανά μέτρα προστασίας για την ασφάλεια του συστήματος και την ελαχιστοποίηση των κινδύνων παρέμβασης τρίτων και διαρροές.
Αυτά και σας ευχαριστώ. Θεωρώ ότι είναι ένα πάρα πολύ καλό νομοσχέδιο το οποίο χαίρομαι που μέχρι τώρα έχει τύχει ευρείας συναινέσεως και είμαι βέβαιος πως ο ελληνικός λαός θα το πιστώσει όχι μόνο στην Κυβέρνηση που έχει τη νομοθετική πρωτοβουλία, αλλά και στα κόμματα και στους φορείς οι οποίοι συνέδραμαν στην κατάρτιση και ψήφιση αυτού του νομοσχεδίου. Ευχαριστώ πολύ κύριε Πρόεδρε.