Η Μάχη της Κασσάνδρας ήταν πολεμική συμπλοκή της επανάστασης του 21. Ο Εμμανουήλ Παπάς, ύστερα από πολλές ήττες στη Χαλκιδική, κατάφερε να οργανώσει ένα στρατόπεδο χιλίων πεντακοσίων στην Κασσάνδρα. Ο Μεχμέτ Αβδούλ Αμπούδ Εμίν Πασάς με πολυάριθμο στρατό αποφάσισε να επιτεθεί κατά του Ελληνικού στρατοπέδου.
Στις 30 Οκτωβρίου του 1821 επιτέθηκε κατά των Ελληνικών θέσεων. Οι Έλληνες απέκρουσαν αρχικά τους εχθρούς αλλά ένα σώμα χιλίων Τούρκων πέρασε πίσω από τις θέσεις τους και περικύκλωσε τους Έλληνες.
Τα τρία τέταρτα των Ελλήνων αγωνιστών έπεσαν μαχόμενοι, ανάμεσά τους και οι δύο από τους τρεις γιούς του Εμμανουήλ Παππά. Στη συνέχεια οι Τούρκοι ξέσπασαν την αγριότητά τους στον άμαχο πληθυσμό της Κασσάνδρας.
Ο Εμμανουήλ Παπάς φυγαδεύθηκε και στη συνέχεια αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το Άγιο Όρος καταδιωκόμενος από τον τουρκικό στρατό. Με πλοιάριο αναχώρησε για την Ύδρα, αλλά εξαντλημένος από τις κακουχίες του πολέμου και από τις συγκινήσεις της τραγικής του περιπέτειας, πέθανε από συγκοπή μέσα στο πλοιάριο ακριβώς τη στιγμή που έπλεε τον Καφηρέα.
Η επανάσταση στη Χαλκιδική είχε αποτύχει πλήρως.
Η σωρός του ήρωα μεταφέρθηκε στην Ύδρα και κηδεύτηκε με τιμές στρατηγού. Το 1843 αναρτήθηκε στο Ελληνικό Βουλευτήριο το όνομα του σαν ενός από τους πρωταγωνιστές της ελληνικής επανάστασης. Τα λείψανά του μεταφέρθηκαν το 1971 και εναποτέθηκαν κάτω από τον ανδριάντα του, στην Πλατεία Ελευθερίας των Σερρών.
Απόγονοι
Από τα οκτώ αγόρια του (είχε και τρία κορίτσια από τον γάμο του με τη Φαίδρα) τα τρία έπεσαν στον Αγώνα: ο Αθανασάκης Παπάς (1794-1826) πιάστηκε αιχμάλωτος από τους Τούρκους και αποκεφαλίστηκε στη Χαλκίδα, ο Γιαννάκης Παπάς (1798-1825) πολέμησε δίπλα στον Παπαφλέσσα και σκοτώθηκε στη Μάχη στο Μανιάκι (20 Μαΐου 1825) και ο Νικολάκης Παπάς (1803-1827) σκοτώθηκε στη Μάχη του Καματερού (27 Ιανουαρίου 1827).
wikipedia, φωτογραφία από: zagkotas